Kraków 2007-09-05
OKB Mikojana i Guriewicza MiG-19 P, PM.
Konstrukcja samolotu MiG-19 P, PM.
MiG-19 to jest jednomiejscowy, dwusilnikowy, naddźwiękowy samolot myśliwski, średniopłat, całkowicie metalowy. Wyposażony w SR (stację radiolokacyjną, radar). Samolot jest zdolny do lotu z prędkościa naddźwiękową.
Skrzydła MiG-19.
Skos 55 stopni (do linii 1/4 cięciw), grubość względna od 8% na końcach do 8,74%, przy kadłubie. Wznios ujemny -4,5 stopni, rozpiętość 9 m, powierzchnia nośna 25,0 m kwadratowych, wydłużenie 3,24. Konstrukcja skrzydeł półskorupowa, typowa dla samolotów biura OKB MiG, z dźwigarem głównym, pomocniczym, przednim i tylnym oraz 27 żebrami. Pokrycie skrzydeł duraluminiowe o grubości 1,5-2,0 mm. Przejście między kadłubem a skrzydłami jest oprofilowane. Na górnej powierzchni każdego skrzydła grzebień aerodynamiczny o wysokości 32 cm. Lotki o powierzchni po 0,78 m2, z wewnętrzną kompensacją aerodynamiczną. Lewa lotka wyposażona trymer. Zakres wychylenia lotek 20 stopni, trymera 15 stopni. W celu zwiększenia skuteczności poprzecznego sterowania samolotem przy dużych prędkościach, na dolnej powierzchni skrzydeł zamontowano przerywacze kinematyczne, sprzężone z lotkami (przy wychyleniu lotki w dół wysuwa się odpowiadający jej przerywacz na przeciwległym skrzydle). Klapy, jak i w poprzednich samolotach, o przesuwanej osi obrotu (o około 40% cięciwy do tyłu). Powierzchnia klap 2 x 1,72 m kwadratowe, wychylenie podczas startu 15 stopni i do lądowania 25 stopni.
Pod skrzydłami umieszczono 4 wyrzutnie dla kierowanych pocisków rakietowych klasy p-p typu RS-2US, które są wyróżnikiem wersji PM.
Kadłub samolotu MiG-19.
Konstrukcja kadłuba samolotu MiG-19 jest półskorupowa, przekrój kołowy spłaszczający się ku końcowi. Dzieli się na część przednią i tylną, rozłączane między wręgami 20. oraz 20A. W przedzie wlot powietrza rozdzielony przegrodą pionową, nad nim fotokarabin AKS-3M lub AKS-5, u dołu podstawa odbiornika ciśnień powietrznych typu PWD-4. U góry między wręgami 1. oraz 4. wnęka z akumulatorem i wyposażeniem radiotechnicznym. Podwozie przednie wciągane między wręgi 1. oraz 5A. Kabina pilota między wręgami 4. oraz 9. (osłona sięga do wręgi 13.). U spodu między 11. i 14. wręgą hamulec aerodynamiczny o powierzchni 0,45 m2 i kącie wychylenia 45 stopni. Dwa pozostałe hamulce aerodynamiczne (łączna powierzchnia 1,04 m2, wychylenie 25 stopni) po bokach kadłuba między wręgami 22A. oraz 26. Od wręgi 15. rozpoczyna się przedział silnikowy, a od wręgi 21. podkadłubowy grzebień aerodynamiczny z amortyzowanym zderzakiem ogonowym. Na zakończeniu kadłuba oprofilowana owiewka. W spodzie tylnej części kadłuba wnęka ze spadochronem hamującym TP-19 o średnicy 4,5 m. Pokrycie kadłuba pracujące, duralowe, o grubości 0,6-1,2 mm. W pobliżu silników dodatkowe pokrycie wewnętrzne ze stali.
W wersji P oraz PM kadłub został wydłużony o 0,90 m. W przedzie zamontowano radar który posiada dwie ososbne anteny: poszukiwania i śledzenia. Usunięto przednią armatkę.
