Leszno 25 wrzesień 2018 rok
Lotnisko Leszno.
Miasto Leszno.
Leszno to miasto w Województwie Wielkopolskim, funkcjonujące na prawach powiatu. Znajduje się niemal w połowie drogi między Poznaniem i Wrocławiem. Ma powierzchnię 31,86 kilometrów kwadratowych. Zamieszkuje je 64 500 mieszkańców (2017 rok).
Historia Leszna.
Pierwsza osada w tym miejscu została założona w XII wieku. Później stała się ona własnością rycerską i szlachecką. Początkowo osada nosiła nazwę Leszczno lub Leszczyn, nazwa która wywodziła się od rośliny leszczyna. W dokumencie z 1393 roku, wymieniona jest nazwa Lesczno, a w innym dokumencie z 1397 roku, Leszczno. Prawa miejskie Leszno otrzymało w 1547 roku. Od nazwy miejscowości wywodzi się ród Leszczyńskich. Od XVI wieku, z uwagi na trudność w wymowie nazwy przez ludność niemiecką, z uwagi na głoski „szcz”, zaczęli oni miejscowość nazywać Polnisch Lissa (Polska Lissa). Z kolejnymi latami zniknął w mowie człon Polnisch. W dokumentach się zachował.
Z początkiem XVI wieku, miasto Leszno stało się centrum reformacji. W efekcie do miasta przybyli kalwini zwani braćmi czeskimi. Później utworzono zbór braci polskich. Pierwsi Czesi, którzy przybyli do Leszna w 1516 roku byli tkaczami, dlatego w mieście powstały liczne warsztaty tkackie. W 1540 roku, w Lesznie założono pierwsze gimnazjum. W 1626 roku, założono pierwszą szkołę wyższą. W 1633 roku, w Lesznie powstał parafia luterańska, która później przekształciła się w parafię ewangelicką. Leszno, jak wszystkie miasta Rzeczpospolitej Polskiej, nie miało stosów śmierci dla publicznych egzekucji z powodu waśni religijnych, jak to było na Zachodzie. Tutaj wszyscy egzystowali zgodnie.
W okresie 1630-1650 rozwinęło się w mieście drukarstwo. W latach 1636–1639 nastąpiło znaczne powiększenie obszaru miasta. Jednocześnie otoczono je fortyfikacjami ziemno-murowanymi. Powstało kilkanaście bastionów. Także w tym czasie zbudowano pierwszy miejski wodociąg.
W XVII wieku Leszno miało liczne przywileje handlu. Pobierane myto było niskie, a niektóre towary były całkowicie zwolnione z podatku. Zwłaszcza te produkowane na miejscu. W tygodniu odbywały się minimum dwa jarmarki, co było ewenementem w Rzeczpospolitej Polskiej. Dlatego towary z Leszna trafiały daleko poza granice Polski.
Dobra passa skończyła się w 1656 roku, kiedy to miasto zostało zniszczone i spalone przez Sasów. Armia Sasów powtórzyła atak na miasto w 1707 roku, a w 1709 roku, zaraza zdziesiątkowała mieszkańców Leszna.
Około 1730 roku, miasto odrodziło się, mimo, że jeszcze kilka razy niszczyły je częściowe pożary. W tym czasie powstała pierwsza szkoła przemysłowa (zawodowa) związana z rzemiosłem tekstylnym. Tutaj powstawały wzory organizacyjne i produkcyjne sukiennictwa. Do Leszna przybywali kandydaci na czeladników z różnych miast Polski i zagranicy. W Lesznie przy gimnazjum była biblioteka i nowożytny teatr.
Po drugim rozbiorze Polski Leszno zostało wcielone do Prus i przemianowano jego nazwę na Lissa. W dodatku, w 1767 roku i 1790 roku, Leszno dotknęły kolejne pożary. Nałożone przez prusaków cła spowodowały zahamowanie sukiennictwa i płóciennictwa. Podupadł handel zbożem i młynarstwo. Zmieniła się struktura narodowa. Część Polaków wyemigrowała w centralne rejony byłej Rzeczypospolitej Polskiej lub za granicę. Przewagę w mieście zdobyła ludność niemiecko języczna. Jednak Język Polski nie został całkowicie wyparty. Religijnie, większość stanowili protestanci. W 1871 roku, nastąpiło zjednoczenie księstw niemieckich, co przełożyło się na rozwój polityki germanizacji. W Lesznie usunięto Język Polski ze szkół, a w urzędach obowiązkowym stał się niemiecki. Polskich nauczycieli, mimo że mówili po niemiecku, usuwano ze szkół. Narastały konflikty, a wespół-bytowanie w przyjaźni odeszło do historii. W 1905 roku, Leszno liczyło 16 000 mieszkańców, z czego ludności niemieckiej było 79 %, a Polaków 14 %.
