Kraków 2020-09-25
Przeciwlotniczy zestaw rakietowy 2K11 Krug
Opis do zdjęcia: Pocisk rakietowy 3M8 nie ma zamontowanych powierzchni sterowych i nośno-stabilzacyjnych. Przednie powierzchnie są poruszane i nadają kierunek lecącemu pociskowi rakietowemu.
PZR 2K11 Krug.
Przeciwlotniczy zestaw rakietowy 2K11 Krug (kod NATO SA-4 Ganef) był przeznaczony do przechwytywania celów (samolotów i pocisków balistycznych), lecących z prędkościami do 600 m/s (2 160 km/h, 2 Ma). W założeniach programu było niszczenie celów na pułapie od 3 000 m do 25 000 m, na odległości do 45 km. Czyli celów, które nie zniszczy artyleria lufowa. Prawdopodobieństwo zniszczenia celu, typu bombowiec Ił-28, na wysokościach do 15 000 m, jednym pociskiem rakietowym, wynosiło 80 %. W dodatku, cel mógł wykonywać uniki z przeciążeniem do 4 g. Aktywna powierzchnia odbicia radarowego powinna odpowiadać minimum myśliwcowi Mikojan i Guriewicz MiG-15. Odległość wykrycia celu minimum 115 km.
Prace projektowe rozpoczęto w 1958 roku. Opracowanie pocisku rakietowego zlecono dwóm biurom konstrukcyjnym. Był to swego rodzaju konkurs. Wybrano rakietę KS-40, opracowaną przez zespół Doświadczalnego Biura Konstrukcyjnego Nr 8, w Swierdłowsku. Do programu włączono zespół Doświadczalnego Biura Konstrukcyjnego Nr 2 Państwowego Komitet do spraw Techniki Lotniczej, który proponował pocisk rakietowy W-757Kr, z silnikiem startowym na paliwo stałe. W 1960 roku, system otrzymał oznaczenie 2K11M Krug. Jednak prace nad pociskiem W-757Kr przerwano w 1963 roku.
Nowy, zupełnie przebudowany pocisk otrzymał oznaczenie 3M8. Dopiero w 1964 roku, zestaw przyjęto na uzbrojenie. System ciągle modernizowano. Dążono do obniżenia dolnej granicy strefy ognia, a przez to rozwiązanie problemów szumów radarowych od ziemi. Udało się obniżyć dolną granicę strefy ognia z 3 000 m do 250 m. Górna strefa ognia uzyskała pułap 24 500 m. Stopniowo zwiększano liczbę śledzonych celów powietrznych. W 1969 roku, przeprowadzono udane próby przechwytywania rakiet balistycznych. Pojawiła się możliwość wyposażenia wojsk w uniwersalne PZR, zdolne niszczyć rakiety balistyczne o zasięgu do 150 km. Przeciwlotnicze zestawy rakietowe rodziny 2K11 Krug nie uczestniczyły w konfliktach zbrojnych. Były eksportowane do: Bułgarii, Czechosłowacji, Węgier, NRD, Syrii i Polski.
Podstawowe element systemu PZR 2K11 Krug.
Samobieżny, gąsienicowy transporter-wyrzutnia 2P24 (Pojazd GM-123). Mobilna stacja dowodzenia 1S32 z systemem kierowania ogniem. W systemie jest Radiolokacyjna Stacja Wstępnego Poszukiwania 1S12. Był to radar P-40 Agata, na podwozy gąsienicowym, pracująca w zakresie fal centymetrowych. Ciężarówka transportowa 2T6 (Samochód Ził-151).
Opis do zdjęcia: Na pierwszym zdjęciu jest transporter-wyrzutnia 2P24 z dwoma pociskami rakietowymi 3M8. Na drugim zdjęciu jest mobilna stacja dowodzenia 1S32, z antenami radarowymi.
System 2K11 Krug w Polsce.
