Pruszcz Gdański 2013-12-10
Lotnisko Pruszcz Gdański.
Miasto Pruszcz Gdański.
Pruszcz Gdański to miasto w Województwie Pomorskim, w Powiecie Gdańskim, rozłożone nad rzeką Radunią. Należy do aglomeracji gdańskiej, choć nigdy nie było wymieniane jednym tchem z Gdańskiem, Gdynią i Sopotem. Miasto Pruszcz Gdański od Gdańska dzieli odległość zaledwie 5 km. Przez miasto przebiega Droga Krajowa Nr 91 i ważna linia kolejowa. Od strony zachodniej przebiega Autostrada A1. Według danych z dnia 31.03.2011 roku, miasto miało 27 787 mieszkańców.
Historia.
Na tych terenach początki osadnictwa sięgają VI wieku pne i były związane z żeglugą na Wiśle. Przez osadę przebiegał bursztynowy szlak oraz inne szlaki kupieckie. Osada cały czas była pod silnym wpływem Gdańska i z tego tytułu między innymi płaciła daniny na rzecz Gdańska. W XVIII wieku, Pruszcz Gdański był typową wsią, która zapewniała płody rolne dla Gdańska, licząc około 750 mieszkańców. Rozwój miejscowości nastąpił w XIX wieku, wraz z wybudowaniem linii kolejowej. Powstały nowe brukowane drogi. Prowadzono również liczne prace melioracyjne. Z początkiem XX wieku miejscowość otrzymała linię telegraficzną i instalację elektryczną. Ważnym zakładem była cukrowania.
Po dojściu Hitlera do władzy rozpoczęły się masowe czystki ludności Polskiej. Łącznie represjom poddano 200 osób. Część z nich trafiła do hitlerowskich obozów zagłady. Trafili oni do utworzonego obok lotniska przejściowego obozu, podlegającego obozowi koncentracyjnemu KL Stutthof. Tak po raz pierwszy Polacy zetknęli się z eugeniką (obecnie genetyka wyboru). Nieco lepszy los mieli Polscy kolejarze, którzy i tak nie ustrzegli się szykan i zabójstw. W styczniu 1945 roku, przez Pruszcz Gdański przeszedł tak zwany „marsz śmierci” więźniów z KL Stutthof, gnanych w głąb rajchu. W dniu 24.03.1945 roku, moskalewkroczyli do Pruszcza Gdańskiego. Na mocy wielkich tego świata miasto zostało włączone do Polski. Zamieszkującą go ludność niemieckojęzyczną wysiedlono. Od 1945 roku, miejscowość Pruszcz Gdański była nazywana miastem, choć nigdzie nie ma oficjalnego dokumentu statusu miasta.
Historia lotniska Pruszcz Gdański.
Lotnisko Pruszcz Gdański powstało w połowie 30-lat XX wieku. Główną jego funkcją miała być popularyzacja lotnictwa sportowego. Miało też być uzupełnieniem lotniska Gdańsk Wrzeszcz.
Wojna w Korei wywołała duże skutki w rozwój lotnictwa wojskowego w Polsce. Zdecydowano, że lotnisko w Pruszczu Gdańskim będzie bazą dla 25. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego. 25. Pułk Lotnictwa Myśliwskiego OPK (25. PLM OPK). Rozkaz ministra obrony narodowej nr 0096/Org. z 11.12.1951 roku. W okresie od 1.05.1952 roku do 1.12.1952 roku, na lotnisku Redzikowo koło Słupska sformowano 25. Pułk Lotnictwa Myśliwskiego OPL. Etat nr 6/165 przewidywał 290 żołnierzyzawodowych i 2 pracowników kontraktowych. Pułk wszedł w skład 10. Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego OPL. W skład Dywizji miały wejść; 28. PLM w Słupsku, 25. PLM w Pruszczu Gdańskim oraz trzeci, który nie został określony. Podstawowym Pułkiem w Dywizji był 28. PLM, który na długie lata zagościł w systemie obrony Polski.
