Boeing 777. 2013r.

Warszawa 2013-06-28

Boeing B.777-200ER w Polsce.

322 Rozdział 12.06.1994r. – 4.05.2013r.

Boeing 777 to samolot dalekiego zasięgu, szeroko-kadłubowy, napędzany dwoma silnikami turbowentylatorowymi. Jest to największy na świecie twin-jet. Samolot zabiera na pokład od 314 do 441 pasażerów. Zasięg 5 235 NM do 9 380 NM (9 695 km-17 370 km). Powszechnie określa się, jako "Seven Triple", czyli potrójne siódemki. Nie jest prawdą, że samolot jest nazywany „trzy kosy”, jak to usiłowano przedstawiać w niektórych środkach przekazu. Samolot został opracowany, aby powiększyć ofertę B 747 i B 767. Jako pierwszy komercyjny samolot firmy Boeing został wyposażony w system sterowania fly-by-wire. Także jako pierwszy w całości został zaprojektowany komputerowo. Samolot (tak jak B 767) jest budowany w dwóch wersjach długości kadłuba; B 777-200 i B 777-300 z kadłubem dłuższym o 33,3 ft (10,1 m). Jako napęd stosuje się silniki; General Electric GE90, Pratt & Whitney PW4000 lub Rolls-Royce Trent 800. Samolot jest posiadaczem rekordu najdłuższej odległości przelotu non-stop w grupie samolotów handlowych.

Boeing B-777. 2019 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
Boeing B-777. 2019 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

W 1978 roku, firma Boeing zaprezentowała trzy nowe modele:. B 757 (do zastąpienia B 727), B 767 (dwusilnikowy) oraz B 777 (trzysilnikowy) do konkurencji z DC-10 i L-1011. Było to związane z obowiązkiem przelotu nad Oceanem samolotów komercyjnych wyposażonych w minimum trzy silniki (ETOPS). Jednak zmiana przepisów spowodowała wstrzymanie prac nad B 777. Zgodnie z przepisami ETOPS, linie lotnicze zaczęły korzystać z B 767 na długodystansowych trasach zamorskich. W 1988 roku, firma Boeing zdała sobie sprawę, że jedyną odpowiedzią na konstrukcje konkurencji będzie nowy projekt, napędzany dwoma silnikami. Taki układ obniży koszty zakupu i eksploatacji nowego samolotu.

W dniu 8.12.1989 roku, Boeing rozpoczął wydawanie oferty dla linii lotniczych na B 777. Do programu przystąpiło 8 firm przewozowych; All Nippon Airways, American Airlines, British Airways, Cathay Pacific Airways, Delta Air Lines, Japan Airlines, Qantas i United Airlines. Zostały one zaproszone do pracy przy programie już w styczniu 1990 roku. Już w marcu 1990 roku, powstała konfiguracja samolotu; kabina w przekroju zbliżona do B 747. Pojemność 325 pasażerów. Szklany kokpit. Starowania fly-by-wire. Montaż w fabryce Boeing w Everett, z uwagi na największe doświadczenie w budowie szerokich kadłubów. Pierwsze zamówienie wpłynęło w dniu 14.10.1990 roku, od United Airlines, na 34 maszyny z silnikami Pratt & Whitney, o wartości 11 mld $.

W styczniu 1993 roku, w programie brało udział 240 zespoły (każdy maksymalnie 40 inżynierów i techników), które rozwiązywały blisko 1 500 tematów. B 777 był pierwszym komercyjnym samolotem zaprojektowany w całości komputerowo. Każdy rysunek został stworzony na trójwymiarowym systemie oprogramowania CAD znanego jako CATIA, pochodzącego z Dassault Systemes i IBM. To pozwoliło na szybkie wprowadzanie poprawek i zmniejszyło koszty. Szefowie firmy Boeing nie byli początkowo przekonani do możliwości CATIA i nakazali zbudować fizyczne makietę nosa, aby sprawdzić uzyskane wyniki. Test był tak udany, że dodatkowe makiety zostały anulowane. Boeing opracował własne wysokiej wydajności systemu wizualizacji, FlyThru, później zwany IVT (Zintegrowane narzędzie do wizualizacji).

