Kraków 9.12.2017r.
Nawet w obecnych czasach trudno jest odpowiedzieć na pytanie: Ile lotnisk było i jest w Moskwie ? W ciągu ostatnich 100 lat awiacji lotniska wokół Moskwy pojawiały się i znikały. W niniejszym artykule postaramy się usystematyzować to zagadnienie, choć zdajemy sobie sprawę, że będzie to zaledwie zarys, obciążony błędami.
Chodynka, Pola Chodyńskie ( Ходынское поле )
Współrzędne geograficzne 55°47’19"N 37°31’46"E
Chodynka leży w odległości około 8 km od centrum Moskwy, w kierunku północno-zachodnim, niedaleko stadionu Dynamo. W pobliżu jest także stacja metra Aeroport oddana do użytku w 1938 roku.
Chodynak była pierwszym lotniskiem w Moskwie. Zostało uruchomione w 1912 roku, jeszcze w czasach białej Rosji. Jego powstanie jest ściśle związane z wypadkami jakie zaszły na Polu Mokotowskim w Warszawie. Warszawa w tym czasie była pod zaborem rosyjskim. Po likwidacji AVIATY na Polu Mokotowskim piloci, którzy awiację traktowali jak sport, przenieśli się do Petersburga lub Moskwy. Do Moskwy zawędrował hrabia Scipo del Campo i Adam Haber-Wołyński. Na lotnisku Chodynka organizowano jednostki lotnicze, które wzięły udział w wielkiej wojnie światowej. Pierwszy rejs pasażerski z lotniska Chodynka odbył się w 1923 roku. W okresie 1923-1945 lotnisko Chodynka było centralnym portem komunikacyjnym i jednym z ważniejszych wojskowych. To na tym lotnisku lądowały niemieckie delegacje układające się ze Stalinem w sprawie czwartego rozbioru Rzeczpospolitej. W tym czasie pole wzlotów miało kształt zbliżony do koła. W 1945 roku lotnisko otrzymało imię Michaił Wasiljewicz Frunze. Lotnisko wyposażono w betonowe drogi startowe. W pobliżu lotniska przy Prospekcie Leningradzkim funkcjonowała Wojskowa Akademia Techniczno-Lotnicza imieniem Nikołaj Jegorowicz Żukowski, a przy ulicy Krasnoamiejskiej 4 znajdował się Centralny Dom Lotnictwa i Kosmonautyki DOSSAF imieniem Michaił Wasiljewicz Frunze.
Jednak po drugiej wojnie światowej lotnisko Chodynka coraz bardziej utrudniało rozbudowę Moskwy, która swoimi wysokimi budynkami zbliżała się coraz bardziej. Około 1960 roku ruch pasażerski praktycznie zamarł. Z lotniska, jeszcze przez parę lat, korzystało wojsko i władze państwowe. Podobno ostatni start nastąpił w 2003 roku, samolotem był zmodernizowany Iliuszyn Ił-38 SD.
Dworzec lotniczy zamienił się na Miejski Dworzec Lotniczy. Tutaj autobusami przywożono i odwożono pasażerów odlatujących z innych lotnisk Moskwy: Bykowo, Wnukowo, Domodiedowo, a póżniej Szeremietiewo. Pole wzlotów zaczęło być parkingiem dla samochodów. Powstało tutaj także muzeum śmigłowców i samolotów, które jednak nigdy nie było oficjalnym. Do ciekawych eksponatów należały: Mil Mi-6, Mil Mi-24 A (prototyp), Mil Mi-24, Su-27 z pierwszej serii produkcyjnej, MiG-25 i kolekcja bezpilotowych aparatów latających. Teren ogrodzono siatką i parawanem, aby samolotów nie było widać z zewnątrz. Jeszcze w 2008 roku do „muzeum” można było wejść za „co łaska”, które odbierała ochrona. Mało tego był „taryfikator” do negocjacji. W 2012 roku „muzeum” zostało zlikwidowane. Zabytki wywieziono w nieznane.
