30 Kaszubska Eskadra Lotnictwa Patrolowo-Rozpoznawczego Marynarki Wojennej. 2003r.-2010r.

Siemirowice 2014-03-25

30 Kaszubska Eskadra Lotnictwa Patrolowo-Rozpoznawczego Marynarki Wojennej.

Lotnisko Siemirowice.

01.01.2003 rok. – 31.12.2010 rok.

Godło 3. Kaszubski Dywizjon Lotniczy
Godło 3. Kaszubski Dywizjon Lotniczy

Historia.

Zobacz 7. Pułk Lotniczy MW, 30. Pułk Lotniczy MW. 1944 rok.-1995 rok.

Wynikiem kolejnej restrukturyzacji w Polskim Lotnictwie Marynarki Wojennej było przeformowanie z dniem 1 stycznia 2003 roku, dywizjonu w 30. Eskadrę Lotniczą Patrolowo-Rozpoznawczą Marynarki Wojennej. W 2007 roku, dodatkowo jednostka przyjęła nazwę wyróżniającą i stała się 30. Kaszubską Eskadrą Lotniczą.

W 2004 roku, podczas uroczystości z okazji Święta jednostki Eskadra oficjalnie przejęła tradycje 304. Dywizjonu „Ziemi Śląskiej” imieniem księcia Józefa Poniatowskiego i stała się kontynuatorką bojowych tradycji Polskich Lotników Morskich z czasów II Wojny Światowej. Eskadra uzyskała też oficjalnie prawo używania odznaki 304. Dywizjonu na swoich samolotach. Święto jednostka obchodziła 28 sierpnia.

Jednocześnie rozkazem dowódcy Marynarki Wojennej z dnia 28 kwietnia 2002 roku, z dniem 1 stycznia 2003 roku, na bazie rozformowanego 4. i 5. Batalionu Zabezpieczenia, sformowano 44. Bazę Lotniczą Marynarki Wojennej. Dla upamiętnienia daty wydania rozkazu dowódcy Marynarki Wojennej o przebazowaniu 50. Batalionu Obsługi Lotnisk MW do Garnizonu Siemirowice, święto jednostki obchodzono w dniu 13 maja.

Przeformowanie Dywizjonu w Eskadrę było spowodowane głównie spadkiem ilościowym eksploatowanego sprzętu. Z eksploatacji wycofano samoloty bojowe typu MiG-21 bis oraz szkolno-treningowe PZL TS-11 Iskra. Ostatni lot na samolocie TS-11 Iskra w barwach Lotnictwa MW miał miejsce w dniu 25 lutego 2003 roku. Zadania wykonywane przez jednostkę uległy zmianie i brzmiały – „Realizacja zadań rozpoznania, a także monitorowania rozwoju sytuacji operacyjno-taktycznej na dalekich podejściach do strefy obrony MW i w jej obszarze operacyjnego zainteresowania”. W rzeczywistości jednostka spadła do roli rozpoznawczej, bez możliwości wykonywania zadań bojowych. Stała się wsparciem dla operacji SAR.

Przypomnijmy, że istniała propozycja przekształcenia kilkunastu samolotów PZL I-22 Iryda w samoloty bojowe dla lotnictwa morskiego. Jednak planów tych nie zrealizowano. Również tych samolotów nie chciało szkolnictwo wojskowe, a ścisłe MON. W tym czasie, ministrem obrony narodowej był Bronisław Komorowski, późniejszy Prezydent Rzeczypospolitej, silnie związany z państwem moskiewskim i obcą agenturą. Między innymi, nie usuwał ze służby wysokich oficerów Wojska Polskiego, którzy nie przeszli pozytywnie weryfikacji przez sojusz NATO. Mało tego, Bronisław Komorowski udzielał im dostępu do największych tajemnic obronnych Rzeczypospolitej Polski i NATO.

Eskadra Marynarki Wojennej w dalszym ciągu brała udział w licznych międzynarodowych ćwiczeniach.

2003 rok.

W 2003 roku, samolot M-28 Bryza nb 1017 wygrał konkurs na najładniejsze malowanie na pokazach lotniczych w Fairford w UK.

PZL Mielec M-28 Bryza nb 1017 w okolicznościowym malowaniu. Radom 2005 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
PZL Mielec M-28 Bryza nb 1017 w okolicznościowym malowaniu. Radom 2005 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

2007 rok.

W pierwszej dekadzie XXI wieku, 30. Eskadra Lotnicza Marynarki Wojennej w Siemirowicach, wykonywała bardzo dużo lotów. Sezon lotny rozpoczynał się bardzo wcześnie. Bywały lata, że już 5 stycznia były warunki sprzyjające rozpoczęciu szkolenia. Nowy rok zawsze przynosił nowe nadzieje. Zakończenie lotnego sezonu szkoleniowego odbywało się zwykle z początkiem grudnia. Rzadziej już w listopadzie. Było to związane z wykonaniem planu nalotów, ewentualnie z brakiem funduszy na dokończenie przewidywanego programu ćwiczeń.

