Kraków 2018-10-02
Historia
00131b Rozdział 7 sierpnia 1931 roku.
Wytwórnia RWD-DWL RWD-5
RWD-5 to samolot sportowy i turystyczny, zbudowany przez zespół konstruktorów RWD (Stanisław Rogalski, Stanisław Wigura, Jerzy Drzewiecki) w 1931 roku. Samolot słynny jest z przelotu przez Ocean Atlantycki.
Samolot RWD-5 powstał przez rozwinięcie samolotu RWD-4. Jako pierwszy samolot firmy RWD otrzymał konstrukcję mieszaną: drewniano-metalową. Kadłub jest konstrukcją przestrzenną spawaną ze stalowych rur. Do napędu użyto silnik z wiszącymi tłokami. Dzięki temu poprawiła się widoczność z kabiny do przodu.
Prototyp otrzymał znaki rozpoznawcze SP-AGJ i pierwszy lot wykonał w dniu 7 sierpnia 1931 roku. W kabinie siedział Jerzy Drzewiecki.
W sierpniu 1931 roku, pilot Mieczysław Pronaszko na tym samolocie zdobył pierwsze miejsce w III Locie Południowo-Zachodniej Polski. W dniach od 25 wrzesień 1931 roku do 1 października 1931 roku, lotnicy Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura, w IV Krajowym Konkursie Samolotów Turystycznych, zdobyli pierwsze miejsce.
Po tych sukcesach, samolot RWD-5 został uznany najlepszym samolotem sportowym w Polsce. Rozpoczęto produkcję seryjną RWD-5, ale jej skala była niewielka. W jesieni 1932 roku zbudowano dwa pierwsze samoloty ze znakami SP-AJA „Kolejarz I” i SP-AJB „Kolejarz II”. Samoloty przekazano do Aeroklubu Warszawskiego, a były zbudowane ze składek pracowników PKP. W latach 1933-1934 zbudowano kolejne 14 egzemplarzy samolotów. Otrzymały one znaki rozpoznawcze: SP-ARP, SP-AKZ, SP-AJP, SP-AJU, SP-LOP, SP-LOT, SP-ALN, SP-ALR, SP-ALS, SP-ALT, SP-ALU, SP-ALW, SP-ALY, SP-ALZ, SP-ALX, SP-AMU, SP-AOB. Ostatni samolot (SP-BGX) zbudowano w 1937 roku. Łącznie zbudowano 20 egzemplarzy samolotów RWD-5 i RWD-5 bis. Samoloty przekazano do Aeroklubu Polskiego, a jeden do PLL LOT.
Samolot RWD-5 wykonywał liczne rajdy. Najdłuższy rajd wykonał kapitan Ryszard Hirszbandta do Casablanki: 11 389 km. Lot wykonano od dnia 7 kwietnia 1933 roku do 3 maja 1933 roku. Samolot RWD-5 zdobył wiele sukcesów w konkursach krajowych:
V Krajowy Lotniczy Konkurs Turystyczny, wrzesień 1933 roku, pilot Mieczysław Pronaszko, pierwsze miejsce.
VI Krajowy Lotniczy Konkurs Turystyczny, wrzesień 1936 roku, Miejsca od drugiego do szóstego.
Największym sukcesem samoloty RWD-5 był przelot Stanisława Skarzyńskiego przez Ocean Atlantycki.
W marcu 1933 roku, zbudowano specjalny samolot, który oznaczono RWD-5 bis. Otrzymał on znaki rozpoznawcze SP-AJU. W miejscu tylnej kabiny, zainstalowano dodatkowy zbiornik paliwa, o pojemności 300 litrów, a w skrzydłach dwa kolejne zbiorniki po 113 litrów. Łącznie samolot zabierał 752 litry paliwa.
Na samolocie RWD-5 bis pilot Stanisław Skarżyński w dniach od 27 kwietnia 1933 roku do 24 czerwca 1933 roku, wykonał lot o długości 17 885 km na trasie z Warszawy do Rio de Janeiro. W dniu 8 maja 1933 roku odbył przelot, bez lądowania, nad Południowym Atlantykiem, z Saint Louis w Senegalu do Maceio w Brazylii. Przelot trwał 20 godzin 30 minut, z czego 17 godzin 15 minut nad oceanem. Wynikiem 3 582 km ustanowił międzynarodowy rekord odległości w klasie samolotów turystycznych o masie własnej do 450 kg. Samolot RWD-5 bis powrócił przez ocean statkiem. Po rekordowym locie przebudowano go na dwumiejscowy, usuwając zbiorniki dodatkowe. Został on w 1939 roku zagarnięty przez wojska rosyjskie.
Do 1939 roku trzy samoloty RWD-5 zostały skasowane. W czasie wojny obronnej w 1939 roku samoloty były wykorzystywane jako łącznikowe. Żaden z samolotów RWD-5 nie przetrwał drugiej wojny światowej.
