Kraków 2017-08-26
Lockheed Martin (General Dynamics) F-16 D Advanced Block 52 + Jastrząb.
315 Rozdział 2006-11-08. Polska.
Historia F-16 w Polsce.
Pod skrzydłem AMG-158 JASSM, pocisk manewrujący klasy powietrze-ziemia (Joint Air-to-Sur face Stand off Missile), o zasięgu 370 km.
Historia Polskich F-16.
Od 2006 roku, Polskie Siły Powietrzne eksploatują wielozadaniowe samoloty bojowe (WSB) Lockheed Martin (General Dynamics) F-16 Advanced Block 52 + Jastrząb. Już opadały emocje w związku z ich zakupem. Maszyny sprawują się bardzo dobrze. Narodowo-katolicki Rząd Rzeczypospolitej wysłał już te samoloty na misje stabilizacyjne do Krajów Bałtów i na Bliski Wschód do Iraku. Umożliwiono w ten sposób, Polskim jednostkom bojowym, zdobycie cennego doświadczenia w realnych warunkach bojowych.
Pierwotnie Polska miała nabyć 60 samolotów bojowych, które miały trafić do Krzesin (3. ELT – eskadra lotnictwa taktycznego), Łasku (10. ELT) i Powidza (6. ELT). W związku z pozyskaniem kolejnych używanych maszyn MiG-29 z rajchu, obniżono liczbę nowych WSB do 48 egzemplarzy (36 egzemplarzy jednomiejscowych i 12 dwumiejscowych). Wybierając samoloty F-16 Polska postanowiła na wiele lat związać się z Amerykańską technologią zbrojeniową, co jest dobrym wyborem i rokuje w przyszłości na pozyskanie nowoczesnych myśliwców F-35. Najwyższe władze Rzeczypospolitej Polskiej zdecydowały, że główną bazą WSB F-16 została jednostka ulokowana na lotnisku w Krzesinach. Lotnisko to służy samolotom wojskowym już ponad 90 lat. Lotnisko Krzesiny stało się nowoczesną bazą, która spełnia normy i procedury dla eksploatacji WSB. Na Lotnisku Krzesiny (31. Baza Lotnictwa Taktycznego) bazują 32 maszyny. Drugą bazą jest Lotnisko Łask (32. Baza Lotnictwa Taktycznego), którą także całkowicie rozbudowano. Tutaj bazuje 16 maszyn, w tym wszystkie o zadaniach rozpoznawczych (system taktycznego rozpoznania powietrznego DB-110 firmy Goodrich).
Historia F-16.
Z końcem 60-lat XX wieku siły powietrzne USAF koncepcję lotnictwa oparli na ciężkim samolocie myśliwskim (zrealizowanym w postaci samolotu F-15) i lekkim, który miał być jego uzupełnieniem. Konkurs otrzymał oznaczenie LWF (Light Weight Fighter – lekki samolot myśliwski). W dniu 18 lutego 1972 roku do dalszego etapu konkursu zaproszono pięć firm: General Dynamics, Northrop, Boeing, Lockheed, LTV Aerospace. Firmy miały przedstawić projekty szczegółowe swoich propozycji. Do kolejnego etapu przeszły firmy: General Dynamics oraz Northrop. W dniu 14 kwietna z obiema firmami podpisano umowy na budowę po dwa prototypy, które otrzymały oznaczenie YF-16 oraz YF-17.
Firma General Dynamics rozwinęła swój projekt oznaczony Model 401. W założeniu miał być to samolot lekki, o możliwie małej masie startowej, jednosilnikowy, z doskonałą aerodynamiką i sterownością. Oblot prototypu miał nastąpić po 22 miesiącach od rozpoczęcia prac. Aby skrócić czas prac, konstruktorzy wzięli „z półki” wiele gotowych i sprawdzonych rozwiązań. Zrezygnowano z budowy makiety i płatowca do prób statycznych, co było szaleństwem, ale świadczyło o ogromnym doświadczeniu konstruktorów.
