Kraków 2014-03-20
7 Eskadra Lotnictwa Taktycznego
w Powidzu i w Świdwinie
15.07.1999r. – 2010r.
Historia
Rozformowanie 7 Pułku Lotnictwa Bombowo-Rozpoznawczego. 1999 rok.
Z końcem 90-tych lat nastąpiło rozformowanie 7 PLB-R (7 Pułk Lotnictwa Bombowo-Rozpoznawczego). Było to związane ze wstąpieniem Polski do NATO i przejściem na system Baz Lotniczych i Eskadr Lotniczych. Na podstawie zarządzenia Ministra Obrony Narodowej Nr PF-74/Org z dnia 15.07.1999 roku, i Rozkazu Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Nr 083/Org z dnia 9.08.1999 roku, powołano do życia 7 Eskadrę Lotnictwa Taktycznego na bazie 7 PLB-R o profilu myśliwsko-bombowym, z wydzieleniem jej do Sił Szybkiego Reagowania NATO.
Tu wyjaśnienie. Z chwila przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do NATO (12.03.1999 roku), nie wszystkie Polskie jednostki wojskowe były zdolne do prowadzenia działań militarnych wspólnie z wojskami NATO. Chodziło o systemy łączności, struktury dowodzenia, taktykę oraz znajomość Języka Angielskiego. Dlatego w chwili, kiedy Polska stała się pełnoprawnym członkiem paktu, posiadała już minimalny, wymagany komponent zbrojny zdolny do współdziałania z innymi członkami sojuszu. W komponencie tym były także wydzielone pododdziały lotnictwa bojowego, a wśród nich 7. Eskadra Lotnictwa Taktycznego.
7 Eskadra Lotnictwa Taktycznego.
7 Eskadra Lotnictwa Taktycznego bazowała na Lotnisku Powidz. Jej poprzedniczka stacjonowała tutaj od 4.07.1957 roku. Z chwilą przeformowania podstawowym samolotem bojowym Eskadry były samoloty Su-22 M4, które przybyły do Powidza w 1984 roku.
Eskadra szkoliła się w zwalczaniu celów naziemnych i prowadzeniu rozpoznania taktycznego. Od momentu jej powołania (15.07.1999 roku) otrzymała zadanie uzyskania interoperacyjności z jednostkami lotniczymi NATO. W tym celu piloci Eskadry szkoleni byli przez instruktorów z USA, UK i Kanady. Realizowali szkolenie według Programu Osiągania Zdolności Bojowej, którego celem było zdobycie statusu gotowości do działań określany jako „Combat Ready” (gotowy do walki). Roczny nalot dla pilota wynosił 120 godzin. Pierwszych czterech pilotów zakończyło szkolenie w czerwcu 2000 roku. Byli to; major Tadeusz Mikutel, major Wojciech Stępień, major Krzysztof Walczak, kapitan Grzegorz Węglorz. Ci piloci stali się jednocześnie instruktorami, w celu szkolenia pozostałych pilotów Eskadry. Wkrótce do tego grona dołączył major Adam Świerkocz.
W maju 2000 roku, cztery samoloty Su-22, jedenastu pilotów oraz personel naziemny, wzięli udział w międzynarodowych ćwiczeniach lotniczych "COOPERATIVE BANNERS 2000" w Stavanger w Norwegii. Były to pierwsze zagraniczne ćwiczenia Eskadry. W dniu 29.05.2000 roku, nastąpił pierwszy wspólny wylot Polskich Su-22 i norweskich F-16. Dzień ten uznano za święto jednostki.
Jeszcze w 2000 roku, Eskadra wzięła udział w ćwiczeniach; COOPERATIVE BANNERS 2000, NATO AIR MEET 2000.
Od początku istnienia Eskadry prowadzono w niej współzawodnictwo. W 2000 roku, pilotem roku wybrano mjr pil. Wojciech Stępień, a technikiem roku został chor. sztab. Grzegorz Kalwinicki.
2001 rok.
W okresie wrzesień-październik 2001 roku, Eskadra, jako pierwsza w Polsce, przeszła kontrolę gotowości do działań według procedur NATO. Taka kontrola nosi nazwę TACEVAL. W czasie kontroli jednostka zastała przebazowana na lotnisko operacyjne, z którego realizowała misje uderzeniowe na cele poligonowe. Wszystkie zadania wykonywane były zgodnie z zasadami stosowanymi w NATO, z wykorzystaniem Języka Angielskiego, jako podstawowego języka dowodzenia i współdziałania. Zarówno personel latający jak i techniczny potwierdził tym swoją gotowość do działań w strukturach NATO.
