Lotnisko w Malborku. 2010r.

Malbork 2010-02-25

Lotnisko wojskowe Królewo – Malbork.

Lotnisko Królewo - Malbork na Mapie Polski. 2010 rok. Praca Karol Placha Hetman
Lotnisko Królewo – Malbork na Mapie Polski. 2010 rok. Praca Karol Placha Hetman

Lotnisko w Malborku. 2010 rok. Praca Karol Placha Hetman
Lotnisko w Malborku. 2010 rok. Praca Karol Placha Hetman

Lotnisko Malbork.

Współrzędne geograficzne: 54.026N 19.135E.

Lotnisko Malbork, a precyzyjnie Lotnisko Królewo Malborskie, należy do jednych z najważniejszych lotnisk w powojennej historii Polski. W czasach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej stanowiło jedno z najistotniejszych ogniw w systemie obrony UW, a szczególnie północnych rubieży paktu państw socjalistycznych (Układ Warszawski). Obecnie na tle Polskiego Lotnictwa Wojskowego nadal stanowi ważny element składowy obrony Polski, ale jednocześnie jest komponentem struktur NATO. Niebagatelnym z uwagi na położenie w stosunku do potencjalnego wschodniego przeciwnika, czyli państwa moskiewskiego, zwanego na przestrzeni historii Rosją Carską, CCCP, a obecnie Rosją.

Historia miasta Malbork i okolic.

Zamek Królów Polskich w Malborku. 2011 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
Zamek Królów Polskich w Malborku. 2011 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

Opis zdjęcia: Zamek w Malborku od 1457 roku, był rezydencją Królów Polskich.

Ślady osadnictwa w miejscu dzisiejszego Malborka sięgają młodszej epoki kamienia. Tereny te znajdowały się na granicy plemion Słowiańskich Prusów i Słowiańskich Pomorzan. Duża ilość akwenów wodnych i nieprzebranych lasów, a przede wszystkim korzystny klimat sprawiły, że bardzo wcześnie ludność tych obszarów rozpoczęła prowadzić osiadły tryb życia. Głównym ich zajęciem było myślistwo, rybołówstwo, hodowla, a rzadziej uprawa roli. Plemię Słowiańskich Prusów było nieliczne, spokojne, lecz twardo broniło swojej tożsamości. Prusowie, podobnie jak Jadźwingowie, nie zdążyli stworzyć własnej państwowości. Obecnie Prusów często kojarzymy z niemcami, co jest błędem.

W 997 roku, święty Wojciech otrzymał misje Chrystianizacji Prusów. Niestety zakończyła się ona zabójstwem świętego Wojciecha.

Następnie niewielki teren, na wschód od Wisły, zdobyli książęta Pomorscy. To oni na wysokim, prawym brzegu Nogatu założyli gród Zantyr wraz z podgrodziem. Główne umocnienia były drewniano-ziemne, częściowo murowane.

Sprowadzenie zakonu krzyżackiego w 1226 roku,( który miał tylko chrystianizować ), spowodowało utracenie suwerenności Prusów. Krzyżacy, po sfałszowaniu dokumentów, rozpoczęli zwykłe podboje celem utworzenia nowego państwa, które nie miało narodu. Zakon przyjmował w swoje szeregi mężczyzn o rodowodzie rzezimieszków i rozbójników. Wiara katolicka była niestety tylko przykrywką.

Na skutek pokrętnej polityki Sambora, jednego z dwóch braci potężnego Księcia Pomorskiego Świętopełka, gród Zantyr dostał się w ręce zakonu krzyżackiego. Stało się to w 1250 roku, albo około 1270 roku. Niemniej jednak od 1274 roku, zakon zaczął wznosić ufortyfikowany zamek, pozyskując materiał budowlany z grodu Zantyr. Zakon nazwał zamek Marienburg, czyli gród Maryi, od imienia patronki. W pobliżu zamku powstała osad, która w 1286 roku, otrzymała prawa miejskie.

Wytyczono działki dla osadników. Późniejsza zabudowa ciągnęła się wzdłuż jednej ulicy, rozszerzającej się w połowie, tworząc w ten sposób rynek ( szerokości ok. 30 m, a długości ok. 300 m ).

Domy o konstrukcji szkieletowej z podcieniami ustawiono szczytami w jego stronę. Jedna pierzeja, wschodnia, nosiła nazwę Wysokich Podcieni, zachodnia – Niskich Podcieni. W północno-zachodniej części miasta usytuowana była fara pod wezwaniem św. Jana. Następnym ważnym obiektem był ratusz.

Początkowo Miasto opasane było niezbyt wysokimi murami spiętymi basztami i wieżami bramnymi: Mariacką, czyli Sztumską, Garncarską (zwaną też Św. Ducha lub Elbląską) i Szewską. Od strony rzeki mury i wał, na którym wznosiły się, wzmocniono skarpami. Od potężnego systemu obronnego zamku dzieliła Miasto fosa i mur oporowy zapobiegający osuwaniu się ziemi. Trzeba zaznaczyć, że układ architektoniczny był taki, że z zamku miano pełną kontrolę nad miastem, co znalazło dramatyczne potwierdzenie w czasie wojny trzynastoletniej i w czasie najazdów szwedzkich w XVII wieku. W okresie 1352r.-1383r., mury obronne podwyższono, a w ciągu wschodnim wzmocniono siedmioma basztami trójbocznymi, otwartymi od strony miasta. Napływ osadników trwał do XV wieku. Miastu nadano charakter rzemieślniczo-handlowy i rolniczy. Handlowano tu zbożem, drewnem, skórami, końmi i winem. Rozwijały się cechy piekarzy i rzeźników, dobre zaś warunki uprawy wynikały z doskonałej gleby i łagodnego klimatu, jaki panował w delcie Wisły i Nogatu. Społecznością miejską rządziła ośmioosobowa rada, na której czele stał burmistrz. W skład rady wchodził kompan, czyli zastępca burmistrza, a od 1416 roku, zarządca skarbu ( kamlarz ). Naczelnikiem sądu był sołtys, który wraz z zastępcą przewodniczył dziesięcioosobowej ławie. W Mieście było wówczas około 85 domów i 89 budynków gospodarczych.

W 1457 roku, zamek dostał się w ręce Polskie. Po prostu, zakon nie płacił należnego żołdu wojskom zaciężnym. Przejęli wiec oni zamek i sprzedali go Polakom. W dniu 8.06.1457 roku, Król Kazimierz Jagiellończyk wjechał uroczyście od strony Żuław przez północną bramę Ku Kominkom na teren zamku i zamieszkał na Zamku Średnim w dawnym Pałacu Wielkich Mistrzów. Król ustanowił wówczas na zamku administrację Polską i odebrał od mieszczan przysięgę wierności.