Firma Boeing do produkcji podzespołów zaprosiła wiele renomowanych firm z całego świata. Samolot stał się kosmopolityczny. Został jednak później, w tej kategorii, pobity przez B 787. W produkcji biorą udział firmy Japońskie, Brytyjskie i Australijskie. W fabryce Everett zainwestowano blisko 1,5 miliarda $ aby podwoić produkcję. Zastosowano nowe metody montażu. Segmenty kadłuba są obracane o 180 stopni, aby zapewnić łatwy dostęp do jego górnych elementów.

Montaż pierwszego samolotu rozpoczął się w dniu 4.01.1993 roku, a firma miała 118 zamówień i kolejne 95 w opcji, od 10 linii lotniczych. Roll out samolotu WA001 nastąpił w dniu 9.04.1994 roku. Pierwszy lot odbył się w dniu 12.06.1994 roku, pod dowództwem pilota doświadczalnego John E. Cashman. Testy trwały 11 miesięcy. W dniu 19.04.1995 roku, samolot otrzymał certyfikat  Federalnej Administracji Lotnictwa (FAA) i europejskich Wspólnych Władz Lotniczych (JAA). Samolot był certyfikowany na ETOPS-180 minut, ale uzyskał także ETOPS-207 minut.

W dniu 15.05.1995 roku, przekazano pierwszego B 777 linii United Airlines. W dniu 12.11.1995r. Boeing dostarczył pierwszy model z silnikami General Electric GE90-77B dla British Airways. W 1997 roku, wystąpiły problemy z łożyskami silników. Samoloty otrzymały zakaz lotów przez Ocean Atlantycki. Jednak problem został w ciągu kilku tygodni rozwiązany i ograniczenia zdjęto. Pierwszy samolot z silnikami Rolls-Royce Trent 877 został oblatany w dniu 31.03.1996 roku. W dniu 7.10.1996 roku, został oblatany B 777-200ER o większym zasięgu. W dniu 2.04.1997 roku, B 777-200ER o nazwie "Super Ranger" linii Malaysia Airlines złamał wielki krąg odległości bez lądowania dla samolotu pasażerskiego na trasie od Boeing Field w Seattle do Kuala Lumpur, odległości 10 823 NM (20 044 km), w 21 godzin i 23 minut.

W dniu 16.10.1997 roku, B 777-300 wykonał swój pierwszy lot. Kadłub ma długość 242,4 ft (73,9 m). Otrzymał certyfikat typu jednocześnie z FAA i JAA w dniu 4.05.1998 roku, i wszedł na stan Cathay Pacific w dniu 27.05.1998 roku.

B 777-300ER swój pierwszy lot wykonał w dniu 24.02.2003 roku. Certyfikowany 16.03.2004 roku. Pierwsza dostawa dla Air France odbyła się 29.04.2004 roku.

B 777-200LR swój pierwszy lot wykonał w dniu 8.03.2005 roku. Pierwsza dostawa do Pakistan International Airlines nastąpiła w dniu 26.02.2006 roku. W dniu 10.11.2005 roku, samolot B 777-200LR ustanowił rekord odległości 11 664 NM (21 602 km) od Hongkongu do Londynu. Lot trwał 22 godzin i 42 minut.

B 777F to wersja transportowa wzorowana na B 777-200LR. Pierwszy lot 6.02.2009 roku, a dostawa dla klienta 19.02.2009 roku.

Samolot B 777 się doskonale sprzedawał. W 2008 roku, produkcja wynosiła 5 maszyn na miesiąc, a w 2010 roku, 7 maszyn na miesiąc. Zbudowano ponad 1 000 samolotów. Kompletny montaż każdego 777-300ER wymaga 49 dni. Ponad 1 000 zbudowanych maszyn B 777 musiało mocno zapełnić szlaki powietrzne. Więc nie trudno było i jest zlokalizować lecące w przestworzach samolot.

Boeing B-777-312ER. 2011 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
Boeing B-777-312ER. 2011 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

Opis zdjęcia: Samolot Boeing B-777-312ER Singapore Airlines 9V-SWL, transponder SIA326. Samolot leciał z Singapuru z prędkością 800 km/h na pułapie 10 973 m. Lot odbył się w dniu 14 luty 2011 rok.