Kabina pilota półhermetyczna typu wentylacyjnego, chroniona płytami pancernymi (z przodu 10 mm, z tyłu 16 mm, za głową pilota 25 mm). Zagłówek służy jednocześnie do rozbicia zasuniętej osłony kabiny, w wypadku katapultowania się pilota. Osłona kabiny dwudzielna: część stała z wielowarstwową szybą przednią o grubości 64 mm oraz część ruchoma, odsuwana do tyłu. Fotel wyrzucany z zasłonką chroniącą twarz, wystrzeliwany za pomocą ładunku prochowego z mechanizmem teleskopowym (w celu bezpieczniejszego wyrzucenia fotela przy dużej prędkości lotu). Urządzenie tlenowe KKO-1. W celu uniemożliwienia dostawania się do kabiny pyłu, wody lub śniegu podczas postoju można ją hermetyzować z zewnątrz. Długość kadłuba 10,428 m, samolotu bez rurki Pitota 12,54 m, całkowita – 14,64 m.
Usterzenie samolotu MiG-19.
Usterzenie pionowe. Skos krawędzi natarcia 57 stopnie 37 minut (w części przy kadłubie samolotu jest większy skos), grubość względna 8%. Powierzchnia 4,17 m2, w tym 0,93 m2 zajmuje ster wychylany o kąt 25 stopni. Z lewej strony usterzenia pionowego zamontowano automatyczna rakietnicę, z czterema rakietami sygnałowymi o różnych kolorach: żółta, zielona, czerwona i biała.
Usterzenie wysokości płytowe, o powierzchni części ruchomej 5,5 m2 (całość 7,78 m2) i kątach wychylenia 17 stopni do dołu oraz 7 stopni 10 minut do góry (mierzone w płaszczyźnie strumienia powietrza). Grubość względna 7%, kąt skosu 55 stopni, rozpiętość 4,46 m. W układzie sterowania usterzeniem płytowym jest wzmacniacz bezzwrotny BU-14MS oraz automat ARU-2A dostosowujący obciążenia na drążku sterowym do przyzwyczajeń pilota. Układ sterowania zasilany przez oddzielną instalację hydrauliczną, dublowaną przez główną instalację hydrauliczną; dodatkowo, jako drugie zabezpieczenie – mechanizm elektryczny APS-4.
Podwozie samolotu MiG-19.
Konstrukcja podwozia samolotu zbliżona do podwozia samolotów MiG-15 oraz MiG-17. Podwozie jest trój-podporowe, typ wahaczowego, amortyzacja olejowo-powietrzna, główne podwozie wciągane w skrzydła, przednie w kadłub w kierunku do przodu. Wymiary kół: 500 x 180 mm, główne 660 x 200 mm. Rozstaw kół podwozia głównego 4,156 m, baza podwozia 4,448 m.
Silniki samolotu MiG-19.
Zespół napędowy to silniki RD-9 B konstrukcji S. Tumańskiego o ciągu 2 x 2 550 kG, a z dopalaniem 2 x 3 237 kG. Silnik zbudowano z 10-stopniowej sprężarki osiowej, z 5-stopniem upust przeciwpompażowy, 10 rur żarowych, 2-stopniowa turbina, dopalacz, trzy stopnie regulacji dyszy wylotowej. Cztery elastyczne zbiorniki paliwa o łącznej pojemności 2 155 litrów. Dodatkowo dwa podwieszane zbiorniki paliwa o pojemności łącznej 1 520 litrów.
Samolot MiG-19 PM: Dwa silniki turboodrzutowe RD-9 B z dziewięciostopniową sprężarką osiową oraz dwustopniową turbiną. Paliwo w łącznej ilości 2170 dm3 w 4 zbiornikach kadłubowych: dwóch miękkich za kabiną (1485 oraz 330 dm3) i dwóch metalowych pod dyszami silników (180 oraz 175 dm3). Oprócz tego pod skrzydłami na uniwersalnych zamkach BD-3-56 możliwe podwieszenie dwóch zbiorników dodatkowych po 760 dm3 lub 400 dm3 (od MiG-17). Ciąg startowy silnika RD-9B na maksymalnym zakresie (11 150 obr/min) 2 x 25,5 kN, z dopalaniem – 2 x 32,4 kN. Włączeniu dopalacza towarzyszy zwiększenie jednostkowego zużycia paliwa o około 50-60%. Zużycie to wynosi na przykład przy prędkości 1000 km/h i wysokości lotu 11 000 m wynosi 0,12 kg/(N/h) na maksymalnym zakresie i 0,18 kg/(N/h) przy włączonym dopalaczu.
Wyposażenie samolotu MiG-19.
Wyposażenie; Stacja radiolokacyjna RP-5, (w wersji MiG-19 PM stację radiolokacyjną RP-5 zastąpiono RP-2U ( Izmrud-2 ), przystosowaną do strzelania wyłącznie pociskami rakietowymi K-5 ( RS-2US ). Samolot jest uzbrojony w 4 pociski. ), Radiokompas ARK-5, Automatyczny celownik strzelecki sprzężony z dalmierzem ASP-5 n-3 W, Fotokarabin SSz-45.
