Kraków 2022-09-19
Samolot Douglas A-20 G w Muzeum Lotnictwa Polskiego.
Douglas A-20 to amerykański samolot bojowy, używany podczas drugiej wojny światowej na wszystkich frontach.
Samolot Douglas A-20 Havoc został opracowany w USA przez firmę Douglas Aircraft Company. Pierwszy lot wykonał w dniu 23 stycznia 1939 roku. W dniu 10 stycznia 1941 roku, samolot został wprowadzony na uzbrojenie. Samolot powstał w wielu wersjach i znany jest jako A-20 Havoc, DB-7 (oznaczenie firmowe), Boston, P-70. W czasie drugiej wojny światowej był używany przez USA, UK, Francję i CCCP. W okresie 1949 – 1944 zbudowano 7 478 egzemplarzy. Oznaczenie A-20 sugeruje, że samolot był przeznaczony do zadań szturmowych. Ale zakres zadań bojowych był dużo większy. Samolot mógł wykonywać zadania typowo bombowe, szturmowe, rozpoznawcze i zadania myśliwca nocnego.
W drugiej wojnie światowej jako pierwsze wzięły udział samoloty A-20 należące do lotnictwa Francji i były nazywane „Boston”. Kolejne weszły do walki samoloty należące do RAF. Jako nocne myśliwce otrzymały nazwę „Havoc”. W USA samoloty te oznaczono P-70.
Samolot A-20 został opracowany w marcu 1939 roku, przez inżynierów: Donalda Douglasa, Jacka Northropa i Eda Heinemanna. Celem projektu było opracowanie szybkiej maszyny bombowo-rozpoznawczej. Jako napęd wybrać dwa silniki tłokowe, w układzie gwiazda, 9-cylindrowe Pratt & Whitney R-985 Wasp Junior, o mocy 450 KM (340 kW). Oceniano, że samolot z ładunkiem bomb 680 funtów (310 kg), osiągnie prędkość 400 km/h. Ale doświadczenia wojny w Hiszpanii wykazały, że te osiągi są za małe. Zmieniono specyfikację. W poprawionym projekcie zastosowano dwa silniki Pratt & Whitney R-1830-S3C3-G Twin Wasp 14, o mocy 1 100 KM (820 kW). Ładunek bomb zwiększono do 2 000 funtów (910 kg).
Prototypowy model 7B odbył swój pierwszy lot w dniu 26 października 1938 roku. Wzbudził on zainteresowanie francuzów, którzy w tym czasie byli w USA w firmie Douglas. W lutym 1939 roku, francuzi złożyli zamówienie na 100 egzemplarzy, a po wybuchu drugiej wojny światowej, zamówienie na kolejne 170 maszyn. Zamówienia złożone przez Francje zmotywowało firmę Douglas do udoskonalenia samolotu. Poprawiony samolot oznaczono DB-7, a pierwszy lot wykonał w dniu 17 sierpnia 1939 roku. Produkcja samolotów DB-7 zakończyła się w dniu 20 września 1944 roku. Firma Douglas zbudował 7 098 egzemplarzy, a firma Boeing 380 egzemplarzy.
Douglas A-20 G w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie.
Obecnie (2022 rok) na świecie zachowało się około 20 egzemplarzy samolotów Douglas A-20. W Europie znane były trzy egzemplarze. W czerwcu 2013 roku, czwarty egzemplarz Douglas A-20 G został przypadkowo wykryty na dnie Morza Bałtyckiego, podczas badań wykonywanych przez Instytut Morski w Gdańsku. Wrak leżał około 4 km od Rozewia, na głębokości około 14 m. W październiku 2014 roku, wrak samolotu wydobyto z morza. Po pewnym czasie samolot i jego wyposażenie przekazano do Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie. W muzeum maszyna jest eksponowana od 2021 roku.
Samolot był używany przez sowietów. Prawdopodobnie jest to samolot z 1. Gwardyjskiego Kłajpedzkiego Lotniczego Pułku Minowo-Torpedowego. W dniu 9 kwietnia 1945 roku, samolot został zestrzelony ogniem pokładowej artylerii przeciwlotniczej podczas ataku na niemiecki konwój morski. Maszyna z uszkodzonym silnikiem wodowała na Bałtyku, a załogę udało się uratować.
Dane T-T Douglas A-20:
Załoga 3 osoby. Rozpiętość 61 ft 3.5 in (18,68 m). Długość 47 ft 11 in (14,63 m). Wysokość 18 ft 1 in (5,52 m). Powierzchnia nośna 464 sq ft (43.1 m2). Masa własna 16,031 lb (7 272 kg). Masa startowa 24,127 lb (10 944 kg). Prędkość maksymalna 317 mph (510 km/h, 275 kn). Prędkość przelotowa 280 mph (450 km/h, 240 kn). Zasięg 945 mi (1 521 km, 821 nmi).
Silniki 2 × Wright R-2600-23 Twin Cyclone 14-cylinder, o mocy 1,600 hp (1 200 kW). Śmigła 3-łopatowe Hamilton-Standard Hydromatic, o średnicy 11 ft 3 in (3,43 m).
Opracował Karol Placha Hetman