Kraków 2008-01-29
Historia
62 Pułk Szkolno-Treningowy Lotnictwa Myśliwskiego.
62 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego.
Historia pułku lotnictwa myśliwskiego na lotnisku w Krzesinach koło Poznania.
62 PSzk-TLM. 1954 rok.
62 Pułk Szkolno-Treningowy Lotnictwa Myśliwskiego powstał w wyniku zapotrzebowania na jednostkę szkolną mogącą przeszkalać na samoloty z napędem turboodrzutowym absolwentów OSL ( Oficerskiej Szkoły Lotniczej ) Nr 5 w Radomiu. Młodzi piloci opuszczali mury uczelni z niewielkim nalotem na samolotach tłokowych i bez doświadczenia w lotach na samolotach z napędem turboodrzutowym. Tylko nieliczni mieli zapoznawcze loty na samolotach Jak-17 W / Agata. Jednostki bojowe nie były przystosowane do prowadzenia tego typu szkolenia.
W dniu 4.09.1954 roku, opublikowano Zarządzenie Ministra Obrony Narodowej, które dało podstawy do rozpoczęcia formowania jednostki szkolnej, która otrzymała oznaczenie 62. Pułk Szkolno-Treningowy Lotnictwa Myśliwskiego. Bazą stało się lotnisko Krzesiny koło Poznania. Formowanie jednostki rozpoczęto w dniu 17.09.1954 roku, na bazie Eskadra z 11. PLM, dla którego przewidywano nowe lotnisko w Debrznie. 62. PSzk-TLM rozpoczęto formować jako związek złożony z dwóch eskadr. Operacyjnie jednostka podlegała pod 6. Dywizję Lotnictwa Myśliwskiego OPL OK.
Pierwszym dowódcą 62. PSzk-TLM został kpt. Pilot Andrzej Dobrzeniecki. Jego zastępcą do spraw pilotażu został kpt. Pilot Czesław Miodoński. Nawigatorem Pułku został kpt. pil. Stanisław Halerz. W skład niedużej kadry instruktorskiej wchodzili początkowo: Czesław Bil, Zygmunt Lewiński, Mieczysław Maliga, Zbigniew Możdżeń, Antoni Łącki, Bolesław Kajetańczyk, Janusz Leszczyński.
W tym czasie infrastruktura lotniska w Krzesinach była bardzo słaba. Podczas drugiej wojny światowej niemcy w Krzesinach zbudowali fabrykę samolotów. Z końcem wojny wszystkie obiekty zostały poważnie zniszczone. Po wojnie, zachowane konstrukcje stalowe wykorzystano do budowy hal produkcyjnych w różnych częściach Polski. Uszkodzone budynki murowane były prowizorycznie przystosowane do powierzonych im funkcji. Jednak, nie spełniały nawet ówczesnych norm. Wszystkie drogi na terenie lotniska były szutrowe, nawet drogi kołowania. Betonowe drogi startowe były w 50 % zniszczone.
Początkowo 62. PSzk-TLM dysponował samolotami dwumiejscowymi UTI MiG-15 oraz MiG-15 i PZL Lim-1. W 1955 roku, pułk otrzymał pierwsze samoloty PZL Lim-2. Pułk użytkował także samoloty tłokowe Jakowlew Jak-11. Kadrę instruktorską jednostki zasilali podchorążowie przeszkoleni już w pułku. Szkolenie prowadzono bardzo intensywnie. Loty wykonywano zarówno przed południem jak i po południu. Tylko zła pogoda mogła przerywać szkolnie w powietrzu. Wówczas prowadzono szkolnie teoretyczne w sali wykładowej lub przy samolotach. W ciągu trzech lat funkcjonowania w 62. PSzk-TLM przeszkolono w nim ponad 230 pilotów z innych pułków bojowych i 3 grupy podchorążych z Radomia, ze szkoły Nr 5. W tym okresie pułk uzyskał nalot 7 500 godzin.
Po wydarzeniach Poznańskiego Czerwca 1956 roku, w pułku przeszkalali się piloci z byłych Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie, którzy zostali przywróceni do służby wojskowej w Wojsku Polskim. Byli wśród nich: major pilot Stanisław Skalski, major pilot Wacław Król, major pilot Witold Łokuciewski, major pilot Tadeusz Góra, major pilot Ignacy Olszewski.
