Ling-Temco-Vought A-7 Corsair II. 1965r.
Historia
W 60-latach, podstawowym samolotem szturmowym w Wojsku Polskim był Lim-6 bis. Był to samolot opracowanych przez Polskich inżynierów i ogólnie był udany, a z uwagi na brak następcy był w pierwszej linii do 1984 roku, kiedy to na uzbrojenie wprowadzono samoloty Suchoj Su-22. Odpowiednikiem Polskiego szturmowego Lim-6 bis na Zachodzie był samolot szturmowy FIAT G-91. Lecz tych samolotów było niewiele. Jednak w sytuacji konfliktu zbrojnego (lokalnego), Polskę zaatakowałyby głównie samoloty Vought A-7 Corsair II.
Vought A-7 Corsair II to amerykański poddźwiękowy, jednosilnikowy, jednomiejscowy, turboodrzutowy, wielozadaniowy samolot szturmowy, przystosowany do operowania z lotniskowców. Samolot Vought A-7 Corsair II był opracowany przez firmę Ling-Temco-Vought (LTV).
W lutym 1964 roku, marynarka wojenna USA ogłosiła, że zwycięzcą konkursu na lekki samolot pokładowy przeznaczony do zadań szturmowych została maszyn firmy Vought Corporation. Podstawowe wymaganie sprowadzało się do tego, że samolot z jednoosobową załogą miał z prędkością poddźwiękową przenosić większą ilość uzbrojenia, niż stosowany do tej pory A-4 E Skyhawk. Ponieważ termin był bardzo krótki, firma wykorzystała zespoły opracowane w 50-tych latach dla myśliwca pokładowego F-8 Crusader. Zgodnie ze wstępnym kontraktem firma miała zbudować 3 prototypy. Samolot otrzymał oznaczenie A-7. Prace projektowe rozpoczęto w marcu 1964 roku. Pierwszy lot nastąpił w dniu 27 września 1965 roku.
Wersje samolotów A-7.
Pierwsza wersja A-7 A była produkowana dla US NAVY. Napędzana była silnikiem Pratt-Whitney TF-30 bez dopalacza. Silnik ten był używany w samolotach F-111. Silnik TF-30-PW, o ciągu 50,50 kN (5 100 kG). Samolot A-7 A działał tylko w zwykłych warunkach atmosferycznych, ale potrafił przenieść 6 805 kg (15 000 lb) uzbrojenia. Produkcja A-7 A trwała od 1965 roku do wiosny 1968 roku. Zbudowano 199 maszyn. Pierwsze samoloty otrzymała jednostka bojowa z Cecil Field na Florydzie.
W 1966 roku, do uzbrojenia wprowadzono samolot A-7 B, który otrzymał silnik TF-30-PW o podwyższonym ciągu do 54,30 kN (5 500 kG), a następnie do 59,60 kN (6 000 kG). Zbudowano 196 maszyn. Ostatni samolot dostarczono w maju 1969 roku.
W 1967 roku, opracowano wersję A-7 C, a zbudowano 66 egzemplarzy. Samolot miał poprawione wyposażenie.
W 1968 roku, ruszyła produkcja wersji A-7 D. Była to pierwsza wersja przeznaczona dla USAF, samolot bazowania lądowego, który mógł działać w „każdych warunkach atmosferycznych”. Na żądanie USAF samolot otrzymał silnik Allison TF-41-A, o ciągu 64,50 kN (6 500 kG). Był to licencyjny silnik brytyjski Spey. Zbudowano 459 maszyn. Ostatnią maszynę dostarczono w grudniu 1976 roku. W 1978 roku, 383 maszyny doposażono w systemy laserowe służące do naprowadzania pocisków i bomb.
Także w 1968 roku, ruszyła produkcja samolotów A-7 E. Był to samolot w wersji A-7 C z silnikami brytyjskimi Spey. Samolot ten otrzymał możliwość przenoszenia broni jądrowej. Pierwszy lot odbył się w dniu 25 listopada 1968 roku. Dostawy dla wojska rozpoczęto w lipcu 1969 roku. Zbudowano 67 egzemplarzy.
