Kraków 2020-06-10
00128b Rozdział 1928
Plage i Laśkiewicz Fokker F.VII/3m
Polska
Historia
Fokker F.VII to samolot zaprojektowany w 1924 roku, w holenderskich zakładach lotniczych Fokker. Samolot był używany w transporcie lotniczym na świecie przez ponad 20 lat. Samolot był używany jako transportowy (cywilny i wojskowy), desantowy i bombowy. Samolot był budowany w kilku krajach, także w Polsce w Lublinie. Najpopularniejszą wersją był trzy-silnikowy Fokker F.VIIb/3m.
Samolot Fokker F.VII został zaprojektowany pod kierunkiem Waltera Rethela. Jest to jednosilnikowy górnopłat o konstrukcji mieszanej, zabierający dwuosobową załogę i 8 pasażerów. Pierwszy egzemplarz oblatano w dniu 11 kwietnia 1924 roku. Zbudowano jednak tylko 5 egzemplarzy samolotów F.VII, bo opracowano powiększony i lepszy model F.VIIa, który oblatano w dniu 12 marca 1925 roku.
Samolot miał bardzo dobre właściwości lotne i był łatwy w pilotażu. Wyróżniał się dobrymi osiągami, zwłaszcza zasięgiem. Prototyp miał jeden silnik rzędowy Packard Liberty, o mocy 420 KM. Seryjne samoloty były wyposażane w różne silniki, w zależności od wymagań odbiorcy. Niektóre miała silniki gwiazdowe Bristol Jupiter lub Pratt Whitney Wasp, o mocy 400-500 KM.
Wobec zawodności ówczesnych silników, zaproponowano układ trzysilnikowy. Dwa dodatkowe silniki umieszczono pod skrzydłami i oprofilowano owiewkami. Układ trzysilnikowy pozwalał zwiększyć bezpieczeństwo lotu. Był to wówczas układ nowoczesny, nie stosowany do tej pory w samolotach pasażerskich i pierwszy układ dający możliwość kontynuowania lotu po awarii jednego silnika. Samolot oznaczono F.VIIa/3m. „3m” oznacza trzy motory. Pierwszy lot wykonał w dniu 4 września 1925 roku. Napęd stanowiły udane silniki gwiazdowe Wright J4 Whirlwind, o mocy 200 KM (147 kW) każdy.
W trakcie produkcji, od piątego egzemplarza, wydłużono kadłub o 0,80 m, do 14,60 m i w ten sposób powiększono ładownię. Teraz samolot mógł zabrać 10 pasażerów.
W 1927 roku, zbudowano w wytwórni Fokker ulepszoną odmianę samolotu, którą oznaczoną Fokker F.VIIb/3m. Zastosowano silniki Wright J5 o mocy 220 KM. Samolot miał także kilka innych zmian. Powiększono rozpiętość skrzydeł o 2,40 m. Zastosowano nowszą awionikę.
Fokker F.VII w Polsce.
Sześć samolotów Fokker F.VIIa zostało zakupione w 1928 roku, przez Polskie prywatne linie Aero, po czym zostały przejęte przez powstałe w dniu 1 stycznia 1929 roku, Polskie Linie Lotnicze LOT. Miały one znaki rejestracyjne początkowo: P-POZM, P-POZN, P-POZO, P-POZP, P-POZR, P-POZS, a w PLL LOT: SP-AAM, SP-AAN, SP-AAO, SP-AAP, SP-AAR, SP-AAS.
Samoloty były używane na liniach krajowych i zagranicznych, na przykład do Czerniowiec i Wiednia. Fokker F.VIIa miały silniki rzędowe w układzie W, Lorraine-Dietrich LD-12Eb, o mocy 464 KM (341 kW), budowane w Polskich zakładach Skody.
W PLL LOT były używane do maja 1936 roku. W 1935 roku wymieniono silniki na gwiazdowe Bristol Jupiter VIIF, o mocy 529 KM (382 kW). Dwa z nich następnie sprzedano lotnictwu wojskowemu, jako samoloty szkolne i desantowe.
Fokker F.VII/3m w Polsce.
Pierwszym krajem, który zakupił licencję na na samolot Fokker F.VIIb/3m, na początku 1928 roku, była Polska. Produkcję zlecono firmie Plage i Laśkiewicz w Lublinie. W latach 1929-1930, w Lublinie zbudowano 11 samolotów pasażerskich i 20 samolotów w opracowanej w biurze konstrukcyjnym wytwórni pod kierownictwem inż. Jerzego Rudlickiego odmianie bombowej.
10 samolotów Fokker F.VIIb/3m pasażerskich oraz 3 egzemplarze przebudowano później z bombowców; używane były przez PLL LOT (o znakach: SP-ABA, SP-ABB, SP-ABC, SP-ABD, SP-ABE, SP-ABF, SP-ABG, SP-ABH, SP-ABI, SP-ABK oraz SP-AMI, SP-AMH i SP-AMK). Samoloty PLL LOT wyposażono, w latach 1934-1935, w nowe silniki Pratt & Whitney Wasp Junior TB o mocy 420 KM (309 kW), z dwu-łopatowymi śmigłami metalowymi, o skoku nastawnym na ziemi, pozwalające uzyskać nieco lepsze osiągi.