Ponieważ Eskadra dysponowała głównie samolotami PZL M-28 Bryza, które należały wówczas do młodszych maszyn, nie było większych problemów z utrzymaniem maszyn w pełnej sprawności.

Zbiórka lotników Eskadry i briefing przedlotowy odbywał się zwykle na PPS, tuż przy maszynach i był prowadzony przez dowódcę Eskadry. Rozdzielano zadania. Potem następowały czynności przedstartowe, wykonywane przez personel naziemny, a dowódca załogi omawiał szczegóły poszczególnych elementów lotu z załogą. Eskadra, w miarę możliwości, ćwiczyła loty kluczem. Samolot M-28 Bryza nie należy do zwrotnych samolotów i jako maszyna stosunkowo powolna, podatna jest na turbulencje. Dlatego lot trzech lub czterech maszyn w układzie schody, jest trudny. Łatwiej lata się w szeregu. Częstą trasą przelotu był lot do okrężny; Siemirowice – Czarna Dąbrówka – Bytów – Sierakowice – Linia – Lębork – Cewice. Załogi wykonywały rozpoznanie obiektów naziemnych i nawodnych. Wykonywano także zrzuty imitatora tratwy ratunkowej na celność. Było lądowanie na celność przyziemienia, co załogi określały, jako test podwozia. Do oceny tego elementu wykorzystywano dwie kamery. Jedna ustawiona tuż przy miejscu przyziemienia, prostopadle do RWY. Druga w osi RWY punktem przyziemienia była wymalowana „kropka”. Tam powinny się zetknąć koła podwozia głównego z ziemią. Pod uwagę brano również jak najbardziej prawidłowy profil lądowania. Lądowania wykonywali naprzemiennie kapitanowie załóg i drudzy piloci. Analiza rejestratorów maszyn wykazała, że ani razu nie doszło do tak zwanego twardego lądowania. Ważnym elementem lotu było wykonywanie kręgów nad rozpoznanym obiektem, w taki sposób, aby obiektu ani na chwile nie stracić z pola widzenia.

Istotnym elementem ćwiczeń był skład załóg na dany lot. Czasami skład załogi dla danego samolotu ustalano w drodze losowania. Nikt, do końca nie wiedział, w jakim składzie poleci. Było to bardzo dobre rozwiązanie, bo strzegło lotników przed rutyną i pozwalało na obiektywną ocenę. Wskazywało elementy do poprawy. 
W Eskadrze trwało zdrowe współzawodnictwo. W tamtym okresie do wyróżniających się pilotów należeli; porucznik pilot Tomasz Zgoda i porucznik pilot Robert Nowakowski. Często po ćwiczeniach lotnicy udawali się do Klubu Garnizonowego, gdzie wskazani przez dowódcę najlepsi w danych ćwiczeniach „fundowali pierwszą kolejkę po godzinach”.

Nazwa wyróżniająca „Kaszubska” przyznana została decyzją nr 615/MON z dnia 27 grudnia 2007 roku.

2008 rok.

W pierwszej dekadzie XXI wieku, tradycją stały się łączenie obchodów święta 30. Kaszubskiej Eskadry Lotniczej z Dniami Otwartymi. W dniu 5 września 2008 roku, po raz kolejny zorganizowano Dzień Otwarty. Dzień wcześniej (4 września 2008 roku) odbyła się uroczysta zbiórka, na której odczytano okolicznościowy rozkaz i wręczono wyróżnienia, nagrody i awanse. W dniu 5 września 2008 roku, dla gości zorganizowano pokaz wyszkolenia załóg samolotów PZL M-28 Bryza. Zorganizowano zawody na celność zrzutu imitatora tratwy ratunkowej. Zrzut imitatora tratwy wykonywany był do basenu przeciwpożarowego o wymiarach 2 x 2 m. Optymalne parametry lotu do zrzutu to prędkość pomiędzy 200 – 220 km/h na wysokości 100 m. Operacja ta odbywa się bez przyrządów. Załoga, aby uzyskać jak najlepszy efekt musiała uwzględnić kierunek i siłę wiatru oraz prędkość postępową podczas opadania imitatora do celu. Podczas rzeczywistej akcji ratowniczej tratwa ważąca około 60 kg powinna znaleźć się w odległości do 50 m od rozbitka, po stronie zapewniającej samoczynne dryfowanie w kierunku poszkodowanego. Przed lądowaniem załogi wykonały zbiórkę w powietrzu, a zawody zakończono przelotem w ugrupowaniu „schody”. Zwycięska załoga w składzie: dowódca kaptan pilot Robert Maciejuk, drugi pilot porucznik Maciej Tomczyński, nawigatorzy kapitan Zbigniew Gutowski, chorąży Marek Żuk, chorąży Wojciech Ledzion oraz technik pokładowy chorąży Sławomir Turek; otrzymała puchar i gratulacje od dowódcy Gdyńskiej Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej komandor pilot Stanisława Ciołka. Wyróżnienie otrzymała załoga w składzie: dowódca porucznik pilot Tomasz Zgoda, drugi pilot porucznik Robert Nowakowski, nawigator chorąży Wiktor Kozioł, technik pokładowy bosman Roman Czoch oraz podchorążowie dęblińskiej „Szkoły Orląt” Kacper Majka i Marcin Ksyta. Po wręczeniu nagród odbył się pokaz statyczny sprzętu lotniczego, nie zabrakło też tradycyjnej wojskowej grochówki.