W latach 1466r.-1772r., Malbork był stolicą Województwa Malborskiego Rzeczypospolitej, czyli do pierwszego rozbioru, kiedy weszło w skład samozwańczego królestwa pruskiego.

Miasto bardzo ucierpiało podczas ofensywy sowieckiej w czasie II wojny światowej, a w 1945 roku, zostało decyzją wielkich tego świata włączone do terenów Polskich.

W czasach PRL w 50-latach zamiast odbudowy Starego Miasta rozpoczęto rozbieranie ruin budynków i wywóz materiałów budowlanych. Prawdopodobnie do Warszawy i Gdańska. Dało to negatywny efekt dla rozwoju turystycznego miasta, które ma tylko zamek bez Starówki.

W dniu 28.10.2008 roku, podczas prac budowlanych odkryto masowy grób 2 116 osób, mieszkańców miasta. Ponieśli oni śmierć w czasie walk w Mieście oraz podczas okupacji Miasta przez armię czerwoną. Więcej na ten temat poniżej.

Miasto Malbork 2010 rok.

Miasto Malbork ma powierzchnię 17,15 km kwadratowych. Obecnie ( 2009 rok) liczy 38 150 mieszkańców. Liczba ta od 1995 roku, powoli, ale systematycznie maleje. W 1995 roku Malbork miał pond 40 000 mieszkańców. Tablice rejestracyjne samochodów; GMB.

Historia Lotniska Malbork.

Po wojnie światowej okazało się, że samoloty można wykorzystywać nie tylko do celów wojskowych. Pierwsze stałe połączenia lotnicze na świecie uruchomiono w dniu 1.04.1918 roku. Była to linia pocztowa Wiedeń-Kraków-Lwów-Kijów. Następnie, w dniu 5.02.1919 roku, po raz pierwszy zaczęto wozić regularnie pasażerów na trasie Berlin-Lipsk-Weimar. Dlatego, dzięki staraniom magistratu, w Malborku, obok parku nad Nogatem, przy obecnej ulicy Portowej i Sportowej powstało lądowisko dla samolotów cywilnych. Stopniowo przerodziło się ono w lotnisko, zwane wówczas aerodromem. W czerwcu 1926 roku, wylądował tu pierwszy samolot w drodze z Gdańska do Olsztyna. Samoloty wykorzystywano głównie do przewozu przesyłek pocztowych. Loty odbywano do Gdańska, Tczewa, Elbląga i Olsztyna. Szybko okazało się, że lotnisko jest za małe. Dlatego w 1929 roku, powstało lotnisko w pobliskim Królewie. Lotnisko w centrum Miasta zostało zlikwidowane, a jego obszar włączono do parku.

W 30-latach nad Malborkiem widywano także największe wówczas statki powietrzne, sterowce. Gościł tu m.in. LZ 127 „Graf Zeppelin” ( 1930 roku) i LZ 129 „Hindenburg”.

Po dojściu hitlera do władzy niemcy zaczęły przygotowywać się do kolejnej wojny. W 1934 roku, lotnisko w Królewie zostało przejęte przez lotnictwo wojskowe. Kiedy zaraza niemiecka napadła na Rzeczypospolitą, przy lotnisku powstała montowania samolotów myśliwskich. W 1943 roku i 1944 roku, wytwórnia i lotnisko zostało niemal doszczętnie zniszczone przez amerykańskie Latające Fortece B-17. W dniu 9.10.1943 roku, lotnictwo alianckie samolotami B-17 dokonało udanego nalotu na fabrykę samolotów myśliwskich FW-190. Była to jedna z największych i najdłuższych wypraw aliantów, zakończona pełnym sukcesem. Nalot charakteryzował się bardzo wysoką precyzją bombardowania. Jeszcze obecnie ( 2010 roku) można znaleźć ślady po tym nalocie. Udział w nalocie wzięło około 100 samolotów B-17.

Nalot na fabrykę samolotów bojowych. Na zdjęciu dobrze widoczna wstęga Nogatu, u góry wstęga Wisły, po lewej Jezioro Dąbrówka, u dołu Miejscowość Królewo oraz droga i tory kolejowe biegnące z Malborka do Elbląga, w centrum dym i kurz po eksplozjach bomb oraz betonowa DS. Samoloty B-17 odlatują nad Morze Bałtyckie. 9.10.1943r. Zdjęcie Muzeum Historyczne
Nalot na fabrykę samolotów bojowych. Na zdjęciu dobrze widoczna wstęga Nogatu, u góry wstęga Wisły, po lewej Jezioro Dąbrówka, u dołu Miejscowość Królewo oraz droga i tory kolejowe biegnące z Malborka do Elbląga, w centrum dym i kurz po eksplozjach bomb oraz betonowa DS. Samoloty B-17 odlatują nad Morze Bałtyckie. 9.10.1943r. Zdjęcie Muzeum Historyczne

I jeszcze jedno zdjęcie z tego nalotu. 1943r. Zdjęcie Muzeum Historyczne
I jeszcze jedno zdjęcie z tego nalotu. 1943r. Zdjęcie Muzeum Historyczne

Niemcy w Malborku i okolicy zorganizowali kilka obozów jenieckich. Główny obóz był umieszczony w Miejscowości Wielbark na północ od Malborka.

Zamek był centrum oporu przed nacierającymi wojskami sowieckimi i po raz kolejny stał się widownią ciężkich walk.

Po zakończeniu działań wojennych Lotnisko Malbork i samo Miasto Malbork zostało opanowane przez wojska sowieckie. Chociaż z pierwszych lat powojennych nie zachowały się niemal żadne dokumenty, to nie trudno się domyślić co sowieci tu robili. Po pierwsze, tutejsza ludność. – Odkryty w dniu 28.10.2008 roku, masowy grób 2 116 osób, cywilów, wiele mówi o poczynaniach sowietów ze swoimi braćmi germańcami. W większości są to szczątki kobiet i dzieci. Wiele czaszek nosi ślady po kulach, zarówno w potylicy jak i w czole. ( Skąd my to znamy? ). Brak przy zwłokach jakichkolwiek cenniejszych przedmiotów; zegarki, monety, papierośnice, zapalniczki, obrączki, biżuteria, złote lub srebrne zęby. Świadczy to o ich ograbieniu. Nie ma przy szczątkach żadnych dokumentów, które ułatwiłyby identyfikację. Bez wątpienia są to osoby, które figurowały na niemieckich listach osób zaginionych w 1945 roku, po przejściu fronty.

Po drugie, maszyny i urządzenia. – Nie ulega wątpliwości, że niemcy nie ewakuowali całej fabryki samolotów. Zgodnie z metodologią działań sowieckich, maszyny zdemontowali i wywieźli w głąb CCCP, jako zdobycze wojenne (tofiejne). Co nie mogli zabrać zniszczyli.