W 1918/1919 roku, w Lesznie także toczyły się walki Powstania Wielkopolskiego. Jednak powstańcom nie udało się zdobyć Leszna. Leszno zostało przyznane Rzeczpospolitej Polskiej na mocy traktatu wersalskiego w dniu 17 stycznia 1920 roku. W ciągu kilku miesięcy wyemigrowali niemcy, a napłynęła ludność Polska, która w grudnia 1919 roku, stanowiła już 70 % ludności.
W okresie międzywojennym rozwinął się handel i przemysł. Powstały liczne zakłady produkcyjne: młyny, browary, tartaki, garbarnie, fabryka produktów chemicznych, zakłady przemysłu maszynowego, Budowy wag i fortepianów. Na powrót otwarto Polskie szkoły.
We wrześniu 1939 roku, do Leszna wkroczyły wojska niemieckie. W ciągu kilku miesięcy większość ludności Polskiej wywieziono do obozów jenieckich lub do Generalnej Guberni (80 %). Leszno wcielono do rzeszy niemieckiej. Na terenie Leszna funkcjonowały dwa obozy pracy przymusowej dla Polaków i żydów. W czasie dalszej okupacji, Polaków rozstrzeliwano pod byle pretekstem lub wywożono do pracy przymusowej do rzeszy. Niemcy mieli plan całkowitej przebudowy miasta oraz budowy fabryk zbrojeniowych.
W dniu 31 stycznia 1945 roku, przez Leszno przeszedł front rosyjski.
Po zakończeniu wojny nastąpiła rozbudowa i przebudowa Leszna. Powstało jedno z największych w Europie lotnisk szybowcowych. W 1971 roku, zbudowano nowy dworzec kolejowy i autobusowy. Zbudowano kilka osiedli mieszkalnych z wysokimi blokami mieszkalnymi: Grunwald, Sułkowskiego, Przyjaźni, Wieniawa. Wytyczono nowe trasy komunikacyjne. Zbudowano stadion sportowy i hale widowiskową. Oddano do użytku Teatr Miejski. Po raz kolejny powiększono obszar Miasta. W latach 1975-1998 Leszno było Miastem Wojewódzkim, co znacznie podniosło jego rangę.
Po 1989 roku, kilka zakładów produkcyjnych upadło. Między innymi zakłady metalowe, maszynowe, odzieżowe oraz fabryka cukierków i czekolady „Rywal”.
Obecnie Leszno jest ważnym ośrodkiem handlowym i edukacyjnym. Mniejszą rolą odgrywa przemysł. Mieszczą się tutaj trzy wyższe szkoły i kilkanaście średnich szkół, o profilu ogólnym i zawodowym. Leszno to znany ośrodek sportu żużlowego, z klubem "Unia Leszno". W 2010 roku, Leszno liczyło 64 432 mieszkańców.
Honorowym obywatelem Leszna jest kapitan Tadeusz Wrona (urodzony w 1958 roku), który 1 listopada 2011 roku, uratował życie 220 pasażerom lądując awaryjnie, bez wysuniętego podwozia, na warszawskim Lotnisku Okęcie, samolotem Boeing B-767.
W roku 2000 otwarto sanitarne lądowisko przy ul. Kiepury.
Lotnisko w Lesznie - historia.
W 1938 roku powstała w Rzadkowie koło Chodzieży szkoła szybowcowa, która wówczas nosiła określenie ślizgowa. Szkoła należała do Klubu Kolejowego w Poznaniu. Zakupiono pierwsze szybowce. Podjęto także starania, aby zbudować własne konstrukcje. Funkcjonowanie szkoły przerwał atak armii niemieckiej na Polskę. Szkoła została reaktywowana latem 1945 roku. Wówczas zorganizowano pierwszy powojenny kurs liczący około 20 uczniów. Celem było wyszkolenie własnej kadry instruktorów.