Oblot pierwszego YF-16 nastąpił w dniu 2 lutego 1974 roku, a drugiego w dniu 9 maja 1974 roku. Pierwszy prototyp YF-16 juz w dniu 11 marca 1974 roku osiagnął prędkość Ma-2, na pułapie 12 100 m. Próby porównawcze YF-16 z YF-17 zakończono w styczniu 1975 roku i podjęto decyzję o produkcji seryjnej samolotów General Dynamics F-16.
Konkurent, Northrop YF-17 opracował samolot dwusilnikowy, który co prawda przegrał z YF-16, ale zyskał zainteresowanie US NAVY i zrealizował się w postaci doskonałego myśliwca F-18.
W dniu 9 kwietnia 1975 roku, firma General Dynamics zawarła kontrakt na produkcję 6 samolotów F-16 A jednomiejscowych i 2 samolotów F-16 B dwumiejscowych. Samoloty te określono jako przedseryjne. USAF planowało zakup 1 388 maszyn F-16. Pierwszy z samolotów F-16 A oblatano w dniu 8 grudnia 1976 roku. Pierwszy F-16 B oblatano w dniu 8 sierpnia 1977 roku. Produkcja seryjna ruszyła w 1978 roku. Dojść szybko przyszły zamówienia zagraniczne.
W 1975 roku Europejskie kraje NATO poszukiwały następcy Lockheed F-104. W konkursie o lukratywny kontrakt stanęły samoloty: Mirage F.1E, SAAB Viggen-37 oraz F-16. Przewaga samolotu F-16 nad konkurentami okazała się bardzo duża. Tylko on posiadał elektroniczny układ sterowania i dysponował największym asortymentem uzbrojenia. Wstępne zamówienie dla Zachodniej Europy opiewało na 348 samolotów F-16 A/B. Poszerzono zdolności bojowe samolotu poprzez zamontowanie nowoczesnej stacji radiolokacyjnej. Przebudowano przednia część kadłuba poprzez jej poszerzenie. Program samolotu poszerzono o możliwość przenoszenie broni jądrowej. W Europie uruchomiono produkcję licencyjną. Cena jednostkowa samolotu F-16 A w 1980 roku wynosiła około 6,7 – 8 mln $.
W 80-latach XX wieku wprowadzono do produkcji seryjnej nowe wersje F-16 C/D, odpowiednio jedno- i dwumiejscowe. Ważniejsze są jednak określenia Block, które przedstawiają poszczególne, wyższe poziomy wyposażenia samolotu, a jednocześnie możliwości bojowych. Powstały kolejno Block 10, 20, 30, 40 i 50. Dodatkowo druga cyfra, 0 lub 2, oznacza silniki General Electric lub Pratt & Whitney. W 1993 roku produkcja seryjna samolotów F-16 została przeniesiona do Lockheed Corporation, której sprzedano dział produkcji lotniczej General Dynamics. W 1995 roku Lockheed połączył się z Martinem Mariettą, tworząc koncern Lockheed Martin, który został producentem F-16, w tym wszystkich egzemplarzy, które trafiły do Polski. Do 2012 roku zbudowano około 4 500 samolotów F-16. Samoloty F-16 są użytkowane w 26 krajach.
Pomimo ponad 40 lat jaki upłynęły od oblatania samolotu F-16 siły powietrzne USAF mają zamiar je eksploatować jeszcze przez dwadzieścia lat. W innych krajach będzie to dłużej. W USA nie opracowuje się nowych wersji F-16 i produkcja jest już wygaszana. W ofercie jest już następca F-35.
Siedziba firmy Lockheed Martin, znajduje się na przedmieściach Waszyngtonu, w miejscowości Bethesda w stanie Maryland. Lockheed Martin zatrudnia około 130 000 pracowników w USA i na świecie. W 2005 roku firma ta dostarczyła odbiorcom sprzęt o łącznej wartości 37 miliardów 200 milionów dolarów. Samoloty powstają w fabryce w Fort Worth w Teksasie.
F-16 gotowe dla Polski. 16.09.2006 rok.
