13 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego w Łęczycy. 1951r.-1971r.

Łęczyca 2007-07-27

13 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego w Łęczycy.

sierpień 1951 rok – 31 grudzień 1971 roku.

Współrzędne geograficzne: 52.004 N 19.144 E. Elewacja 115 m.

Jak-23 nb 1616. 2021 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
Jak-23 nb 1616. 2021 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

Opis zdjęcia. Samoloty myśliwskie Jakowlew Jak-23 były eksploatowane w 13. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego w Łęczycy.

Leźnica Wielka. 2008 rok. Praca Karol Placha Hetman
Leźnica Wielka. 2008 rok. Praca Karol Placha Hetman

Formowanie 13. PLM. 1951 roku.

Na początku sierpnia 1951 roku, zgodnie z planem, Rozkazem DWL nr 064/org, przystąpiono do formowania w 5. DLM kolejnego 13. PLM. Bazą osobową stała się kadra 1. PLM, a miejscem formowania było lotnisko Warszawa – Bemowo. Na dowódcę 13. PLM wyznaczono majora pilota Stanisława Więcka, a na dowódców eskadr; kapitana pilota Kazimierza Tananę, porucznika pilot Wiktor Iwonia, porucznika pilot Bolesław Smolika.

Z dniem 9 sierpnia 1951 roku, do nowego pułku z 1. PLM przekazano 13 samolotów Jak-23 nr 713, 715, 718, 723, 724, 725, 801, 810, 819, 820, 905, 909, 1002 i samolot szkolny Jak-17 W nr 3120127.

1951 rok był czasem, kiedy na jednym lotnisku Bemowo jednocześnie stacjonowały trzy Pułki myśliwskie; 1. PLM, 2. PLM i 13. PLM. Jednocześnie, jako trzeci w Polsce, 13. PLM został przeszkolony na samoloty z napędem turboodrzutowym. 13. PLM operacyjnie podlegał pod 5. Dywizję Lotnictwa Myśliwskiego.

Łęczyca.

Historia lotniska w Leźnicy Wielkiej to nie tylko czasy 37. Pułku Śmigłowców Transportowych. Historia zaczęła się w czasie drugiej wojny światowej, kiedy to germańcy obok wsi Krzepocinek (Krzepocin Pierwszy, Krzepocin Drugi) wybudowali betonowy pas startowy o wymiarach 1 200 m x 60 m. Miejsce to jest koło miejscowości Łęczyca w województwie łódzkim. Z czasem utrwalił się nazwa Lotnisko Leźnica Wielka.

Tuż po drugiej wojnie stacjonowało tu dowództwo 3. Brandenburskiej Myśliwskiej Dywizji Lotniczej oraz jej 10. i 11. Pułk Lotnictwa Myśliwskiego (9. PLM rozformowano). W lutym 1946 roku, dywizji zmieniono nazwę na 1. Myśliwską Dywizję Lotniczą, a pułki odpowiednio na 2. i 3. PLM i przeniesiono na lotnisko Czyżyny w Krakowie. W styczniu 1946 roku, z rozformowanej 1. Dywizji Lotnictwa Bombowego, jednocześnie na bazie 3. Pułku Lotnictwa Bombowego ( stacjonował na lotnisku Sochaczew – Bielice ) utworzono na lotnisku w Leźnicy Wielkiej 7. samodzielny pułk lotnictwa bombowców nurkujących. W kwietniu 1947 roku, pułk przebazowano na lotnisko w poznańskiej Ławicy.

W 40-latach, infrastruktura lotniska w Łęczycy (Leźnica Wielka) była uboga. Nie było hangaru, a stan osobowy jednostki był zakwaterowany w starych przedwojennych koszarach przy ul. Kaliskiej oraz w kwaterach prywatnych. Dopiero w marcu 1952 roku, po rozbudowie lotniska, przebazowano tu z lotniska Bemowo (Warszawa – Babice) 13. PLM. Jednostka 13. PLM eksploatowała samoloty Jak-23 do połowy 50-lat XX wieku. W tym czasie, był stopniowo przezbrajany w samoloty MiG-15 i ich polskie odpowiedniki Lim-1. Z uwagi na napiętą sytuację geopolityczną i dalekie bazowanie od granicy, 13. PLM w dniu 30 grudnia 1971 roku, został rozformowany. Po tym czasie zaczęła się historia 37. PŚT.

