Debrzno 2008-01-10
11 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego w Debrznie.
01 grudzień 1950 rok – 30 wrzesień 1967 rok.
Powstanie 11. PLM.
W planach sowieckich, w czasie drugiej wojny światowej, było utworzenie Polskiego Związku Lotniczego, jako 3. Dywizji Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego. Z powodu braku odpowiednich samolotów przystąpiono do formowania 3. Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego w składzie trzech pułków myśliwskich, którym nadano oznaczenia 9. PLM, 10. PLM, 11. PLM. Podstawą był rozkaz operacyjny Naczelnego Dowództwa Armii Czerwonej z dnia 7 sierpnia 1944 roku, oraz Zarządzenia Wykonawczego Sztabu Generalnego Armii Czerwonej, w którym była mowa o powołaniu 1. Mieszanego Korpusu Lotniczego. Miejscem formowania była osada Karłówka na Ukrainie. To okolice miast Charków i Kazań. Korpus utworzono w okresie od września 1944 roku do stycznia 1945 roku.
W skład korpusu weszła 3. DLM ( dywizja lotnictwa myśliwskiego ). Jej formowanie rozpoczęto w dniu 20 września 1944 roku, na bazie 10. BSz-T ( brygady szkolno-treningowej ) z 2 AL. ( armii lotniczej ).
W skład 3. DLM weszły następujące pułki; 9. PLM, 10. PLM, 11. PLM. Pułki te początkowo stacjonowały w Karłówce, około 100 km na południowy-zachód od Charkowa. Otrzymały one samoloty myśliwskie z 248. PLM z Krasnogrodu, który w tym czasie miał niepełny stan osobowy. Dowódcą dywizji mianowano ppłk Wasyla Dobraszowa. Od dnia 17 września 1944 roku, na lotnisku Krasnogród rozpoczęto szkolenie pilotów z 9. PLM, a na lotnisku Karłówka pilotów z 10. PLM i 11. PLM.
Podstawowym samolotem był myśliwiec Jakowlew Jak-1, już wówczas przestarzały. Gotowość do rozpoczęcia działań wojennych osiągnięto z początkiem 1945 roku, a w dniu 20 stycznia 1945 roku, przystąpiono do przebazowania dywizji na teren Polski, chociaż rozkaz Dowódcy Lotnictwa CCCP został wydany dopiero w dniu 24 stycznia 1945 roku.
Moskale bardzo dbali o to, aby Polacy nie walczyli na terenach Wschodniej Rzeczpospolitej Polskiej, a do walki przystąpili dopiero po przekroczenie linii rzeki Bug. W tym czasie, Zachód już zgodził się na nowe granice ustalone przez Stalina, o czym Polski Naród nie wiedział. 3. DLM otrzymała rozkaz stacjonowania na lotniskach węzła kutnowskiego. Rejon Sochaczewa i Kutna. Przebazowanie przeprowadzono w kilku rzutach powietrznych i kołowych, a zakończono w marcu 1945 roku. Następnie pułki przeniesiono na zachód bliżej frontu.
Pułk 10. PLM brał czynny udział w walkach o Berlin. Jeszcze nie umilkły wystrzały, a już w dniu 2 maja 1945 roku, 3. Brandenburska DLM, ze swoimi trzema Pułkami ( 9. PLM, 10. PLM, 11. PLM ) otrzymała rozkaz powrotu do Polski poprzez przebazowanie na węzeł kutnowski. Polscy Żołnierze nie wzięli udziału w defiladach zwycięstwa ani w Londynie, ani w Berlinie. Polsce wyznaczono rolę wasala. Polsce, której lotnicy myśliwscy uratowali Wyspy Brytyjskie przed inwazją wojsk niemieckich. A teraz, nasz odwieczny wróg, komunistyczna Rosja, stała się naszym nowym okupantem.
Po pewnym czasie 10. PLM został przebazowany do Krakowa na lotnisko Czyżyny.
W 1946 roku, pułki; 9. PLM, 10. PLM, 11. PLM zostały podporządkowanie bezpośrednio Dowództwu Wojsk Lotniczych i już w dniu 24 stycznia 1946 roku, Rozkazem Naczelnego Dowódcy WP została powołana do życia 1. Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego ze składem; 1. PLM w Warszawie, 2. PLM w Krakowie ( poprzedni 10. PLM ), 3. PLM ( poprzedni 11. PLM ).
Formowanie nowych jednostek lotniczych.
Wojna w Korei wymusiła w Polsce tworzenie kolejnych jednostek lotniczych. Sztab Generalny Wojska Polskiego wydał rozkaz Nr 0096/Org. z dnia 11.12.1951 roku, na mocy którego Dowództwo Wojsk Lotniczych przystąpiło do tworzenia 11. DLM ( Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego ). Rozkaz zakładał utworzenie w ramach 11. DLM następujących jednostek: 11. PLM, 24. PLM, 27. PLM, 75. Kompania Łączności, 47. Ruchome Warsztaty Remontowe Lotnictwa.
Jednostki te miano utworzyć w okresie od maja 1951 roku do grudnia 1951 roku. Trudna sytuacja ekonomiczna Polski spowodowała, że wykonanie tego rozkazu stało się niemożliwe. Wydano nowy rozkaz Nr 0078/Org. z dnia 19.11.1952 roku, który założył formowanie lotniczych związków taktycznych w składzie dwóch pułków lotniczych. Dlatego zaniechano tworzenie 24. PLM i 27. PLM, a 11. DLM otrzymała pod rozkazy: 26. PLM z 9. DLM, któremu jako miejsce stacjonowania wyznaczono Zegrze Pomorskie oraz 40. PLM z 7. DLM, któremu jako miejsce stacjonowania wyznaczono Świdwin i tam także umieszczono pozostałe jednostki dywizji.