Samo lotnisko w wyniku ofensywy sowieckiej nie było specjalnie zniszczone. Nadawało się do eksploatacji. Zostało zajęte przez wojska lotnicze CCCP, ale po kapitulacji niemiec sowieci powinni opuścić obiekty na ziemiach, które wielcy tego świata przyznali Polsce. Jednak sowieci się nie wynieśli i traktowali wiele obiektów militarnych na terenie Polski jako swego rodzaju zdobycze wojenne. Nie sposób zidentyfikować, wszystkich jednostek sowieckich tu stacjonujących. Było ich na pewno kilka. Pewnym jest natomiast, że w latach 1945r. – 1948r., stacjonował tu sowiecki 159. PLM, który znany jest bardziej z zadomowienia się przez długie dziesięciolecia na Lotnisku Kluczewo, a który przed opuszczeniem Rzeczypospolitej Polskiej eksploatował myśliwce Su-27.

Lotnisko Malbork w Lotnictwie Polskim. 1952 rok.

Do 1952 roku, Lotnisko Malbork było białą plamą na mapach Polski. Od tego roku ( 1952 rok) już większość wtajemniczonych wiedziało, że tam jest lotnisko na którym stacjonują Polskie Jednostki Lotnicze. Minister Obrony Narodowej Marszałek Polski ( sowiet ) Konstanty Rokossowski Rozkazem z dnia 23.03.1952 roku, polecił sformować między innymi 26. PLM, 29. PLM i 41. PLM. Dla pierwszych dwóch pułków wyznaczył miejsce stacjonowania w Ornecie, a 41. PLM na Lotnisku Malbork. Ale 26. PLM bardzo szybko przeniesiono na Lotnisko Malbork. Sztab 9. DLM pod którą podlegały te jednostki, ulokowano w samym Mieście Malbork przy ulicy 17-tego Marca.

Powołanie do istnienia nowych jednostek było spowodowane zaostrzaniem się wojny w Korei. Generalne plany były takie, aby powołać cztery dywizje lotnictwa myśliwskiego, a w każdej z nich trzy pułki myśliwskie. Jednak trudna sytuacja ekonomiczna, zniszczonej drugą wojną światową Polski spowodowała, że powołanie tak dużej ilości pułków stało się niemożliwe. Dlatego wydano nowy Rozkaz Nr 0078/Org. z dnia 19.11.1952 roku, który założył formowanie lotniczych związków taktycznych w składzie dwóch pułków lotniczych. W efekcie zaniechano tworzenie 24. PLM i 27. PLM, a 11. DLM otrzymała pod rozkazy 26. PLM z 9. DLM. W konsekwencji 26. PLM z Lotniska Malbork we wrześniu-październiku 1953 roku, został przebazowany do Zegrza Pomorskiego. Dywizja z Malborka pozostała z 29. PLM w Ornecie i 41. PLM w Malborku.

Na Lotnisku Malbork oprócz tworzenia 26. PLM i 41. PLM organizowano od 1952 roku, 45. Polowe Warsztaty Lotnicze.

W 1952 roku, niemal codziennie na Lotnisko przybywali piloci, technicy, mechanicy i specjaliści innych służb. Otrzymywali oni przydziały do odpowiednich jednostek ( 41. PLM, 26. PLM – do września 1953 roku, 45. PWL ). W dniu 29.04.1952 roku, z OSL nr 4 ( Dęblin ), nr 5 ( Radom ) przybyło 9 pilotów, a 16.05.1952 roku, z TOSWL – 14 chorążych. Fazę organizacyjną 41. PLM zakończono 22.04.1952 roku, wydając pierwszy Rozkaz dzienny dowódcy. Podstawowym zadaniem jednostki, było szkolenie lotnicze i pełne przygotowanie personelu latającego do realizacji zadań bojowych na polu walki. Pułki 9. DLM postanowiono wyposażyć w myśliwce z napędem turboodrzutowym. Dlatego lotnisko musiało przejść modernizację. Pierwszymi samolotami na Lotnisku Malbork były Jak-23, które dostarczono w ilości 12 egzemplarzy w dniu 24.05.1952 roku. Pierwszy lot szkoleniowy odbył się w dniu 2.06.1952 roku.

Jak-23 nb 16. 2008 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
Jak-23 nb 16. 2008 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

Lecz już jesienią 1952 roku, 41. PLM rozpoczął szkolenie na samolotach typu MiG-15 i szkolno-bojowych UTI MiG-15, a wiosną 1953 roku, Pułk otrzymał na wyposażenie pierwsze nowoczesne myśliwce MiG-15 bis. Było to najszybsze przezbrojenie jednostki lotniczej na świecie, gdzie w przeciągu niespełna 12 miesięcy Pułk przesiadł się na trzeci typ samolotu myśliwskiego. W planach moskwy, jednostki na wybrzeżu Polskim stanowiły najważniejszy element, gdyż poprzez Morze Bałtyckie obóz komunistyczny graniczył ze „zgniłym, imperialistycznym zachodem, gnębiącym klasę robotniczą”.

Lim-2 nb 1230 nr 1B 12-030. 2008 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
Lim-2 nb 1230 nr 1B 12-030. 2008 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

Niefortunne wydarzenia. Ucieczka do wolności.

W ciągu bez mała pół wieku demokracji ludowej, czyli od 1944 roku do 1989 roku, zbiegło z polskiej armii do państw zachodnich 52 oficerów, 5 chorążych i 4 podchorążych ze szkoły lotniczej w Dęblinie, u progu oficerskich nominacji. W sumie 61 wojskowych. Nie jest to powód do dumy, ale to są fakty. Nie chcę być sędzią, ale drobnego komentarza nie można uniknąć. Polska była zniewolona przez moskali. O naszym bycie decydował władca na Kremlu w Moskwie, taki car barbarzyńskiego kraju, wsparty tutejszymi komuchami.

W tym temacie skupimy się na czterech znanych ucieczkach z wykorzystaniem samolotów typu MiG-15 bis, dokonanych przez Franciszka Jareckiego, Zdzisława Jaźwińskiego w 1953 roku, Zygmunta Gościniaka w 1956 roku, i Bogdana Kożuchowskiego w 1957 roku.

Do 1953 roku, ucieczki pilotów samolotami wojskowymi zdarzały się, ale zawsze kończyły się tragicznie. W 1951 roku, po nieudanej próbie uprowadzenia samolotu, został rozstrzelany podoficer z Oficerskiej Szkoły Lotniczej w Dęblinie. W 1952 roku, to samo spotkało instruktora w tejże szkole, ppor. Edwarda Pytko; gdy uciekał samolotem do Niemiec Zachodnich, przechwycili go nad terytorium NRD lotnicy sowieccy, zmusili do lądowania i wydali władzom polskim.