Piloci eskadry (mjr M. Erdmański, kpt. M. Kejna, kpt. W. Śramkowski) trzykrotnie reprezentowali Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej wykonując pokaz indywidualnego pilotażu na Su-22, podczas pokazów lotniczych AIR SHOW w Radomiu, w latach 2001r.-2003r.
W 2001 roku, pilotem roku wybrano kpt. pil. Tomasz Stefaniak, a technikiem roku został mł. chor. sztab. Maciej Buczkowski.
2002 rok.
W 2002 roku, Eskadra wzięła udział w ćwiczeniach STRONG RESOLVE 2002.
W 2002 roku, pilotem roku wybrano mjr. pil. Krzysztof Walczak, a technikiem roku został st. chor. Sławomir Marszałek.
2003 rok.
W 2003 roku, Eskadra wzięła udział w ćwiczeniach CLEAN HUNTER 2003.
W 2003 roku, pilotem roku wybrano kpt. pil. Wiesław Śramkowski, a technikiem roku został st. chor. sztab. Piotr Benk.
2004 rok.
W 2004 roku, Eskadra wzięła udział w ćwiczeniach SENTRY WHITE FALCON 2004, LONE CAT 2004.
W sierpniu 2004 roku, rozpoczęła się pierwsza część ćwiczeń Lone Cat 2004. Do UK do bazy lotniczej w Coltishall poleciało pięć samolotów Su-22, wraz z obsługą naziemną. Ćwiczenie trwało 10 dni, w tym 5 dni lotnych. Polskie samoloty ćwiczyły wspólnie z samolotami 41 eskadry RAF, która eksploatował maszyny Jaguar. W drugim etapie ćwiczeń do Powidza przyleciały samoloty z 41 eskadry RAF. Polscy i brytyjscy piloci mieli okazję porównać oba samoloty. Tym bardziej, że już w 2006 roku, RAF wycofał z eksploatacji samoloty Jaguar. W porównaniu, żaden z samolotów nie osiągnął zdecydowanej przewagi nad drugim. Wyżej oceniono zespół napędowy Su-22, z uwagi na większy ciąg. Również łatwiej było naprowadzać Su-22 na cel, z uwagi na zmienną geometrię skrzydeł. Lecz Jaguary RAF posiadają jeden z najnowocześniejszych systemów nawigacyjnych, taki jakie montowane są na samolotach Tajfun. Polscy piloci ocenili, że latanie Jaguarem sprawia naprawdę dużą przyjemność i jest chyba łatwiejsze niż gra komputerowa. Poza tym proces przygotowania samolotu do lotu trwa tylko dziesięciu minut. Czyli odtworzenie gotowości bojowe jest szybsze.
Duże wrażenie na Polskim personelu zrobiły warunki zakwaterowania w brytyjskiej bazie, których w żaden sposób nie da się porównać z możliwościami Polskich baz lotniczych. Piloci i oficerowie mieszkali w mesie oficerskiej, której tradycje sięgały czasów II wojny światowej. Wszędzie widać było rozmach, duże pieniądze i bogate wyposażenie: sale komputerowe, projektory multimedialne, zestawy kina domowego.
W 2004 roku, pilotem roku wybrano mjr. pil. Maciej Trelka, a technikiem roku został plut. Paweł Błaszczyk.
2005 rok.
W 2005 roku, Eskadra wzięła udział w ćwiczeniach CLEAN HUNTER 2005, LONE CAT 2005, ITALIAN DANCER 2005.
W czerwcu 2005 roku, 7 ELT po raz drugi brała udział w ćwiczeniu pod kryptonimem Lone Cat 05 w ramach programu Squadron Exchange. Podobnie jak w poprzednim roku cztery Su-22 udały się do UK. Tym razem do bazy w Coltishall, gdzie stacjonuje 6 eskadra RAF, użytkująca także samoloty Jaguar. Realizowano głównie zadania w ramach bezpośredniego wsparcia powietrznego CAS, czyli niszczenia celów naziemnych. Jednak wykonywane zadania były na wyższym poziomie. W powietrzu działały nie tylko samoloty Su-22, Jaguar, ale także Tornado i samoloty walki radioelektronicznej. Błędem ze strony Polskiej było nie wysłanie do UK wersji dwumiejscowej. Dlatego nie wykonywano lotów zapoznawczych w mieszanych załogach.