Samolot RWD-5 był poprawny w pilotażu. Statecznik poziomy był przestawiany, co powodowało, że pilotaż nie był męczący. Brak klap za skrzydłami utrudniał start i lądowanie.
RWD-5 R – Replika. 2000 rok.
W 90-latach XX wieku, powołano do funkcjonowania Stowarzyszenie Lotnictwa Eksperymentalnego. Inicjatorem tego pomysłu był pan Eugeniusz Pieniążek, konstruktor i pilot. Stowarzyszenie postawiło sobie za cel zbudowanie latającej repliki znanego Polskiego samolotu. Wybór padł na samolot RWD-5, dlatego, że samolot miał wielkie sukcesy sportowe i pozostało trochę dokumentacji technicznej. Patronatem programu było czasopismo „Przegląd Lotniczy”. Koszt budowy samolotu wyniósł około 500 000 złotych, nie licząc społecznej pracy wielu ludzi dobrej woli.
Samolot RWD-5 R zbudowano w Bielski-Białej i oblatano na lotnisku Aleksandrowice, w dniu 20 sierpnia 2000 roku. Pilotem był pan Bolesław Zoń. Samolot w każdym roku jest prezentowany na kilku pokazach lotniczych.
W dniu 1 września 2018 roku samolot RWD-5 R SP-LOT podczas startu, uległ wypadkowi. Dwuosobowa załoga nie odniosła obrażeń. Lotnisko Bielsko-Biała. Samolotu nie odbudowano.
Konstrukcja RWD-5
RWD-5 to samolot sportowy i turystyczny, zbudowany przez zespół konstruktorów RWD (Stanisław Rogalski, Stanisław Wigura, Jerzy Drzewiecki) w 1931 roku. Samolot słynny jest z przelotu przez Ocean Atlantycki. Konstrukcja mieszana, kryta płótnem. Samolot jest dwumiejscowy. Kadłub jest konstrukcją spawana z rur stalowych. Skrzydło proste, wyposażone w lotki. Profil skrzydła Bartel 37 IIA. Usterzenie klasyczne. Podwozie stałe, z płozą ogonową.
Pierwszy samolot wyposażony w silnik DH Gipsy Major o mocy 96 kW (130 KM). Stosowano także inne silniki o takiej samej konstrukcji: Cirrus "Hermes IIIB”, "Hermes IV”, "Gipsy III, Walter „Junior”. Wszystkie o mocy od 115 KM do 130 KM. Śmigło dwułopatowe drewniane stałe.
Dane T-T RWD-5:
Rozpiętość 10,20 m. Długość 7,20 m. Wysokość 2,00 m. Powierzchnia nośna 15,5 m2. Masa własna 430-460 kg. Masa użyteczna 330 kg. Masa całkowita 760 kg. Prędkość maksymalna 202 km/h. Prędkość przelotowa 170 km/h. Prędkość minimalna 75 km/h. Prędkość wznoszenia 4,6 m/s. Zasięg 850 km. Zasięg maksymalny 1 080 km. Rozbieg 110 m. Zużycie paliwa 22-30 litrów/h.
Dane T-T RWD-5 bis:
Rozpiętość 10,20 m. Długość 7,20 m. Wysokość 2,00 m. Powierzchnia nośna 15,5 m2. Masa własna 448 kg. Masa użyteczna 654 kg. Masa całkowita 1 100 kg. Prędkość maksymalna 210 km/h. Prędkość przelotowa 175 km/h. Prędkość minimalna 80 km/h. Prędkość wznoszenia 4,6 m/s. Zasięg 850 km. Zasięg maksymalny 5 000 km. Rozbieg 110 m. Zużycie paliwa 26 litrów/h.
Zestawienie RWD-5
W jesieni 1932 roku zbudowano dwa pierwsze samoloty ze znakami SP-AJA „Kolejarz I” i SP-AJB „Kolejarz II”. Samoloty przekazano do Aeroklubu Warszawskiego, a były zbudowane ze składek pracowników PKP. W latach 1933-1934 zbudowano kolejne 14 egzemplarzy samolotów. Otrzymały one znaki rozpoznawcze: SP-ARP, SP-AKZ, SP-AJP, SP-AJU, SP-LOP, SP-LOT, SP-ALN, SP-ALR, SP-ALS, SP-ALT, SP-ALU, SP-ALW, SP-ALY, SP-ALZ, SP-ALX, SP-AMU, SP-AOB. Ostatni samolot (SP-BGX) zbudowano w 1937 roku. Łącznie zbudowano 20 egzemplarzy samolotów RWD-5 i RWD-5 bis. Samoloty przekazano do Aeroklubu Polskiego, a jeden do PLL LOT.
W 2000 roku zbudowano jeszcze jeden samolot, 21. egzemplarz – RWD-5 R SP-LOT. Samolot uległ zniszczeniu podczas startu na lotnisku Belsko Biała. Lotnicy nie odnieśli większych obrażeń. Samolotu nie odbudowano.
Opracował Karol Placha Hetman