Wyposażenie radiotechniczne: radiostacja nadawczo-odbiorcza RSIU-3M (następnie RSIU-4W), samolotowe radiolokacyjne urządzenie odpowiadające SRO-2, urządzenie ostrzegawcze "Syrena-2" i uproszczony zestaw lądowania bez widoczności OSP-48 (ARK-5, RW-2 i MRP-48P).
Przyrządy pilotażowo-nawigacyjne: prędkościomierz KUS-2000, machometr M-1,5, sztuczny horyzont AGI-1, busola GIK-1, wariometr WAR-150, wskaźnik przeciążenia, zakrętomierz. Do kontroli wyników strzelania fotokarabin AKS-3M lub AKS-5 nad wlotem powietrza oraz urządzenie fotograficzne SSz-45 w kabinie pilota (do rejestrowania wskazań celownika).
Uzbrojenie samolotu MiG-19.
Uzbrojenie MiG-19 P artyleryjskie: 2 działka NR-30 – dwa w nasadach skrzydeł (amunicja rozmieszczona w skrzydłach wzdłuż ich przedniej krawędzi – 2 x 73 naboje).
Uzbrojenie MiG-19 PM – rakietowe: 4 wyrzutnie APU-4 dla k.p.r. RS-2 US.
W miejscu dodatkowych zbiorników paliwa można zamontować dwie wyrzutnie pocisków ORO-57K, niosące po 8 niekierowanych pocisków rakietowych S-5 kal. 57 mm lub dwie bomby o masie do 250 kg.
Zmiany wprowadzone w MiG-19 P w porównaniu z MiG-19 S nie stosowanym w Lotnictwie Polski;
Podstawową nowością było użycie stacji radiolokacyjnej poszukiwania i śledzenia celu RP-5, co wymusiło dalsze zmiany, takie jak: Ograniczenie uzbrojenia artyleryjskiego do dwóch działek skrzydłowych (kal. 23 mm ), a były 3 działka. Trzecie działo umieszczone w kadłubie.
Wydłużenie przodu kadłuba, przesunięcie przedniej goleni podwozia. Baza podwozia zwiększyła się do 4,448 m, a było 4,398 m.
Przeniesienie podstawy odbiornika ciśnień powietrznych na prawe skrzydło i fotokarabinu na prawą stronę kadłuba. Odbiornik ciśnienia był na wysięgniku przed kadłubem.
Zmiana instalacji elektrycznej, pneumatycznej, tlenowej i paliwowej. Zmianie uległ układ tablicy przyrządów.
Poszerzenie kabiny pilota, odpowiednio do tego zmieniła się ruchoma część osłony.Zmiana rozmieszczenia wyposażenia radiotechnicznego.
W początkowych seriach wersji MiG-19 P zastosowano stację "Gorizont-1", służącą do naprowadzania samolotu na cel z naziemnego punktu dowodzenia, w związku z czym radiostację RSIU-4W zastąpiła RSIU-3MG, współpracująca ze stacją "Gorizont-1".
Użycie radiolokatora RP-5 spowodowało zmiany konstrukcji przodu kadłuba samolotu do wręgi 12.
Aby ułatwić naprowadzanie samolotu na cel na dużej wysokości, wprowadzono automat regulacji sterowania ARU-2W, korygowany według wysokości do 15 000 m (ARU-2A – do 10 000 m). W związku z tym zmieniono również kompensację wagową lotek.
Zmiany wprowadzone w MiG-19 PM w porównaniu z MiG-19 P:
Zasadniczą nowością był nowy rodzaj uzbrojenia: pociski rakietowe RS-2 U lub RS-2 US ( K-5 ) z radiowym układem naprowadzania. Z tego powodu stację radiolokacyjną RP-5 i celownik ASP-5N zastąpiono radiolokatorem RP-2U przystosowanym do pocisków K-5 oraz usunięto działka ze skrzydeł, montując zamiast nich 4 wyrzutnie APU-4 do podwieszania rakiet. Odpowiednio do tego zmieniła się wewnętrzna konstrukcja skrzydeł. Ponadto zmieniono mechanizm awaryjnego zrzucania osłony kabiny, zdemontowano stację ostrzegającą "Syrena-2", marker MRP-18P zamieniono na MRP-56 itp.
