Kraków 2023-12-18
Gulfstream Aerospace 550 Gulfstream.
Historia firmy Gulfstream Aerospace.
Firma Gulfstream Aerospace powstała jako oddział firmy Grumman.
W dniu 5 grudnia 1929 roku, Leroy Grumman i czterech innych inwestorów założyli spółkę, która zajęła się produkcją samolotów w starej fabryce w Baldwin na Long Island w New York. Spółka została nazwana Grumman, bo Leroy Grumman był jej największym inwestorem. Produkcję rozpoczęto w dniu 2 stycznia 1930 roku. Pierwszymi wyrobami były aluminiowe ramy do samochodów ciężarowych. Większość produkcji kupowało wojsko (US NAVY). W 1930 roku, firma opracowała pływaki dla samolotów z chowanymi kołami. Dobre opanowanie produkcji wyrobów ze stopów aluminium spowodowało, że podczas drugiej wojny światowej firma rozpoczęła produkcję samolotów bojowych dla marynarki wojennej. Były to samoloty F4F Wildcat i F6F Hellcat, a także mniej znane Grumman F7F Tigercat i Grumman F8F Bearcat oraz bombowiec torpedowy TBF Avenger. Po drugiej wojnie światowej powstał pierwszy samolot z napędem turboodrzutowym firmy Grumman i był to F9F Panther, a następnie F9F / F-9 Cougar, oraz mniej znany F-11 Tiger, z 1950 roku. Powojenny duży sukces firmy przyszedł w 60-latach, w postaci samolotów A-6 Intruder i E-2 Hawkeye, a w 70-latach Grumman EA-6B Prowler i F-14 Tomcat.
Firma Grumman brała udział w programach kosmicznych Apollo i Space Shuttle. W 1969 roku, firma zmieniła nazwę na Grumman Aerospace Corporation, a w 1978 roku, sprzedała Grumman-American Division do Gulfstream Aerospace.
Przez większość okresu zimnej wojny, firma Grumman był największym pracodawcą na Long Island. Konstrukcje firmy były uznawane za niezawodne i solidne. Często je określano jako „Grumman Iron Works”. Wyróżnikiem konstrukcji lotniczych firmy Grumman były jej kształty z licznymi obłościami, co wynikało z doskonałego opracowania aerodynamicznego. Tam gdzie inni stosowali płaskie powierzchnie i ostre przejścia na kolejne elementy, płatowce Grumman miały płynne przejścia. Ponieważ firma rosła, musiała się przenosić. Najpierw do Valley Stream, następnie Farmingdale, w końcu do Betfage. Jednak wszystko w New York na Long Island. W 80-latach, zakłady zajmowały już 24 km kwadratowe. W szczytowym okresie (1986 rok) firma zatrudniała 23 000 pracowników. Z końcem zimnej wojny radykalnie spadły zamówienia wojskowe. W 1994 roku, resztki koncernu Grumman połączyły się z Northrop i weszły w skład Martin Marietta.
90-lata były czasem dobrego rozwoju firmy. W 1994 roku, firma Gulfstream Aerospace podpisała pięcioletni kontrakt z firmą NetJets. Spółka NetJets to Amerykańska firma zajmująca się sprzedażą częściowej własności lub udziałów (tak zwanych frakcji własności) do prywatnych samolotów firmowych. W ten sposób prywatna firma może użytkować samolot dzieląc go z inną, co obniża koszty i pozwala lepiej wykorzystać sprzęt, którym się dysponuje. Firma NetJets Inc. została założona w 1964 roku, jako Executive Jet Aviation. Był to pierwszy prywatny czarter samolotów i firma zarządzająca statkami powietrznymi na świecie.
W 1996 roku, firma Gulfstream Aerospace za kwotę 16 milionów $ uruchomiła centrum serwisowego w Savannah, o powierzchni 136 000 stóp kwadratowych (12 630 m2). W kolejnych latach punkty serwisowe powstały w wielu krajach.