Lotnisko Bykowo ( Быково )
Współrzędne geograficzne 55°37′20″N 38°03′50″E lub 55.622222, 38.063889
Lotnisko ma kod IATA BKA oraz ICAO UUBB.
Lotnisko Bykowo powstało w 1933 roku. Lotnisko jest położone w kierunku południowo-wschodnim, w odległości 35 km od centrum. Lotnisko Bykowo ma kod BKA. Lotnisko cały czas było własnością miasta Moskwa. Zostało typowo przystosowane dla ruchu pasażerskiego. Przez cały czas było niedoinwestowane. Pole wzlotów było gruntowe i stosunkowo krótkie. Pierwszą utwardzoną drogę startową o długości zaledwie 1 200 m zbudowano z cegieł. Około 1965 roku zbudowano betonową drogę startową o długości 1 400 m. Dzięki temu z lotniska mogły operować samoloty z napędem turboodrzutowym Jakowlew Jak-40. Zbyt krótka droga startowa była powodem wielu incydentów, wypadków i katastrof. Zwłaszcza w 70-latach. Samoloty nie mogąc sprawnie zatrzymać się na RWY, przejeżdżały drogę publiczną i wpadały na uprawne pola. W 1979 roku w budżecie Moskwy zagwarantowano fundusze celowe na wydłużenie RWY do 2 200 m. Jednak mer Moskwy pieniądze przekazał na lotnisko Domadiedowo. Lotnisko Bykowo nadal było niedoinwestowane i nawet po rozpadzie CCCP nie szukano inwestorów.
W 80-latach lotnisko obsługiwało około 1 milion pasażerów rocznie.
W 1991 roku z lotniska Bykowo wykonywano dziennie 550 startów samolotów rejsowych.
Około 1995 roku zawiązano spółkę Bykowo-Awia, która dzierżawiła lotnisko. Przedsięwzięcie nie wypaliło i spółka Bykowo-Awia zostawiła długi.
Z roku na rok malała liczba wykonywanych operacji. Rozkładowe rejsy zakończono w 2003 roku. Sporadycznie odbywały się loty czarterowe i to na niedalekich trasach.
Z lotniska Bykowo czasami korzystały samoloty resortów siłowych.
Jeszcze w 2008 roku próbowano reaktywować ruch lotniczy poprzez zainwestowanie 2,5 miliarda rubli. Na nowo miało uzyskać status lotniska międzynarodowego.
Lotnisko Bykowo zostało zamknięte w dniu 1 listopada 2010 roku. Zlikwidowano także placówkę meteorologiczną. Majątek lotniska Bykowo zajął komornik. Za roczną dzierżawę portu komornik żądał 54 mln 637 tys. rubli.
Pamiątką po lotnisku jest samolot-pomnk Iliuszyn Ił-14.
Lotnisko Wnukowo ( Внуково )
Współrzędne geograficzne 55°35’46.0"N 37°16’03.0”E.
Port lotniczy Moskwa-Wnukowo: IATA – VKO, ICAO – UUWW.
Lotnisko Wnukowo leży w odległości około 30 km od centrum Moskwy w kierunku południowo-zachodnim. Połączenie z centrum jest kolejowe.
Budowę lotniska zaakceptowano w 1937 roku, ale do wojny żadne prace nie ruszyły. Lotnisko powstało w czerwcu 1941 roku, a jego powstanie było ściele związane z zaczęta wojną. Tutaj organizowano pułki bojowe. Szkolono pilotów i personel naziemny. Obecnie te czasy przypomina pomnik poświęcony bohaterskim lotnikom.
Po drugiej wojnie światowej lotnisko przekazano ministerstwu Aerofłot, jako port lotniczy. Lotnisko Wnukowo było kilkakrotnie rozbudowywane i unowocześniane. W 1985 roku lotnisko Wnukowo obsługiwało już ponad 6 milionów pasażerów. W 50/60-latach na lotnisku Wnukowo przyjmowano delegacje zagraniczne; państwowe i biznesowe. To tutaj w 1956 roku, regularne rejsy rozpoczęły pierwsze samoloty pasażerskie Tupolew Tu-104 z napędem turboodrzutowym oraz Iliuszyn Ił-18 z napędem turbośmigłowym. W 1961 roku w swój pierwszy rejs do Chabarowska poleciał Tupolew Tu-114. To tutaj w 1961 roku mieszkańcy Moskwy witali Jurij Aleksiejewicz Gagarin, po jego locie w kosmos.