W 1953 roku, 25. PLM został przebazowany na lotnisko w Pruszczu Gdańskim. W dniu 1.10.1953 roku, pułk posiadał 10 samolotów MiG-15. Formowanie 25. PLM szło bardzo opornie, a to głównie z dwóch powodów; braku sprzętu, aleprzede wszystkim z braku odpowiednio wyszkolonego personelu latającego. Według dostępnych danych, dopiero w 1954 roku, Pułk oficjalnie zaczął funkcjonować. W dniu 11.07.1953 roku, ukazał się Rozkaz ministra obrony narodowej nr 0078/Org. Ustalający, że 10. DLM będzie w składzie dwóch pułków myśliwskich.
W okresie od 1952 roku do 1955 roku, lotnisko zostało rozbudowane. Początkowo RWY miała długość 1 900 m. Ostatecznie RWY ma wymiary 2 000 m x 60 m. Oprócz betonowej RWY, betonowych dróg kołowania i płaszczyzn postojowych, zbudowano inne obiekty; skład paliw, skład amunicji, dwa koszarowce, strzelnice i inne obiekty.
W lipcu 1957 roku, 25. PLM został włączony w skład nowo sformowanego 2. Korpusu Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju.
Od samego początku Pułk był przygotowany do eksploatacji samolotów myśliwskich z napędem turboodrzutowym. Początkowo były to; MiG-15, Lim-1, MiG-15 bis, Lim-2. Pułk otrzymał także na stan nowoczesne myśliwce Lim-5 i Lim-5 P, a do szkolenia pilotów samoloty SB Lim-1 / 2.
Z końcem 50-lat w Wojskach OPL OK zlikwidowano Dywizje, a w ich miejsce powołano nowe związki w nowym układzie, Korpusy. W 1960 roku, 2. Korpus OPL OK z dowództwem w Bydgoszczy posiadał w swoim składzie cztery pułki; 11. PLM w Debrznie, 25. PLM w Pruszczu Gdańskim, 26. PLM w Zegrzu Pomorskim, 28. PLM w Słupsku. Dodatkowo w skład 2. Korpusu OPL OK polegały: 19. Eskadra Holownicza w Słupsku, 43. Eskadra Łącznikowa w Bydgoszczy, 129. Pułk Artylerii OPL w Szczecinie, 136. Pułk Artylerii OPL w Bydgoszczy, Bataliony Radiotechniczne; 2 w Grudziądzu, 8 w Słupsku, 9 w Choszcznie.
W czerwcu 1962 roku, jednostka została przemianowana na 25. Pułk Lotnictwa Myśliwskiego OPK.
W dniu 1.02.1968 roku, dowódca Wojsk Obrony Powietrznej Kraju przekazał pułk dowódcy Lotnictwa Operacyjnego, a ten 1.04.1968 roku, rozformował pułk. Na bazie 25. PLM OPK został sformowany 49. Pułk Śmigłowców. (Zarządzenieszefa Sztabu Generalnego nr 0168/Org. z 8.11.1967 roku).
Dowódcy pułku:
mjr pil. Wiktor Anochin (1952-1954), mjr pil. Mirosław Kapciuch (1954-1957), ppłk pil. Józef Caputa (1957-1962), ppłk pil. Stefan Zalejski (1962-1963), mjr pil. Henryk Bajor (1963-1968).
49 Pułk Śmigłowców Bojowych.
Przełom 50/60-lat to okres wprowadzanie do Polskiego Wojska nowej techniki lotniczej w postaci śmigłowców. MON wyznacza lotnisko w Pruszczu Gdańskim, jako nadające się do tego celu. W 1968 roku, na lotnisku został zorganizowany 49. Pułk Śmigłowców Bojowych, jako JW. 1300. 49. Pułku Śmigłowców jako podstawowy śmigłowiec użytkował Mi-2, a następnie Mi-24.
Z końcem 60-lat o lotnisku mówiło się dużo, bo lotnisko było brane pod uwagę, jako nowy port lotniczy dla Gdańska w miejsce lotniska Gdańsk Wrzeszcz. Jednak ostatecznie wybrano nowy teren i powstało lotnisko Rębiechowo.
