Powidz 2009-12-19
14 Eskadra Lotnictwa Transportowego w Powidzu.
2007r. – 2010r.
W dniu 5 listopada 2007 roku, w Powidzu odbyły się uroczystości z okazji rozpoczęcia działalności 14. Eskadry Lotnictwa Transportowego. W dniu 31 stycznia 2008 roku, nastąpiły zmiany podporządkowania niektórych jednostek lotniczych. Od dnia 31 stycznia 2008 roku, 3. Brygada Lotnictwa Transportowego przyjęła w bezpośrednie podporządkowanie 33. BLot Powidz.
Od 31 stycznia 2008 roku, w składzie 3. BLTr znajdowały się: 2. Eskadra Lotnictwa Transportowo-Łącznikowego ( 2 ELTŁ ) w Bydgoszczy. 3. Eskadra Lotnictwa Transportowo-Łącznikowego ( 3 ELTŁ ) we Wrocławiu. 13. Eskadra Lotnictwa Transportowego ( 13 ELTr ) w Krakowie. 14. Eskadra Lotnictwa Transportowego ( 14 ELTr ) w Powidzu. 2. Baza Lotnicza ( 2 Blot ) w Bydgoszczy. 3. Baza Lotnicza ( 3 Blot ) we Wrocławiu. 8. Baza Lotnicza ( 8 Blot ) w Krakowie. 33. Baza Lotnicza ( 33 Blot ) w Powidzu.
Od dnia 1 stycznia 2009 roku, zgodnie z Rozkazem Dowódcy Sił Powietrznych Nr PF 198 z dnia 26 sierpnia 2008 roku, nastąpiła zmiana nazwy 3. Brygady Lotnictwa Transportowego w 3. Skrzydło Lotnictwa Transportowego. Była to zmiana czysto kosmetyczna idąca w kierunku ujednolicenia nazw w Siłach Powietrznych Polski z nomenklaturą obowiązującą w NATO.
PZL M-28 Bryza. 2007 rok.
Pierwszymi samolotami przyjętymi na wyposażenie 14. ELTr były Polskie PZL M-28 Bryza w liczbie trzech egzemplarzy. Samoloty pochodziły z produkcji z okresu 2000 – 2004 i wykonane zostały jako maszyny transportowo-desantowe. Ich napęd to turbośmigłowe silniki PZL-10 S. W pierwszych miesiącach istnienia 14. Eskadry służyły one głównie do doskonalenia pilotażu samolotów wielosilnikowych oraz wykonywały loty na rzecz Eskadry i Bazy Lotniczej w Powidzu.
W kolejnych latach 14. ELTr otrzymała kolejne maszyny tego typu. Na stanie było 8 samolotów PZL M-28 Bryza. Nowsze maszyny były napędzane już silnikami kanadyjskimi PT6A-65B.
Lockheed C-130 E Hercules dla 14. ELTr. 2009 rok.
Pozyskanie używanych, ale zmodernizowanych średnich samolotów transportowych typu C-130 E Hercules wynikało ze znacznego zaangażowania Polski w konfliktach na całym świecie i w związku z tym zapewnienie sprawnego transportu. Cały proces był długi, skomplikowany, ale zakończył się sukcesem. Proces odbywał się na poziomie rządowym, ministerialnym i wojskowym. Związany był z inwestycjami na lotnisku i wydatkami, których znaczną część pokryła Administracja Amerykańska, w tym w ramach grantu przyznanego przez Kongres Stanów Zjednoczonych na finansowanie programu. Rozwiązano także kwestię szkolenia załóg.
Samoloty typu C-130 E Hercules wytypowane dla Rzeczypospolitej Polskiej poddano remontowi poprzez wymianę centropłata, zasadniczego elementu płatowca. Remont z jednoczesną modernizacją dotyczył również awioniki. Samoloty otrzymały tak zwaną otwartą architekturę, czyli w przyszłości, w razie konieczności i dostępnych finansów, można będzie montować kolejne nowe systemy. Awionika pozwala na loty w międzynarodowej strefie i zgodnie ze standardami NATO. Samoloty otrzymały systemy pasywnej obrony. Zamontowano także nowe systemy obsługi ładunków. Strona amerykańska zaoferowała Polsce wymianę silników i śmigieł już na początku procesu pozyskania samolotów. Jednak z tego zrezygnowano, ze względów finansowych i czasu realizacji tego zadania. Po pięciu latach, samoloty przejdą remonty planowe, dlatego wówczas ze zdobytymi doświadczeniami możemy kupić odpowiednie modyfikacje. Przeprowadzony remont pozwolił na eksploatację maszyn przez kolejne 20 lat.