Po podziale ministerstwa Aerofłot w 1991 roku na lotnisku Wnukowo utworzono spółkę i przewoźnika Vnukovo Airlines. W 1992 roku powstała tutaj spółka Sybir, która zmieniła nazwę na S7 Airlines i w 1999 roku przejęła firmę Vnukovo Airlines.
Mimo zapewnień władz Moskwy, lotnisko było słabo skomunikowanie z centrum miasta. Dopiero w 2005 roku oddano do użytku bezpośrednie połączenie kolejowe aż do dworca Kijowskiego w Moskwie.
W 2013 roku lotnisko obsłużyło ponad 11 milionów pasażerów. Operuje tutaj około 20 linii lotniczych, w 47 kierunkach w 11 krajach. Lotnisko ma trzy terminale A, B, D.
Lotnisko Wnukowo dysponuje dwiema DS (RWY), które niestety się krzyżują. Pierwszy na kierunku 02/20, o wymiarach 3 060 m x 60 m, nawierzchnia betonowa. Drugi na kierunku 06/24, o wymiarach 3 000 m x 60 m, nawierzchnia betonowa.
Pamiątką na lotnisku Wnukowo jest samolot-pomnik Tupolew Tu-104.
Lotnisko Domodiedowo ( Домодедово )
Współrzędne geograficzne; 55°24′31″N 37°54′22″E lub 55.408611, 37.906111.
Port lotniczy Moskwa-Domodiedowo: IATA – DME, ICAO – UUDD.
Lotnisko Domodiedowo leży w odległości około 40 km od centrum Moskwy w kierunku południowym. Port lotniczy Moskwa-Domodiedowo to drugi co do wielkości port lotniczy Moskwy, a od 2008 pod względem przewozów jest pierwsze. Posiada około 200 połączeń z miastami na cały świecie. Ma stosunkowo dobre połączenie z centrum miasta.
Prace biura politycznego komunistycznej partii CCCP nad lokalizacją kolejnego lotniska cywilnego do Moskwy ruszyły już w 1948 roku. Formalnie zostały zawarte w 1951 roku w druku pod nazwą „Obiekt Nr 306”. Ostateczną lokalizacją zatwierdzono w 1954 roku. Prace posuwały się wyjątkowo wolno, do tego stopnia, że w 1958 roku musiano wydać dekret rady ministrów CCCP, w którym nakazano zakończyć pierwszy etap budowy do 1962 roku. Dlatego w dokumentach jest zapisane, że lotnisko Moskwa – Domodiedowo uruchomiono w dniu 7 kwietnia 1962 roku, choć jeszcze przez kolejne dwa lata żaden samolot pasażerski nie wystartował. Z jednej drogi startowej wzlatywały od czasu do czasu samoloty z pocztą. Prace budowlane w terminalu wciąż trwały.
Domodiedowo zostało uruchomione w 1964 roku. W marcu 1964 roku wystartował pierwszy samolot Tupolew Tu-104 z pasażerami do Swierdłowska. W maju 1965 roku na lotnisku zorganizowano oficjalne wielkie otwarcie z udziałem oficjeli i mieszkańców Moskwy. W listopadzie 1966 roku oddano do użytku drugą równoległą drogę startową ( RWY ).
Na lotnisku Domodiedowo od czasu do czasu urządzano wielkie pokazy lotnicze. Największe odbyły się w 1966 roku, kiedy to z okazji 50 rocznicy rewolucji październikowej pokazano wszystkie statki powietrzne. Nawet te, które dopiero przechodziły pierwsze testy w locie, jak na przykład pionowzloty, czy samoloty o skróconym rozbiegu. Na pokazy zaproszono wielu dziennikarzy zagranicznych.