Boeing B-777 w PLL LOT.

Pierwszy Boeing B 777 eksploatowany w PLL LOT.

Niespodziewane kłopoty z eksploatacją samolotów B-787 i w konsekwencji uziemienie przez FAA wszystkich tego typu maszyn, doprowadziło do jeszcze większych kłopotów naszego narodowego przewoźnika PLL LOT. Polskie Linie Lotnicze LOT próbując ratować, chociaż połączenia Atlantyckie, wyleasingował dodatkowo trzy samoloty; A 330, B 767 i B 777.

Od dnia 25.04.2013 roku, PLL LOT prowadziła sprzedaż biletów na przelot na trasie Warszawa-Toronto już od dnia 4.05.2013 roku. Oferta była bardzo atrakcyjna, bo cena biletu za przelot tam i z powrotem za 1 777 złotych. W materiałach reklamowych przedstawiano – „Lot Boeing 777 za 1 777 złotych”. Cena ta dotyczyła przelotów na pokładzie B 777 w okresie od 4.05.2013 roku do 7.06.2013 roku. Leasing Boeing 777 zagwarantował wykonanie wszystkich rozkładowych lotów, do momentu powrotu Boeing 787. Samolot został wypożyczony razem z załogą kabinową i załogą pokładową, która została uzupełniona Polskimi stewardesami. Chodziło o zapewnienie możliwości kontaktu w Języku Polskim, jednocześnie zapewniając doskonałą znajomość wnętrza maszyny. Samolot ma rejestrację CS-TFM. Dysponuje 30 miejscami w klasie biznes oraz 293 w klasie ekonomicznej.

Samolot został zbudowany jako B 777-212ER mając Nr 28 513 / 144 w czerwcu 1998 roku i dostarczony linii Singapore Airlines w dniu 18.06.1998 roku, z rejestracją 9V-SRA. Po ponad 10 latach eksploatacji w dniu 12.01.2010 roku, samolot został przejęty przez Euro Atlantic Airways, która nadała mu rejestrację CS-TFM. Samolot do chwili obecnej (lipiec 2013 rok) jest własnością Euro Atlantic Airways (CS-TFM), chociaż latał na usługach już trzech innych linii lotniczych; W okresie 14.01.2010r.-10.03.2011r. w liniach Biman Bangladesh. W okresie 18.09.2011r.-23.03.2012r. w liniach Air Madagascar. I ostatnio 4.05.2013r.-7.06.2013r. w PLL LOT.

Euro Atlantic Airways to portugalska lotnicza linia czarterowa z siedzibą w Sintra. Powstała w maju 2000 roku, z przekształcenia linii Air Madeira. Obsługuje połączenia do USA, Meksyku, Kanady i Australii. Głównym hubem jest Port lotniczy Lizbona-Portela. Flotę linii stanowi 8 samolotów: 1x Boeing B 737-800 (CS-TQU), 4x Boeing B 767-300ER (CS-TLO, CS-TFS, CS-TFT, CS-TLZ), 1x Boeing B 767-300SF (CS-TFM), 1x Boeing B 777-200ER (CS-TFM), 1x Lockheed L-1011-500 TriStar (CS-TEB). Linia ma bardzo duże doświadczenie w przelotach Atlantyckich.

Konstrukcja Boeing B-777.

B 777 to samolot komercyjny, zbudowany w układzie klasycznym, konstrukcji metalowej, wolnonośny dolnopłat, napędzany dwoma silnikami turbowentylatorowymi.

Skrzydła skośne, wyposażone w pełną mechanizację; klapy na krawędzi natarcia, klapy na krawędzi spływu, lotki, przerywacze. Profil został zoptymalizowany dla prędkości Ma-0,84. Wersja B 777-200 ma rozpiętość skrzydeł 199 ft 11 in (60.9 m), a wersja B 777-300 ma 212 ft 7 in (64.8 m). skrzydła mają skos 31,64 stopnie.