Pierwszemu, któremu udała się ucieczka był Franciszek Jarecki. Stało się to w dniu 5.03.1953 roku. Nie minęły trzy miesiące, a podobnym wyczynem popisał się pilot 41. PLM z Malborka, Zdzisław Jaźwiński. On także uciekł na myśliwcu MiG-15 bis.

W dniu 20(25).05.1953 roku, w Malborku w 41. PLM w południe w ramach ćwiczeń poderwano do lotu parę dyżurną, gdyż nad Bałtykiem pojawił się obcy cel symulowany przez sowiecki samolot bombowy. Po starcie pary dyżurnej por. Zdzisław Jaźwiński nie dołączył do swojego prowadzącego, tylko obniżył lot i po 20-minutowym locie sposobem awaryjnym, bez podwozia, uszkadzając lekko samolot wylądował na wyspie Bornholm. Lądował na resztkach paliwa, gdyż stracił wiele czasu na znalezienie lądowiska.

Psychoza, jaka ogarnęła kierownictwo MON, po uprowadzeniu w 1953 roku, dwóch bojowych samolotów odrzutowych w odstępie dwóch zaledwie miesięcy ( Jarecki, Jaźwiński ), spowodowała wyjątkową aktywność organów bezpieczeństwa w wojskach lotniczych.

Gdy zbiegł Zdzisław Jaźwiński jego pułku 41. PLM w Malborku, skreślono z ewidencji oddziałów lotniczych. Dowódca pułku i jego zastępcy zostali przeniesieni na niższe stanowiska, a lotników rozproszono po różnych tak zwanych "leśnych garnizonach", z dala od Wybrzeża. Dowódca pułku trafił do Warszawy na stanowisko nielotne. Kary dyscyplinarne objęły zamiataczy hangaru, w którym stał samolot Zdzisława Jaźwińskiego. Dokonano wymiany sprzętu zabierając samoloty MiG-15 bis z Malborka.

Ale najbardziej dotkliwe konsekwencje ponieśli dowódcy trzech eskadr 41. PLM: skazano ich na 12 lat więzienia, „udowadniając” ( znanymi dziś metodami ) pomoc koledze w ucieczce oraz zamiar uprowadzenia innych jeszcze samolotów. Wypuszczono ich w 1956 roku, lecz zrehabilitowano tylko jednego; dwóm, po skróceniu kary, nie cofnięto oskarżeń i zwolnionych warunkowo przeniesiono do rezerwy. Dopiero w 1993 roku, uniewinniono ostatniego pozostałego przy życiu z tej trójki.

Innym efektem tych dwóch ucieczek, mający wpływ na długie lata, był rozwój tajnych służb i werbowanie tajnych agentów. W dniu 1.06.1953 roku, szef Głównego Zarządu Informacji w obszernym rozkazie skierowanym do wszystkich podwładnych polecał szczególną uwagę zwrócić na rozpoznanie oblicza moralno-politycznego pilotów posiadających krewnych w krajach kapitalistycznych, skompromitowane rodziny, przejawiających negatywne nastroje, utrzymujących podejrzane kontakty i mających nieskrystalizowane poglądy polityczne (.) Zacieśnić współpracę z miejscowymi organami bezpieczeństwa publicznego w celu zorganizowania pracy agenturalno-operacyjnej w otoczeniu (.) Więcej wysiłków włożyć w wszechstronne rozpoznanie podchorążych oficerskich szkół lotniczych. W ślad za tym ukazał się rozkaz ministra bezpieczeństwa ( nr 23 z 2.06.53 ) nakazujący postawić przed całym aparatem bezpieczeństwa publicznego jako szczególnie ważne i pilne zadanie wzmocnienie pracy nad ochroną jednostek WP przed rozkładową działalnością ze strony wrogich ośrodków i elementów z zewnątrz. Polecono też wojewódzkim organom bezpieczeństwa, aby kandydatów do oficerskich szkół lotniczych sprawdzać tak, jak kandydatów do pracy w Urzędzie Bezpieczeństwa.

Oba te rozkazy, zaostrzające "opiekę agenturalną" nad pilotami i kandydatami na pilotów do granic wynaturzenia, wywołały w pułkach lotniczych i wśród podchorążych takie napięcia personalne, że – jako przynoszące więcej szkody niż pożytku – zostały w marcu 1955 roku, uchylone, a w gruncie rzeczy przekształcone w inną formę inwigilacji i nadzoru. Fakty masowych werbunków wśród pilotów w celu zapobieżenia zdradzie ojczyzny – stwierdzał szef Głównego Zarządu Informacji w rozkazie podsumowującym wyniki działalności agenturalnej w wojskach lotniczych – nie przyczyniły się do zwalczania wrogiej działalności, lecz wręcz odwrotnie, spowodowały nieufność, atmosferę podejrzliwości i donosicielstwa wśród składu osobowego (.) rozbijały jedność kolektywu. Rozkaz wskazywał na bezcelowość metod stosowanych w środowisku pilotów przez organy kontrwywiadu ( inwigilacja, śledzenie osób kontaktujących się z pilotami, kontrola korespondencji itp.) i kończył się zaleceniem: Rozkazuję (.) wzmóc pracę agenturalną na odcinku wykrywania faktów zdrady Ojczyzny i zapobiegania im, jednak nie przez masowe werbunki, lecz drogą organizacji głębokiej agenturalnej pracy i stosowania celowych organizacyjnych przedsięwzięć.

Por. Zdzisław Jaźwiński, po niezbyt szczęśliwym lądowaniu na Bornholmie (nie mogąc znaleźć lotniska, na ostatnich litrach paliwa siadł na polu i kołując rozbił samolot), po udekorowaniu w Londynie takim samym jak jego poprzednik (Jarecki) krzyżem zasługi i przewiezieniem do USA, występował tam jako „gość” amerykańskich sił powietrznych. Nie zaproszono go wprawdzie do Białego Domu i nie otrzymał takiej jak Jarecki nagrody pieniężnej, ale stał się "atrakcją sezonu". Oglądał siebie na okładkach magazynów ilustrowanych, obwożono go po Ameryce na spotkania, zwiedzał bazy lotnicze, latał na wojskowych samolotach odrzutowych. Trzy lata przesłużył w US Air Force, ale stałej współpracy z CIA odmówił. Dwadzieścia dwa lata pracował w lotnictwie cywilnym (bez prawa do latania do państw Układu Warszawskiego), po czym przeszedł na emeryturę.

41 PLM stracił znaczenie i obniżył swoje zdolności bojowe. Co gorsza, nie był już zwartym kolektywem. Budowa zgranego personelu rozpoczęła się na nowo. W 9. DLM na czoło automatycznie wysunął się 29. PLM z Ornety.

Dalsza historia Lotniska Malbork. 1958 rok.