Lotnisko początkowo oferowało loty tylko w granicach państwa moskiewskiego. Potem były loty do Azji Środkowej, na Syberię i Daleki Wschód. Od 1970 roku zaczęło rozwijać się, jako lotnisko międzynarodowe.
W dniu 26 grudnia 1975 roku swój inauguracyjny lot pasażerski do Ałma-Aty miał naddźwiękowy Tupolew Tu-144. Kiedy samolot startował całe ministerstwo było postawione na nogi, a wszystkie inne loty na trasie przelotu wstrzymane.
W 1985 roku Lotnisko Domodiedowo obsłużyło ponad 8 milionów pasażerów.
W latach 1993-1994 grupa biznesmenów zainwestowała w budowę kilku dodatkowych obiektów na lotnisku, przez co rozwinął się ruch towarowy. Wsród nich był terminal celny, usługi cateringowe i inne.
W 1996 roku lotnisko sprywatyzowano. Dzierżawa jest na 75 lat.
Na przełomie wieków zaczęto modernizować podupadającą infrastrukturę lotniska. Wiele obiektów wyremontowano i postawiono nowe. Wpuszczono zagraniczny kapitał.
Z uwagi na korzystniejsze warunki formalno-prawne w pierwszym dziesięcioleciu XXI wieku wiele firm zagranicznych przeniosło się z lotniska Szeremietiewo na Domodiedowo.
W 2000 roku port obsłużył zaledwie 3 miliony pasażerów.
W 2002 roku uruchomiono połączenie kolejowe do centrum miasta.
W 2004 roku Zachód zauważył dynamiczny rozwój lotniska i uznał go za jeden ze 100 najdynamiczniejszych portów lotniczych świata.
Od 2004 do 2009 roku rozbudowano terminal, który uzyskał powierzchnię użytkową wielkości 135 000 m kwadratowych.
W 2009 roku dyrekcja lotniska Domodiedowo ogłosiła, że lotnisko jest przygotowane do przyjmowania samolotów Airbus A.380.
W 2010 roku obsłużono już 22 miliony pasażerów.
W 2015 roku Domodiedowo obsłużyło 30,5 milionów pasażerów i pod tym względem dorównuje lotnisku Szeremietiewo. Lotnisko dysponuje trzema DS ( RWY ), ułożone równolegle do siebie. Pierwszy Kierunek 14L/32R: beton, 3 794 m × 54 m. Kierunek 14R/32L (zamknięty, w remoncie): beton, 3 500 m × 70 m. Kierunek 14C/32C: beton, 2 600 m × 45 m. Lotnisko ma status ILS kategorii III A.
Budynek portowy jest jeden i podzielony na dwa terminale: krajowy i zagraniczny. Terminal ma łącznie 22 rękawy.
Z lotniska korzysta około 50 firm przewozowych, w 214 kierunkach do 52 krajów.
Ważną jest informacja, że jeśli leci się przez Moskwę do innego państwa, a nie ma się wizy to nie wolno opuszczać lotniska. Problemem większym może być, kiedy drugi lot ma odbyć się z innego moskiewskiego lotniska, to bez wizy do niego nie dojedziemy. Tak się zdarzało, kiedy lot miał się odbyć z lotniska Bykowo, do innego stanu (republiki) byłego CCCP, a teraz innego państwa. Dlatego swoją podróż należy planować niezwykle starannie.
Opinie o lotnisku Domodiedowo są bardzo podzielone. Jednak wszyscy wskazują na ogromne tłumy po odprawie biletowo-bagażowej i celnej. Brak miejsc siedzących. Mnóstwo sklepów, ale towary przeciętnej jakości i bardzo drogie. W barach jedzenie przeciętne i drogie.
Pamiętajmy także, iż w 2004 roku i w 2011 roku na lotnisku Domodiedowo doszło do zamachów terrorystycznych.