MiG-15 nb 346. 2008 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
MiG-15 nb 346. 2008 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

Z ciekawostek związanych z lotniskiem w Leźnicy Wielkiej można przypomnieć fakt, że w początkach 50-lat służył w 13. PLM starszy brat jedynego polskiego kosmonauty Mirosława Hermaszewskiego, pułkownik pilot Władysław Hermaszewski.

W październiku 1956 roku, na Lotnisku w Łęczycy urządzono polowe miejsce postoju Dowództwa Północnej Grupy Wojsk Radzieckich, kiedy wojska te maszerowały na Warszawę. Stacjonował tu marszałek CCCP Iwan Koniew.

13 PLM w Łęczycy. 1952r. – 1971r.

W marcu 1952 roku, na lotnisko w Łęczycy przebazowano stan osobowy i sprzęt 13. PLM. W początkowym okresie 13. Pułk użytkował myśliwce Jak-23 i jako szkolne samoloty Jak-17 W Agata. Około 1953 roku, 13. Pułk rozpoczął przezbrajanie się na samoloty MiG-15 / Lim-1. Nieco później, na uzbrojenie zostały wprowadzone samoloty Lim-2, Lim-5 i Lim-5 P. W czasie reformowania Lotnictwa Polskiego w 1957 roku, 13. PLM w Łęczycy nadal pozostawał w strukturach 5. DLM OPL OK razem z 1. PLM, który został przeniesiony do Mińska Mazowieckiego. Z końcem 50-lat w Lotnictwie Wojsk Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju nastąpiły kolejne zmiany. Zlikwidowano Dywizje, a kierowanie Pułkami powierzono pod związki taktyczne zwane Korpusami. W 1960 roku, w skład 1. Korpusu OPL OK. wchodziły cztery pułki myśliwskie; – 1. PLM z Mińska Mazowieckiego. – 2. PLM z Czyżyn – Kraków. – 13. PLM z Łęczycy. – 39. PLM w Mierzęcicach. Dodatkowo 1. Korpus OPL OK. miał w swoich strukturach; 42. Eskadrę Lotnictwa Łącznikowego w Warszawie, 9. Dywizję Artylerii OPL w Warszawie z 64, 86, 87, 94 Pułkami Artylerii OPL, 13. Dywizję Artylerii OPL w Bytomiu z 85, 89, 96, 97 Pułkami Artylerii OPL, 3. Pułkiem Artylerii OPL w Łodzi, 90. Pułkiem Artylerii OPL w Nowej Hucie, 115. Pułkiem Artylerii OPL w Stalowej Woli oraz Batalionem Radiotechnicznym; 3. w Sandomierzu, 6. na Bemowie, 7. Łódź-Lublinek, 14. Rakowice-Czyżyny.

Z końcem 60-lat, 1. Korpus OPL działał w składzie trzech Pułków; – 1. PLM z Mińska Mazowieckiego. – 10. PLM z Łasku w miejsce rozformowanego 2. PLM z Czyżyn. – 13. PLM z Łęczycy.

W ostatnich miesiącach funkcjonowania 13. PLM w 1. Eskadrze były eksploatowane samoloty MiG-21 PF. W tym czasie 13. PLM był już przygotowywany do rozformowania. Powodem był rozwój nowego typu lotnictwa opartego na śmigłowcach. Lotnisko w Łęczycy zostało wytypowane do przyjęcia „wiatraków” i kontynuowanie szkolenia na śmigłowcach.

MiG-21 PF nb 2004. 2002 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
MiG-21 PF nb 2004. 2002 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

Rozformowanie 13. PLM nastąpiło w dniu 30 grudnia 1971 roku. Samoloty bojowe MiG-21 zostały przekazane do innych jednostek.

Lotnisko Łęczyce – Leźnica Wielka.

Lotnisko ma współrzędne geograficzne 52.004N, 19.144E. Leży na wysokości 115 m npm. RWY o wymiarach 2 500 m x 60 m z nawierzchnią asfaltową, o orientacji 10/28.

Opracował Karol Placha Hetman