Ponieważ teren szybowiska w Radkowie był pofałdowany, dlatego działacze rozpoczęli poszukiwanie bardziej dogodnego miejsca. Taki teren znaleziono koło Leszna w Strzyżewicach, na polach PGR (Państwowe Gospodarstwo Rolne). Za przychylnością dyrekcji PGR uzyskano dzierżawę 90 hektarów, z przeznaczeniem na Lotnisko. PGR udostępnił wówczas dwa pomieszczenia w pałacu w Strzyżewicach. Barak z Radkowa przeniesiono do Strzyżewa. W baraku tym była pokoje sypialne, kuchnia, sala wykładowa, biuro i magazyn. Także drewniany hangar został przeniesiony z Radkowa do Leszna. Okazało się, że Ziemia Leszczyńska ma bardzo dobre warunki termiczne dla uprawiania sportu szybowcowego. Mimo, że szkoła funkcjonowała, to uroczyste otwarcie nastąpiło w dniu 1 maja 1952 roku, z udziałem władz administracyjnych, partyjnych i wojskowych. Wówczas też, otwarto pierwszy kurs szybowcowy, dla około 20 kursantów w tym dwóch kobiet.
W Lesznie organizowano letnie obozy szkoleniowe, ale także zawody. W 1953 roku, w Lesznie zorganizowano I Szybowcowe Mistrzostwa Polski. W 1954 roku, zorganizowano zawody międzynarodowe. Dla organizacji tej imprezy zbudowano na Lotnisku pierwsze murowane baraki przeznaczone dla kuchni i stołówki.
W 1956 roku, Szkoła została przekształcona w Aeroklub Leszczyński, by już w 1957 roku, stać się Wyczynową Szkołą Szybowcową. W 1957 roku, w Lesznie zorganizowano IV Mistrzostwa Szybowcowe Polski. W 1958 roku, w Lesznie zorganizowano VII Mistrzostwa Szybowcowe Świata. W mistrzostwach brało udział 61 zawodników z 22 państw. W tym czasie Lotnisko miało już hangar z zapleczem techniczno-administracyjnym, dwa drewniane pawilony, rozbudowaną stołówkę i jeden barak przebudowany na hotel-internat. Poczta Polska podłączyła kolejne numery telefoniczne, aby łatwiej było utrzymać łączność Lotniska ze światem. Większość uczestników spała w wojskowych namiotach, w których były drewniane podłogi i telefony.
Sukcesy szybowcowe Polskich pilotów spowodowały, że zdecydowano o utworzeniu w Lesznie Centrum Szybowcowe APRL. Zaczęto organizować kursy doskonalące dla pilotów szybowników i instruktorów. Centrum odgrywało czołową rolę w Polsce w wyczynie szybowcowym, w działalności sportowej, biciu rekordów i zdobywaniu diamentów.
Od 1965 roku, datuje się kolejna rozbudowa Lotniska Leszno. Zbudowano nowoczesny budynek z wieżą kontroli lotów, która stała się symbolem Leszna (1966-1968). Obok nowego budynku, z północnej strony, wytyczono duże pole namiotowe. Odkryta pływalnia znajdowała się przy polu namiotowym. Obok murowanego hangaru, z zachodniej strony, postawiono dwa kolejne hangary. W tym czasie powstała sala gimnastyczna, kawiarnia, kotłownia CO. Przeprowadzono niwelację i częściową meliorację pola wzlotów.
Wszystko było gotowe na XI Szybowcowe Mistrzostwa Świata, które przeprowadzono w czerwcu 1968 roku. Leszno urosło do rangi światowego centrum szybowcowego, którego zazdrościli Polsce nawet zawodnicy z Zachodu.
W kolejnych latach wytyczono i wykonano alejki. Także posadzono rośliny ozdobne i założono kwietne klomby. Na elewacjach budynków wykonano mozaiki.
W 1971 roku, ośrodek przemianowano na Centrum Wyszkolenia Lotniczego APRL. Oprócz szybowców dołączono akrobację samolotową. W maju 1974 roku, przy Centrum został ponownie powołany do życia Aeroklub Leszczyński. W 1976 roku, rozwiązano Towarzystwa Przyjaciół Sportu Lotniczego, a jego cele całkowicie przejął Aeroklub Leszczyński.
W 70-latach na terenie lotniska, w osobnych budynkach, funkcjonowała radiostacja łączności radiowej. Mieszkańcy Leszna mówili, że działała tutaj także stacja zakłócająca nadawanie Radia Wolna Europa.
