Ostrawa 2025-10-02
McDonnell Douglas AV-8 B Harrier II.
Samolot bojowy pionowego startu i lądowania AV-8B Harrier II, to jest samolot amerykańsko-brytyjski, który wywodzi się bezpośrednio z brytyjskiego samolotu Harrier, jednego z najbardziej niezwykłych samolotów bojowych. Samolot powstał w korporacji United Kingdom / United States, w których uczestniczyły firmy: McDonnell Douglas, British Aerospace, Boeing, BAE Systems. Samolot YAV-8 B pierwszy lot wykonał w dniu 9 listopada 1978 roku. Pierwszy samolot seryjny AV-8 B został oblatany w dniu 5 listopada 1981 roku. Produkcja trwała w okresie 1981-2003. Zbudowano 337 egzemplarzy. Samoloty oficjalnie wprowadzono do służby w styczniu 1985 roku. Samoloty trafiły do służby w marynarce wojennej: USA NAVY, Włochy NAVY, Hiszpania NAVY.
McDonnell Douglas, a obecnie Boeing AV-8B Harrier II to jednosilnikowy samolot szturmowy, stanowiący drugą generację rodziny Harrier, zdolny do pionowego lub krótkiego startu i lądowania (V/STOL). Samolot jest wykorzystywany głównie do lekkich misji szturmowych lub wielozadaniowych, bliskie wsparcie powietrzne wojsk lądowych oraz misje rozpoznawcze. Samoloty AV-8B są używane przez Korpus Piechoty Morskiej Stanów Zjednoczonych (USMC), Marynarkę Wojenną Hiszpanii i Włoską Marynarkę Wojenną. Wersja AV-8B, British Aerospace Harrier II, została opracowana dla brytyjskich sił zbrojnych, a wersja TAV-8B, to dwumiejscowy samolot szkoleniowy.
Do pracy nad samolotem przystąpiono w połowie 70-lat, XX wieku. Faktycznie był to projekt rozpoczęty w UK. Z powodu ograniczeń budżetowych UK porzuciła projekt w 1975 roku. W USA, wysiłki koncentrowały się na większym, mocniejszym silniku Pegasus, aby znacząco poprawić możliwości Harrier. McDonnell Douglas gruntownie przeprojektował samolot AV-8A Harrier, aby stworzyć AV-8B. Powiększono kabinę, opracowano większe kompozytowe skrzydła. Prototyp odbył pierwszy lot w listopadzie 1981 roku i wszedł do służby w USMC w styczniu 1985 roku. W kolejnych etapach prac poprawiano zdolności ataku w porze nocnej. Poprawiono parametry radaru. Rozważano wersję powiększoną wersję oznaczoną Harrier III, ale program zamrożono.
Niespodziewanie, w 1981 roku, w wyniku wojny na Falkladach (Falklandy – Malwiny), firma British Aerospace ponownie dołączyła do programu. W 90-latach XX wieku, w programie uczestniczyły firmy Boeing i BAE Systems, co było efektem różnych fuzji. Program zakończono w 2003 roku, po zbudowaniu 337 egzemplarzy. Samoloty weszły na uzbrojenie małych lotniskowców, dużych okrętów desantowych, a nawet przybrzeżnych małych baz. Samoloty wzięły udział w pierwszej i drugiej wojnie w Iraku, w Afganistanie i ogólnie w Zatoce Perskiej. W trakcie swojej służby samoloty AV-8B charakteryzowały się wysokim wskaźnikiem wypadków. Był to wynik dużego czasu spędzanego w krytycznych fazach lotu; startu i lądowania. Obecnie samoloty AV-8 B są zastępowane przez samoloty Lockheed Martin F-35 B Lightning II. Do 2027 roku, samoloty AV-8 B zostaną wycofane ze służby w USA.
Dane T-T AV-8 B: Załoga 1 pilot. Długość 46 ft 4 in (14.12 m). Rozpiętość 30 ft 4 in (9.25 m). Powierzchnia skrzydeł 243.4 sq ft (22.61 m2). Masa własna 13,968 lb (6 340 kg). Maksymalna masa startowa z rozbiegiem 22,950 lb (10 410 kg). Maksymalna mas startowa pionowo 20,755 lb (9,415 kg). Silnik Rolls-Royce Pegasus F402-RR-408 (Mk 107), o ciągu 23,500 lbf (105 kN). Prędkość maksymalna 585 kn (673 mph, 1 083 km/h), Ma 0,9. Zasięg maksymalny 1,200 nmi (1,400 mi, 2 200 km). Zasięg bojowy, promień działania 300 nmi (350 mi, 556 km). Zasięg do przebazowania 1,800 nmi (2,100 mi, 3 300 km). Prędkość wznoszenia 14,700 ft/min (75 m/s).
Uzbrojenie: 1 x General Dynamics GAU-12 Equalizer kal. 25 mm (0,984 cala) 5-lufowe obrotowe działko zamontowane pod kadłubem w lewym zasobniku, z 300 nabojami w prawym zasobniku. Punkty podwieszenia: 6 x pylon podskrzydłowy i 1 x węzeł pod kadłubem o udźwigu do 4 200 kg (9 200 funtów). Rakiety; Zasobniki LAU-10 Zuni na cztery pociski. Zasobniki LAU-68 (na siedem pocisków) lub LAU-61 (na dziewięć pocisków) do rakiet Hydra 70/APKWS kal. 70 mm. 4 x AIM-9 Sidewinder lub podobnej wielkości pociski kierowane na podczerwień. 4 x AIM-120 AMRAAM (na AV-8B Plus wyposażonym w radar). Pociski powietrze-ziemia: 4 × AGM-65 E/F Maverick. 4 × AGM-122 Sidearm (pocisk SEAD używany przez USMC). Bomby: Bomby kasetowe CBU-100/Mk 20 Rockeye II (CBU). Bomby niekierowane Mark 81, 82 lub 83. Bomby kierowane laserowo GBU-12 lub GBU-16. Połączona amunicja bezpośredniego ataku GBU-38, GBU-32 lub GBU-54. Bomba zapalająca Mark 77. Inne: 4 × zbiorniki zrzutowe o pojemności 300/330/370 galonów amerykańskich. Zagłuszacz elektroniczny Intrepid Tiger II. Bomby ćwiczebne Mk106 (3 kg) i Mk76 (14 kg)
Opracował Karol Placha Hetman