Dane T-T MiG-19:
Zestawienie samolotów MiG-19 w Polsce.
Ilość samolotów MiG-19 w Wojsku Polskim w poszczególnych latach: 1959 rok – 33 egzemplarze. 1961 rok – 33 egzemplarze. 1966 rok – 30 egzemplarze. 1967 rok – 27 egzemplarze. 1968 rok – 26 egzemplarze. 1969 rok – 26 egzemplarze. 1970 rok – 26 egzemplarze. 1971 rok – 25 egzemplarze. 1972 rok – 23 egzemplarze. 1973 rok – 23 egzemplarze. 1974 rok – 21 egzemplarze. 1975 rok – 21 egzemplarze. 1976 rok – 18 egzemplarze.
Pierwsza dostawa samolotów MiG-19 P:
Od dnia 1957-12-03 dostarczono do Polski 13 samolotów MiG-19 P. Samoloty dostarczono do Polski na lotnisko Bemowo, w skrzyniach. Samoloty składali moskale i oni dokonywali oblotów. Wszystkie samoloty przekazano do Modlina, a następnie skierowano do jednego z trzech pułków: Słupsk, Mierzęcice, Ławica.
1 MiG-19 nb 720 nr 62210720. Użytkowany w Modlin.
2 MiG-19 nb 721 nr 62210721. Użytkowany w Modlin.
3 MiG-19 nb 723 nr 62210723. Użytkowany w Modlin.
4 MiG-19 nb 724 nr 62210724. Użytkowany w Modlin.
5 MiG-19 nb 725 nr 62210725. Użytkowany w Modlin. Na tym samolocie doszło wypadku lotniczego. Z powodu awarii układu sterowania w locie samolot uległ deformacji. Pilot Roman Operacz szczęśliwie wylądował.
6 MiG-19 nb 726 nr 62210726. Użytkowany w Modlin, a następnie w Mierzęcicach.
7 MiG-19 nb 727 nr 62210727. Użytkowany w Modlin, a następnie w Mierzęcicach. W dniu 1966-08-02 doszło do katastrofy w której zginął pilot Eugeniusz Nasiorowski. Podczas startu nastąpiła awaria jednego z silników i wystąpiła asymetria ciągu. Samolot wypadł z RWY.
8 MiG-19 nb 728 nr 62210728. Użytkowany w Modlin, a następnie w Słupsku. Po służbie samolot trafił do Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu. Po pewnym czasie otrzymał nb 723.
9 MiG-19 nb 729 nr 62210729. Użytkowany w Modlin, a następnie w Słupsku. Na samolocie tym doszło do katastrofy. W dniu 1970-06-17, pilot nie wyprowadził maszyny po ataku z lotu nurkowego i zginął na miejscu. Pilot Władysław Raczkiewicz.
10 MiG-19 nb 730 nr 62210730. Użytkowany w Modlin, a następnie w Ławicy i Krzesinach.
11 MiG-19 nb 734 nr 62210734. Użytkowany w Modlin, a następnie w Krzesinach.
12 MiG-19 nb 736 nr 62210736. Użytkowany w Modlin, a następnie w Krzesinach.
13 MiG-19 nb 739 nr 62210739. Użytkowany w Modlin. W dniu 1960-06-30, major pilot Tadeusz Góra, w samolocie wystąpiła awaria samolotu. Podczas lotu przerwał pracę jeden silnik, a po chwili drugi. Pilot wyladował awaryjnie, odnosząc obrażenia.
Druga dostawa samolotów MiG-19 P:
Przekazano Polsce 15 samolotów w wersji MiG-19 P.
1 MiG-19 P nb 1007 nr 62211007. Przekazany do Modlina, a następnie do Słupska.
2 MiG-19 P nb 1008 nr 62211008. Przekazany do Modlina, a następnie do Słupska.
3 MiG-19 P nb 1009 nr 62211009. Przekazany do Modlina, a następnie do Słupska. Nieznane są przyczyn zaginięcia samolotu nad Bałtykiem w dniu 1973-03-27. Pilot kapitan Jan Budka pełnił dyżur bojowy. Wystartował na przechwycenie nieznanego obiektu nad Bałtykiem. W czasie lotu utracono z samolotem kontakt i samolot nie powrócił na lotnisko. Przypuszczalnie w trakcie przechwycenia intruza doszło do przekroczenia dopuszczalnej prędkości, ze zbiornikami podwieszanymi, która na samolocie MiG-19 wynosiła 1 000 km/h. Prawdopodobnie samolot kapitana Jan Budka leciał z prędkością 1 100 km/h co spowodowało katastrofę. Pośmiertnie pilot Jan Budek został awansowany do stopnia majora. Był on doświadczonym pilotem. Latał na samolotach TS-8 „Bies”, MiG-15 UTI, Lim-2, Lim-5 i MiG-19. Miał nalot 1 263 godziny.