Samolot A-7 spełniał rolę lekkiego samolotu szturmowego i wsparcia wojsk. W maju 1970 roku, samoloty te wprowadzono do walki w Wietnamie. Samoloty bazowały na lotniskowcach; USS America, USS Kitty Hawk, USS Ranger, USS Nimitz, USS Dwightt D. Eisenhower, USS Forrestal i USS Constelation. W czasie trwania tej wojny samoloty wykonały ponad 100 000 lotów bojowych.
Duża liczba samolotów spowodowała, że zbudowano wersję szkolno-treningową TA-7 C. Samoloty powstały poprzez przebudowę samolotów A-7 A oraz A-7 B. Samolot otrzymał oznaczenie TA-7 C, a pierwszy lot wykonał 17 grudnia 1976 roku. Maszynom pozostawiono uzbrojenie. Dodatkowo samoloty otrzymały możliwość tankowania w powietrzu.
Pierwszym zagranicznym krajem, który kupił samoloty A-7 była Grecja. Kraj ten kupił 60 samolotów pod oznaczeniem A-7 H. Gracja kupiła także 8 samolotów w wersji treningowej TA-7 C. Samoloty dostarczono w latach 1975-1980. W latach 1993-1994, Gracja kupiła kolejną partię samolotów A-7. Było to 50 jednomiejscowych A-7 E i 18 dwumiejscowych TA-7 C. Samoloty pochodziły z nadwyżek US NAVY. W 2014 roku, Gracja jako ostatni użytkownicy samolotów A-7, wycofała szturmowce z użytku. Ich zadania zaczęły wykonywać samoloty F-16 C/D.
Wersja A-7 K to wersja dwumiejscowa samolotu A-7 D. Samolot był przeznaczony dla lotnictwa USAF. W 1979 roku, przyznano fundusze na budowę 42 maszyn z dostawą w 1981 roku. Pierwszy samolot dostarczono USAF w kwietniu 1981 roku. Samoloty bazowały między innymi w bazach USAF na terenie RFN.
Wersja A-7 P to były samoloty przeznaczone dla lotnictwa wojskowego Portugalii. Jest to wersja poziomu wyposażenia i uzbrojenia samolotu A-7 A, napędzana silnikiem brytyjskimi Spey. Ogółem zamówiono 20 sztuk. Pierwsze egzemplarze dostarczono w sierpniu 1981 roku. Następnie kupiono kolejne samoloty A-7 P i dwumiejscowe TA-7 P. Łącznie Portugalia miała 49 samolotów A-7. W 1999 roku, Portugalia zakończyła użytkowanie samolotów A-7.
Trzecim użytkownikiem zagranicznym samolotów A-7 była Królewska Tajska Marynarka Wojenna, która w 1995 roku, otrzymała 18 amerykańskich A-7 E i TA-7 C. Były to samoloty pochodzące z nadwyżek US NAVY. Samoloty wycofano w 2007 roku.
Podsumowanie.
Ogółem wyprodukowano ponad 1 500 samolotów A-7. Inne źródła podawały ilość 1 700 samolotów A-7. Szczytowym okresem użytkowania samolotów był koniec 70-tych lat, kiedy samolot ten znalazł się na uzbrojeniu prawie wszystkich jednostek lotnictwa morskiego US NAVY i wielu oddziałów lotnictwa USAF.
Kulminacją użycie samolotów A-7 była pierwsza połowa lat 80-tych i basen Morza Śródziemnego. Samoloty wzięły udział intensywnie w konflikcie amerykańsko-libijskim. Zaczęło się od tego, że w 1981 roku, Libia idąc z duchem świata Zachodniego, proklamowała Zatokę Wielka Sytra, jako część swoich wód terytorialnych. USA stanowczo się temu sprzeciwiły i rozpoczęły tam systematyczne ćwiczenia VI floty. Samoloty systematycznie naruszały przestrzeń powietrzną Libii. W dniu 24 marca 1986 roku, samoloty A-7, z lotniskowca USS Saratoga, po raz kolejny naruszyły przestrzeń powietrzną Libii. OPL odpaliła w ich kierunku 6 pocisków rakietowych klasy z-p. W odwecie samoloty A-7 przy użyciu pocisków przeciwradiolokacyjnych zniszczyły stacje naprowadzania rakiet w pobliżu miasta Sirte. Sytuację polityczną zaognił atak terrorystyczny dokonany w dniu 5 kwietnia 1986 roku, na dyskotekę w Berlinie Zachodnim, gdzie przebywali głównie żołnierze amerykańscy.