W 1973 roku, na lotnisko został przeniesiony Aeroklub Gdański. Początki lotnictwa aeroklubowego w Gdańsku sięgają 1925 roku, kiedy to na Politechnice Gdańskiej powstała Sekcja Lotnicza. Pierwsze walne zgromadzenie odbyło się w dniu 12.07.1929 roku. Samo Stowarzyszenie Aeroklub Gdański zostało zawiązane w 1929 roku i przystąpiło do Aeroklubu Polskiego. W 1931 roku, Akademicki Aeroklub Gdański został zarejestrowany w sądzie w Gdańsku. Od 1973 roku, Aeroklub funkcjonuje na nowym lotnisku w Pruszczu Gdańskim. W 2013 roku, Urząd Lotnictwa Cywilnego wpisał do ewidencji (poz. 199) lądowisko w Pruszczu Gdańskim. Lądowisko jest przystosowane do startów i lądowań, w dzień i w nocy, statków powietrznych odopuszczalnej masie startowej MTOM do 5 700 kg.
W drugiej połowie 80-lat na terenie należącym do lotniska zostało wzniesione osiedle oficerskie nazwane Komarowo, z główna ulicą Dywizjonu 303.
W dniu 1.07.2011 roku, 49. Pułku Śmigłowców Bojowych został rozformowany. Faktycznie 49. Pułk Śmigłowców Bojowych został przekształcony w 49. Bazę Lotniczą. W bazie pozostały śmigłowce: PZL Mi-2, Mil Mi-8, Mil Mi-24. Noszono się z zamiarem wycofania śmigłowców z Pruszcza Gdańskiego, ale do tego nie doszło. Jednostka z Pruszcza Gdańskiego jest odpowiednikiem bliźniaczej jednostki stacjonującej w Inowrocławiu. W dniu 1.01.2012 roku, lotnisko stało się 49. Bazą Lotniczą, podległą pod 1. Brygadę Lotnictwa Wojsk Lądowych.
Decyzją Nr 498/MON Ministra Obrony Narodowej z 20.12.2011 roku, ustalono, że 49. Baza Lotnicza przejmuje i z honorem kultywuje dziedzictwo tradycji: 25. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego (1952-1967), 49. Pułku Śmigłowców Dowództwa Wojsk Lotniczych (1967-1973), 49. Pułku Lotnictwa Wojsk Lądowych (1973-1978), 49. Pułku Śmigłowców Bojowych (2000-2011).
Jednostka przejęła sztandar rozformowanego 49. Pułku Śmigłowców Bojowych. Tą samą decyzją, ustanowiono doroczne święto 49. Bazy Lotniczej na dzień 15 czerwca.
W 2013 roku, na wniosek aeroklubu zarejestrowano trawiaste lądowisko Pruszcz-Aeroklub, które znajduje się na północ od betonowego pasa startowego lotniska. Aeroklub ma do dyspozycji własnych hangar i zaplecze socjalne. Niestety, jeden z budynków w 2011 roku, spalił się. Dojazd do Aeroklubu zapewnia Droga Wojewódzka Nr 227 i jest to ulica Powstańców Warszawy. W ramach Aeroklubu Gdańskiego funkcjonuje 6 sekcji: samolotowa, szybowcowa, balonowa, spadochronowa,motolotniowa, modelarska. Na lotnisku są organizowane skoki spadochronowe dla żądnych wrażeń osób. Skoki odbywa się w tandemie z instruktorem. Ceny od 700 złotych.
Infrastruktura lotniska Pruszcz Gdański.
Lotnisko to jest obiekt o powierzchni 250 hektarów. Ma współrzędne geograficzne 54,14 N, 18,40 E. Leży na wysokości 94 m npm. Lotnisko ma pas startowy o wymiarach 2 000 m x 60 m, o orientacji 10/28 i ma nawierzchnię betonowa. Jest tolotnisko o jednym z najkrótszych pasów startowych w Wojskowym Lotnictwie Polskim.
