Kraków 14 listopad 2018 rok
Historia
00139a Rozdział 15 luty 1939 roku.
Wytwórnia RWD-DWL RWD-21.
Historia RWD-21.
Doświadczalne Warsztaty Lotnicze, w skrócie oznaczane DWL, były Polską wytwórnią lotniczą, która konstruowała i produkowała samoloty pod oznaczeniem RWD. Skrót RWD oznacza nazwiska konstruktorów: Stanisław Rogalski, Stanisław Wigura i Jerzy Drzewiecki. Za ramy czasowe możemy przyjąć: grudzień 1925 rok – 1 wrzesień 1939 roku.
Na samolocie RWD-5 bis pilot kpt. Stanisław Skarżyński samotnie pokonał Ocean Atlantycki. Samolot RWD-6 pilotowany przez Franciszka Żwirkę i Stanisława Wigurę zwyciężył w 1932 roku w międzynarodowych zawodach Challenge International des Avions de Tourisme. W 1934 roku pilot kpt. Jerzy Bajan i st. sierż. mechanik Gustaw Pokrzywka na RWD-9 powtórzyli ten sukces.
W 1935 roku, na bazie samolotów RWD-6 i RWD-9 powstał turystyczno-sanitarny samolot RWD-13. Od 1935 roku Doświadczalne Warsztaty Lotnicze (DWL) zaczęły opracowywać nie tylko samoloty sportowe i turystyczne, ale także sanitarne i pasażerskie. Samolotem pasażerskim był RWD-11 (1936 rok) – dolnopłat, dwusilnikowy, 8-miejscowy. Samolotem sanitarnym był RWD-13 S.
W tym czasie, wytwórnia zaczęła opracowywać coraz więcej samolotów w nowoczesnym układzie – dolnopłata. Pierwszym był RWD-11 – pasażerski i RWD-16 (1936 rok) – samolot sportowy, dwu-miejscowy. Następnie był samolot RWD-19 (1938 rok) – samolot sportowy, dwu-miejscowy, rekordowy. W końcu, bardzo dobry samolot RWD-21 (1939 rok) – samolot sportowy, dwu-miejscowy.
Samolot RWD-16, RWD-16 bis, RWD-21 został opracowany przez inżyniera Andrzeja Anczutina. W pracach uczestniczył inżynier Tadeusz Chyliński. Samolot RWD-16 był napędzany silnikiem rzędowym o mocy 60 KM, a RWD-16 bis silnikiem o mocy 90 KM. Samolot RWD-21 był rozwinięciem samolotu RWD-16 bis. Oblot prototypu RWD-21 ze znakami rejestracyjnymi SP-BPE odbył się w lutym 1939 roku. Pilotem podczas pierwszego lotu był Eugeniusz Przysiecki.
W kokpicie pilocie siedzą obok siebie, ale jest tylko jeden drążek sterowy, umieszczony centralnie, pomiędzy pilotami.
Samolot RWD-21 był prosty w budowie, łatwy w pilotażu, bezpieczny przy starcie i lądowaniu. Koszt płatowca w produkcji to zaledwie 20 500 złotych. Aeroklub złożył zamówienie na 10 egzemplarzy. Pierwsze trzy samoloty były gotowe w lipcu 1939 roku. Wiadomo, że samoloty zamówiły także osoby prywatne, ale żadna z tych osób samolotu nie odebrała, bo wybuchła druga wojna światowa.
Po wybuchu drugiej wojny światowej, jeden samolot był ewakuowany na Łotwę, a dwa samoloty ewakuowano do Rumunii. Po wojnie jeden z samolotów powrócił z Rumunii. Do 1950 roku latał w Aeroklubie Warszawskim. Potem został przekazany na skład do Wrocławia. W 1963 roku samolot został przekazany do muzeum w Krakowie.
Konstrukcja RWD-21
RWD-21 to samolot sportowy. W kabinie jest miejsce dla dwóch pilotów, którzy siedzą obok siebie. Samolot jest dolnopłatem, o konstrukcji całkowicie drewnianej. Ważne węzły siłowe konstrukcji są wykonane z metalowych okuć.
Skrzydła typu niedzielonego, dwudźwigarowe, o obrysie trapezowym. Skrzydła wykonano całkowicie z drewna. Skrzydła są kryte sklejką i płótnem. Mechanizacja skrzydeł to lotki i klapy typu krokodylowego.
Kadłub samolotu wykonany całkowicie z drewna. Ma wręgi i cztery główne podłużnice. Pokrycie wykonano ze sklejki. Przód samolotu pokryto blachą aluminiową.
Usterzenie typu klasycznego, drewniane, pokryte sklejka i płótnem. Podwozie stałe z kołem ogonowym.
Silnik.
Silnik spalinowy rzędowy Cirrus ”Minor” o mocy nominalnej 66 kW (90 KM).
Dane T-T RWD-21:
Rozpiętość 11,00 m. Długość 8,40 m. Wysokość 2,12 m. Powierzchnia nośna 14,95 m kwadratowego. Masa własna 425 kg. Masa całkowita 660 kg. Masa maksymalna 685 kg. Masa użyteczna 260 kg. Paliwo 70 litrów. Prędkość maksymalna 210 km/h. Prędkość przelotowa 170 km/h. Prędkość lądowania 72 km/h. Prędkość wznoszenia 4,7 m/s. Pułap maksymalny 5 500 m. Zasięg 600 km.
Zestawienie RWD-21
Zbudowano jeden prototyp i trzy samoloty seryjne. W produkcji było jeszcze co najmniej siedem samolotów. Po wybuchu drugiej wojny światowej dwa samoloty ewakuowano do Rumunii, a jeden na Łotwę. Po wojnie, jeden samolot powrócił z Rumunii w 1945 roku. Był eksploatowany w Aeroklubie Warszawskim do 1950 roku. Wówczas trafił na skład do Wrocławia, a w 1963 roku został przekazany do muzeum do Krakowa.
Opracował Karol Placha Hetman