Kraków 2025-08-30
Hangar Nr 5: 2. Pułku Lotniczego w Krakowie.
Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie.
W 2017 roku, zapadły decyzje dotyczące odbudowy historycznych hangarów w Parku Lotników. Odbudowane obiekty mają być przeznaczone na cele ekspozycyjne dla Muzeum Lotnictwa Polskiego. Z uwagi na konieczność zebrania odpowiednich funduszy, zamierzenie zostało podzielone na etapy i przesunięte w czasie. W pierwszym etapie postanowiono odbudować jeden hangar, Nr 5, razem z wewnętrzną infrastrukturą oraz otoczeniem. Projekt jest kolejnym etapem rozbudowy największej w Polsce placówki muzealnej, o tematyce lotniczej. Program nazwano „Heksagon – budowa hangaru dla Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie”.
W maju 2023 roku, wykonawca firma PBP Łęgprzem z Krakowa, weszła na teren budowy. Zakończenie robót było planowane w lipcu 2024 rok. Jednocześnie na placu budowy pracowało 50 robotników.
Hangar który został odbudowywany, został zniszczony przez wycofujących się germańców w 1945 roku. W Drugiej Rzeczypospolitej Hangar był użytkowany przez 2. Pułk Lotniczy w Krakowie. Projekt hangaru został opracowany przez profesora inżyniera pana Izydor Stella-Sawicki i był jednym z najnowocześniejszych tego typu obiektów na Świecie, w 20-latach XX wieku. Obecna rekonstrukcja hangaru została opracowana na Politechnice Krakowskiej pod kierunkiem profesora doktora habilitowanego inżyniera architekta panią Maria Łuczyńska-Bruzda. Docelowo zakłada się również odbudowę drugiego, zlokalizowanego obok, bliźniaczego hangaru oraz zagospodarowanie całego terenu.
Inwestycja jest jak najbardziej potrzebna. Muzeum Lotnictwa Polskiego posiada coraz bogatsze zbiory i boryka się z problemem ich właściwej ekspozycji. Minęły czasy, kiedy wystarczyło kawałek placu. Historyczne eksponaty lotnicze wymagają odpowiednich warunków, aby co 5 lat nie poddawać ich malowaniu kolejnymi warstwami lakieru. Po 16 miesiącach budowy, w dniu 30 sierpnia 2024 roku, doszło do odbioru budowlanego nowego hangaru. Inwestycja uzyskała dofinansowanie z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych edycja II w wysokości 22 140 000 złotych brutto. Wkład własny i koszty obsługi procesu inwestycyjnego pokryło Województwo Małopolskie. Łączny koszt budowy hangaru wyniósł 26 mln złotych. W dniu 24 sierpnia 2025 roku, niedziela, odbyło się uroczyste otwarcie hangaru Nr 5 i wystawy stałej w jego wnętrzu.
Hangar Nr 5 ma w podstawie 2 869,55 m kwadratowych. Powierzchnia użytkowa 3 602, 56 m kwadratowe. Powierzchnia całkowita 3 821,55 m kwadratowe. Kubatura budynku 22 180,36 m sześciennego. Ilość kondygnacji 1 i dodatkowo antresola. Ściana tylna, zachodnia, została zachowana jako relikt przeszłości, a nowa ściana jest oddalona od niej o 4,80 m. Istniejąca ściana szczytowa pozostała jako trwała ruina, odpowiednio zabezpieczona konstrukcyjnie, a także zabezpieczona przed dalszą erozją spowodowaną działaniem czynników atmosferycznych. Na dachu zbudowano tylko jeden, przedni kratownicowy łuk, jako element historyczny i dekoracyjny. Nie uczestniczył on w przenoszeniu obciążeń konstrukcyjnych. Przed hangarem została odtworzona płaszczyzna manewrowo-obsługowa.
We wnętrzu urządzono stałą wystawę „Z wiatrem i pod wiatr – lotnictwo cywilne”. Tematem wystawy jest lotnictwo cywilne, ze szczególnym uwzględnieniem sportowych sukcesów polskich lotników, począwszy od 30-lat XX wieku. Na ekspozycji jest około 40 obiektów wielkoskalowych: szybowców i samolotów. Wystawa uzupełniona jest elementami w postaci instalacji scenograficznych, obiektów edukacyjnych, tablic i opisów, także w formie interaktywnej. Znajduje się także szczególna atrakcja multimedialna: symulator lotu szybowcem oraz symulator lotu lotnią.
Opracował Karol Placha Hetman