41 PLM stracił znaczenie i obniżył swoje zdolności bojowe. Co gorsza nie był już zwartym kolektywem. Budowa personelu rozpoczęła się na nowo. W 9. DLM na czoło automatycznie wysunął się 29. PLM z Ornety. Razem z Powstaniem Poznańskim przyszedł kres polowania na czarownice. Jesienią 1958 roku, 41. Pułk z Malborka odzyskał zaufanie MON i do Pułku rozpoczęto dostawy nowych samolotów typu Lim-5 Polskiej produkcji. 41. PLM jako pierwszy w Lotnictwie Operacyjnym ( WL ) w dniu 18.10.1958 roku, odebrał pierwsze pięć egzemplarzy Lim-5. Następnych osiem maszyn wylądowało w Malborku w dniu 19.11.1958 roku. Załogi przeszły krótkie przeszkolenie na własnym lotnisku. Samoloty weszły na stan 1. Eskadry.

Lim-5 nb 1308. 2012 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
Lim-5 nb 1308. 2012 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

Głównym powodem takiego dowartościowania 41. Pułku była jego lokalizacja przy granicy morskiej oraz udział w kompleksowym systemie obrony powietrznej poprzez pełnienie dyżurów bojowych w systemie OPL OK, choć cały czas Pułk był w strukturach Lotnictwa Operacyjnego.

Już w czerwcu 1959 roku, 41. Pułk otrzymał na stan jeden MiG-17 PF z 28 PLM OPL OK. ze Słupska. Był to pierwszy w Pułku myśliwiec wyposażony w stacje ( celownik ) radiolokacyjny.

W 1960 roku, do 41. Pułku przyleciały pierwsze dwa Lim-5 P. Były to Polskie odpowiedniki samolotów MiG-17 PF. Wartość bojowa Pułku zaczęła rosnąć, czego dowody pojawiają się już w 1960 roku. W 1960 roku, zorganizowano II Centralne Mistrzostwa Lotnictwa Myśliwskiego WL i OPL OK. Zespołowo pierwsze miejsce zajęła grupa 9 pilotów z 41. PLM dowodzona przez kpt. Pilota Jerzego Zycha. Był to wielki sukces Pułku.

W 1967 roku, 9. Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego zmieniła nazwę na 4. Pomorską Dywizję Lotnictwa Myśliwskiego.

W 1964 roku, w 41. PLM w Malborku pojawiły się pierwsze MiG-21. Całkowicie zastąpiły one używane różne wersje Lim i MiG-17. Myśliwce MiG-21 zostały w Malborku prawie 40 lat. Były to wersje MiG-21 F-13, PF, PFM, R, M, MF, bis, oraz dwumiejscowe MiG-21 U, UM.

Aleja MiG-21 w MLP. 2009 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
Aleja MiG-21 w MLP. 2009 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

W 1991 roku, 41. PLM dysponował; 24 MiG-21 MF, 6 MiG-21 UM.

W związku ze zmianami zachodzącymi w Wojskach Lotniczych oraz unifikacją organizacji lotnictwa Polskiego, nastąpiły istotne dla pułku zmiany w podległości strukturalnej i wykonywanych zadaniach. Decyzją Szefa Sztabu Generalnego Nr 110/org. z dnia 21.09.1990 roku, podległość jednostki będącej dotychczas w strukturze 4. Pomorskiej Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego, przechodzi z dniem 01.12.1990 roku, w podporządkowanie 2. Korpusu Obrony Powietrznej.

Lotnisko Malbork. 2000 rok.

Po wstąpieniu Rzeczypospolitej Polskiej do NATO w Lotnictwie Polskim nastąpiły poważne zmiany. Nie ominęły one Lotniska Malbork. Na podstawie rozkazu Dowódcy Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej Nr PF-153 z dnia 28.11.2000 roku, w sprawie zmian organizacyjnych w Wojskach Lotniczych i Obrony Powietrznej, na bazie 41. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego z dniem 01.01.2001 roku, została sformowana w Malborku 22. Baza Lotnicza i 41. Eskadra Lotnictwa Myśliwskiego. Nowe jednostki rozpoczęły działalność z dniem 1.01.2000 roku, i zostały podporządkowana pod 1. Brygadę Lotnictwa Taktycznego. 41. ELT na swoim wyposażeniu mała wówczas samoloty myśliwskie typu MiG-21 bis i szkolno-bojowe MiG-21 UM.

Po tych zmianach baza nadal pełni istotną rolę w systemie obronnym Rzeczypospolitej. Zabezpiecza proces szkolenia lotniczego i działalności eskadr lotnictwa taktycznego, ale także wykonuje zadania zabezpieczenia logistycznego działań Lotnictwa Wojsk Lądowych i Marynarki Wojennej oraz Lotnictwa Sojuszniczych Sił Powietrznych. Jednocześnie ma zapewnić własną ochronę i przygotowanie do obrony rejonu lotniska i ważniejszych obiektów lotniskowych. Pierwszym dowódcą 22. Bazy Lotniczej został mjr dypl. pil. Eugeniusz Gardas.

Do podstawowych składników bazy należy; dowództwo, sztab, logistyka ( zabezpieczenie materiałowo-techniczne ), pion szkolenia, pion głównego księgowego, dywizjon dowodzenia oraz dywizjon zabezpieczenia.

Dywizjon dowodzenia – przeznaczony jest do zabezpieczenia systemu łączności i ubezpieczenia lotów, zapewnienia stałej telefonicznej, telegraficznej i radiowej łączności na potrzeby garnizonu, meteorologicznego zabezpieczenia lotów i przelotów lotniska, laboratoryjnego i fotogrametrycznego opracowywania wyników fotografowania powietrznego, oraz ochrony obiektów bazy.

Dywizjon zabezpieczenia – głównym zadaniem tego pododdziału jest organizacja obsługi sprzętu technicznego, zabezpieczenie i właściwe przechowywanie środków materiałowo – technicznych bazy lotniczej. Dywizjon techniczny – pododdział ten przeznaczony jest do wykonywania obsług okresowych, napraw oraz remontów uzbrojenia i sprzętu wojskowego bazy lotniczej.

Tradycje 22. BLot.

22 Baza Lotnicza powstała jako nowa jednostka logistyczna. Całość bogatych tradycji i symboliki po 41. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego przejęła 41. Eskadra Lotnictwa Myśliwskiego. Przed Bazą stanęło zadanie wypracowania symboliki i przejęcia tradycji.