4 MiG-19 P nb 1010 nr 62211010. Przekazany do Modlina, a następnie do Słupska.
5 MiG-19 P nb 1011 nr 62211011. Przekazany do Modlina, a następnie do Słupska.
6 MiG-19 P nb 1012 nr 62211012. Przekazany do Modlina. W dniu 1967-06-16 został uszkodzony na ziemi. W kabinie nie było pilota.
7 MiG-19 P nb 1015 nr 62211015. Przekazany do Modlina, a następnie do Słupska.
8 MiG-19 P nb 1017 nr 62211017. Przekazany do Modlina, a następnie do Słupska.
9 MiG-19 P nb 1018 nr 62211018. Przekazany do Modlina, a następnie do Słupska.
10 MiG-19 P nb 1021 nr 62211021. Przekazany do Modlina, a następnie do Mierzęcic.
11 MiG-19 P nb 1023 nr 62211023. Przekazany do Modlina, a następnie do Mierzęcic.
12 MiG-19 P nb 1024 nr 62211024. Przekazany do Modlina, a następnie do Mierzęcic.
13 MiG-19 P nb 1025 nr 62211025. Przekazany do Modlina, a następnie do Mierzęcic.
14 MiG-19 P nb 1027 nr 62211027. Przekazany do Modlina, a następnie do Mierzęcic.
15 MiG-19 P nb 1029 nr 62211029. Przekazany do Modlina, a następnie do Mierzęcic.
Trzecia dostawa samolotów MiG-19 PM:
Przekazano Polsce 10 samolotów w wersji MiG-19 PM.
1 MiG-19 PM nb 904 nr 65210904. Samolot rozbił się w dniu 20.06.1966 roku, blisko miejscowości Lulemino. Lulemino – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Kobylnica, leżąca w odległości 10 km na południe od Słupska. Pilot mjr Raszewski uratował się. Przyczyną była awaria ARU-2W. Lot był wykonywany dla przygotowań do defilady z okazji 1000-lecie Państwa Polskiego.
2 MiG-19 PM nb 905 nr 65210905. Samolot użytkowany w pułku w Słupsku. Po służbie w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Czyżynach.
3 MiG-19 PM nb 906 nr 65210906. Samolot użytkowany w pułku w Słupsku. Utracony w katastrofie 1962-09-15. Pilot zginął – Jan Drewicz. Podczas lotu szkoleniowego kapitan Jan Drewicz poinformował stanowisko dowodzenia, że samolot MiG-19 wpadł w duże drgania i nie działają stery. Została podjęta decyzja o powrocie na lotnisko, do którego samolot nie doleciał, rozbijając się o ziemię. Pilot nie katapultował się.
4 MiG-19 PM nb 907 nr 65210907. Samolot użytkowano w Słupsku. Samolot rozbity koło miejscowości Lulemino Pilot kapitan Raszewski przeżył katapultując się.
5 MiG-19 PM nb 908 nr 65210908. Samolot użytkowany w pułku w Słupsku. Po służbie pozostał w Słupsku jako eksponat. Po pewnym czasie otrzymał nb 1958 co odzwierciedla datę wprowadzenia samolotów MiG-19.
6 MiG-19 PM nb 910 nr 65210910. Samolot użytkowany w pułku w Słupsku. W dniu 20 lipca 1966 roku samolot został utracony. Przez pomyłkę, na stojance pilot uruchomił dźwignie chowania podwozia. Koła nie schowały się od razu, tylko podczas rozbiegu. Samolot zaczął szorować przodem kadłuba o beton i spłonął. Pilot podporucznik Zbigniew Kopacz opuścił kabinę. Samolot uległ uszkodzeniu i zapalił się. Został spisany ze stanu.
7 MiG-19 PM nb 911 nr 65210911.
8 MiG-19 PM nb 912 nr 65210912.
9 MiG-19 PM nb 914 nr 65210914.
10 MiG-19 PM nb 916 nr 65210916.
Zestawienie samolotów MiG-19 w Wojsku Polskim wymaga korekty.
Opracował Karol Placha Hetman