W 1976 roku, Wojsko Polskie przyjęło na uzbrojenie przeciwlotniczy zestaw rakietowy 2K11M1 Krug, do 61. Brygady Artylerii Wojsk Obrony Przeciwlotniczej w Skwierzynie. Była to jedyna jednostka w Polsce używająca PZR 2K11 Krug. Przeszkolenie na nowy sprzęt odbyło się w Kijowie. W dniu 10 sierpnia 1978 roku, brygada wykonała pierwsze strzelanie bojowe na poligonie w CCCP. W 1995 roku, po raz pierwszy w kraju, odbyły się strzelania bojowe na poligonie w Ustce. W latach 1999-2000, w WZU-2 Grudziądz opracowano projekt modernizacji stacji naprowadzania rakiet 1S32M1/M2. W ramach remontów głównych prowadzonych w latach 2000-2005 zmodernizowano sześć stacji naprowadzania rakiet. System Krug był używany do 2011 roku, kiedy to jednostkę wojskowa rozformowano.
Działanie systemu 2K11 Krug.
Podstawowy zestaw posiada dwa pociski rakietowe 3M8, umieszczone na samobieżnej wyrzutni gąsienicowej 2P24, pojazd GM-123. Wyrzutnia obraca się na pojeździe w zakresie 360 stopni i może być podniesiona do kąta 70 stopni.
Stację naprowadzania rakiet 1S32 umieszczono na podwoziu pojazdu GM-123 (426-124) (takim samym jak podwozie wyrzutni rakietowej). Radar pracuje w zakresie centymetrowym. Stacja umożliwiała wykrycie samolotu myśliwskiego z odległości do 180 km, przy wysokości lotu 12 000 m.
Pocisk rakietowy 3M8.
Pocisk rakietowy 3M8 jest w układzie dwustopniowym. Pierwszy stopień rakiety składa się z czterech silników startowych 3C5M1, o długości 3,63 m, posiada ładunek 4Ł11 paliwa stałego, o masie 173 kg. Rakieta po starcie rozpoczyna powolny ruch obrotowy wzdłuż osi podłużnej, około 2 sekund/obrót. Po wypaleniu paliwa w rakietach startowych rakiety odpadają od pocisku. Rozpoczyna pracę silnik strumieniowy, marszowy, który rozpędza pocisk do prędkości naddźwiękowej. Paliwem jest nafta lotnicza. Główny silnik marszowy, strumieniowy, z pierścieniową komorą spalania, o oznaczeniu ZC4. W przednim przedziale pocisku znajdował się ładunek bojowy 3N11, o masie 150 kg. Przy eksplozji powstaje 5 000 odłamków, o masie 7-8 gramów. W pocisku zmodernizowanym – powstaje 15 000 odłamków, o masie 4 gramów. Eksplozję inicjował radio-zapalnik 3E26. Za głowicą bojową umieszczono kulisty zbiornik sprężonego powietrza. Powietrze to służy do poruszania przednich powierzchni sterowych i w ten sposób kieruje się pociskiem rakietowym.
Samobieżna wyrzutnia pocisków rakietowych 3M8.
Samobieżna wyrzutnia pocisków rakietowych 3M8, przewozi i odpala dwa pociski. Pojazd GM-123 porusza się na gąsienicach. Napędem jest silnik V-59, który jest w układzie V-12, diesel chłodzony cieczą, o mocy 520 KM. Zbiornik paliwa mieści 850 litrów oleju napędowego. Prędkość maksymalna pojazdu wynosi 35 km/h. Masa całkowita zestawu wynosi 28 200 kg. Załoga składa się z 3-5 żołnierzy.
Stacja Naprowadzania Rakiet 1S32.
Koherentno-impulsowa stacja radiolokacyjna zakresu centymetrowego. System antenowy jest dość złożoną obrotową konstrukcję z kilkoma talerzowymi antenami, w której największym elementem była antena kanału celowania. Z lewej strony od niej jest antena wąskiej wiązki kanału rakiety, nad którą rozmieszczone są anteny szerokiej wiązki kanału rakiety i radionadajnika komend dla rakiety. W górnej części kolumny antenowej umieszczono kamerę telewizyjno-optycznego wizjera.
Dane T-T pocisku rakietowego 3M8:
Długość 7,84 m
Rozpiętość 2,70 m
Średnica przedziału z głowicą bojową, elektroniką i zbiornikiem powietrza wynosi 0,45 m
Średnica pocisku rakietowego wynosi 0,85 m
Masa startowa 2 453 kg
Masa głównego stopnia 1 400 kg
Masa głowicy bojowej 150 kg
Zapalnik zbliżeniowy i dodatkowo system samolikwidacji
Prędkość maksymalna od 2 880 km/h do 4 000 km/h
Zasięg od 6 000 m do 50 000 m
Opracował Karol Placha Hetman