W 1998 roku, firma Gulfstream Aerospace Corporation przejęła K-C Aviation od Kimberly-Clark za 250 milionów dolarów gotówką. Przejęcie obejmowało 1 200 pracowników i obiektów K-C w Dallas, Appleton, Wis., i Westfield, Mass. K-C Aviation było największym niezależnym centrum wykańczania korporacyjnych statków powietrznych w Ameryce Północnej, z rocznymi przychodami około 200 milionów dolarów. Specjalizowali się w niestandardowych pracach. Prowadzi także obszerne prace remontowe i konserwacyjne.
Gulfstream V / 500 / 550.
Samolot Gulfstream V to był kolejny samolot z rodziny prywatnych samolotów turboodrzutowych. Gulfstream V oznaczono w firmie Model GV. Samolot pierwszy lot wykonał w dniu 28 listopada 1995 roku. Certyfikat przyznano w dniu 11 kwietnia 1997 roku. Za samolot GV firma zdobyła nagrodę Roberta J. Collier Trophy, w 1997 roku. Jak na działania firmy Gulfstream Aerospace zmiany w porównaniu do Gulfstream IV były duże. Przede wszystkim samolot otrzymał nowe silniki Rolls Royce BR 700-710, o znacznie większym ciągu (2 x 65,6 kN). Pozwoliło to na wzrost pułapu operacyjnego z 45 000 ft do 51 000 ft (16 000 m). Przebudowano usterzenie poziome, którego powierzchnia wzrosła o 30 %. Zwiększono także rozpiętość skrzydeł z 74,6 ft do 93,5 ft. Kadłub wydłużono tylko o 5 ft. Masa operacyjna wzrosła o 15 %. Zasięg wyniósł 6 500 mil morskich (12 000 km). Zbudowano ponad 200 egzemplarzy, włącznie z odmianami G500 i G550 oraz samolotami wojskowymi C-37. W 1998 roku, samolot kosztował około 36 mln $. Samolot nadal max zabiera 19 pasażerów. Max masa startowa wynosi 41 000 kg. Prędkość podróżna nie uległa zmianie. Odmiany G500 i G550 powstały w 2004 roku.
W 1999 roku, firma General Dynamics kupiła Gulfstream Aerospace i jest jej właścicielem do chwili obecnej (2023 rok). Także w 1999 roku, w Savannah kosztem 5,5 milionów $ uruchomiono centrum remontowe. W 2001 roku, firma Generał Dynamics do Gulfstream Aerospace dołączyła cztery Amerykańskie zakłady serwisowe: w Dallas, Las Vegas, Minneapolis i West Palm Beach na Florydzie. Zakłady te utworzyły General Dynamics Aviation Services, które utrzymują i naprawiają samoloty Gulfstream i inne tego typu samoloty. Dodatkowo firma uruchomiła latający serwis, który wykonuje przeglądy i naprawy samolotów na lotnisku klienta w ramach gwarancji. Początkowo był to obszar Ameryki Północnej i Karaibów. W 2003 roku, na lotnisku Londyn-Luton uruchomiono pierwsze centrum serwisowe zagraniczne.
W 2001 roku, firma General Dynamics przejęła Galaxy Aerospace, a wraz z nim średniej wielkości samoloty Astra SPX i Galaxy, które przemianowano na Gulfstream G100 i Gulfstream G200. Od tej pory datują się ścisłe kontakty firmy Gulfstream z firmą Israel Aerospace Industries.
Samolot Astra SPX to maszyna opracowana przez firmę Astra (zależną od IAI) w 1984 roku. Pierwszy lot odbył się w dniu 19 marca 1984 roku, a dostawy dla klientów zaczęto w 1986 roku. Do czasu przejęcia zakładu zbudowano 145 samolotów Astra SPX. Samolot Astra SPX zabiera na pokład 2 pilotów i 6-9 pasażerów.