62 PLM im. Powstańców Wielkopolskich 1918/1919. 1957 rok.
W dniu 14 maja 1955 roku, został powołany do życia Układ Warszawski. Wymusił on zmiany w Lotnictwie Polskim. W ich efekcie w sierpniu 1957 roku, w ramach reorganizacji lotnictwa wojskowego Pułk z Krzesin stał się jednostką bojową i jako 62. Pułk Lotnictwa Myśliwskiego wszedł w skład 3. Korpusu OPL OK.
3 Korpus OPL OK z dowództwem we Wrocławiu miał wówczas w swoim składzie cztery Pułki Myśliwskie: 3. PLM Wrocław, 38. PLM Powidz, 45. PLM Babimost, 62 PLM Krzesiny. Oraz: 44. Eskadrę Lotnictwa Łącznikowego z Wrocławia, 14. Pułk Artylerii OPL we Wrocławiu, 98. Pułk Artylerii OPL w Poznaniu, a także Bataliony Radiotechniczne; 18. Poznań-Ławica, 22. Wrocław-Starachowice.
Od września 1957 roku, 62. PLM rozpoczął dyżurowanie w systemie obrony powietrznej kraju.
W dniu 13.10.1957 roku, 62. PLM otrzymał sztandar z rąk gen pilota Jana Raczkowskiego. Sztandar ufundowała załoga Fabryki Hipolita Cegielskiego w Poznaniu.
W dniu 6.09.1958 roku, na wniosek społeczeństwa Poznania, a głównie pracowników Fabryki Hipolita Cegielskiego w Poznaniu, MON nadało 62. PLM nazwę wyróżniającą imieniem Powstańców Wielkopolskich 1918 – 1919. Nazwa ta utrzymała się do początku 90-tych lat, kiedy to zabroniono używać nazw zbiorowych bohaterów.
Nowe samoloty bojowe. 1958 rok.
W 1958 roku, 62. PLM otrzymał na wyposażenie nowe samoloty myśliwskie typu Lim-5. Samoloty te weszły na stan nowo powstałej 3. Eskadry w Pułku, który do tej pory miał tylko dwie eskadry.
W 1959 roku, na stan 62. PLM wprowadzono myśliwce MiG-19 PM, wyposażone w stacje radiolokacyjne oraz w kierowane pociski rakietowe klasy p-p. Samoloty te nie zagościły długo w Pułku. Już w 1963 roku, wszystkie zostały przekazane do 39. PLM w Mierzęcicach.
Pomimo trzech katastrof lotniczych w 1958 roku, 62. PLM uzyskał pierwszą lokatę wśród pułków lotnictwa myśliwskiego w 3. Korpusie OPL.
MiG-19 w 62. PLM. 1959 rok.
W okresie od maja do września 1958 roku, w Wyższej Szkole Pilotów w Modlinie, na kursie przeszkolenia pilotów na myśliwce MiG-19 uczestniczyli piloci 62. PLM kapitanowie: Skrzydłowski i Góra oraz porucznicy: Makarewicz, Oczepko i Sobczyk (wszyscy z pierwszej eskadry).
Obsługi techniczne, dotąd wchodzące w skład eskadr lotniczych, zostały z nich wyłączone. W 62. PLM sformowano dywizjon techniczny ( DT ) składający się z trzech eskadr technicznych. Powstała też sekcja elaboracji pocisków rakietowych ( SER ). Dowódcy dywizjonu technicznego podporządkowana została także sekcja inżynieryjna pułku z podległym mu działem obsługi technicznej, powstałym jeszcze w 1957 roku. Dowództwo DT objął starszy inżynier pułku kpt. inż. Mieczysław Niedzielski.
W 1959 roku, samoloty typu MiG-19 zostały przyjęte na stan 1. Eskadry w Krzesinach. Początkowo były to tylko wersje MiG-19 PM.
Samoloty MiG-19 P, PM były na wyposażeniu 1. Eskadry 62. PLM do 1962 roku. Ponieważ pułk wytypowano do przyjęcia supernowoczesnych samolotów MiG-21 F-13, posiadane samoloty MiG-19 P, PM przekazano do 28. PLM w Słupsku i 39. PLM w Mierzęcicach.
1962 rok.
Wiosną 1962 roku, w związku ze zmianą Wojsk Lotniczych i Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju na Wojska Obrony Powietrznej Kraju, zmianie ulega również nazwa Pułku na 62. PLM OPK. Stało się to w marcu 1963 roku.
MiG-21 w 62. PLM. 1963 roku.