Pamiątka na lotnisku Domodiedowo od 1969 roku był samolot-pomnik Tupolew Tu-114. Niestety w 2006 roku samolot oddano na złom, a miejsce po nim oddano na parking samochodowy.
Lotnisko Szeremietiewo ( Шереметьево )
Współrzędne lotniska 55°58′22″N 37°24′53″E
Kod lotniska IATA – SVO. ICAO – UUEE
Port lotniczy Szeremietiewo powstał na bazie lotniska cywilnego istniejącego tutaj o 30-lat XX wieku. Obsługę pasażerów rozpoczęto w 1959 roku. Inauguracyjnym był lot samolotu Tupolew Tu-104 do Leningradu. W lipcu 1960 roku na lotnisko Szeremietiewo przeniesiono częściowo ruch cywilny z lotniska Wnukowo. Także w 1960 roku lotnisko Szeremietiewo stało się lotniskiem międzynarodowym. Pierwsze loty wykonano do Berlina.
We wrześniu 1964 roku na lotnisku otwarto pierwszy nowoczesny dworzec (terminal 1), który nazwano Szeremietiewo 1. W 2005 roku terminal ten nazwano Terminal B.
W 1980 roku, w związku z Olimpiadą w Moskwie oddano do użytku nowy terminal, po drugiej, północnej stronie pola wzlotów. Otrzymał on nazwę Szeremietiewo 2. Problem w tym, że przejście z Szeremietiewo 1 do Szeremietiewo 2 to była wyprawa, którą odbywano zwykle autobusami lub TAXI za dużą opłatę. Szeremietiewo 2 zburzono w 2017 roku.
Lotnisko Szeremietiewo w czasach CCCP było swoistą wizytówką Moskwy. To tutaj przylatywało większość samolotów z Wolnego Świata.
Po rozpadzie CCCP i otwarciu na świat lotnisko miało już bardzo przestarzałą i zdegradowaną infrastrukturę. Obsługa pasażerów była zła. Wszędzie były długie kolejki. Lotnisko zaczęło mieć złą sławę. Szczególnie tragicznie były transfery Szeremietiewo 1 – Szeremietiewo 2. Jeśli podróżny nie przekracza granicy państwowej pasażerów czekało wielogodzinne oczekiwanie na przewiezienie na drugi terminal. Były nieformalne kontrole paszportowe oraz inne utrudnienia, które często prowadziły do spóźnienia na kolejny lot, a co za tym idzie wielogodzinnego, a czasem wielodniowego koczowania na lotnisku. Podróżnym czasami zabierano bilety i dokumenty. Ludzie spali na podłodze. Nie mieli nic do jedzenia. Nikt nimi się nie interesował i nikt im nie chciał pomóc. A lotniska nie mogli opuścić. Często bezskutecznie interweniowały ambasady. Znany jest przypadek pewnej Nigeryjki, która spędziła tutaj 20 miesięcy.
W 1993 roku Szeremietiewo 1 zaczęto rozbudowywać. Powstały terminale C, D, E, F. Stary budynek Szeremietiewo 1 stał się terminalem A, a Szeremietiewo 2 zostało terminalem B, zburzonym w 2017 roku.
Wbrew zapewnieniom władz Moskwy, dotarcie do centrum Moskwy było niezwykle długie, uciążliwe i drogie. Dopiero w 2008 roku otwarto długo oczekiwane połączenie kolejowe. Według rozkładu pociąg powinien jechać 35 minut. W rzeczywistości podróż trwa 60-90 minut i kosztuje 400 rubli. W pociągu powinien działać bezprzewodowy internet, ale zwykle nie działa.
Lotnisko Szeremietiewo dysponuje dwiema równoległymi DS ( RWY ); Kierunek 07R/25L beton, 3700 × 60 m, Kierunek 07L/25R beton, 3550 × 60 m.
W 2015 roku obsłużyło 31 612 000 pasażerów.
Pamiątką na lotnisku Szeremietiewo jest samolot-pomnik Iliuszyn Ił-18.