W 1980 roku, Leszno powróciło do nazwy Centrum Szybowcowego APRL. Dołączono sport balonowy i modelarstwo wyczynowe.
W 1992 roku, ośrodek otrzymał nazwę Centralna Szkoła Szybowcowa Aeroklubu Polskiego. W 2002 roku, Centralnej Szkole Szybowcowej w Lesznie nadano imię Pelagii Majewskiej.
W 1992 roku, Warszawa (Aeroklub Polski) wycofała się ze stałego wsparcia finansowego Lotniska. W 2013 roku, władze Miasta Leszno zgodziły się sprzedać pozostałą cześć terenu Lotniska, która należała do miasta, Aeroklubowi Polskiemu. Sprzedaż miała nastąpić z 95 % bonifikatą. W 2017 roku, władze Leszna ogłosiły, że Lotnisko jest własnością Miasta. Nie była to jednak cała prawda. Lotnisko położone jest na kilku działkach. Tylko około 24 hektarów należało do Miasta. Reszta należała do Gmin Strzyżewice i Świeciechowa. Prawdopodobny konflikt Aeroklubu Polskiego z właścicielami gruntów tkwi w niezapłaconych podatkach od nieruchomości.
Lotnisko w Lesznie - obecnie.
Lotnisko Leszno jest lotniskiem wyłącznie cywilnym. Leży w Województwie Wielkopolskim. Używana jest także nazwa Lotnisko Strzyżewice. Do centrum Leszna jest około 3 km. Lotnisko Leszno jest największym lotniskiem sportowym w Polsce. Powierzchnia Lotniska wynosi 105 hektarów. Generalnie, Lotnisko leży w widłach ulicy Szybowników (Droga Krajowa Nr 12) i ulicy Kosmonautów. Od 2018 roku, od północno-zachodniej strony Lotniska przebiega Droga Ekspresowa Nr S 5 (Poznań – Wrocław). Takie poprowadzenie drogi spowodowało, że Lotnisko nigdy nie stanie się lotniskiem komercyjnym dla ruchu regionalnego.
Współrzędne geograficzne 51 stopni 50 minut N, 16 stopni 31 minut E.
Lotnisko ma kod ICAO-EPLS. Leży na wysokości 94 m npm. (308 ft).
Deklinacja magnetyczna 3°E (2003 rok).
Pole wzlotów jest gruntowe (trawa). Wytyczane są zwykle cztery RWY.
920 m x 100 m na kierunku 06L/24R
920 m x 100 m na kierunku 06R/24L
880 m x 100 m na kierunku 15L/33R
810 m x 100 m na kierunku 15 R/33L
Kwadrat – Leszno Port 122,3 MHz. Aktualny kierunek startów i lądowań określają wyłożone znaki startowe lub komunikaty radiowe kierownika lotów albo służby AFIS. Dozwolony ruch lotniczy VFR.
Właściciel lotniska - Aeroklub Polski, ul. 17 Stycznia 39, 00-906 Warszawa. Główny użytkownik - Centralna Szkoła Szybowcowa Aeroklubu Polskiego oraz Aeroklub Leszczyński, ul. Szybowników 28, 64-100 Leszno, Tel: +48-65-529 24 00; fax: +48-65-529 41 39. Aeroklub Leszczyński posiada trzy hangary. Jeden z zapleczem administracyjnym oraz dwa bliźniacze. Obok znajduje się stacja paliw – auto gaz „Pieprzyk”. Centralna Szkoła Szybowcowa Aeroklubu Polskiego posiada: główny budynek szkoły z wieżą kontroli lotów, kilka murowanych baraków, hangary, hotel, kemping. Po drugiej stronie ulicy Kosmonautów ma swoje obiekty Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej.
W pobliżu Lotniska funkcjonuje kilka firm handlowo-usługowych (motoryzacyjne, wodno-kanalizacyjne, stacja paliw Lotos). Pole wzlotów nie jest ogrodzone. Częściowo ogrodzone są poszczególne obiekty.
Free Fly Center.
W 2013 roku, w terenie Lotniska Leszno oddano do użytku pionowy tunel aerodynamiczny. Zarządcą obiektu jest firma Free Fly Center. Głównym celem obiektu było wyczynowe ćwiczenie skoczków spadochronowych, bez konieczności wykonywania realnych skoków z samolotu lub śmigłowca. Dzięki temu koszt szkolenia jest niższy. Generalnie, przedsięwzięcie ma charakter komercyjny.
Opracował Karol Placha Hetman