Już w listopadzie 1962 roku, było wiadomo, że Pułk otrzyma na wyposażenie naddźwiękowe myśliwce MiG-21 F-13. W 1963 roku, na stan 62. PLM zostały przyjęte nowe myśliwce MiG-21 F-13, a w 1964 roku, pierwsze myśliwce MiG-21 PF. Pułk był pierwszą jednostką bojową uzbrojoną w tego typu samoloty. Samoloty MiG-21 były nową jakością w Wojsku Polskim. Były dużo lepsze od samolotów MiG-19. Pierwsi piloci i technicy zostali przeszkoleni w Modlinie, gdzie była Szkoła Wyższego Pilotażu. W Modlinie były także wszystkie samoloty dwusterowe MiG-21 U. Ponieważ kolejne samoloty, dostarczano do Krzesin, tutaj przeniesiono centrum szkolenia. Większość samolotów dostarczano w skrzyniach. W Krzesinach technicy rosyjscy dokonywali ich montażu końcowego, a piloci rosyjscy wykonywali loty zdawczo odbiorcze.
1964 rok.
W 1964 roku, na stan Pułku wprowadzono pierwsze transportowo-łącznikowe samoloty typu An-2. Pierwszy egzemplarz tego samolotu był użytkowany w Krzesinach jeszcze w 2002 roku, a został zdjęty ze stanu w 2008 roku.
1966 rok.
W czerwcu 1966 roku, Pułk z Krzesin uczestniczył w ćwiczeniach Układu Warszawskiego, w których po raz pierwszy wykonywał lądowania i starty z DOL ( na autostradzie ). Loty wykonywano na samolotach Lim-2, Lim-5 i MiG-21.
Tego samego 1966 roku, w maju, jednostka zmuszona była przenieść się na lotnisko do Babimostu z uwagi na remont i renowację macierzystego lotniska. Następną kompleksową renowację lotniska przeprowadzono w 1973 roku, i 1985 roku, w czasie których wykonano między innymi obwałowania ziemne dla samolotów, następnie schrono-hangary, schrony dla obsługi z eskadr i stanowiska dowodzenia.
1967 rok.
W 1967 roku, Pułk przyjął na uzbrojenie pierwsze szkolno-bojowe samoloty typu MiG-21 U. Pozwoliło to na prowadzenie pełnego cyklu szkolenia dla pilotów samolotów MiG-21. Dodatkowo w Krzesinach szkolono pilotów samolotów MiG-21 dla innych jednostek bojowych.
1970 rok.
Pomimo wprowadzania na uzbrojenie kolejnych wersji samolotów naddźwiękowych pułk nadal wykorzystywał samoloty Lim-5, które były na wyposażeniu 3. Eskadry. Tak było i w momencie kiedy do Krzesin przybyły pierwsze myśliwce MiG-21 PFM w 1970 roku. Nowe MiG-21 PFM latały w pułku do 1998 roku.
1971 rok.
W 1971 roku, do uzbrojenia jednostki wprowadzono szkolne samoloty MiG-21 US. Była to nowsza wersja samolotu MiG-21 U.
1973 rok.
W listopadzie 1973 roku, 62. PLM został po raz kolejny przeformowany. Z etatu trzech eskadr jednostka przeszła na etat dwóch eskadr. Utworzono dwie Eskadry Lotnicze; 1. Eskadra z samolotami MiG-21, 2. Eskadra z samolotami Lim-5, które pozostały na wyposażeniu aż do 1981 roku, kiedy to Eskadra otrzymała kolejne samoloty MiG-21 PFM. Nowa organizacja funkcjonowała oficjalnie od 1.12.1973 roku.
Także w 1973 roku, przeprowadzono kolejny remont lotniska w Poznańskich Krzesinach. Pułk został przebazowany do Mierzęcic oraz na lotnisko zapasowe Kąkolewo koło Grodziska Wielkopolskiego gdzie stacjonował prawie pół roku.
1975 rok.
W 1975 roku, 62.PLM przyjął na stan dwa nowe typu samolotów. Pierwszym był szkolno-bojowy TS-11 Iskra bis DF. Drugim lekki samolot łącznikowy PZL 103 Wilga 35.
W 1975 roku, z inicjatywy ppłk Romuald Rejewskiego zaprojektowana została odznaka pułku, która nawiązywała do przedwojennych tradycji poznańskich jednostek lotniczych, przedstawiająca wizerunek kruka stylizowanego na kształt samolotu odrzutowego.
1977 rok.
