WSK PZL Poznań
W 1918 roku, w Poznaniu przy ulicy Mylnej na Jeżycach, powstał Warsztat Naprawy Samochodów i Motocykli Roberta Gunscha. Z czasem warsztat przekształcił się zakład produkujący tłoki, sworznie, tuleje i pierścienie do silników spalinowych. Tak powstała fabryka. Do 1939 roku, fabryka pokrywała niemal całkowicie zapotrzebowanie polskiego rynku na części zamienne do silników spalinowych. Podczas okupacji fabryka pracowała na potrzeby niemieckie. Po drugiej wojnie światowej, fabryka została upaństwowiona i kilkakrotnie zmieniała nazwę. W 1959 roku, fabryka została nazwana „Zakład Sprzętu Motoryzacyjnego”.
Drugi zakład produkcyjny związany z lotnictwem mieścił się przy ulicy Rokietnickiej w Poznaniu. Ten zakład swoimi korzeniami nawiązuje do dnia 11 sierpnia 1923 roku, kiedy to założono spółkę akcyjną pod nazwą „Wielkopolska Wytwórnia Samolotów – Samolot”. Historia fabryki „Wielkopolska Wytwórnia Samolotów – Samolot”, została opisana w innym rozdziale.
Po ogłoszeniu upadłości „Wielkopolska Wytwórnia Samolotów – Samolot”, wynajmowane przez nią obiekty na Ławicy, przejął 3. Pułk Lotniczy w Poznaniu i były to typowe wojskowe warsztaty remontowe. Zaczną częścią załogi to byli pracownicy byłego zakładu „Wielkopolska Wytwórnia Samolotów – Samolot”. Po drugiej wojnie światowej, przy ulicy Rokietnickiej ponownie uruchomiono warsztat. Zatrudniono byłych pracowników. Ci pracownicy wyremontowali poniemiecki samolot Klemm 35 B, który został oblatany w 1946 roku, na Lotnisku Ławica. W zakładzie kontynuowano naprawę samolotów, przeważnie poniemieckich, ale naprawiono także szybowce, wyciągarki, ściągarki i przyrządy pokładowe. W 1950 roku, opracowano prototypową wyciągarkę Żubr i ściągarkę Ryś. Obie konstrukcje trafiły do produkcji seryjnej. Kolejnym wyrobem była samojezdna wyciągarka Tur, którą także produkowano seryjnie.
W 1951 roku, warsztat przekształcono w „Zakłady Remontowe Lotnictwa Sportowego Nr 2”, a w 1955 roku, w „Zakłady Sprzętu Lotnictwa Sportowego Nr 3”. Do głównych produktów zakładu należały: wyciągarki i ściągarki oraz części do szybowców i samolotów. W zakładzie remontowano szybowce, tablice przyrządów pokładowych, urządzenia pilotażowo-nawigacyjne. W dniu 26 czerwca 1963 roku, zakład zmienił nazwę na „Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego w Poznaniu”. Nadal naprawiano szybowce i samoloty. Produkowano przyrządy pilotażowo-nawigacyjne (pomiarowo-kontrolne). Do 1967 roku, wyremontowano 2 000 samolotów i szybowców, w 22 typach. Zbudowano 80 szybowców Mucha-Ter i 15 szybowców Żuraw. Zbudowano 285 wyciągarek i ściągarek, z których 36 egzemplarzy sprzedano za granicę.
W dniu 1 stycznia 1966 roku, „Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego w Poznaniu”, połączył się z zakładem „Zakład Sprzętu Motoryzacyjnego”. Nowa firma otrzymała nazwę „WSK PZL Poznań”. Nowa firma posiadała dwa wydziały: W-1 Wydział Produkcji Tłoków i Sworzni oraz W-2 Wydział Produkcji Elementów Hydrauliki Siłowej (od 1974 roku). Pojawiły się nowe wyroby zakładu: agregaty do układów hydraulicznych płatowca, tłumiki hydrauliczne do wirników śmigłowców, układy paliwowe silników lotniczych. Przedsiębiorstwo dostarczało swoje produkty do zakładów PZL: Warszawa, Mielec, Świdnik, Rzeszów, Kalisz, Wrocław i na eksport.
W 1975 roku, rozpoczęto budowę nowego zakładu przystosowanego do produkcji pomp wtryskowych do ciągników na licencji Massey-Ferguson-Perkins budowanych w Ursusie. W 1982 roku, uruchomiono produkcję pomp wtryskowych do silników wysokoprężnych.
W kolejnych latach, zakład „WSK PZL Poznań” miał coraz mniej wspólnego z lotnictwem. Z elementów lotniczych nadal były produkowane elementu osprzętu lotniczego. Zakład skupił się na produkcji części do silników wysokoprężnych, które nie są używane w lotnictwie. W 1996 roku, zakład włączono w struktury ZPC Ursus Warszawa. W 1998 roku, utworzono spółkę „Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego – Poznań Sp. z o.o.” Główna siedziba spółki mieści się w Poznaniu przy ulicy Unii Lubelskiej 3.
Firma posiada ugruntowaną pozycję w przemyśle motoryzacyjnym i lotniczym. Jej wyroby znane są z wysokiej jakości, tak w kraju jak i na świecie, czego dowodem są liczne nagrody i wyróżnienia.
Opracował Karol Placha Hetman