W wyniku szeregu działań kadry oraz środowiska cywilnego wystąpiono z wnioskiem o ustanowienie święta jednostki, wprowadzenia do użytku odznak pamiątkowej oraz nadania jednostce sztandaru. Minister Obrony Narodowej Decyzją nr 121/MON z dnia 8.05.2002r. ustanowił doroczne święto jednostki na dzień 22 kwietnia. Data ta związana była z tradycjami organizowania 41 PLM i na ówczesnym etapie uznano, że najbardziej słusznym rozwiązaniem będzie obchodzenie święta bazy wraz ze świętem eskadry w tym samym dniu. Wyróżnikiem dla żołnierzy stało się wprowadzenie do użytku Decyzją nr 200/MON z dnia 16.07.2002r. i nadanie wyróżniającej kadrze przez Dowódcę Bazy odznaki pamiątkowej. Odznaka została zaprojektowana z inicjatywy kadry. W wyniku tych działań wybrano i dopracowano jeden projekt, który przesłano do zatwierdzenia przez Komisję Historyczną. Odznakę zaprojektowano w kształcie koła zwieńczonego elementami łopat turbiny silnika lotniczego, które nawiązują do inżynieryjno – logistycznego charakteru jednostki. W połowie odznaki rysuje się północna granica kraju, a w miejscu lokacji Malborka umiejscowiony jest herb miasta. W lewej górnej części umiejscowiono sylwetkę obsługiwanego samolotu MiG-21. Pomiędzy tymi elementami rozciąga się niebieski element, który jest tłem dla napisu 22 BLot. Do chwili obecnej ( 2009r. ) nadano 200 numerowanych odznak. Symbol ten jest też szeroko wykorzystywany i eksponowany dla podkreślenia lotniczo logistycznego charakteru jednostki.

Godło 22. Bazy Lotniczej Lotnisko Malbork
Godło 22. Bazy Lotniczej Lotnisko Malbork

Mówiąc o tradycjach i symbolach należy szczególnie podkreślić inicjatywę ufundowania oraz nadanie sztandaru jednostce. Sztandar jest nie tylko najcenniejszym elementem symboliki w jednostce. Jego posiadanie nobilituje oraz podkreśla społeczna akceptację oraz rangę jednostki w regionie. Uroczystości nadania Sztandaru 22. BLot zorganizowano w dniu 27.04.2002 roku. Dodatkowo podczas wręczania sztandaru Bazie dokonano przekazania Sztandaru po 41. PLM dla 41. ELT. Sztandar jednostki uczestniczy we wszystkich ważnych uroczystościach w jednostce i garnizonie. W listopadzie 2006 roku. Sztandar odznaczono Złotym medalem Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej nadawanym z inicjatywy Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Warszawie.

W związku z powstaniem Malborskiego Stowarzyszenia Pilotów Wojskowych oraz spotkaniem lotniczych pokoleń jakie miało miejsce w 2005 roku, podjęto inicjatywę przejęcia przez Bazę tradycji po jednostkach lotniczych garnizon malborskiego. W dniu 13.09.2005 roku, wysłano wniosek do Ministra Obrony Narodowej o przejęcie tradycji 4. Pomorskiej Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego przez 22. Bazę Lotniczą.

4 Pomorska Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego zajmowała szczególne miejsce w Polskich siłach zbrojnych, której poprzedniczkami były jednostki bojowe 1. Polska Dywizja Lotnicza i 4. Mieszana Dywizja Lotnicza, walczące w czasie II wojny światowej.

W latach pięćdziesiątych ubiegłego stulecia, w okresie rozbudowy sił zbrojnych, powstała 9. Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego, która w roku 1967 roku, przyjęła nazwę 4. Pomorska Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego oraz przejęła tradycje 4. Mieszanej Dywizji Lotniczej. 4. Pomorska Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego ze względu na miejsce stacjonowania, zadania bojowe, proces szkolenia, dobór kadr oraz sprzętu szkoleniowego i bojowego była poniekąd jednostką wzorcową dla innych jednostek lotnictwa. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych dywizja była jedynym myśliwskim związkiem taktycznym, mogła prowadzić działania bojowe w strefie działania frontu.

22 Baza ma swoje głębokie korzenie w historii 4. PDLM, chociażby z uwagi na personel techniczny, zabezpieczający i ubezpieczający, pamiętający jeszcze czasy jej istnienia. Środowisko żołnierzy zawodowych, pracowników wojska, byłych żołnierzy zawodowych, weteranów i sympatyków lotnictwa Malborka było bardzo pozytywnie nastawione do tej inicjatywy.

W dniu 30.06.2006 roku, Minister Obrony Narodowej wydał Decyzje nr 264/MON w sprawie przejęcia dziedzictwa tradycji przez 22. Bazę Lotniczą w Malborku. W wyniku jej ogłoszenia ustanowiono, że 22. BLot w Malborku przejmuje i z honorem kultywuje tradycje: 1) 1 Dywizji Lotniczej sierpień 1944r. – październik 1944r.; 2) 4 Mieszanej Dywizji Lotniczej 1944r. – 1945r.; 3) 1 Pomorskiej Mieszanej Dywizji Lotniczej 1945r. – 1946r.; 4) 9 Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego 1952r. – 1967r.; 5) 4 Pomorskiej Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego 1967r. – 1991r. Decyzja weszła w życie po 14 dniach od jej ogłoszenia. Należy tu podkreślić, że 22. BLot jest jedną z niewielu Baz Lotniczych, które mogą się poszczycić przejętymi tradycjami.

Lotnisko Malbork w NATO.

W styczniu 2001 roku, po odpowiednim przeszkoleniu i przystosowaniu sprzętowym 41. ELT została zgłoszona do NATO jako eskadra myśliwska, pełniąc dyżury w ramach Zintegrowanego Systemu Obrony Powietrznej NATO. W 2002 roku, 41. Eskadra wzięła udział w prowadzonym na terenie Polski sojuszniczym ćwiczeniu „Strong Resolve 2002”. Eskadra działała tak do grudnia 2003 roku, gdyż wówczas wycofano z eksploatacji samoloty MiG-21, ponieważ zakończył się ich resurs. W dniu 16.12.2003 roku, w Malborku do ostatniego lotu wzbił się w powietrze MiG-21 z biało-czerwonymi szachownicami. W dniu 19.12.2003 roku, uroczyście pożegnano samoloty MiG-21 bis i MiG-21 UM.

W dniu 19.12.2003 roku, na terenie 22. Bazy Lotniczej obyły się ostatnie loty szkolne samolotów MiG-21 w Wojskach Lotniczych i Obrony Powietrznej, połączone z ich uroczystym podżeganiem. Ostatni lot szkolny wykonali dowódca 41. ELT ppłk pil. Jan Rajchel i dowódca 22. BLot ppłk pil. Eugeniusz Gardas, na MiG-21 UM nb 9323 ( sparka, samolot o numerze fabrycznym 516999323 został przyjęty na stan 26.09.1980 roku). Na skrzydle MiG-21 UM nb 9323 symboliczną wiązankę kwiatów. Piloci całkowicie przesiedli się na samoloty TS-11 Iskra bardziej dla podtrzymywania nawyków niż dla obrony granic.