Samolot Astra Galaxy lub IAI Galaxy to samolot ciekawy ze względów politycznych. Prace nad projektem podjęto pod koniec 80-lat. Była to współpraca firmy IAI i sowieckiego biura konstrukcyjnego OKB Jakowlew. Ponieważ CCCP się rozsypał i powstał twór WNP (Wspólnota Niepodległych Państwa) program ruszył oficjalnie dopiero w 1993 roku. Jednak moskale mieli problemy ze wszystkim. Nawet z uzgodnieniem harmonogramu prac. Partnerstwo zakończyło się fiaskiem w 1995 roku. Firma IAI próbowała podjąć współpracę z EDAS Sogerma. Wspólnie próbowano stworzyć samolot regionalny. Jednak narzucenie skrzydeł od Astra SPX uniemożliwiło takie powiększenie kadłuba aby zmieścić w nim trzy fotele w rzędzie. W związku z tym kabina mieści tylko 10 miejsc pasażerskich i samolot nie nadawał się do klasy maszyn regionalnych, ale jako dyspozycyjny tak. Pierwszy prototyp IAI Galaxy oblatano w dniu 25 grudnia 1997 roku. Aby maszyna mogła się sprzedawać na całym świecie należało uzyskać certyfikat FAA. Teraz nastąpiła współpraca z firmą Gulfstream i przejęcie zakładu w Izraelu.
W 2002 roku, firma Gulfstream Aerospace zmieniła nazwy na swoich produktów stosując cyfry arabskie, zamiast cyfr rzymskich.
Najnowsze samoloty Gulfstream.
Najnowsze samoloty G550 przyjęły wiele elementów z G650. W 2004 roku, za samolot G550 firma otrzymała po raz kolejny trofeum Collier Trophy. G550 jest pierwszym samolotem cywilnym z certyfikatem typu, wydanym przez Federalną Agencję Lotnictwa (FAA), który zawiera standardowy sprzęt na pokładzie samolotu w standardzie EVS (Enhanced Vision System). Samolot ten posiada również pierwszy kokpit PlaneView, zintegrowany zestaw awioniki, z czterema 14-calowymi ekranami ciekłokrystalicznymi w formacie poziomym.
W 2005 roku, Gulfstream rozpoczął oferowanie połączenia internetowego na pokładzie – swojego systemu Broadband Multi-Link (BBML).
Gulfstream zaprojektował również i rozwinął sposób na redukcję oporu falowego (dźwiękowego) spowodowanego przez samolot złamaniem barierę dźwiękowej, przy pomocy wysięgnika nazwanego Quiet Spike. Quiet Spike to teleskopowy nos, który łagodzi efekt związanie z lokalnym przekroczeniem prędkości dźwięku.
W 2006 roku, zakończono produkcję samolotów Gulfstream 100. W jego miejsce wprowadzono do produkcji samolot Gulfstream 150. Samolot Gulfstream 150 stał się pierwszym samolotem firmy, które spełniał najnowsze normy hałasu Etap 4.
W 2006 roku, firma Gulfstream Aerospace postanowiła rozbudować centrum serwisowe poprzez utworzenie nowego o powierzchni 624 588 stóp kwadratowych (58 030 m2). W nowym centrum postawiono hangar lakierniczy o powierzchni 42 600 stóp kwadratowych (3 960 m2) i inne obiekty. W ten sposób utworzono 1 100 nowych miejsc pracy. W tym czasie Biuro badań i rozwoju zatrudniło 750 nowych techników i inżynierów, dla których w 2007 roku, utworzono drugie Biuro Badań i Rozwoju. W kwietniu 2007 roku, oddano do użytku nową halę produkcyjną.
