Kraków 2021-09-21
PZL Świdnik Leonardo Helicopters AW.139.
Firma Agusta.
Zakłady Agusta powstały w 1907 roku. Wtedy to włoski konstruktor Giovanni Agusta założył firmę produkującą samoloty własnej konstrukcji. Wielka wojna światowa spowodowała przerwanie działalności firmy. Wznowienie produkcji nastąpiło w 1923 roku. Firma przyjęła wówczas nową nazwę Costruzioni Aeronautiche Agusta S.p.a. Zakład mieścił się w Samarate w Lombardii na północy Włoch. Największym zadaniem firmy był czterosilnikowy samolot Agusta A.Z.8, przeznaczony między innymi do przewozu 26 pasażerów. Samolot wykonał pierwszy lot w dniu 9 czerwca 1958 roku. Jego konstrukcja przypomina samolot Douglas DC-4. Fabryka nie otrzymała ani jednego zamówienia na ten samolot.
Jednak już w 1952 roku firma Agusta zakupiła licencję śmigłowca Bell 47. Ta decyzja zaważyła na zmianie profilu produkcji. Współpraca firm Agusta i Bell w wielu badaniach i programach jest prowadzona do chwili obecnej.
Śmigłowce firmy Agusta tradycyjnie są oznaczane literą “A” i trzycyfrową liczbą. Pierwszym był śmigłowiec A.101, który może zabrać na pokład 35 pasażerów. Firma Agusta zajęła się także produkcją turbinowych napędów dla swoich wyrobów. W 1961 roku Agusta zakupiła licencję na kolejny produkt Bella, śmigłowiec Bell UH-1 Huey. W 1967 roku kupiono licencję na produkcję śmigłowców Sikorsky SH-3 Sea King, produkowanego w kilku wersjach. Również w 1967 roku zakupiono licencję na produkcję Boeing CH-47. W 1971 roku firma Agusta zbudowała najbardziej rozpoznawalny własny śmigłowiec oznaczony A.109. W 1983 roku wykonał pierwszy lot pierwszy śmigłowiec szturmowy o oznaczeniu Agusta A.129 Mangusta. W 1983 roku Agusta przejęła włoskiego producenta samolotów SIAI-Marchetti.
Od początku 80-lat datuje się współpraca firmy Augusta z brytyjska firmą Westland Helicopters. Pierwszym wspólnym projektem był śmigłowiec AgustaWestland AW.101, który zastąpił śmigłowiec Sea Kingi. Podjęto także współpracę z innymi firmami w Zachodniej Europie. W 1992 roku wszystkie te firmy powołały konsorcjum NHIndustries, w którym Agusta miała swoje udziały. Efektem prac był śmigłowiec NHI NH90.
W 1998 roku firma wraz z Bell Helicopter Textron założyła spółkę joint venture znaną pod nazwą Bell/Agusta Aerospace Company. Produktem tej współpracy jest samolot pionowego startu i lądowania (VTOL), Bell/Agusta BA609, poprzednik V-22.
W 2001 roku doszło do połączenia firmy Agusta i brytyjskiego Westland Helicopters i powstała nowa firma AgustaWestland, która ma około 20 % światowego rynku śmigłowców. Do chwili obecnej powstało około 20 typów śmigłowców przeznaczonych do wykonywania różnych zadań.
Polski udział w firmie Agusta.
WSK PZL Świdnik szukając zamówień, aby nie doprowadzić do likwidacji zakładu, w 1996 roku zawarł umowę z firmą Agusta na produkcję w Świdniku elementów strukturalnych śmigłowców Agusta A.109 (obecnie AgustaWestland AW.109). W Świdniku rozpoczęto produkcję kadłubów i belek ogonowych śmigłowca. W 2006 roku ze Świdnika dostarczono pięćsetny kadłub A.109. W 2001 roku współpracę rozszerzono o produkcję kadłuba do modelu Agusta A.119 Koala (obecnie AgustaWestland AW.119). Świdnik miał duży udział w projektowaniu i produkcji AgustaWestland AW.139. Od 2012 roku w Świdniku powstają kompletne kadłuby do modelu AW.139.
Leonardo Helicopters AW.139.
Śmigłowiec Leonardo Helicopters AW.139, poprzednio AgustaWestland AW.139, jest to nowoczesny śmigłowiec wielozadaniowy, przeznaczony do zadań cywilnych, paramilitarnych i wojskowych. Śmigłowiec pierwszy lot wykonał w dniu 3 lutego 2001 roku. Śmigłowiec AW.139 jest produkowany seryjnie od 2001 roku. Do 2021 roku, wyprodukowano ponad 1 100 egzemplarzy.
Śmigłowiec AW.149 to powiększony i przystosowany głównie do działań w środowisku wojny, śmigłowiec AW.139.
Śmigłowiec AW.139 należy do śmigłowców średniej wielkości przeznaczony dla transportu 15 osób. Przy pracach projektowych pracowali inżynierowie z Włoch, UK i USA (Bell), dlatego był oferowany na rynek jako Agusta-Bell AB139, ale po wycofaniu się firmy Bell z projektu, zmieniono jego oznaczenie na AW.139. Do współpracy dołączyły polskie zakłady PZL-Świdnik. W PZL-Świdnik są produkowane kadłuby śmigłowców. W 2014 roku, PZL-Świdnik, dostarczył dwusetny płatowiec AW.139. Śmigłowiec AW.139 odniósł komercyjny sukces.
Konstrukcja AW.139.
AW.139 to jest konwencjonalny, średni śmigłowiec napędzany dwoma silnikami turbinowymi. Wirnik nośny jest 5-łopatowy. Wirnik ogonowy jest 4-łopatowy. Wszystkie łopaty są kompozytowe. Podwozie trójpodporowe i jest chowane w locie. Śmigłowiec jest pilotowany przez załogę złożoną z dwóch pilotów, z maksymalnie 15 pasażerami mieszczącymi się w trzech rzędach siedzeń po pięć. O wyposażeniu śmigłowca decyduje klient. Kokpit AW.139 oparty jest na modułowym systemie awioniki Honeywell Primus EPIC, obejmującym szklany kokpit z czterema ekranami LCD. Śmigłowiec posiada czteroosiowy autopilot, który zapewnia wyższy poziom automatyzacji i bezpieczeństwa oraz umożliwia korzystanie z zaawansowanych funkcji, takich jak automatyczne zawisanie.
AW139 jest napędzany przez dwa sterowane przez FADEC silniki turbowałowe Pratt & Whitney Canada PT6C, o mocy 2 x 1,142 kW (2 x 1,531 hp). System FADEC płynnie dostosowuje silniki dla warunków lotu. System radzi sobie w chwili awarii jednego z silników.
Dane T-T AW.139:
Załoga 1 lub 2 pilotów. Ładownia mieści do 15 pasażerów. Długość 16.66 m (54 ft 8 in). Szerokość kadłuba śmigłowca 2.26 m (10 ft 0 in). Wysokość 4.98 m (16 ft 4 in). Masa startowa 6,400 kg (14,110 lb) lub wersja wzmocniona 7,000 kg (15,000 lb). Zapas paliwa 1568 litrów (414 USgal). Średnica wirnika 13.80 m (45 ft 3 in). Prędkość maksymalna 310 km/h (193 mph, 167 kn). Prędkość przelotowa 306 km/h (191 mph, 165 kn). Zasięg 1,061 km (659 mi, 573 nmi). Czas lotu 5 godzin 13 minut. Prędkość wznoszenia 10.9 m/s (2,140 ft/min). Pułap operacyjny 6,096 m (20,000 ft).
Opracował Karol Placha Hetman