Podczas oficjalnej wizyty Premiera Polski Jarosława Kaczyńskiego w USA zademonstrowano oficjalnie pierwszy Polski samolot F-16. „Wolność musi być bezpieczna, wolności trzeba bronić; aby to robić, trzeba współpracować realnie. … Ten samolot jest nie tylko nowoczesny, ale też piękny. … Dzisiejszy dzień jest dniem sukcesu.” – powiedział w piątek (16.09.2006 rok) premier Jarosław Kaczyński w teksańskiej bazie wojskowej Fort Worth, gdzie odbyła się uroczysta prezentacja możliwości samolotów F-16.
Jaki jest samolot F-16?
Wielozadaniowy samolot F-16 znajduje się na wyposażeniu sił zbrojnych 26 krajów. Polska stała się 24 krajem. Po nas są jeszcze dwa nowe kraje. Dotychczas wyprodukowano około 4 500 tych maszyn. Spędziły one łącznie w powietrzu ponad 14 milionów godzin. Samoloty F-16 zamówiły 26 państwa, nie bez powodu. To sprawdzona i jak dotąd niezawodna maszyna. Ponad 70 zwycięstw w walce powietrznej bez strat własnych, to absolutny rekord. F-16 spadały na ziemię tylko po strąceniu pociskiem klasy ziemia-powietrze albo po wyczerpaniu zapasu paliwa. Doświadczenie w ponad 100 tys. misji bojowych to najlepsze referencje F-16. To na jego pierwszych wersjach (F-16 A/B) oraz na F-15 w dolinie Bekaa w 1982 roku, izraelscy piloci stoczyli z Syryjczykami na MiG-21 i MiG-23 jedną z największych powietrznych bitew zimnej wojny. Jednego dnia w kilku starciach strącili wówczas około 90 sowieckich samolotów, sami nie tracąc żadnego! Ale prawdziwy chrzest bojowy izraelskie Sokoły przeszły rok wcześniej. W niedzielę 7 lipca 1981 roku z bazy na półwyspie Synaj (okupowanym wówczas przez Izrael) o godz. 12:55 czasu Greenwich wystartowało osiem izraelskich F-16 i dwa F-15. Ruszyły na wschód, w kierunku budowanego przez Saddama Husajna reaktora atomowego Osirak pod Bagdadem. Wchodząc w iracką przestrzeń powietrzną, zeszły na wysokość zaledwie 30 m, by uniknąć wykrycia przez SR. O godz. 17:35, 20 km przed celem, Sokoły wspięły się na wysokość 2 130 m i z powrotem zanurkowały w stronę reaktora. Każdy z samolotów zrzucił dwie 1000-kilogramowe bomby. Wszystkie trafiły w cel, a atomowe marzenia Saddama zostały zduszone w zarodku. Błyskawiczna ucieczka na pułap 12 000 metrów nie dała szans irackiej obronie przeciwlotniczej. Jeszcze przed zmrokiem wszystkie Sokoły, mając za sobą dystans 2 000 km, wróciły do bazy. – „Żaden z nas nie przypuszczał, że do bazy wrócą wszystkie samoloty. Tymczasem wylądowaliśmy wszyscy, bez nawet jednego draśnięcia” – opowiada po latach płk Zeev Raz, jeden z uczestników tego lotu. Inny pilot, płk Ilan Ramon, przeżył rajd na Osirak, by zginąć 22 lata później nad Teksasem w katastrofie promu kosmicznego Columbia.
Sokoły pełniły też rolę "koni roboczych" w czasie operacji "Pustynna Burza" przeciwko Irakowi w 1991 roku. W trakcie wojny w Zatoce Perskiej wykonały 13,5 tys. misji bojowych. Brały udział w inwazji na Irak w 2003 roku. Używano ich też m.in. w operacjach pokojowych na Bałkanach. W lipcu 2006 roku dwa F-16 pojawiły się na niebie nad iracką Bakubą. Nadleciały nad jeden z budynków i spuściły nań dwie sterowane laserem, pięćset-funtowe bomby. Ładunki całkowicie zniszczyły dom, w którym ukrywał się Abu Musab al Zarkawi, przywódca al Kaidy w Iraku.