W 2005 roku, pilotem roku wybrano kpt. pil. Tomasz Kozyra, a technikiem roku został plut. Krzysztof Papuga.
2006 rok.
W 2006 roku, Eskadra wzięła udział w ćwiczeniach POLISH TIGER 2006.
W dniach 19–30.06.2006 roku, 7 ELT brała udział w ćwiczeniu pod kryptonimem Polish Tiger, w ramach programu Squadron Exchange. Ćwiczenie odbyło się we włoskiej bazie lotniczej w Amendola, gdzie Polscy piloci latali wspólnie z 13 eskadrą Włoskich Sił Powietrznych. Dla 7 ELT był to już kolejny wylot poza granice kraju. Po raz drugi Eskadra miała okazję wykonywać wspólne misje powietrzne z włoskim lotnictwem, gdyż w 2005 roku, gościła w Polsce 154. eskadra Włoskich Sił Powietrznych. Do Włoch poleciały 4 samoloty Su-22 M4 i 1 samolot Su-22 UM3K. Kontyngent z personelem naziemnym został przerzucony trzema samolotami CASA C-295 M. W składzie było 12 pilotów i 38 osób personelu pomocniczego. Polskie samoloty Su-22 wykonywały wspólne loty z włoskimi AMX, poddźwiękowymi samolotami uderzeniowymi. W ćwiczeniu brały udział także samoloty MB-139 i F-16.
W 2006 roku, pilotem roku wybrano kpt. pil. Mirosław Jakubowski, a technikiem roku został chor. sztab. Krzysztof Sochacki.
2007 rok.
W 2007 roku, Eskadra wzięła udział w ćwiczeniach POLISH TIGER 2007, ITALIAN DANCER 2007.
Podczas ćwiczeń Italian Dancer 2007, do 33 Bazy Lotniczej w Powidzu przyleciało 8 statków AMX Włoskich Sił Powietrznych. Włosi wykonywali wspólne loty na małych wysokościach nad poligonem Nadarzyce, z użyciem bomb Mk.82, działek i ćwiczebnych bomb naprowadzanych laserem.
W dniu 25.09.2007 roku, około godziny 11;20, w okolicach Jasienia k. Czempina podczas Polsko-Włoskiej wymiany "Italian Dancer 2007”, pilot eskadry (por. G. Gołas) katapultował się wraz z pilotem włoskim z uszkodzonego po zderzeniu z ptakami samolotu Włoskich Sił Powietrznych typu AMX. Ptaki zostały zassane przez wloty powietrza do silników, co doprowadziło do zgaśnięcia silnika. Z powodu małej wysokości piloci nie mieli czasu na próbę uruchomienia zespołu napędowego. Obu lotnikom nic się nie stało. Po lądowaniu przy pomocy spadochronów piloci zostali zabrani śmigłowcem Mi-2 grupy SAR do szpitala, na badanie kontrolne, a następnie wrócili do jednostki w Powidzu.
Ćwiczenia Polish Tiger 2007 odbyły się w dniach 29.06.2007 roku – 12.07.2007 roku. Do Włoch poleciały trzy samoloty Su-22. Celem było lotnisko Istrana, które jest położone w płn-wsch części Włoch. Ćwiczenia odbywały się nad morzem i nad wysokimi górami.
W 2007 roku, pilotem roku wybrano kpt. pil. Hubert Jaroszyński. Nie znaleźliśmy informacji, kto został technikiem roku.
2008 rok.
W 2003 roku, zapadły decyzje o zakupie dla Polskich Sił Zbrojnych wielozadaniowych samolotów bojowych typu Lockheed (poprzednio General Dynamics) F-16. Na miejsca ich stacjonowania wybrano; Lotnisko Krzesiny, Lotnisko Łask i Lotnisko Powidz. Przystąpiono do ich kapitalnego remontu. W kolejnym czasie zapadły decyzje, że 3 i 6 Eskadra będą bazowały na Lotnisku Krzesiny, a 10 Eskadra na Lotnisku Łask. Ponieważ dla Polskich Sił Zbrojnych koniecznym stało się posiadanie dużych samolotów transportowych, w postaci C-130 Herkules, dlatego postanowiono umieścić je w Powidzu. W konsekwencji 7 Eskadra Lotnictwa Taktycznego została przebazowana do 21 Baza Lotnicza Świdwin, gdzie stacjonowała już 40 Eskadra eksploatująca także samoloty Su-22. Po pewnym czasie 8 Eskadra (Su-22) także została przebazowana do 21 Bazy Lotniczej Świdwin. W taki oto sposób, wszystkie pozostałe w Polsce maszyny typu Su-22 zgromadzono w jednej bazie lotniczej.