Lotnisko ma nie najdogodniejsze położenie. Znajduje się praktycznie przy centrum miasta, Pruszcz Gdański, w dzielnicy Cieplewo. Teren jest silnie zurbanizowany. Dodatkowo w pobliżu usytuowany jest Port Lotniczy Rębiechowo, 20 km, a dalej jest Lotnisko Babie Doły, około 40 km i lotnisko Malbork, około 42 km. Bliskość innych lotnisk, silnie zurbanizowany teren oraz występująca tu bryza morska nadają oryginalności odbywanych tu lotów. W porównaniu do innych lotnisk w regionie lotnisko Pruszcz Gdański ma najlepsze warunki pogodowe. RWY jest tak położony, że mgła zalega tu bardzo rzadko. Te warunki powodowały, że lotnisko w 60-latach było rozważane jako nowy port lotniczy dla Trójmiasta. Historia powtórzyła się w 2004 roku. Powstał plan przekształcenia lotniska w port lotniczy dla tanich linii lotniczych. Zaproponowano nawet nazwę – Port Lotniczy Gdańsk Pruszcz. Z planów tych nic nie wyszło.
W 2008 roku, analizę rozwoju lotniska przeprowadziła firma konsultingowa PWC. Z analizy wynika, że lotnisko ma potencjał rozwojowy porównywalny z lotniskiem na Gdyni Babich Dołach. Głównie z powodu dogodnej lokalizacji względem aglomeracji trójmiejskiej. Budowa południowej obwodnicy Gdańska tę atrakcyjność zwiększy. Autorzy analizy z PWC zauważają, że lotniskiem pasażerskim raczej nie będzie, ale towarowym jak najbardziej. Wcześniej jednak jest konieczna debata publiczna, z uwzględnieniem głosów mieszkańców Pruszcza Gdańskiego.
W północnej części lotniska Pruszcz Gdański znajdują się: ogródki działkowe, obiekty aeroklubu z dużym hangarem lotniczym, oraz byłe tereny giełdy samochodowej. Aeroklub korzysta z gruntowej drogi startowej (RWY), umieszczonej w północnej części pola wzlotów. Dojazd do aeroklubu jest realizowany przez przecznicę z ulicy Powstańców Warszawy, która jest drogą wojewódzką Nr 227.
W centralnej części pola wzlotów jest betonowo-asfaltowa droga startowa (RWY). RWY ma wymiary 2 000 m x 60 m. To były typowe wymiary RWY na początku 50-lat XX wieku. Początkowo nawierzchnia była betonowa. Obecnie (2013 rok) z uwagi na degradację nawierzchni, długość użytkowanej drogi skrócono do 1 350 m i jest to wschodnia część obiektu. Na polu wzlotów są trzy PPS. Dwie w pobliżu końców RWY i jedna przy drodze kołowania w południowej część pola wzlotów, w pobliżu hangaru wojskowego. Na polu wzlotów jest ponad 6 000 m, dróg kołowania o szerokości 10 – 15 m. Przy drogach kołowania umieszczono 53 betonowe miejsca postoju dla śmigłowców. Pozostałością po 25. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego są obwałowane miejsc postojowych samolotów myśliwskich Lim-2. Takie same stojanki były na lotniskach Strachowice, Mierzęcice i na innych. Obwałowania zostały zbudowane w połowie 60-lat XX wieku. Jedno obwałowanie osłaniało dwa samoloty. W obwałowaniu są małe schrony dla podręcznego sprzętu służącego obsłudze samolotów. W 2013 roku, na polu wzlotów było pięć takich obiektów. Na lotnisku nie ma stref rozśrodkowania samolotów myśliwskich, bo 25. PLM rozformowano w 1968 roku, a strefy powstały w 70-latach.
Całe zaplecze 49. Bazy Lotniczej jest zlokalizowane w południowej części lotniska. Są tutaj: Hangar, Wieża kontroli lotów, Domek pilota, PKT, MPS, magazyny, strzelnica i inne. 49. Baza Lotnicza nadal eksploatuje śmigłowce PZL Mi-2 oraz Mil Mi-24. Wiele śmigłowców czeka na remonty generalne. Baza czeka także na nową technikę lotniczą.
Dane adresowe 49. Baza Lotnicza.
Powstańców Warszawy 28B, 83-000 Pruszcz Gdański, tel. 261271370, fax. 261271477, 49blot@ron.mil.pl
Opracował Karol Placha Hetman