Lotnisko Tuszyno ( Zacharkowo ) ( Тушино )
Lotnisko Tuszyno (Тушино) znane także jako Zacharkowo (Захарково) został założone na nieużytkach w zakolu rzeki Moskwa, w odległości około 12 km od centrum Moskwy, w kierunku północno-zachodnim. Jego obszar był zbliżony do koła o średnicy około 2 000 m.
Zaczęło funkcjonować w 1935 roku. Było tutaj w okresie 1935-2000 centrum spadochroniarstwa i innych sportów lotniczych. To tutaj funkcjonowała organizacja DOSAAF ( ДОСААФ ).
W okresie 1935-1940 oraz 1946-1961 były tutaj organizowane rokroczne wielkie pokazy cywilno-wojskowe z udziałem najważniejszych przywódców partyjnych i wojskowych. Już w 1937 roku pokazy oglądało około 200 000 mieszkańców Moskwy. Największe i ostatnie pokazy odbyły się w 1961 roku. Na pokazy zaproszono wielu zagranicznych dziennikarzy. Wówczas to CCCP pokazało światu cały swój arsenał statków powietrznych.
Pod koniec 40-lat na polu wzlotów zbudowano betonową drogę startową i drogi kołowania.
Lotnisko Tuszyno (Zacharkowo) było także miejscem oblotów i testów w locie śmigłowców konstrukcji Michała Mil.
Po pieriestrojce był pomysł utworzenia tutaj lotniska dla biznesu. Nic z tego nie wyszło.
W 2002 roku lotnisko zdegradowano do klasy czwartej – oznacza to, że może być tylko dla samolotów lekkich i śmigłowców, które korzystają z gruntowych RWY.
Ostateczny kres lotniska nastąpił w 2004 roku, kiedy władze Moskwy zdecydowały o zbudowaniu tutaj stadionu «Открытие Арена» na którym odbędą się między innymi piłkarskie mecze mundialu 2018 roku. Na co dzień stadion Spartaka. Resztę terenu przeznaczono na centra handlowe-rozrywkowe, obiekty sportowe, osiedla apartamentowców i biurowce.
Lotnisko Żukowski ( Ramenskoje ) ( Жуковский )
Współrzędne geograficzne: 55,553966 38,147617
Międzynarodowy port lotniczy „Żukowski”: IATA – ZIA , ICAO – UUBW.
Do centrum Moskwy jest 36 km. Lotnisko leży w kierunku południowo-wschodnim, w pobliżu rzeki Moskwa.
Lotnisko przez wiele dziesięcioleci było eksperymentalnym lotniskiem podległym Instytutowi Lotnictwa Gromowa. Oficjalnie funkcjonowało jako lotnisko cywilne, ale było podległe ministerstwu spraw nadzwyczajnych.
Lotnisko ma jeden z najdłuższych RWY o długości 5 400 m.
Tradycyjnie lotnisko było używane przez CAGI oraz LII. Gromow do testowania i lotów doświadczalnych wielu wojskowych i cywilnych statków powietrznych, o różnej konstrukcji. Tutaj testowano między innymi Tupolew Tu-114 i Tupolew Tu-144. Testowano tutaj także samolot kosmiczny „Buran”, który wykonał tylko jeden lot.
CAGI Centralny Instytut Aerohydrodynamiczny. Profesor NE Zhukovsky «ЦАГИ» jest największym państwowym naukowym centrum lotniczym Rosji, instytutem badawczym podległym Ministerstwu Przemysłu i Handlu Rosji. CAGI założono w dniu 1 grudnia 1918 roku przez Nikołaja Jegorowicz Żukowski ( 1847-1921 ), pioniera lotnictwa. W CAGI scalono mniejsze instytuty i placówki badawcze powstałe jeszcze w białej Rosji. CAGI ma obiekty w Żukowskim, w Moskwie, a nawet na Krymie. Oddział na Krymie chwilowo utracono po rozpadzie CCCP, w 1990 roku, a odzyskano zbrojną aneksją na Krym w 2014 roku.
