Kraków 2008-08-23
Konstrukcja
288 Rozdział 1989-07-31
OKB Mikojan i Guriewicz MiG-29, wersja 9.12, UB
MiG-29 to myśliwiec frotowy o prędkości naddźwiękowej. Zbudowany w układzie klasycznym z podwójnym usterzeniem pionowym. Zespół napędowy jest złożony z dwóch silników turbinowych dwuprzepływowych.
Konstrukcja MiG-29.
Płatowiec wraz z szerokim kadłubem nośnym i przykadłubowymi częściami skrzydeł stanowi jedną integralną całość wytwarzającą 40% siły nośnej samolotu. MiG-29 posiada skrzydła pasmowe zbudowane z dwóch części: podstawowej z prostoliniową krawędzią natarcia o skosie 42 stopni oraz pomocniczej części przykadłubowej z krzywoliniową krawędzią natarcia o średnim skosie 73 stopnie. W celu zapewnienia wysokich charakterystyk lotnych przy locie na dużych kątach natarcia podstawowe części skrzydeł wyposażono w przednie klapy na niemal całej krawędzi natarcia.
Prawdopodobnie w związku z brakiem czasu na opracowanie nie zastosowano elektrycznego układu sterowania, lecz tradycyjny układ mechaniczny z bezzwrotnymi wzmacniaczami hydraulicznymi nazwany SAU-451-02 (następne wersje: SAU-451-03, SAU-451-04). W celu zabezpieczenia maszyny przed przeciążeniem MiG-29 został wyposażony w układ SOS-3M, który w wypadku osiągnięcia określonej wartości kąta natarcia automatycznie wychyla klapy przednie, a przy osiągnięciu wartości maksymalnej, odciąga (odchyla) drążek sterowy. Samolot przy prędkości Ma-0,85 rozporządza przeciążeniem +9 i -3g, na prędkościach większych +7 i -1,5g. W ogóle płatowiec dopuszczono do przeciążeń dopuszczalnych +9g, jednak jak się okazało w praktyce, w jednostkach bojowych wartość ta była często przekraczana. Wartość niszcząca wynosi ponad +14g.
Koncepcja napędu MiG-29.
Jako napęd zastosowano dwa turbinowe silniki odrzutowe RD-33 powstałe w OKB im. Klimowa z ówczesnego Leningradu. W tym miejscu chciałbym podkreślić logikę zastosowania dwusilnikowego napędu w przypadku maszyny uzupełniającej, wspomagającej działania cięższego samolotu bojowego. W momencie podjęcia prac nad programami PFI i LFI dowództwo wojsk lotniczych CCCP było szczególnie wyczulone na problemy z silnikami. Wiązały się one z masowym wprowadzaniem samolotów naddźwiękowych wyposażonych w awangardowe, lecz słabo dopracowane i trudne w obsłudze silniki. Trzeba przypomnieć, ze ówczesna obsługa maszyn wywodziła się w większości z żołnierzy pochodzących z poboru, o niezbyt wysokiej kulturze technicznej. Czynniki te spowodowały, że w latach 60-tych doszło do nasilenia wypadków spowodowanych awariami silników, czy też ich uszkodzenia na ziemi przez zasysanie ciał obcych. Wprowadzono szereg działań zapobiegawczych: bezwzględnie przestrzegano czystości lotniska czy wprowadzono wieloszczeblowy system kontroli prowadzonych na samolotach prac zmierzający do podniesienia jakości obsług.
Dodatkowo konstruktorzy z OKB Mikojana zakładali stosowanie MiG-29 z lotnisk doraźnych w wyjątkowo niesprzyjających warunkach (awaria silnika). Dwusilnikowy układ napędowy z szeroko rozstawionymi silnikami wpływa znacząco na przeżywalność samolotu w przypadku trafienia jednego z nich. Stąd układ dwusilnikowy uznano za optymalny.
Silnik RD-33.
Prace nad silnikiem RD-33 rozpoczęto jeszcze w 1968 roku. Jest to pierwszy silnik dwuprzepływowy opracowany w CCCP dla samolotów myśliwskich. Próby na hamowni przeprowadzono w 1972 roku, a w 1981 roku, uruchomiono jego produkcję seryjną.