W 2005 roku, Gulfstream Aerospace wraz z izraelskim IAI rozpoczął program budowy następcy modelu Gulfstream G200, znanego również jako IAI Galaxy. Nowy samolot otrzymał oznaczenie Gulfstream G250. Prototyp oblatano 11 grudnia 2009 roku w Izraelu, a w lipcu 2011 roku, zmieniono jego oznaczenie na Gulfstream G280. W niektórych azjatyckich krajach połączenie cyfr 2 i 5 ma negatywne konotacje. Na przykład w języku mandaryńskim liczba 250 może zostać zinterpretowana jako „głupi”. Samoloty produkowane są w izraelskich zakładach IAI skąd transportowane są do centrum wykończeniowego na terenie Stanów Zjednoczonych. Tam są malowane i doposażane. W dniu 4 września 2012 roku samolot otrzymał certyfikat FAA. W listopadzie 2012 rozpoczęto dostawy samolotów klientom. Do 2016 roku, sprzedano około 100 maszyn. Samolot Gulfstream G280 należy do mniejszych. Zabiera na pokład 2 pilotów i do 10 pasażerów. Jego napęd stanowią dwa silniki turbowentylatorowe Honeywell HTF7250G o ciągu 2 x 33,9 kN. Zasięg z czterema osobami na pokładzie wynosi 3 600 mil morskich (6 667 km).
Program Gulfstream G650 oficjalnie ruszył w maju 2005 roku. Publiczna prezentacja nastąpiła w dniu 13 maja 2008 roku. Roll-out nastąpił w dniu 29 września 2009 roku. Samolot Gulfstream G650 pierwszy lot wykonał 25 listopada 2009 roku. Produkcja ruszyła w 2008 roku i do 2017 roku zbudowano ponad 230 egzemplarzy. W porównaniu do poprzednich samolotów G650 jest szybszy. Jego prędkość przelotowa wynosi Ma 0,925, co czyni go najszybszym samolotem w tej klasie. W nurkowaniu samolot osiągnął Ma 0,995. Samolot G650 jest napędzany silnikami Rolls Royce RB725 o ciągu 71,6 kN. Max masa startowa wynosi 83 500 lb (37 876 kg).
Niestety, w dniu 2 kwietniu 2011 roku, jeden z prototypów rozbił się, podczas prób startu na jednym silniku. Winą obarczono załogę testową (dwóch pilotów i dwóch inżynierów pokładowych), która już nie mogła wypowiedzieć swojej wersji wydarzeń. Pozostałe samoloty testowe na jakiś czas uziemiono. Wypadek szeroko komentowano. Załoga symulowała start podczas którego awarii ulega jeden z silników. Samolot osiągnął prawidłową prędkość V2 – 135 węzłów (250 km/h) i załoga podniosła samolot, po czym nastąpiło przeciągniecie i samolot zwalił się na skrzydło. Po katastrofie podniesiono prędkość V2 do 150 węzłów (280 km/h). Takich przypadków w historii lotnictwa komercyjnego było kilka. Najgłośniejszym była katastrofa samolotu Comet startującego z Campino w Rzymie. Samolot Comet był max obciążony, a pogoda była upalna i wilgotna. Kapitan był perfekcjonistą i latał ściśle według procedur. Doszło do wypadku, przeciągnięcia i rozbicia maszyny. Na szczęście nikt nie zginął. Ponieważ Comety świetnie się sprzedawały, wywarto presję na kapitana, który podpisał protokół, w którym został obciążony winą.
W dniu 7 września 2012 roku, samolot G650 otrzymał certyfikat i rozpoczęto dostawy samolotów dla klientów. Cena samolotu G650 w stosunku do poprzedników znacznie wzrosła i zaczynała się od kwoty 63 mln $ w 2012 roku.
W 2013 roku, w ofercie pojawiła się wersja G650ER, czyli o zwiększonym zasięgu do 7 500 mil morskich (13 900 km). Jednak dla samolotu zmniejszono prędkość podróżną do Ma 0,85, aby obniżyć zużycie paliwa. Samolot wykonał loty testowe z Hong Kongu do Teterboro, New Jersey, USA (7 494 mil morskich) i z Los Angeles do Melbourne.