W 1977 roku, w katastrofie lotniczej w rejonie lotniska na samolocie MiG-21 US zginął dowódca ppłk pil. Romuald Rejewski i ppłk pil. Antoni Babkiewicz. Stanowisko dowódcy objął mjr pil. Jan Waliszkiewicz.
1979 roku.
Od 1979 roku, wprowadzono rywalizację Pilot Roku i Technik Roku. Współzawodnictwo trwało do 2000 roku.
1980 rok.
W 1980 roku, było kolejne przebazowanie pułku na lotnisko do Babimostu na czas remontu i modernizacji macierzystego lotniska przeprowadzono w 1980 roku i 1985 roku. Oprócz remontu pasa startowego (RWY) i dróg kołowania samolotów powstały schrono-hangary dla myśliwskich MiG-21 usytuowane w pobliżu pasa startowego i były użytkowane do 2000 roku.
1981 rok.
W marcu 1981 roku, zakończono eksploatację na samolotach Lim-5 oraz SB Lim-2. Wycofanie tych samolotów z eksploatacji wynikało z oszczędności finansowych. Socjalistyczna gospodarka była źle kierowana przez naczelne władze. W 80-latach, w jednostkach bojowych, w tym także w 62. PLM, znacznie spadł roczny nalot, który wynosił około 2 000 godzin.
1989 rok.
W końcu 80-lat lotnictwo wojskowe zostało zrestrukturyzowane. Połączono Wojska Lotnicze i Wojska Obrony Powietrznej Kraju w Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej. Dowództwo nowej struktury umiejscowiono w Warszawie. W tym czasie Polska wystąpiła z Układu Warszawskiego, który istniał już tylko formalnie.
Jednostka 62. PLM nadal pozostała w strukturze 3. KOP we Wrocławiu. Mimo zmiany doktryny obronnej Polski, zadania 62. PLM nie uległy zmianie. Bronił on nadal powietrznego obszaru Wielkopolski, a szczególnie uprzemysłowionego regionu poznańskiego we współdziałaniu z dywizjonami rakietowymi, głównie z 79. Pułkiem Rakietowym OP. Podstawowym samolotem w 62. PLM był nadal MiG-21 PFM.
1991 rok.
W sierpniu 1991 roku, na lotnisku Ławica zorganizowano międzynarodową imprezę lotniczą pod nazwą „Air Show”. Bazą logistyczną i centrum grupowania samolotów był 62. PLM i lotnisko Krzesiny. Na lotnisku w Krzesinach bazowały samoloty bojowe z Zachodu; F-15, F-16, Mirage 2000, Tornado GR. Była to pierwsza w historii Polski i całej Europy Wschodniej taka impreza lotnicza.
W dniu 3.05.1991 roku, w czasie uroczystości przed Grobem Nieznanego Żołnierza w Warszawie przekazano 62. PLM sztandar Wielkopolskiej Brygady Aeronautycznej Wojska Wielkopolskiego oraz dziedzictwo tradycji wielkopolskich eskadr lotniczych. Impreza została zorganizowana z okazji 200-rocznicy ogłoszenia Konstytucji 3-Maja.
W połowie 90-lat, Wojsko Polskie intensywnie poszukiwało nowych samolotów bojowych, dla zastąpienia przestarzałych już myśliwców MiG-21. Ponieważ poszukiwania samolotów i źródeł finansowania się przeciągały doszło do kolejnych zmian organizacyjnych.
Samoloty używane w 62. PLM:
UTI MiG-15, MiG-15, Lim-1, Jak-11, Lim-2, Lim-5, SB Lim-2, MiG-19 PM ( P ), MiG-21 F-13, MiG-21 PF, MiG-21 PFM, MiG-21 U, MiG-21 MF, MiG-21 R, TS-11 Iskra bis, PZL 103 Wilga 35.
Dowódcy 62. PLM:
kpt. pilot Andrzej Dobrzeniecki od 1954r., kpt. pil. Józef Sobieraj od 1.10.1959r., ppłk pil. Mirosław Kapciuch od 10.10.1961r., mjr pil. Mieczysław Sroka od grudnia 1963r., mjr pil. Kazimierz Krata od września 1968r., ppłk pil. Romuald Rejewski od 1975r., mjr pil Jan Waliszkiewicz od 1977r., ppłk pil. Marian Urbański od 30.06.1980r., ppłk pil. Henryk Materna od 1985r., ppłk pil. Jerzy Gruca od 1987r., ppłk pil. Gwidon Haławin od 1989r., mjr pil. Antoni Masłowski od 29.01.1993r.
Opracował Karol Placha Hetman