TS-11 Iskra nb 1409. 2019 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
TS-11 Iskra nb 1409. 2019 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

MiG-29 w 41. ELT. 2005 rok.

Dla 41. Eskadr nastał nowy czas. Zdecydowano o przezbrojeniu eskadry w pozyskane od germńców MiG-29, które jednak były bardzo wyeksploatowane i wymagały poważnych remontów oraz pewnej unifikacji. Samoloty te znacznie różniły się między sobą przeprowadzonymi modyfikacjami i poziomem zużycia. Dlatego podjęto decyzję, że maszyny te wejdą na stan jednej jednostki ( Malbork ) i to nie wszystkie 23 sztuki lecz tylko 16. Pozostałe posłużą jako magazyn części zamiennych lub trafią do placówek muzealnych. Remonty przeprowadzono w WZL Nr 2 w Bydgoszczy. Od lutego 2003r. piloci i technicy z Malborka rozpoczęli przeszkolenie teoretyczne. Od lipca 2004r. technicy z 41 ELT przechodzili praktyczne szkolenie w obsłudze myśliwców frontowych MiG-29 w 1 ELT na Lotnisku Mińsk Mazowiecki. W 2005r. piloci z 41 ELT rozpoczęli pierwsze loty na MiG-29 w Mińsku Mazowieckim. Pierwszymi pilotami byli; major Mariusz Biajgo, kapitan Andrzej Adamski, kapitan Leszek Błach, kapitan Mirosław Zima. Na dzień 1.07.2005r. w 41 ELT na nowe samoloty było przeszkolonych 4 pilotów i 55 osób personelu technicznego.

Jako pierwszy do Malborka przybył w dniu 6.05.2005r. egzemplarz MiG-29 nb 4115. Dopiero kolejne egzemplarze po kuracji odmładzającej były w stanie pozwolić Eskadrze na osiągnięcie gotowości bojowej. Pierwsze MiG-29 weszły do służby w 41 ELT w dniu 7.06.2005r., podczas uroczystości rozpoczęcia szkolenia na nowym typie samolotu bojowego. W obecności dowódcy Sił Powietrznych generała broni pilota Stanisława Targosza oraz żołnierzy z 41 ELT i 22 BLot na macierzystym lotnisku zainaugurowano praktyczne szkolenie na MiG-29 UB. Gwoździem uroczystości był inauguracyjny lot samolotu MiG-29 UB w wykonaniu ppłk pilota Roberta Dziadczykowskiego będącego dowódcą 41 ELT i ppłk pilota Stefana Rutkowskiego będącego dowódcą 1 ELT w Mińsku Mazowieckim. Lot wykonano na pierwszym malborskim MiG-29 UB nb 4115.

MiG-29 UB nb 4115. 2017 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
MiG-29 UB nb 4115. 2017 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

Na uzbrojeniu 41. ELT początkowo znajdowały się 4 myśliwce; 3 bojowe nb 4111, 4113, 4118 oraz szkolno-bojowy nb 4115. Przeszły one w WZL 2 w Bydgoszczy tylko gruntowne przeglądy i otrzymały nowe malowanie i nb czterocyfrowe, z których pierwsze dwie oznaczają 41. Eskadrę. Na modernizację awioniki trzeba było poczekać. Na samolotach pojawiły się także godła 41 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego, który jest poprzednikiem 41 ELT.

Normalne szkolenie rozpoczęto w dniu 24.06.2005 roku, a pierwszy etap szkolenia zakończono w październiku 2006 roku, kiedy jednostka weszła w struktury dyżurów bojowych. Wówczas to ponownie zgłoszono Eskadrę do dyżurów w ramach Zintegrowanego Systemu Obrony Powietrznej NATO.

W 2008 roku, 41. Eskadra dysponowała 11 myśliwcami frontowymi, z których; dwa pochodziły z 1. ELT z dostaw z CCCP, jeden był ex-czeski i osiem ex-niemieckich. Uzupełnieniem było sześć samolotów TS-11 Iskra.

W dniu 3.07.2007 roku, nastąpiła zmiana na stanowisku Dowódcy Bazy. Ustąpił płk dypl. pil. Eugeniusz Gardas ( 1.01.2001r. – 3.07.2007r. ), a zaczął dowodzenie płk dypl. pil. Robert Dziadczykowski ( 3.07.2007r. – i nadal ).

Jesienią 2008 roku, odbyło się przebazowanie 41. ELT do 23. BLot w Mińsku Mazowieckim. Wszystko spowodowane było pracami modernizacyjnymi na lotnisku w Malborku.

W 2008 roku, na Lotnisku Malbork rozpoczęto akcję podnoszenia bezpieczeństwa lotów. Zagrożenie dla lotów związane było z ewentualnym zderzeniem z ptakami. Według wieloletnich doświadczeń innych w tym zakresie, najskuteczniejszym sposobem jest zatrudnienie na polu wzlotów sokolnika. Rozpisano stosowny zamówienie publiczne i podpisano umowę z najlepszym oferentem. Tak więc od 2008 roku, sokół odstrasza inne ptactwo od pola wzlotów.

W 2010 roku, na stanie 41. ELT było 16 maszyn MiG-29, w tym 12 samoloty MiG-29 12.9 i 4 samoloty MiG-29 UB.

Podstawowymi zadaniami 41. Eskadry jest zwalczanie środków napadu powietrznego przeciwnika. Osłona wojsk lądowych i marynarki wojennej. Osłona obiektów na obszarze kraju. Działanie poza granicami Rzeczypospolitej w ramach NATO. Dodatkowo, rozpoznanie powietrzne i zwalczanie celów naziemnych.

Cywilny Port Lotniczy w Malborku.

W 2007 roku, pojawiły się informacje o możliwym utworzeniu na terenie 22. Blot terminalu pasażerskiego. W związku z planowanymi w Polsce w 2012 roku, zawodami piłkarskich mistrzostw europy, spodziewane jest przepełnienie Cywilnego Lotniska Gdańsk. Przeprowadzone ekspertyzy wykazały na realność takiego rozwiązania. Wielu specjalistów twierdziło, że drugie lotnisko w rejonie jest koniecznością. Samorząd Malborka widział w tej inicjatywie szansę dla rozwoju Miasta. Mało tego inicjatywę tę popierały Miasta Elbląg i Kwidzyn.

Według wstępnych kosztorysów; wydzielenie części cywilnej i budowa niewielkiego terminalu to koszt około 20-25 milionów złotych. Część środków należy zainwestować w urządzenia do lądowania. To suma wielkości 2 000 000 złotych. Początkowo terminal mógłby być zbudowany jako lekka hala, co czyniłoby inwestycje opłacalną, a jednocześnie zmniejszałoby ryzyko ewentualnego bankructwa. Takie hale są postawione na przykład w Rzeszowie. Obecny (2010 rok) koszt to około 15 000 000 złotych.