F-16 na tle innych samolotów myśliwskich wyróżnia się przyspieszeniem i zwrotnością. Podczas wojny w Zatoce Perskiej jednemu z pilotów F-16 udało się uciec sześciu pociskom rakietowym ziemia-powietrze wystrzelonym niemalże jeden za drugim. Zaawansowana elektronika F-16 pozwala mu toczyć walkę z innymi samolotami z dużej odległości. Po dołożeniu do standardowego działka kilku rodzajów pocisków rakietowych, pilot (dzięki informacjom z radaru o zasięgu ponad 100 km) może razić przeciwnika z odległości kilkudziesięciu kilometrów. Tankowanie w powietrzu umożliwia mu wielogodzinne loty.
Złośliwi mówią, że Polska kupiła przestarzałą konstrukcję sprzed 30 lat. – „Ale to jest tak jak z samochodami. Typ niby pozostaje ten sam, ale to, co drzemie pod maską kolejnych modeli, robi już zasadniczą różnicę” – zauważył pułkownik Wojciech Krupa, dowódca 31. Bazy Lotniczej w Krzesinach.
Powyżej wspomnieliśmy o następcy F-16, czyli maszynie F-35. Samolot F-35 A ma jednak poważna wadę: jest bardzo, bardzo drogi. Dla przykładu, Izrael zakupił 14 maszyn F-35 A z pakietem szkoleniowym i serwisowym, zapłacił 2,8 miliardów $. Według katalogu jeden samolot F-35 A kosztuje 110 mln $, czyli trzy razy więcej niż F-16 C. Już 10 lat temu, w Polsce miano zakupić używane F-16, aby zastąpić samoloty Su-22 i MiG-29. To jednak nie nastąpiło. Gdyby więc zdecydować się na zakup nowych F-35 A to koszt zakupu byłby dużo, dużo większy. Przy układzie zakupu samolotów F-35 A dla trzech Eskadr (Mińsk Mazowiecki, Malbork, Świdwin) to powinniśmy zakupić 48 maszyn F-35 A. Kontrakt wyniósłby 5,0-6,5 miliardów $. To tylko dane szacunkowe. Gdyby jednak zdecydować się na nowe F-16, to cena wyniosłaby około 3 miliardów $, a znaczne inne koszty już zostały poniesione. Mamy już zbudowany system logistyczny i szkoleniowy. Jednak linia montażowa w zakładach Fort Worth, w 2018 roku może być już zamknięta. Pozostanie wówczas opcja zakupu maszyn używanych i doprowadzenie ich do standardu Block 52+. Koszt takiego samolotu wyniósłby około 30 milionów $.
F-16 kontra MiG-29.
F-16 i MiG-29 to dwie sztandarowe produkcje, dwóch mocarstw po przeciwnych stronach żelaznej kurtyny. Porównajmy:
F-16 ma jeden silnik (w MiG-29 są dwa), jest mniejszy (15 m długości), lżejszy, generalnie zwrotniejszy i bardziej uniwersalny. Ma większy zasięg (do 3 900 km), może tankować w powietrzu i zabiera większy ładunek. Ma też lepszą widoczność z kabiny niż z kokpitu MiG-29. Pilot F-16 w przeciwieństwie do swojego sowieckiego kolegi może spokojnie spojrzeć, czy ktoś mu nie siedzi na ogonie. Jastrząb jest też super-wygodny w obsłudze dla pilota. Ale i sowiecka maszyna (17,3 m długości) zaprojektowana bardziej do osłony wojsk i obiektów na własnym „podwórku”, niż do wykonywania dalekich misji, ma swoje plusy. Yankescy piloci, którzy podczas wspólnych ćwiczeń z niemcami na Sardynii w 1995 roku przesiedli się na MiG-29, byli zaszokowani ich zwrotnością przy mniejszych prędkościach. Zwracali też uwagę na moc, system termicznego naprowadzania rakiet powietrze-powietrze i możliwości użycia systemu celowania zamontowanego w hełmie pilota. MiG-29 w przeciwieństwie do F-16 nie wymaga płaskiego pasa startowego i może lądować na lotniskach polowych. A wady? Słaba ergonomia i skomplikowana aparatura. – „Trzeba chyba być ośmiornicą, żeby to wszystko obsłużyć” – podsumował jeden z pilotów USAF. Który samolot wygrałby w bezpośredniej walce? Pewnie zdecydowałyby umiejętności pilotów. Problem jednak w tym, że zanim MiG-29 wykryje zbliżający się F-16 Jastrząb, tamten już odpalił pocisk rakietowy.
