Kraków 2022-05-24
EM-10 Bielik.
EM-10 Bielik to samolot szkolno-treningowy opracowany przez pana Edwarda Margański. Samolot ma napęd złożony z silnika turboodrzutowego. W Polskim Lotnictwie Wojskowym samolot EM-10 Bielik miał zastąpić samoloty TS-11 "Iskra". Pierwszy lot wykonano w dniu 4 czerwca 2003 roku. Pilotem doświadczalnym był pan Wiesław Cena. Samolot EM-10 Bielik to pierwszy w Polsce samolot z napędem turboodrzutowym opracowany przez prywatną firmę.
Wiosną 2022 roku, w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie zaprezentowano nowy eksponat, którym jest samolot szkolno – bojowy EM-10 Bielik. Samolot został opracowany w firmie Zakład Remontów i Produkcji Sprzętu Lotniczego w Bielsku Białej, przez zespół kierowany przez magister inżyniera Edwarda Margańskiego. Samolot był częścią większego programu pod nazwą "Latający Symulator". W ramach tego projektu miał powstać symulator – samolot, zastosowań bojowych samolotu myśliwsko – bombowego. Chodziło o autentyczne odwzorowanie działań bojowych w powietrzu, bo na ziemi nie było to możliwe. Chodziło na przykład o odzwierciedlenie przeciążeń działajacych na pilota. W planach było stworzenie wersji cywilnej i wersji wojskowej. Po wykonaniu dwóch lotów, testy zostały przerwane. Z początkiem 2022 roku,
EM-10 Bielik został zbudowany w układzie klasycznym z podwójnym usterzeniem pionowym. Konstrukcja płatowca jest kompozytowa. Samolot ma dwumiejscową kabinę w układzie tandem. Prototyp lotny jest nieco większy od pełnowymiarowej makiety. Na kadłubie zamontowano więcej wzierników i dodatkowych chwytów powietrza. Główną zmianą jest kształt podkadłubowego chwytu powietrza do silnika. W makiecie kształt chwytu jest owalny, a w lotnym prototypie prostokątny, dwuwymiarowy. Prawdopodobnie, umiejscowienie chwytu powietrza do silnika jest najsłabszym punktem samolotu. Chwyt powietrza umieszczony niemal pod środkiem płatowca, daleko za przednim podwoziem, mimo zastosowania błotnika na przednim kole, ma tendencję do wciągania wody i ciał obcych z powierzchni RWY. Z drugiej strony, tego typu chwyt powietrza ułatwia zaprojektowanie prostego kanału powietrznego i łoża silnika. Podobny efekt uzyskano by montując taki chwyt powietrza na górze kadłuba, tak jak na przykład w samolocie North American F-107 A.
Samolot ma napęd złożony z jednego silnika turboodrzutowego. W prototypie zastosowano silnik turboodrzutowy General Electric J 85 o ciągu 1 x 1 380 kG (1 x 13,53 kN).
Dane T-T EM-10 Bielik (lotny prototyp):
Rozpiętość 6,50 m. Długość 9,30 m. Wysokość 2,50 m. Powierzchnia nośna 11,90 m2. Masa własna 1 700 kg. Masa całkowita 2 500 kg. Prędkość maksymalna około 1 100 km/h. Ma-0,9. Prędkość wznoszenia wynosi 45 m/s. Pułap maksymalny 12 000 m. Zasięg z dodatkowymi zbiornikami paliwa 2 500 km.
Opracował Karol Placha Hetman