2009 rok.

W dniu 4 września 2009 rok, na lotnisku w Siemirowicach odbyły się obchody przypadającego na 28 sierpnia, święta 30 Kaszubskiej Eskadry Lotniczej. Przesunięcie daty obchodów święta związane było z udziałem załogi samolotu patrolowo – rozpoznawczego M-28 Bryza Bis w edycji Air Show 2009 roku, w Radomiu. W obchodach święta jednostki obok rodzin lotników i zaproszonych gości, uczestniczyli przedstawiciele wszystkich jednostek Gdyńskiej Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej. Święto było okazją do podsumowania osiągnięć jednostki.

Eskadra aktywnie uczestniczyła w ćwiczeniach krajowych i międzynarodowych. Załogi samolotów patrolowo – rozpoznawczych, wyposażonych w radar obserwacji obiektów nawodnych, patrolują wody Morza Bałtyckiego, wykonują zadania rozpoznania okrętów i określenia charakteru ich działań. Załogi pełniące dyżury bojowe, dzięki wyposażeniu samolotu w urządzenie detekcji sygnałów z radiostacji ratowniczych i możliwości zrzutu tratwy ratowniczej, wspierają krajowy system SAR. Mogą brać udział w akcjach poszukiwawczych. Wspierają także działania okrętów podczas wykonywania strzelań artyleryjskich i rakietowych. Załogi samolotów PZL M-28/An-28 E, wyposażonych w skaner do wykrywania i pomiaru zanieczyszczeń na powierzchni wody, współdziałając z inspektorami Urzędu Morskiego, prowadzą monitoring ekologiczny Polskiej Strefy Ekonomicznej na Bałtyku.

Loty szykiem i zawody na celność zrzutu to główne elementy obchodów święta 30. Kaszubskiej Eskadry Lotniczej. Kunszt precyzyjnego pilotażu niezbędny do prawidłowego wykonania zadania zrzutu tratwy ratunkowej stał się drugą obok zadań patrolowo – rozpoznawczych wizytówką eskadry z Siemirowic.


Święto obfitowało w wiele atrakcji lotniczych. Tuż przed godziną 12;00 na lotnisko przybyły śmigłowce PZL Mi-2 i SH-2G z Gdyni Babich Dołów, a także śmigłowiec zwalczania okrętów podwodnych Mi-14PŁ z Darłowa. Dodatkowo na płycie lotniska ustawiono 3 samoloty M-28/An-28 Bryza różnych wersji.

PZL M-28 Bryza bis nb 0810. Radom 2009 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
PZL M-28 Bryza bis nb 0810. Radom 2009 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

PZL M-28 Bryza bis nb 0810. Radom 2011 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
PZL M-28 Bryza bis nb 0810. Radom 2011 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

2010 rok.

Z dniem 31 stycznia 2010 roku, 44. Baza Lotnicza MW została przeformowana w 44. Bazę Lotnictwa Morskiego. W strukturę jednostki włączono 30. Kaszubską Eskadrę Lotniczą stacjonującą na lotnisku w Siemirowicach i 29. Darłowską Eskadrę Lotniczą stacjonującą na lotnisku w Darłowie.

Dowódcy 30. Eskadry Lotniczej Marynarki Wojennej:

Komandor porucznik pilot Waldemar Kilarski (2003r.). Komandor porucznik pilot Zbigniew Panek (2003r.-2004r.). Komandor porucznik pilot Zbigniew Maksymiuk (2004r.-2006r.) . Pełniący obowiązki Komandor podporucznik pilot
 Bartosz Gadowski (2006r.-1.04.2007r.) . Komandor porucznik pilot Jarosław Andrychowski (1.04.2007r.-31.12.2010r.)

Dowódcy 44. Bazy Lotniczej MW w Siemirowicach:

Komandor Reginald Jeliński (2003r. – 2007r.). Komandor Krzysztof Grudnowski (2007r. – 2010r.)

Samoloty.

Na wyposażeniu eskadry znajdowały się samoloty patrolowo – rozpoznawcze M-28/An-28B1R, jego zmodernizowana wersja przystosowana do poszukiwania okrętów podwodnych i prowadzenia pasywnego rozpoznania elektronicznego M-28/An-28B1RM Bis oraz samoloty monitoringu ekologicznego M-28/An-28E.

Stan na 2009 rok:

Samoloty patrolowo-rozpoznawcze M-28/An-28B1R o nr taktycznych 1006, 1008, 1017, 1022, 1114, 1115, 1116.

Samolot patrolowo-rozpoznawczy M-28/An-28B1RM Bis o nr taktycznym 0810.

Samoloty monitoringu ekologicznego M-28/An-28E o nr taktycznych 0404, 0405.

Opracował Karol Placha Hetman