Rozkaz o sformowaniu 11. PLM wydano w dniu 1 października 1950 roku. Według dokumentów 11. PLM sformowano w okresie od 1 października 1950 roku do 1 grudnia 1950 roku. Etat pułku 6/101 przewidywał 222 wojskowych i jednego pracownika kontraktowego. Bazą były jednostki lotnicze stacjonujące w Poznaniu, na lotniskach Ławica i Krzesiny. Dowództwo 11. PLM umieszczono na lotnisku Krzesiny. Już w 1951 roku, zdecydowano, że pułk będzie miał na wyposażeniu samoloty MiG-15. W rzeczywistości pułk miał także na stanie samoloty Jak-9.
W grudniu 1951 roku, 11. PLM został włączony do 11. Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego. Jednocześnie wskazano pułkowi nowe lotnisko stacjonowania w Zegrzu Pomorskim. Ponieważ pojawiły się nowe korekty organizacyjne, 11. PLM został przypisany do 6. DLM i pozostał na lotnisku Krzesiny. Jednostka 11. PLM miał na wyposażeniu samoloty MiG-15, Lim-1, Lim-2, Jak-11.
W okresie 1954–1955, na bazie dwóch eskadr 11. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego sformowano 62. Pułk Lotnictwa Myśliwskiego. Jednocześnie, w 1954 roku, trzecia eskadra została przebazowana na lotnisko w Debrznie. W Debrznie rozpoczęto proces uzupełniania stanu osobowego i sprzętowego. Wówczas nastąpiło włączenie 11. PLM do 10. Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego. W 1958 roku, 11. Pułk Lotnictwa Myśliwskiego został włączony w skład 2 Korpusu Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju z dowództwem w Bydgoszczy. W czerwcu 1962 roku, jednostka została przemianowana na 11. Pułk Lotnictwa Myśliwskiego OPK.
Podobnie jak inne pułki, 11. PLM borykał się on z kłopotami kadrowymi. Było mało pilotów, a ich poziom wyszkolenia po szkole był niski. Powodem był przyspieszony tryb szkolenia i zaniżenie wymagań wobec kandydatów na pilotów. Dopiero w jednostce piloci systematycznie podnosili swoje lotnicze kwalifikacje.
Jesienią 1959 roku, na stan 11. PLM przyjęto pierwsze samoloty Lim-5 P, czyli samoloty myśliwskie wyposażone w stacje radiolokacyjną jako celownik. Samoloty nie miały na uzbrojeniu kierowanych pocisków rakietowych, a w walce wykorzystywały dwa działka kalibru 23 mm. Jednak myśliwce te mogły już prowadzić misje w nocy i w gorszych warunkach pogodowych. Piloci wstępne przeszkolenie odbywali na lotnisku w Modlinie.
Kiedy w Polsce zapadła decyzja o kupnie samolotów myśliwskich MiG-21 F-13, wówczas jedną z jednostek wytypowanych do przezbrojenia w ten typ samolotu był 11. PLM OPK. Pierwsze loty w Debrznie na samolotach MiG-21 F-13 rozpoczęto w dniu 17 października 1963 roku.
W 1967 roku, 11. PLM w Debrznie został rozformowany, a jego miejsce zajął 9. PLM. Jednostka 11. PLM pojawiła się na lotnisku Strachowice. W rzeczywistości, większość kadry z 11. PLM przeszła do 9 PLM.
Debrzno.
Debrzno to niewielkie miasto położne w północnej części Polski, na uboczu. Obecnie (2008 rok) w Województwie Pomorskim, powiat Człuchowski, na granicy województw Pomorskiego i Wielkopolskiego i w pobliżu Kujawsko-Pomorskiego. Nad rzeczką Debrzynka. Przy drodze wojewódzkiej Nr 188 pomiędzy Złotowem, a Człuchowem. Na drodze tej w kierunku północno-wschodnim umieszczono w 60-tych latach DOL. Obecnie (2008 rok) nieczynny.
Lotnisko zlokalizowane 2 km od centrum miasteczka w kierunku południowo-wschodnim. Lotnisko posiada pas startowy o wymiarach 2 500 m x 60 m, 155 m npm, nawierzchnia asfaltowa, orientacja 07/25, współrzędne geograficzne 53,31 N 17,15 E.
DOL Debrzno; wymiary 2 150 m x 20 m, 160 m npm, nawierzchnia asfaltowa, orientacja 04/22, współrzędne geograficzne 53,34 N 17,15 E.
Kolej przy lotnisku.
W pobliżu lotniska w Debrznie jest stacja kolejowa Lipka Krajeńska. Z tej stacji odchodzi bocznica kolejowa na lotnisko. Stacja kolejowa Lipka Krajeńska leży na szlaku Nr 203, który wiedzie z Piły przez Chojnice i Starogard Gdański do Tczewa. Dokładnie stacja leży na odcinku Złotów – Chojnice, na odcinku jednotorowym i niezelektryfikowanym. Jeżdżą tam szynobusy i pociągi towarowe.
Dowódcy 11. PLM:
Mjr pil. Zygmunt Ostrowski (1950–1952). Mjr pil. Władysław Lewiński 1952. Mjr pil. Franciszek Kamiński (1952–1953). Ppłk pil. Tadeusz Abramczuk (1954–1956). Ppłk pil. Jerzy Bażanow (1956–1959). Ppłk pil. Zdzisław Kozik (1959–1961). Ppłk pil. Edward Zamorski (1961–1966). Ppłk pil. Zygmunt Wojciechowski (1966–1968).
Opracował Karol Placha Hetman