Samolot G650 otrzymał zmieniony kadłub, który teraz jest owalem, mając 8 ft 6 in (2,59 m) szerokości i 6 ft 5 in (1,96 m). dzięki temu uzyskano dodatkową przestrzeń podłogi kabiny. Ale i tak samolot zabiera max 18 pasażerów. Kadłub nadal jest metalowy. Kompozyty zastosowano w usterzeniu, gondolach silnikowych, konstrukcji podłogi i innych. Owalne okna mają aż 28 in (0,71 m). System sterowania jest całkowicie typu fly-by-wire, bez jakiegokolwiek dublowania mechanicznego. Powierzchnie sterowe poruszane są podwójnym układem hydraulicznym. Podobne układy sterowania zastosowano najpierw w konkurencyjnym Dassault Falcon 7X. Po G650 także taki układ otrzymał samolot Embraer Legacy 500.
W listopadzie 2010 roku firma Gulfstream Aerospace kosztem 500 milionów $, wydatkowanych w ciągu siedmiu lat rozbudowała zakład w Savannah. Powstało 1 000 nowych miejsc pracy. Z kolei w centrum serwisowym w Luton a Londynie otwarto nowy hangar serwisowy o powierzchni 75 000 ft 2. W ten sposób centrum serwisowe może obsługiwać w pełnym zakresie wszystkie samoloty Gulfstream, w tym najnowszy G650.
W dniu 18 maja 2015 roku, oblatano nowy G500, a w dniu 17 grudnia 2016 roku nowy G600. Planuje się, że maszyny otrzymają certyfikaty w 2017 roku. Przekrój kadłuba G500 i G600 jest identyczny z kadłubem G650. Kadłub otrzymał więcej okien. Aż 14 sztuk. Skrzydła G500 mają większą rozpiętość dla pomieszczenia dodatkowego paliwa (10 000 funtów, 4 500 kg). Cała tylna część ogonowa jest przyjęta z G650. Jeszcze większy jest G600. Ale i tak każdy z tych samolotów zabiera na pokład 2 pilotów i 19 pasażerów. Płatowiec wykonano głównie z różnych stopów aluminium z niewielkim zastosowaniem stali i tytanu. Jednak nadal udział kompozytów jest ograniczony. Z kompozytu wykonano pokrywy komór podwozia, powierzchnie sterowe, winglety, poszycie gondoli silnikowych. Systemy elektryczne i hydrauliczne pochodzą z modelu G650. Podobnie jak kokpit załogi. Z tym że cztery główne wyświetlacze są wykonane w technologii dotykowej. Spowodowało to redukcję części fizycznych przełączników, mniej istotnych dla bezpieczeństwa lotu.
W samolotach G500 i G600 nastąpiła znaczna zmiana w zespole napędowym. Zastosowano silniki Pratt & Whitney Canada PW800, o ciągu 67,36 kN (15 144 lbf) dla G500 oraz 69,75 kN (15 680 lbf) dla G600. Silnik przeszedł pomyślnie badania na samolocie Cessna Citation Columbus. Silnik PW800 oparty jest na rdzeniu Pratt & Whitney Geared Turbofan, ale bez przekładni. Szczerze mówiąc jest to trochę zaskakujące rozwiązanie dla tego typu samolotu. Ale jeszcze większym zaskoczeniem jest rezygnacja z silników marki Rolls Royce, które w samolotach Gulfstream były stosowane od 1966 roku. Być może firma Gulfstream, chce zaoferować klientom możliwość wybrania zespołu napędowego tak jak jest to w przypadku większych samolotów komercyjnych. Jednostką APU jest silnik Honeywell HTG400G.
Pomimo większych rozmiarów i innych silników zasięg nowych samolotów jest mniejszy od wersji G650ER, a nawet Gulfstream V i wynosi odpowiednio: G500 5 000 mil morskich (9 260 km) oraz G600 6 200 mil morskich (11 482 km). Prawdopodobnie jest to wynikiem badań marketingowych rynku.
Gulfstream Aerospace.
W styczniu 2011 roku, firma General Dynamics Aviation Services zmieniła nazwę na Gulfstream w celu uproszczenia tożsamości marki. Firma Gulfstream jest obecnie właścicielem i obsługuje dziewięć centrów serwisowych na całym świecie, a także jeden zakład naprawczy.