Istotną wadą konstrukcji samolotu A-7 był duży hamulec aerodynamiczny umieszczony pod kadłubem. Przed lądowaniem musiał być prawie całkowicie złożony, aby nie uległ uszkodzeniu. Wystawione podwozie blokowało mechanicznie całkowite otwarcie hamulca.
Samolot A-7 P w Krakowie.
W 2009 roku, do Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie (Czyżyny) został przywieziony samolot Vought A-7 P Corsair II, który był używany w Portugalii. Samolot był częściowo rozmontowany, aby transport drogowy był łatwiejszy. Samolot nosi numer burtowy 5502. Na usterzeniu pionowym jest namalowany Proporzec Sił Powietrznych Portugalii (zielono-czerwony prostokąt). Na kadłubie jest namalowany znak rozpoznawczy Lotnictwa Wojskowego Portugalii (na białym okręgu jest umieszczony czerwony krzyż). Cały samolot jest pokryty dwubarwnym kamuflażem zielono-brązowym.
Samolot jest wyposażony w instalacje do pobierania paliwa w locie. Miał zamontowane dwa działka kalibru 20 mm, po obu stronach kadłuba. Samolot ma sześć zaczepów dla przenoszenia uzbrojenia. Razem z samolotem dostarczono dwa podwieszane zbiorniki paliwa. Kabina pilota jest kompletna, razem z fotelem katapultowym. W samolocie pozostawiono silnik. W 2009 roku, samolot został zmontowany i ustawiony na ekspozycji plenerowej muzeum.
Konstrukcja
Samolot A-7 to jednomiejscowy (wersja treningowa dwumiejscowa), jednosilnikowy, poddźwiękowy. Przeznaczony głównie do wsparcia na polu walki. Samolot był także wykorzystywany do zadań myśliwsko-szturmowych. Górnopłat.
Skrzydło skośne o obrysie trapezowym, z uskokiem na krawędzi natarcia, ma skos 35 stopni i wznos –5 stopni. Wydłużenie 4. Konstrukcja pięciodźwigarowa, trzyczęściowa, półskorupowa z frezowanym pokryciem. Na wysokości uskoku zewnętrzne części są składane do hangarowania. Wówczas rozpiętość samolotu wynosi 7,24 m. Krawędź natarcia zajmują dwuczęściowe skrzela. Na spływie umieszczono klapy i lotki. Na górnej powierzchni skrzydeł umieszczono nieduże przerywacze. W stałych częściach skrzydeł umieszczono integralne zbiorniki paliwa.
Kadłub o przekroju owalnym, konstrukcji półskorupowej. Przed kabiną znajduje się odchylany na bok laminowany stożek, który kryje radio-dalmierz lub stację radarową w zależności od wersji. Wlot powietrza do silnika nieregulowany, umieszczono poniżej. Kabina osłonięta wiatrochronem i owiewką. Widoczność z kabiny bardzo dobra. Przednia szyba pancerna o grubości 31,6 mm. Fotel wyrzucany klasy 0-0, umożliwia ratunek w przedziale prędkości 0 – 1 200 km/h i wysokości 0 – 15 250 m. Po wyrzuceniu fotela, po upływie 3 sekund otwiera się spadochron stabilizujący. Później pilot sam musi oddzielić się od fotela. Kabina załogi jest opancerzona. W starszych wersjach samolotu płytami stalowymi o grubości 9,5 cm. W nowszych wersjach samolotu płytami wykonanymi z kompozytu borowo-węglowego. Płyty chronią pilota z przodu, boków i od spodu. Za kabiną umieszczono przedział amunicyjny dla działka, które umieszczono po lewej stronie kadłuba. Dalej, pod kanałem powietrznym umieszczono przedział z aparaturą i instalacjami. Resztę przestrzeni zajmują zbiorniki paliwa i opancerzony płytami borowo-węglowymi zespół napędowy. Pod kadłubem umieszczono jeden duży hamulec aerodynamiczny, a w końcu hak do lądowania.