Do „rewelacyjnych” wniosków doszły masońsko-liberalne media, które porównywały samoloty F-16 z MiG-29. Podały one, że prędkość maksymalna F-16C/D wynosi 1 460 km/godz. (1,2 Ma) na poziomie morza i 2 175 km/godz. (2,05 Ma) na wysokości 12 tys. metrów. Pułap praktyczny to nieco ponad 15 tys. metrów. Zasięg z typowym ładunkiem bojowym wynosi 1 000 km, a zasięg dla przebazowania blisko 4 tys. kilometrów. Napęd F-16C/D blok 52 stanowi silnik dwuprzepływowy Pratt and Whitney F-100-PW-229 o sile ciągu 130 kN z dopalaniem. Maksymalna masa startowa samolotu wynosi blisko 17 000 kg. Natomiast MiG-29 ma V max 2 445 km/h (jest wiec „znacznie szybszy”, bo o 270 km/h od F-16). Ma pułap 17 000 m (2 km wyżej niż F-16), zasięg bojowy ma 1 150 km (czyli o 150 km dalej niż F-16). MIG-29 ma dwa silniki (jest wiec bardziej niezawodny, bo awaria jednego silnika nie zmusza pilota od razu do katapultowania), każdy o ciagu 8 300 kG (18,300 lb) czyli 81 kN (razem 162 kN, czyli ok. 25% więcej niż F-16). Masa startowa MiG-29 wynosi 18 000 kg. Tak więc, osiągi F-16 ma gorsze niż MiG-29. Wniosek? Lepiej kupić samoloty MiG-29. Proponujemy masonom i liberałom nie kupować samochodów Renault tylko Łady, bo one na pewno są lepsze. Mają grubszą blachę i mają większy zasięg, z kanistrami w bagażniku.
Lockheed Martin F-16 D – dwumiejscowy.
Kiedy powstawał samolot General Dynamics F-16, standardem było jeszcze opracowywanie maszyn jednomiejscowych wspartych wersjami szkolno-treningowo-bojowymi dwumiejscowymi. Jednak w przeciwieństwie do samolotów MiG-29 UB, samoloty F-16 B/D mają identyczne zdolności bojowe co wersje jednomiejscowe. Stalo się tak dlatego, że F-16 B/D nie został pozbawiony stacji radiolokacyjnej. Firma General Dynamics mogła sobie na taki luksus pozwolić, bo masa wyposażenia pokładowego nie była aż tak znacząca. Właśnie w tym fakcie, tkwi klucz wskazujący na przewagę techniki USA nad techniką z państwa moskiewskiego.
Polskie samoloty Lockheed F-16 D Block 52+ Jastrząb mają tę samą zdolność bojową co Lockheed F-16 C Block 52+ Jastrząb. Część wyposażenia, które nie pomieściło się w kadłubie (w związku z dodatkowym miejscem dla drugiego pilota) umieszczono w nadbudówce na kadłubie.
Dane T-T F-16 C/D Block 52+:
Rozpiętość 9,45 m. Długość 15,03 m. Wysokość 5,09 m. Powierzchnia nośna skrzydeł 27,90 m2. Masa własna 8 870 kg. Masa maksymalna 19 185 kg. Masa ładunku 5 435 kg. Paliwo 2 570 kg, 3 935 litrów. Prędkość maksymalna 2,2 Ma. Prędkość maksymalna 2 700 km/h. Prędkość maksymalna 1 472 km/h na wysokości 0 m. Prędkość wznoszenia 230 m/s. Zasięg 4 472 km. Promień działania bojowego 500 – 980 km. Pułap 15 250 m. Rozbieg do startu 530 m. Dobieg lądowania 800 m.
Opracował Karol Placha Hetman