Co istotne, 7, 8, 40 Eskadra nie doczekały się wymiany sprzętu na planowane kolejne F-16 (niekoniecznie nowe), co pozwoliłoby obniżyć koszty przez ujednolicenie sprzętu. Niestety w tym czasie Rzeczypospolita Polska była już pod rządami masonów-liberałów-postkomunistów z Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego.
Był to bardzo trudny okres dla 7 ELT. Eskadra ze stanu pełnej aktywności bojowej przeszła do stanu wyczekiwania na przebazowanie do Świdwina. Nie wpływało to dobrze na morale kadry. Wielu żołnierzy przechodziło z 7 ELT do 6 ELT lub 14 ELTr. W dodatku z 7 ELT nie zdjęto żadnych zadań, mimo iż skład osobowy zmalał o 30 %. Było tak, że tuż po zakończeniu jednego ćwiczenia, ten sam skład osobowy podejmował kolejne. Bywały sytuacje, że piloci wykonywali kilka lotów dziennie. Do końca czerwca 2007 roku, Eskadra już przekroczyła 1 000 godzin nalotu. Trzeba jednak zaznaczyć, że wszystkie ćwiczenia odbywały się na terenie Rzeczypospolitej Polski i Eskadra już nigdy nie poleciała na ćwiczenia zagraniczne.
Stabilizacji personalnej nie sprzyjały działania nowej władzy, która arbitralnie pozbawiła żołnierzy dodatku rozłąkowego, który był znacznym procentem uposażenia. Po protestach dodatek powrócił w zmienionej formie.
Przenosiny z Powidza do Świdwina rozpoczęto w dniu 31.01.2008 roku. Wówczas to pierwsze cztery samoloty Su-22 nb 7411, 7412, 9409 i 707, przeleciały do Świdwina. W dniu 5.02.2008 roku, odleciały ostatnie Su-22 nb 7410, 9616 i 9204. Ostatni Su-22 nb 9204 wystartował o godzinie 15;30, po czym pilot wykonał pożegnalnego kosiaka nad CPPS na wysokości 5-10 m.
2010 rok.
W 2010 roku, 7 ELT została rozformowana, a jej skład osobowy i sprzęt został przejęty przez 21 Bazę Lotnictwa Taktycznego w Świdwinie. W rzeczywistości było to usankcjonowanie sytuacji zaistniałej w 2008 roku.
Dowódcy 7 Eskadry Lotnictwa Taktycznego:
ppłk Tadeusz Mikutel w latach styczeń 2000r. – lipiec 2001r., ppłk Janusz Duda lipiec 2001r.- grudzień 2003r., ppłk Jacek Łazarczyk grudzień 2003r.- luty 2007r., ppłk Maciej Trelka luty 2007r. – czerwiec 2008r., p.o. major Marek Ławicki lipiec 2008r. – 2010r.
Dowództwo 7 Eskadry Lotnictwa Taktycznego w 2007 roku:
Dowódca – ppłk dypl. pil. Jacek Łazarczyk; Zastępca Dowódcy – mjr dypl. pil. Maciej Trelka; Szef Sztabu – kpt. mgr Piotr Wanicki; Szef Szkolenia – kpt. pil. Grzegorz Węglorz; Inspektor Bezpieczeństwa Lotów – kpt. pil. Marek Kejna; Szef Techniki Lotniczej – kpt. inż. Dariusz Płóciennik.
Wyposażenie.
Przez cały okres funkcjonowania 7 Eskadry Lotnictwa Taktycznego podstawowym samolotem bojowym był uderzeniowy Su-22. Jest to jednosilnikowy samolot napędzany silnikiem turboodrzutowym, o prędkości naddźwiękowej, o zmiennej geometrii skrzydeł. Występował on w dwóch wersjach; Su-22 M4 – samolot jednomiejscowy, Su-22 UM3K – samolot dwumiejscowy. Zobacz osobny Rozdział Su-22.
Opracował Karol Placha Hetman