Usterzenie w układzie klasycznym. Poziome płytowe o kącie skosu 45 stopni, wznosie 5 stopni i rozpiętości 5,52 m. Pionowe klasyczne o kącie skosu 45 stopni. Na szczycie usterzenia pionowego umieszczono zestaw anten.
Podwozie w całości adaptowano z myśliwca F-8 Crusader. Podwozie trójpodporowe. Główne koła pojedyncze. Chowane do kadłuba. Hamulce tarczowe, hydrauliczne, z urządzeniem antypoślizgowym. Przednie koła zdwojone, sterowane, wzmocnione, z zamkiem dla katapulty. Podwozie jest przystosowane do korzystania z pasów lądowych częściowo przygotowanych, poprzez rozłożenie siatki metalowej lub membran z tworzywa sztucznego.
Napęd A-7 E.
Silnik Allison TF-41 A-2 jest licencją brytyjskiego silnika Rolls-Royce Spey 168-28 o ciągu 66,70 kN (6 700 kG).
Silnik jest dwuprzepływowy, dwuwałowy. Stopień dwuprzepływowości wynosi 0,74:1. Wymiary; średnica 0,95 m, długość 2,61 m, masa suchego 1 370 kg. Silnik uruchamiany jest za pomocą rozrusznika turbinowego zabudowanego na samolocie. Silnik składa się z; 3-stopniowy wentylator, 2-stopniowa sprężarka pośrednia na tym samym wale, 11-stopniowa sprężarka wysokiego ciśnienia, pierścieniowa-dzbanowa komora spalania złożona z 10 rur żarowych, 2-stopniowa turbina wysokiego ciśnienia, 2-stopniowa turbina wentylatora, stała dysza wylotowa. Oprócz ostatnich trzech stopni sprężarki wysokiego ciśnienia wykonanych ze stali, wszystkie pozostałe łopatki wykonano z tytanu. Przepływ powietrza przez silnik wynosi 117 kg/s. Komora spalania wykonana ze stopów niklu. Łopatki turbin pierwszego stopnia chłodzone powietrzem. Sterowanie silnikiem hydromechaniczne z dwiema pompami paliwowymi o zmiennym skoku.
Prace nad silnikiem rozpoczęto w czerwcu 1966 roku, a pierwsze uruchomienie nastąpiło w październiku 1967 roku. Silnik zabezpieczono antykorozyjnie od wody morskiej. Silnik jest wysoce niezawodny i ma długi okres międzynaprawczy wynoszący 1 500 godzin.
Instalacja paliwowa składa się ze zbiorników w skrzydłach i kadłubie o pojemności 5 678 litrów. Na podwieszeniach można zabrać dodatkowo, maksymalnie 4 542 litrów. Zbiorniki wyposażono w samouszczelniające pokrycie, w przypadku trafienia pociskiem. Osiągnięto to poprzez zastosowanie pianki poliuretanowej. Prawie wszystkie samoloty przystosowano do pobierania paliwa w locie.
Instalacje A-7.
Hydrauliczna, trzy obwodowa. Porusza; wszystkimi powierzchniami sterowymi, chowa-wypuszcza podwozie, steruje kołem przednim, uruchamia hamulce, wychyla hamulec aerodynamiczny.
Wyposażenie A-7.
Dane z 1980 roku.
Uzbrojenie A-7.
Dane z 1980 roku. Uzbrojenie o masie 6 805 kg na 6 węzłach pod skrzydłami i 2 węzłach umieszczonych po bokach kadłuba. Węzły wewnętrzne o udźwigu 4 x 1 587 kg, zewnętrznych 2 x 1 134 kg, kadłubowe 2 x 227 kg. Typowe uzbrojenie; bomby M 117 A – 15 sztuk x 340 kg, lub bomby M 117 A – 8 sztuk x 340 kg + bomby CBU 46 x 4 sztuki, lub 4 sztuki AGM-65 A Maverick.
Zestawienie
Polska nie używała samolotów A-7.
Opracował Karol Placha Hetman