Kraków 2005-03-18
Rozdział 2003-12-06. USA / ZEA
Lockheed Martin F-16 E/F Block 60.
Wielozadaniowy samolot myśliwski dla Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Zobacz F-16 C/D Block 50/52.
F-16 E/F Block 60 ( F-16 C/D Block 60 Desert Falcon ) Zjednoczone Emiraty Arabskie. 2003 rok.
ZEA poszukując nowoczesnego myśliwca rozpisały konkurs. Zwycięzcą ogłoszono F-16 C/D Block 60, który pokonał samoloty Rafale i Eurofighter. ZEA postawiły bardzo wysokie wymagania dla swoich samolotów, dlatego z czasem samolotom nadano oficjalnie oznaczenia F-16 E Block 60 i F-16 F Block 60. Stanowią one znaczny skok jakościowy w stosunku do poprzedniej wersji F-16 C/D Block 50/52. Jest to odmiana, która jest powrotem do idei F-16 ES.
System nawigacyjno-celowniczy składa się z 3 głównych elementów. Samolot oprócz wszystkich nowoczesnych rozwiązań z F-16 C/D Block 50 otrzymał nowocześniejszą stacje radiolokacyjną Northrop Grumman AN/APG-80 z antena aktywną zbudowana z miniaturowych modułów, czyli ze skanowaniem fazowym znanym z MiG-31. Dodatkowo pozostawiono możliwości ruch w pionie i poziomie, co ogromnie zwiększa przestrzeń obserwacji. Zasięg radaru przekracza 200 km. Wiązka jest dowolnie kształtowana. Stacja jednocześnie może pracować jako przeszukiwanie, śledzenie i naprowadzanie. Uzupełnieniem będącym integralną częścią stacji radiolokacyjnej jest kamera termowizyjna, o szerokim polu widzenia. Układ zapewnia precyzyjny lot z omijaniem przeszkód terenowych na wysokości 30 – 300 m. Jednocześnie wykonywana jest mapa terenu, która jest porównywana z biblioteką danych, a dzięki temu uaktualnia w 100 % położenie maszyny. Dla układu nie ma znaczenia czy pracuje w układzie p-p ( powietrze-powietrze ), czy p-z (powietrze-ziemia).
Drugim elementem kompleksu jest podwieszany zasobnik celowniczy Lockheed Martin Pantera, o zasięgu 50-60 km. Obserwacja jest prowadzona kamerą termowizyjną zakresu 3-5 um, o wąskim polu widzenia i elektronicznej stabilizacji. Zasobnik wyposażono także w kamerę TV CCD, laserowy dalmierz i oświetlacz celów, a także urządzenie śledzące podświetlone laserowo cele z innych źródeł.
Trzecim elementem układu jest system transmisji danych w postaci terminalu Link 16 oraz modem IDM. Przekazuje on nie tylko sytuację taktyczną, ale także dane o konkretnych celach.
Istotną zmianą jest zastosowanie, zamiast tradycyjnej już szyny danych MilStd 1553 B, zastosowanie światłowodowych terminali, o około 1 000 razy większej przepustowości. Rozwiązanie to zaczerpnięto z samolotu F-35. Dzięki temu, system pracuje bez opóźnień i toleruje znacznie bardziej skomplikowane oprogramowanie, napisane w języku C++, podczas gdy dotychczas w F-16 C/D Block 50/52 stosowano język ADA dla systemu nawigacyjno-celowniczego i Jovial dla układu sterowania. Oprogramowanie początkowo występowało w Standardzie 0. Było stopniowo ulepszany, aby maksymalnie wykorzystać możliwości zamontowanych urządzeń i doszło w 2008 roku, do Standardu 4.
W kabinie pojawił się trzeci, środkowy, kolorowy wyświetlacz. Wszystkie monitory mają wymiary 125 x 178 mm. Wyświetlacz przezierny szerokokątny 25 stopni x 25 stopni. W kabinie całkowicie zrezygnowano z tradycyjnych przyrządów analogowych, nawet jako awaryjnych.
Bardzo rozbudowano system WRe. Składa się on z układu wykrywania i analizowania promieniowania radiolokacyjnego pracującego w bardzo szerokim paśmie częstotliwości, układu ostrzegania przed odpalonymi pociskami na podczerwień, zestawu wbudowanych nadajników zakłócających, wyrzutników flar i dipoli dużego kalibru, przy czym ich ilość w stosunku do Blok 50 wzrosła dwukrotnie oraz holowanej pułapki radiolokacyjnej.
W informacjach nie ma wzmianki, co do utrudnionej wykrywalności samolotu. Jednakże zastosowanie stacji radiolokacyjnej o utrudnionym wykryciu ( low propable of intercept ) wskazuje, że środki takie podjęto. Powierzchnię maszyny zapewne pokryto materiałami pochłaniającymi część promieniowania typu RAM, czyli dopuszczonymi przez USA do eksportu, a więc nie najnowocześniejszymi.
Do napędu użyto możliwie najnowocześniejszy silnik F-110-GE-132 o ciągu z dopalaniem 1 x 145,0 kN. Istnieje możliwość zamontowania zewnętrznych konforemnych zbiorników paliwa, o pojemności 1 700 litrów, co zwiększa zasięg do przebazowania do ponad 4 500 km.
Modernizacji poddano także konstrukcję płatowca. Wręgi kadłuba oraz dźwigary skrzydeł zostały pogrubione i wzmocnione, podobnie jak pokrycie. Zastosowano nowe stopy duraluminium i w większym stopniu kompozyty. Max masa startowa wynosi 23 130 kg ( 22 700 kg ). Zabudowano spadochron hamujący.
Maszyna powstała na zamówienie Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Wstępny kontrakt podpisano w 1998 roku. Umowę ostateczną podpisano w marcu 2002 roku, i objęła 80 samolotów F-16 Block 60 „Desert Falcon”. Dostawa zrealizowano w okresie 2004-2006, i objęły 55 F-16 C Block 60 i 25 F-16 D Block 60. Samolot także oznaczono F-16 U, a u użytkownika F-16 E i F-16 F.
Pierwszy prototyp F-16 Block 60 wykonano jako wersję dwumiejscową F-16 F Block 60 i oblatano w dniu 6 grudnia 2003 roku. Pierwsze maszyny dostarczono w kwietniu 2004 roku, do bazy Tucson w Arizonie, gdzie zorganizowano szkolenie personelu arabskiego. Jednocześnie nadal prowadzono testy wyposażenia awioniki. Na całym świecie, tylko ZEA otrzymały samoloty F-16 Block 60.
Opracował Karol Placha Hetman