To w Żukowskim organizowano wiele pokazów lotniczych. Tutaj odbywał się Międzynarodowy Salon Lotnictwa i Kosmosu (MAKS); 2010, 2012, 2014 rok.
W 2010 roku zdecydowano, że lotnisko stanie się międzynarodowym portem lotniczym. Założyciele portu lotniczego zaproponowali nową nazwę Ramenskoje. Jednak mieszkańcy miasteczka Żukowo się sprzeciwili. Podczas budowy terminalu używano nazwy Ramport.
Po pewnym czasie inwestorzy ustąpili i przyjęto nazwę Żukowski.
Jako port lotniczy lotnisko zostało otwarte w dniu 30 maja 2016 roku. Deklarowana przepustowość pierwszego etapu nowego portu lotniczego to 4 miliony pasażerów rocznie.
Pierwszy lot z lotniska odbył się 12 września 2016 roku do Mińska przez linię Belavię. Koszt biletu w jedną stronę wynosi od 34 euro, w obu kierunkach – 63 euro (w tym opłaty).
Lotnisko Żukowski zostało pomyślane jako czwarte lotnisko moskiewskiego centrum lotnictwa. Szybki rozwój regionu ograniczały niewystarczające usługi transportowe. W związku z tym podjęto decyzję o budowie nowego lotniska w południowo-wschodniej części stolicy, pierwotnie zaprojektowanego do utrzymania niskich kosztów. Aby rozwijać projekt i budować, koncernem był RAMPORT AERO, spółka joint venture holdingu lotniczego Avia Solutions Group, specjalizująca się w zintegrowanych rozwiązaniach lotniczych i korporacji państwowej Rostekh.
Na etapie projektowania funkcjonalność nowego lotniska Żukowski została rozszerzona na potrzeby lotnictwa eksperymentalnego, państwowego i cywilnego. Terminal pasażerski jest o powierzchni 60 000 metrów kwadratowych, ma przepustowość 4 milionów pasażerów. W kolejnych latach postaną kolejne terminale. W Żukowskim będą dwa parkingi dla samochodów, międzynarodowy terminal cargo, centrum obsługi samolotów i centrum handlowe. W ciągu następnych pięciu lat zostaną ukończone inne planowane obiekty. Obroty pasażerskie Żukowskiego do 2021 roku wyniosą 12 milionów pasażerów rocznie. A obfitość powierzchni komercyjnych i biznesowych pozwoli portowi lotniczemu uzyskać dodatkowe przychody i zaoferować interesujące warunki współpracy dla biznesu. Przez pięć lat AERO RAMPORT zamierza zainwestować na lotnisku Żukowski około 10 miliardów rubli i stworzyć około 8-10 tysięcy miejsc pracy w regionie. Łączna powierzchnia infrastruktury lotniskowej, w tym terminali, wyniesie około 250 tysięcy metrów kwadratowych. Oficjalna strona lotniska Żukowski nie została jeszcze uruchomiona online (2017 rok).
Lotnisko Czkałowski ( Чкаловскии )
Współrzędne geograficzne: 55,882306, 38,059297.
Kod lotniska UUMU.
Leży w odległości około 35 km w kierunku północno-wschodnim od centrum Moskwy. Jest to jedna z największych baz wojskowych. Dysponuje trzema RWY.
Klasa lotniska 1, zdolne do przyjmowania wielkich transportowców An-124, An-225, Ił-76 i inne. Na lotnisku stacjonowały jednostki bombowe, transportowe i specjalne.
Od niedawna lotnisko jest przystosowane do odbioru frachtu cywilnego.
O powstaniu lotniska zdecydowano w 1929 roku. Lotnisko powstało w dniu 10 listopada 1932 roku, kiedy podpisano stosowne dokumenty odnośnie powstania Instytutu Badawczego Sił Powietrznych. Właściwe zadnia podjęto w 1933 roku. Od 1940 roku tworzono tutaj wielką bazę testową. Zbudowano największy w CCCP pas startowy ( RWY ), o nawierzchni z płyt żelbetonowych. Zbudowano tunele aerodynamiczne, komory ciśnieniowe, tory wodne, wagi powietrzne, strzelnice dla samolotów i inne obiekty i urządzenia. W 70-latach zbudowano taką jak na lotniskowcach rampę startową. W bazie testowano niemal wszystkie samoloty bojowe CCCP. Przechodziły one tutaj próby fabryczne i państwowe. Baza jako testowa podupadła po pieriestrojce i rozpadzie CCCP. Zmniejszeniu uległa liczba pracowników i wykonywanych zadań.