Szkolenie personelu rozpoczęto w Polsce od doskonalenia języka angielskiego do poziomu ECL 80-85 dla pilotów i ECL 70-75 dla personelu naziemnego. Szkolenie języka technicznego przeprowadzono w USA. Szkolenie techniczne w USA i w Polsce. To szkolenie już rozpoczęto w 2005 roku. W 2008 roku, do USA wysłano pierwsze osoby personelu latającego. Rekrutacje przeprowadzono wśród lotników samolotów An-26, C-295 M i M-28. Szkolenie prowadzono w 118. Skrzydle Lotnictwa Transportowego Gwardii Narodowej w Nashville.
W dniu 17 listopada 2008 roku, po 11 tygodniach intensywnego szkolenia lotniczego w Nashville w USA, pierwsze dwie załogi polskich C-130 E Herkules zdały stosowne egzaminy i stały się zdolne do pilotowania tych maszyn. Polscy lotnicy, pod okiem instruktorów ze 118. Skrzydła Lotnictwa Transportowego Gwardii Narodowej zdobywali przez ten czas wiedzę teoretyczną, szkolili się na symulatorach lotu oraz statkach powietrznych.
Do lutego 2009 roku, wyszkolono w USA dwie kompletne załogi; 4 pilotów, 2 nawigatorów, 2 techników pokładowych, 2 techników załadunku i 25 osób personelu naziemnego. Kolejne trzy przeszkolone załogi wróciły do kraju w marcu 2009 roku. W ten sposób zamknięto pakiet szkoleniowy. Strona Polska przeprowadziła kolejne rozmowy, w wyniku których wyszkolono jeszcze 5 załóg. Było to wówczas optimum, czyli dwie załogi na jeden samolot. Aby w pełni wykorzystać możliwości samolotu istnieje potrzeba wyszkolenia 3 załóg na samolot oraz kierowanie 2 razy w roku personelu latającego na szkolenie na symulatorach w USA na okres 3-5 dni ( brak takiego symulatora w Europie ).
Pierwszy Lockheed C-130 Hercules do Polski miał przylecieć z końcem 2008 roku. Podawano nawet dokładne daty; 21 listopad 2008 rok, 18 grudzień 2008 rok, 25 luty 2009 rok. Datę przesuwali amerykanie z powodów technicznych. Podano nawet, że powodem jest opóźnienie prac na lotnisku w Powidzu. Być może. Faktem jest natomiast, że daty te podawała prasa, a nie Dowództwo Sił Powietrznych Rzeczypospolitej Polskiej. Data podana przez Wojsko Polskie to był dzień 24 marzec 2009 roku, i tak się stało.
W dniu 24 marca 2009 roku, z lotniska bazy USAF na terenie landów germańskich wystartował samolot Lockheed C-130 E, który pojawił się nad lotniskiem w Powidzu w towarzystwie dwóch Polskich samolotów Lockheed Martin F-16 Jastrząb. C-130 wykonał krąg nad lotniskiem i o godzinie 12;25 przyziemił. W ten sposób PSP rozpoczęły przygodę z samolotami C-130. We wtorkowej ( 24 marca 2009 rok ) uroczystości udział wziął między innymi podsekretarz stanu w MON do spraw polityki obronnej Stanisław Jerzy Komorowski, dowódca Sił Powietrznych generał brygady pilot Andrzej Błasik, dowódca 3. Skrzydła Lotnictwa Transportowego generał brygady pilot Tadeusz Mikutel, a także przedstawiciele władz samorządowych i lokalnych.
Wszystkie 5 samolotów C-130 stacjonuje w 33. BLot razem z ośmioma samolotami M-28 Bryza. W 2009 roku, były 4 samoloty M-28.
Dla Powidza przewidziano także dwa samoloty transportowo tankujące MRTT ( Multi-Role Transport Tanker ), ale niezgodne z traktatem stowarzyszeniowym z NATO decyzją Rządu Rzeczypospolitej ( z premierem Donaldem Tuskiem ), odsunęły to zobowiązanie w nieokreśloną przyszłość.
W 2010 roku, 14. ELTr i 33. Baza Lotnicza zostały połączone w jeden organizm – 33. Bazę Lotnictwa Transportowego, nadal pod dowództwem 3. Skrzydła Lotnictwa Transportowego z siedzibą w Powidzu.
Miłośnicy lotnictwa mieli możliwość zobaczenia pierwszego Polskiego C-130 E Hercules w locie i na ziemi, podczas pokazów Air Show 2009 w Radomiu.