W 1 września 1939 roku, PLL LOT posiadał wciąż 4 samoloty. Jeden samolot uległ zniszczeniu, po wybuchu wojny w warsztatach na Okęciu. Pozostałe były ewakuowane do Rumunii.
W 1929 roku, Zakładach Plage & Laśkiewicz zaoferowały produkcję odmiany wodnosamolotu torpedowego, na podwoziu pływakowym, uzbrojonego w torpedę lotniczą o masie 800 kg, podwieszaną pod kadłubem na wyrzutniku konstrukcji inż. W. Świąteckiego. Marynarka Wojenna nie zamówiła tej wersji.
Opracował Karol Placha Hetman
Kraków 2020-06-10
00128b Rozdział 1928
Plage i Laśkiewicz Fokker F.VII/3m
Polska
Konstrukcja
Fokker F.VII to samolot pasażerski, górnopłat o konstrukcji mieszanej. Kadłub kryty płótnem. Przed kabiną pilota pokrycie jest wykonane z blachy duraluminiowej.
Płat prosty, drewniany, dwu-dźwigarowy, kryty sklejką brzozową i płótnem, posiadał na końcach lotki o dużym wydłużeniu. W środkowej części płata mieścił się zbiornik paliwa o pojemności 720 litrów.
Jeden silnik umieszczony był w nosie kadłuba, w wersjach F.VIIa/3m i F.VIIb/3m, dalsze dwa silniki zamocowano pod skrzydłami na wysięgnikach. Za silnikiem w kadłubie znajdowała się zakryta kabina pilota i mechanika, a za nią przedział pasażerski, połączony z kabiną załogi przejściem. Przedział pasażerski wyposażony był w oszklone okna po obu stronach kadłuba i posiadał 8-10 foteli dla pasażerów. Do przedziału pasażerskiego z lewej strony kadłuba prowadziły drzwi, przez które wchodziła również załoga samolotu.
Usterzenie klasyczne, sterowane za pomocą linek biegnących na zewnątrz pokrycia samolotu do sterownic w kadłubie.
Podwozie samolotu klasyczne, stałe, z płozą ogonową.
Napęd
Napęd: (F.VIIa/3m i F.VIIb/3m) trzy silniki gwiazdowe Wright J5 Whirlwind, o mocy 220 KM lub Wright J4 Whirlwind, o mocy 200 KM. Silniki 9-cylindrowe, chłodzone powietrzem nie były osłonięte. Każdy silnik miał własny układ olejenia ze zbiornikiem oleju. Śmigła dwułopatowe drewniane.
Dane T-T Fokker F.VIIb/3m.
Rozpiętość skrzydeł: 21,71 m (71 stóp 3 cale)
Długość: 14,50 m (47 stóp 7 cali)
Powierzchnia skrzydła: 67,6 m2 (728 stóp kwadratowych)
Masa własna: 3 100 kg (6 834 funtów)
Masa startowa: 5 300 kg (11 684 funtów)
Prędkość maksymalna: 210 km / h (130 mph, 110 kn)
Prędkość przelotowa: 178 km / h (111 mph, 96 kn)
Zasięg: 1 200 km (750 mi, 650 nm)
Pułap: 4 400 m (14 400 stóp)
Długość startu i lądowania: 225 m (738 stóp).
Załoga: 2 pilotów
Ładowność: 8-10 pasażerów
Opracował Karol Placha Hetman
Kraków 2020-06-10
00128b Rozdział 1928
Plage i Laśkiewicz Fokker F.VII/3m
Polska
Zestawienie
Fokker F.VIIa.
Sześć samolotów Fokker F.VIIa, jednosilnikowych, zostało zakupione w 1928 roku, przez Polskie prywatne linie Aero, po czym zostały przejęte przez powstałe w dniu 1 stycznia 1929 roku, Polskie Linie Lotnicze LOT. Miały one znaki rejestracyjne początkowo: P-POZM, P-POZN, P-POZO, P-POZP, P-POZR, P-POZS, a w PLL LOT: SP-AAM, SP-AAN, SP-AAO, SP-AAP, SP-AAR, SP-AAS.
Fokker F.VIIb/3m.
Pierwszym krajem, który zakupił licencję na na samolot Fokker F.VIIb/3m, na początku 1928 roku, była Polska. Produkcję zlecono firmie Plage i Laśkiewicz w Lublinie. W latach 1929-1930, w Lublinie zbudowano 11 samolotów pasażerskich i 20 samolotów w opracowanej w biurze konstrukcyjnym wytwórni pod kierownictwem inż. Jerzego Rudlickiego odmianie bombowej.
10 samolotów Fokker F.VIIb/3m pasażerskich oraz 3 egzemplarze przebudowano później z bombowców; używane były przez PLL LOT (o znakach: SP-ABA, SP-ABB, SP-ABC, SP-ABD, SP-ABE, SP-ABF, SP-ABG, SP-ABH, SP-ABI, SP-ABK oraz SP-AMI, SP-AMH i SP-AMK). Samoloty PLL LOT wyposażono, w latach 1934-1935, w nowe silniki Pratt & Whitney Wasp Junior TB o mocy 420 KM (309 kW), z dwu-łopatowymi śmigłami metalowymi, o skoku nastawnym na ziemi, pozwalające uzyskać nieco lepsze osiągi.
Opracował Karol Placha Hetman