Lotnisko Monino ( Монино )
Współrzędne geograficzne: 55,839690 38,174587
Lotnisko Monino to dawna baza pułków bojowych. Obecnie jest to muzeum sił powietrznych, w którym zgromadzono liczne statki powietrzne, które przechodziły testy w odległym zaledwie o 10 km lotnisku Czkałowski, gdzie funkcjonował Instytut Badawczy Sił Powietrznych. Leży w odległości około 33 km w kierunku północno-wschodnim od centrum Moskwy.
Lotnisko Ostafjewo ( Остафьево )
Współrzędne geograficzne: 55,507673, 37,507265
Kod lotniska: IATA – OSF, ICAO – UUMO.
Lotnisko Ostafjewo leży w odległości około 25 km na południe od centrum Moskwy.
Lotnisko Ostafjevo to niewielkie lotnisko. Ma jedną betonowa drogą startową, o wymiarach 2 050 m x 48 m, o nawierzchni asfalto-betonowej, na kierunku 08/26. Jest także RWY z gruntową nawierzchnią.
Lotnisko Ostafjevo powstało w 1934 roku. Początkowo było lotniskiem NKWD, a następnie wojskowym. Teraz lotnisko należy do Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej.
Na lotnisku stacjonują różne jednostki wojskowe, a nawet Marynarki Wojennej. Bazują tutaj samoloty An-26, An-24, An-72, An-140. Samoloty te służą jako transport z Moskwy do wojskowych baz lądowych i morskich.
W 2000 roku zostało reaktywowane jako lotnisko komunikacyjne i biznesowe. Lotnisko klasy B, od 2014 roku. Może przyjmować samoloty An-12, An-74, Ił-18, Jak-42, SSJ-100, Tu-134 (ograniczenia hałasu), Boeing-737 (ograniczenia ciężaru), Falcon-900/2000 i inne, a także śmigłowce wszystkich typów.
Lotnisko Michałowskoje ( Михайловское )
Współrzędne geograficzne 55,560643, 37,982958
Lotnisko Michałowskoje to lotnisko general aviation. Leży w odległości około 28 km od centrum Moskwy w kierunku południowo-wschodnim, w zakolu rzeki Moskwa. Dysponuje jedną drogę startową na kierunku 06/24, o długości 1 600 m, o nawierzchni betonowej. Bazują tutaj śmigłowce i niewielkie samoloty. Działają niewielkie firmy przewozowe.
Kilka uwag
W 1985 roku cztery porty lotnicze Moskwy: Bukowo, Wnukowo, Domadiedowo i Szeremietiewo obsłużyło 33 milionów pasażerów, a w 1986 roku 40 milionów. W tym czasie planowano budowę piątego portu lotniczego dla Moskwy zlokalizowanego na północ, za lotniskiem Szeremietiewo. Tego planu nie zrealizowano.
Po rozpadzie CCCP przewozy lotnicze w Moskwie się załamały. W 1990 roku przewieziono łącznie około 10 milionów pasażerów.
W 1991 roku ministerstwo Aerofłot, największy przewoźnik lotniczy na świecie, zostało rozwiązane. W jego miejsce utworzono kilka firm przewozowych działających na zasadach rynkowych. Nazwa Aerofłot pozostała przy jednej z firm, która po paru latach upadła.
W 2015 roku moskiewskie porty lotnicze: Wnukowo, Domadiedowo, Szeremietiewo, Wnukowo, Ostafjewo i Żukowski, przewiozły blisko 80 milionów pasażerów.
Opracował Karol Placha Hetman