Aby obiekt w Królewie Malborskim pełnił również funkcję terminalu pasażerskiego, należy zarejestrować go jako cywilny port lotniczy. Potrzebne jest spełnienie wielu kwestii formalnych, m.in. podpisanie porozumienia między Ministerstwem Obrony Narodowej a Ministerstwem Transportu. Także wyznaczenie zarządcy lotniska.

Lotnisko jako cywilno-wojskowe nie będzie bardziej uciążliwe niż obecnie. Samoloty pasażerskie emitują niższy poziom hałasu niż eksploatowane obecnie myśliwce MiG-29. Poza tym, na całym świecie jest trend do wspólnego eksploatowania pola wzlotów na lotniskach przez wojsko i instytucje cywilne. Obecnie cywile mają wstęp na Lotnisko Malbork podczas dorocznych pikników lotniczych.

W tej chwili (2010 rok) na lotnisku w Malborku mogą lądować samoloty cywilne, oczywiście po dopełnieniu formalności, jakie obowiązują na wszystkich lotniskach, w ramach procedury General Aviation. Procedura jest trudna i długa. Działania samorządu polegają m.in. na dążeniach do ułatwienia, czyli skrócenia tej procedury. Okazją do uruchomienia cywilnego ruchu w Malborku, mógłby być okres remontu RWY na Lotnisku Gdańsk.

W 2008 roku, doszło do pierwszego lądowania cywilnego samolotu na Lotnisku Malbork. Jedna jaskółka wiosny nie czyni, ale ją zapowiada.

Lotnisko Malbork. 2010 rok.

22 Baza Lotnicza administruje obiekty koszarowe po dowództwie i sztabie 4. Pomorskiej Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego oraz jednostkach bezpośrednio podległych w Malborku przy ul. 17 marca. W skład 22. Bazy Lotniczej w Malborku wchodzi; Dowództwo Bazy, Sztab, Logistyka, Pion szkolenia, Pion głównego księgowego, Dywizjon dowodzenia, Dywizjon zabezpieczenia.

Lotnisko Malbork. 2010 rok. Praca Karol Placha Hetman
Lotnisko Malbork. 2010 rok. Praca Karol Placha Hetman

Lokalizacja; szerokość geograficzna 54 stopnie 01 minuta 36 sekund N, długość 19 stopni 08 minut 11 sekund E. Wysokość nad poziomem morza (elewacja) 5 m. Lotnisko ma kod EPMB. Leży na terenie miejscowości Królewo ( Królewo Malborskie ), dlatego można znaleźć także nazwę Lotnisko Królewo.

Teren lotniska zbliżony jest do prostokąta. Jego maksymalna długość wynosi około 5 250 m, a szerokość około 2 100 m. powierzchnia to około 830 hektarów. Okolica jest charakterystyczna pod względem ogromnej sieci kanałów i rowów melioracyjnych. Jest to związane z niewielką wysokością nad poziomem morza, nie przekraczającą 10 m. Obszar lotniska z każdej strony otaczają pola uprawne. W pobliżu ogrodzeń są niewielkie obszary leśne. Od strony północnej przebiega ważna linia kolejowa Malbork – Elbląg, a tuż za nią Droga Krajowa Nr 22, również Malbork – Elbląg.

Lotnisko dysponuje jedną RWY o wymiarach 2 500 m x 60 m, czyli 150 000 m kwadratowych, która po ostatnim remoncie jest w stanie przyjąć każdy statek powietrzny eksploatowany w państwach NATO. Droga startowa jest zlokalizowana na kierunku 08/26, czyli prawie na kierunku E-W ( Polskie W-Z ). Nawierzchnia betonowa. Równolegle do RWY po południowej stronie ulokowana jest awaryjna, gruntowa-trawiasta RWY.

Od strony północnej RWY usytuowana jest równoległa główna DK. Łączy się ona z RWY czterema DK. Łącznie DK mają długość około 6 500 m i powierzchnię około 130 000 m kwadratowych.

CPPS usytuowana jest przy głównej DK. Ma wymiary około 600 m x 100 m. Oprócz CPPS lotnisko posiada jeszcze trzy PPS. Licząc od zachodu Nr 1 o wymiarach 400 m x 60 m, Nr 2 o wymiarach 150 m x 70 m, Nr 3 o wymiarach 200 m x 60 m.

Na lotnisku usytuowano dwie strefy rozśrodkowania samolotów. Pierwsza w zachodniej części została zaprojektowana według standardów obowiązujących a 50-latach XX wieku. Każdy samolot otrzymał indywidualne betonowe stanowisko postojowe, odległe jedno od drugiego o około 100 m. tych stanowisk powstało 18. W 60-latach XX wieku stanowiska te zostały otoczone z trzech stron wałami ziemnymi o wysokości 4 m. Było to spowodowane doświadczeniami wojny w Wietnamie. Drugą strefę rozśrodkowania samolotów umieszczono we wschodniej części lotniska. Tutaj obecnie mamy 12 schronohangarów.

Na Lotnisku Malbork znajdują się obecnie cztery hangary, co jest rzadkością na Polskich lotniskach. Ale nie należy się temu dziwić, bo przed drugą wojną światową istniała tu fabryka samolotów. Dzięki temu powstałe w 1952 roku, 45. Polowe Warsztaty Lotnicze miały dobre zaplecze.

Na terenie Lotniska znajduje się około 200 budynków i budowli. Lotnisko posiada wszystkie niezbędne instalacje; elektryczna, wodna, CO, kanalizacyjna.

Operacje lotnicze na Lotnisku Malbork.

2005r. 2006r. 2007r.
dni lot. operacji dni lot. operacji dni lot. operacji
doba 94 2410 120 1724 47 1096
dzień 94 2060 120 2003 47 966
wieczór 94 480 120 1054 47 238
noc 94 18 120 182 47 8
średnia z roku 6,60 4,72 6,06

Lotnisko przystosowane jest do aktualnie wszystkich typów użytkowanych w Siłach Powietrznych statków powietrznych, które obsługuje stosunkowo dużą liczbę operacji lotniczych w dni lotne maksymalnie średnio 31,72 operacji na dobę – 27,07 w porze dnia i 4,65 w porze nocy. Natomiast średnia liczba startów i lądowań w ciągu doby 7,58. Dane pochodzą z okresu badania lotniska pod kątem emitowanego hałasu.

22 Baza Lotnicza:

ul. 17-go Marca 20, 82-204 Malbork, tel. ( 55 ) 270-62-00. Jednostka Wojskowa 1128. tel.( 55 ) 270-62-16, fax ( 55 ) 270-62-75.

Opracował Karol Placha Hetman