Kolejny samolot Lockheed C-130 Hercules.
W 2009 roku, trwało nadal szkolenie personelu 14. ELTr, w zakresie eksploatacji i procedur związanych z użytkowaniem samolotów C-130 Hercules. W tym celu, w dniach 16-14 czerwca 2009 roku, w Powidzu przebywała 40 osobowa grupa żołnierzy ze 182. Skrzydła Transportowego Powietrznej Gwardii Narodowej stanu Illinois, którzy przybyli do Polski na pokładzie amerykańskiego samolotu C-130 Hercules.
Jesienią 2009 roku, już było wiadomo, że kolejny samolot C-130 dla Polski nie przyleci w tym roku. Amerykanie poczuwając się do niedotrzymania warunków umowy podjęli jednostronnie decyzję przekazaniu SP RP innego samolotu.
W dniu 20 października 2009 roku, na lotnisku w Powidzu wylądował kolejny C-130 nb 1506 Przeznaczony dla 14. ELTr. Jednak nie był to kolejny z partii 4 maszyn przewidzianych dla Polski. Dostawa drugiego C-130 dla Polski znacznie się opóźniła, dlatego ten samolot został pożyczony od amerykanów, celem prowadzenia szkolenia załóg C-130. Maszyna przybyła z Rammstein, dużej bazy USAF na terenie landów germańskich. Załoga amerykańska pozostała cały dzień w Polsce celem pokazania różnic w wyposażeniu między tym samolotem, a samolotami zamówionymi przez SP RP. Szkolenie zakończono wspólnymi lotami z mieszanymi załogami. Zdaniem dowódcy 14. ELTr, ppłk. pilot Mieczysława Gaudyna, różnice w wyposażeniu nie są duże; to przecież ten sam samolot w tej samej wersji E, którą mamy w kraju od marca 2009 roku. Oczywiście, są pewne niuanse, ale nie wymagają one od naszego personelu zmiany wyuczonych nawyków i innego rozkładania uwagi w kabinie. Mimo, że samolot witany był na Okęciu w Warszawie, to jego lotniskiem macierzystym przez najbliższy czas było lotnisko w Powidzu. To nic, że miał oznaczenia identyfikacyjne USAF. Po kilku dniach otrzymał Polskie znaki rozpoznawcze Sił Powietrznych RP: numer 1506 i biało-czerwone szachownice.
Od dwóch tygodni było już wiadomo, że w dniu 2 listopada 2009 roku, w Powidzu wyląduje kolejny C-130 E. Ten sam, którym przylecieli instruktorzy w celu przeprowadzenia zajęć oraz wykonania wspólnych lotów mających zapoznać Polskie załogi C-130 z 14. ELTr z różnicami występującymi w kokpicie samolotu. Minęły dwa tygodnie i samolot był na miejscu, zgodnie z umową na czas 11 miesięcy. Tak, jak pierwotnie zakładano, samolot został nieodpłatnie użyczony stronie Polskiej ze względu na opóźnienia w dostawie kolejnych maszyn. Zadaniem użyczonego C-130 E będzie wsparcie procesu szkolenia lotniczego.
Na przylot samolotu czekali: Dowódca 3. SLTr. gen. bryg. pilot Tadeusz Mikutel, Szef Szkolenia 3. SLTr płk mgr inż. pilot Michał Erdmański, Dowódca 14. ELTr ppłk pilot Mieczysław Gaudyn, Z-ca Dowódcy 33. BLot. ppłk mgr inż. Andrzej Górnicki, Szef Wydziału Techniki Lotniczej 3. SLTr ppłk mgr inż. Roman Bąk, Dowódca Dywizjonu Lotniczego ppłk mgr inż. Robert Nowak. Samolot do Powidza przybył zgodnie z planem. Nosił jeszcze oznaczenia USAF i nb RS 73 299 i już wkrótce otrzymał Szachownice i nb 1506. Dotychczas samolot służył w bazie Rammstein.
Rozformowanie 14. ELTr.
W dniu 1 lipca 2010 roku, 14. Eskadra Lotnictwa Transportowego została włączona w skład 33. Bazy Lotnictwa Transportowego w Powidzu.
Dowódcy Eskadry: Ppłk pil. Mieczysław Gaudyn (1.06.2007r. – 11.2007r. ). Pełniący obowiązki mjr pil. Cezary Zdebski ( 11.2007r. – 01.2009r. ). Ppłk pil. Mieczysław Gaudyn ( 01.2010r. – 1.07.2010r. ).
Opracował Karol Placha Hetman