Kadłub o przekroju kołowym, budowany w dwóch długościach; B 777-200 ma 209 ft 1 in (63.7 m) oraz B 777-300 ma 242 ft 4 in (73,9 m). Szerokość kabiny wynosi 19 ft 3 in (5,87 m), przy całkowitej szerokości kadłuba 20 ft 4 in (6,20 m). W przedniej części mieści kabinę dwu-osobowej załogi. Wersja B 777-200 mieści w układzie 1-klasowym max 440 pasażerów, w układzie 2-klasowym 400 pasażerów, w układzie 3-klasowym 314 pasażerów. Wersja B 777-300 mieści w układzie 1-klasowym 550 pasażerów, w układzie 2-klasowym 451 pasażerów, w układzie 3-klasowym 386 pasażerów. Wersja -200 pod podłogą znajduje się przedział bagażowy o objętości 162 m3 i mieści 32 kontenery LD3. Wersja -300 ma bagażnik o objętości 216 m3 i mieści 44 kontenery LD3.

Usterzenie klasyczne z podziałem na stery i stateczniki.

Konfiguracje kabiny B-777. 2010 rok. Praca Karol Placha Hetman
Konfiguracje kabiny B-777. 2010 rok. Praca Karol Placha Hetman

Konfiguracje kabiny B-777. 2010 rok. Praca Karol Placha Hetman
Konfiguracje kabiny B-777. 2010 rok. Praca Karol Placha Hetman

Zespół napędowy.

Każda odmiana samolotu jest oferowana (generalnie) z silnikami trzech producentów.

Pratt & Whitney oferuje silniki serii PW4000. Dla B 777 przewiduje silniki; PW4077 o ciągu 2 x 342 kN, PW4090 o ciągu 2 x 400 kN i PW4098 o ciągu 2 x 436 kN.

Rolls-Royce oferuje silniki serii Trent 800. Dla B 777 przewiduje silniki; RR877 o ciągu 2 x 338 kN, RR 895 o ciągu 2 x 415 kN i RR 892 o ciągu 2 x 415 kN.

General Electric oferuje silniki serii GE90. Dla B 777 stosuje silniki; GE90-77B o ciągu 2 x 342 kN, GE90-94B o ciągu 2 x 417 kN oraz GE90-92B/-94B o ciągu 2 x 409 kN/418 kN.

Dane T-T Boeing B-777:

Rozpiętość 60,90 lub 64,80. Długość 63,70 m (73,90 m B-777-300). Wysokość 18,50 m. Masa własna 138 800 – 145 150 kg (160 500 – 167 800 kg B-777-300). Masa całkowita 201 850 – 223 200 kg (237 680 – 251 290 kg B-777-300). Masa maksymalna 247 200 – 347 500 kg. Ilość paliwa 117 348 – 181 283 litrów. Prędkość maksymalna Ma 0,84. Prędkość przelotowa Ma 0,84. Zasięg maksymalny 21 000 km. Pułap 11 000 – 13 000 m. Długość startu 2 440 m. Długość lądowania 3 230 m. Zbudowano pond 1 000 egzemplarzy.

Zestawienie.

PLL LOT do chwili obecnej użytkował tylko jeden samolot Boeing 777 wypożyczony od Euro Atlantic Airways w okresie 4.05.2013r.-7.06.2013r.

Samolot został zbudowany, jako B 777-212ER mając Nr 28 513 / 144 w czerwcu 1998r. i dostarczony linii Singapore Airlines w dniu 18.06.1998r., z rejestracją 9V-SRA. Po ponad 10 latach eksploatacji w dniu 12.01.2010r. samolot został przejęty przez Euro Atlantic Airways, która nadała mu rejestrację CS-TFM. Samolot do chwili obecnej (lipiec 2013r.) jest własnością Euro Atlantic Airways (CS-TFM), chociaż latał na usługach już trzech innych linii lotniczych; W okresie 14.01.2010r.-10.03.2011r. w liniach Biman Bangladesh. W okresie 18.09.2011r.-23.03.2012r. w liniach Air Madagascar. I ostatnio 4.05.2013r.-7.06.2013r. w PLL LOT.

Opracował Karol Placha Hetman