Kraków 2007-03-20
153b Rozdział 1958-01-01
OKB Mikojan MiG-15 UTI 1953-01-23
LZR Bydgoszcz SB Lim-1/2 1958-01-01
Polska
Historia MiG-15 UTI
Z końcem lipca, prawdopodobnie w dniu 30 lipca 1951 roku, na warszawskim lotnisku Bemowo wylądowały pierwsze 4 samoloty szkolno-treningowe MiG-15 UTI, a ich numery to; 104-11, 104-23, 104-24, 104-25. Do końca 1952 roku, otrzymaliśmy z CCCP około 20 egzemplarzy MiG-15 UTI. Kilka egzemplarzy samolotów otrzymaliśmy także z Czechosłowacji. Początkowo umieszczono te samoloty w pułkach wyposażonych w MiG-15, ale później zgromadzono je w bazie szkoleniowej w Krzesinach, w 62. Pułku Szkolno-Treningowym Lotnictwa Myśliwskiego.
MiG-15 UTI razem z jednomiejscowymi MiG-15 trafiły do OSL-5 (Oficerska Szkoła Lotnicza) w Radomiu w 1954 roku. Do OSL-4 w Dęblinie samoloty MiG-15 UTI trafiły dopiero w 1955 roku.
W związku z podjęciem produkcji seryjnej samolotów Lim-1, a następnie Lim-2 w ogromnej ilości, nieodzowne okazało się pozyskanie większej liczby dwusterów.
SB Lim-1. 1958 rok.
Około 1956 roku, okazało się, że wkrótce na uzbrojeniu Polskiego Lotnictwa Wojskowego wejdą nowe myśliwce typu MiG-17 wyposażone w SR, dzięki którym będą mogły operować niemal w każdych warunkach atmosferycznych. Dlatego konieczne okazało się powolne wycofywanie z pułków lotnictwa myśliwskiego myśliwców typu Lim-1, które w służbie pozostały do końca 50-lat. Wywołało to kolejne działania. W związku z bardzo małą ilością posiadanych dwusterów do szkolenia typu MiG-15 UTI, narodziła się sposobność przeróbek samolotów Lim-1 na SB Lim-1.
Ponieważ zakład produkcyjny WSK PZL-Mielec nie miał możliwości wykonania tych przeróbek, w odpowiednim czasie, dlatego zdecydowano zadanie to powierzyć LZR (Lotnicze Zakłady Remontowe) w Bydgoszczy. Wszystkie Polskie dwumiejscowe samoloty Lim powstały w LZR w Bydgoszczy, poprzez przebudowę istniejących już jednomiejscowych samolotów Lim-1, Lim-2. Polskie dwustery różniły się znacznie od sowieckich. Inne było wyposażenie radio-elektroniczne i uzbrojenie. Przeróbki były wykonywane według projektów racjonalizatorskich personelu technicznego Wojsk Lotniczych. Dlatego konstrukcja także była inna.
Możliwe były sytuacje, że powstały egzemplarze dwumiejscowe samolotów zbudowane z dwóch różnych maszyn. Np. przednia część z Lim-1, a tylna z Lim-2. Sytuacja ta bardzo utrudnia przedstawienie w miarę rzetelnego zestawienia eksploatowanych samolotów. Od 1958 roku do 1960 roku, konwersji na SB Lim-1 podano co najmniej 100 maszyn.
SB Lim-2. 1960 rok.
Z początkiem 60-lat przebudowie na dwusteru zaczęto poddawać myśliwce Lim-2. Samoloty otrzymały oznaczenie SB Lim-2. Konwersji poddano około 200 egzemplarzy.
SB Lim-1 A (1965 rok) / 2 A (1968 rok).
Od 1958 roku, pozostałe samoloty Lim-1 / 2 przesuwano do jednostek lotnictwa myśliwsko – szturmowego. Należało je przystosować do wsparcia, rozpoznania i kierowania ogniem artylerii. Samoloty SB Lim-1 i SB Lim-2, zaczęto przebudowywać na tak zwane Artyleryjskie oznaczone SB Lim-1 A, (od 1965 roku) i SB Lim-2 A. (od 1968 roku ) Początkowo nosiły oznaczenie zamiast litery A, skrót Art. Konwersję dokonano w LZR (Lotniczych Zakładach Remontowych) w Bydgoszczy.
W celu dostosowania samolotów do nowych zadań, z drugiej kabiny wyjęto sterownice i zamontowano pulpit nawigatora. Uzbrojenie zwiększono do 2 działek NR-23. Na niektórych samolotach, pod środkową częścią kadłuba zamontowano aparat fotograficzny, a także peryskop dla pilota. Aby zwiększyć zasięg, zbiorniki dodatkowe o pojemności 2 x 400 litrowych, zamieniono na zbiorniki 2 x 600 litrowe. Załoga składa się z pilota i nawigatora. W kabinie nawigatora nie było sterownic. Zabudowano natomiast oprzyrządowanie niezbędne do wykonania zadań. Lim-1 A został wyposażony w aparat fotograficzny AFA-21, natomiast Lim-2 A oprócz aparatu fotograficznego AFA-21 otrzymał drugi AFA-39.
Samoloty Lim-2 A otrzymały charakterystyczne malowanie w barwy ochronne tzw. kamuflaż dwu- lub trój-barwny.
Ostatnie egzemplarze SB Lim-1 wycofano z eksploatacji w 1975 roku, natomiast SB Lim-2 latały jeszcze po 2000 roku.
SB Lim-2 M.
Kilkanaście egzemplarzy SB Lim-2 A przeszło kolejną przemianę. Na powrót zamontowano drugie sterownice i przeprowadzono modernizację. Nowe samoloty oznaczono SB Lim-2 M. Służyły w wojsku do pierwszych lat XXI wieku. Samoloty służyły głównie jako maszyny treningowe i rozpoznawcze.
Opracował Karol Placha Hetman