Według oficjalnych danych firma Gulfstream Aerospace Corporation jest spółka zależną od koncernu General Dynamics. Za datę założenia przyjmuje się 1958 rok. Główna siedziba mieści się obecnie w Savannah w stanie Georgia w USA. W 2012 roku, firma zatrudniała 11 500 osób, a w 2015 roku zatrudniała ponad 13 300 pracowników. Dysponuje 12 głównymi zakładami, rozmieszczonymi w USA, Europie i Ameryce Południowej. W okresie 1958-2015 firma Gulfstream Aerospace zbudowała ponad 2 000 samolotów klasy business jets, dla przewozu VIP i wysoko wyspecjalizowanych samolotów dla celów militarnych. Około 35 rządów na całym świecie korzysta z samolotów firmy Gulfstream. W 2016 roku, na liniach produkcyjnych były następujące typy: G650, G650ER, G600, G550, G500, G450 i G280.
Gulfstream G550.
Samolot Gulfstream G550 wywodzi się w prostej linii z samolotu Gulfstream GV. Pierwszy lot wykonał w dniu 31 sierpnia 2001 roku. W produkcji seryjnej jest od 2002 roku. Samolot G550 jest napędzany dwoma silnikami turbowentylatorowymi firmy Rolls Royce typu BR710 C4-11 o ciągu 2 x 68,4 kN. Samolot G550 ma długość 29,4 m, rozpiętość 28,5 m, wysokość 7,9 m. Masa własna 21 900 kg, masa startowa 41 270 kg, masa paliwa 18 730 kg, masa użyteczna 2 812 kg. Prędkość maksymalna Ma – 0,885, prędkość przelotowa Ma – 0,8. Samoloty zakupione przez Rzeczypospolitą zabierają na pokład 16 pasażerów.Samolot Gulfstream G550 certyfikat FAA otrzymał w dniu 14 sierpnia 2003 roku. W maju 2003 roku firma Gulfstream po raz drugi otrzymała trofeum Colliera (Collier Trophy). Tym razem właśnie za samolot G550. Samolot G550 stał się popularnym samolotem dyspozycyjnym dla przewozu VIP, dla przewozu najważniejszych osób w wielu krajach oraz w siłach powietrznych wielu państw. Do 2015 roku, zbudowano ponad 500 maszyn. Równolegle opracowywano samolot Gulfstream G500, o nie znacznie mniejszym zasięgi i bez systemu Enhanced Vision System (EVS). Brak tego systemu spowodował, że samolotem klienci mało się interesowali i ostatecznie zbudowano tylko 10 samolotów.
Gulfstream G550 rejestracja M-TFKR.
Samolot Gulfstream G550 rejestracja M-TFKR, został wyprodukowany w 2008 roku. Otrzymał numer seryjny Nr 5220. Od dnia 6 grudnia 2009 roku, był użytkowany przez firmę TAG Aviation z rejestracją G-TFKR, a następnie od dnia 10 września 2010 roku, przez Private (Tele-Fonika Kable) z rejestracją M-TFKR. Litera „M” w rejestracji oznacza Isle of Man, czyli wyspę Man. Wyspa Man zachowała daleko idącą autonomię. Nie podlega ustawodawstwu brytyjskiemu i nie ma przedstawiciela w parlamencie brytyjskim. Jednak głową państwa jest monarcha brytyjski.
Gulfstream G-V rejestracja HB-IMJ.
Gulfstream G-V rejestracja HB-IMJ numer seryjny Nr 517. Wyprodukowany w lutym 1997 roku. Od dnia 25 maja 1998 roku, użytkowany przez Sky Unlimited S.A., a następnie od grudnia 2000 roku, przez firmę G5 Executive, z tą samą rejestracją. Silniki 2 x Rolls-Royce BR700-710A1-10.
Opracował Karol Placha Hetman