RD-33 to silnik dwuwałowy, dwuprzepływowy z 4-stopniową sprężarką niskiego ciśnienia (wentylator) i 9-stopniową wysokiego ciśnienia. Za sprężarkami umieszczono pierścieniową komorę spalania oraz 1-stopniowe turbiny wysokiego i niskiego ciśnienia. Za turbinami i przed komorą dopalacza następuje mieszanie się gazów wylotowych z zimnym przepływem zewnętrznym. Całość zakończona jest naddźwiękową, regulowaną dyszą wylotową.
Silnik RD-33 bez dopalania posiada maksymalny ciąg sięgający 2 x 49,92 kN, przy czym jednostkowe zużycie paliwa osiąga wówczas 0,079 kg/N/h. Przy użyciu minimalnego dopalania ciąg osiąga 2 x 54,91 kN, maksymalnego 2 x 81,38 kN (wtedy zużycie paliwa dochodzi do 0,210 kg/N/h). Długość silnika wynosi 4230 mm, maksymalna średnica 1000 mm, a masa silnika suchego 1055 kg. Wymiana silnika trwa około 1 godziny. Żywotność 350 godzin.
Wersja silnika RD-33 D ( R-33 D ) ma ciąg 2 x 50,03 kN ( 2 x 5 100 kG ), a z dopalaniem 2 x 81,42 kN ( 2 x 8 300 kG ).
Cechy napędu MiG-29.
Podczas kołowania i rozbiegu, gdy przednie koło dotyka powierzchni ziemi, w celu zabezpieczenia silników przed zassaniem ciała obcego wloty powietrza są zamknięte specjalnymi płytami (sterowane przez układ ARW-29D), a powietrze jest zasysane za pomocą specjalnych żaluzji umieszczonych na górnej powierzchni płata. Jest to bardzo oryginalne, skuteczne i nigdzie indziej nie zastosowane rozwiązanie.
Dwa silniki posiadające łącznie wysoki ciąg dały maszynie bardzo dobre charakterystyki rozpędzania. Stosunek ciągu do masy całkowitej wynosi 1,2 : 1. Nawet przy prędkości 400 km/h przy włączeniu dopalacza może swobodnie realizować pętlę czy Imellmanna, bez obawy o gwałtowną utratę prędkości. Rozpędzanie w locie poziomym z 600 do 1 100 km/h trwa 13,5 sekundy, a od 1 100 do 1 300 km/h dalsze 8,7 s. Na poziomie morza wznoszenie osiąga 330 m/s, a na wysokości 11 000 m wynosi jeszcze 180 m/s. Zastosowanie dopalacza podczas startu z lotniska pozwala na osiągnięcie tylko 250-350 metrów rozbiegu. Częściej jednak praktykuje się start bez dopalacza wtedy rozbieg wzrasta do 650-750 m. Dobieg bez spadochronu hamującego wynosi 900-950 m, ze spadochronem 650-750 m.
Słabym punktem samolotu okazał się jego zasięg. W konfiguracji gładkiej maszyna osiąga tylko 1 430 km. W związku z tym, podwiesza się dodatkowe zbiorniki pod skrzydłami 2 x 1 150 litrów i pod kadłubem 1 x 870 litrów. Zasięg do 2 050 km.
Zbiorniki paliwa.
MiG-29 posiada siedem integralnych zbiorników paliwa o pojemności 4300 litrów. Pięć z nich umieszczono w kadłubie: nr 1-650 litrów, nr 2-870 litrów, nr 3-1810 litrów oraz dwa oznaczone jako 3A umieszczone symetrycznie z tyłu kadłuba o pojemności po 2 x 105 litrów. Dodatkowe dwa zbiorniki o pojemności po 2 x 330 litrów umieszczono także w skrzydłach. Zbiorniki są napełniane poprzez centralny wlew paliwa lub gardziele opadowe. Całkowite zatankowanie samolotu wraz ze zbiornikiem dodatkowym zajmuje do 20 minut.
Układ nawigacyjny MiG-29 .
MiG-29 otrzymał jak na rosyjskie warunki nowoczesne, lecz nie skomplikowane wyposażenie nawigacyjne. Jego podstawę stanowił bezwładnościowy układ nawigacyjny IK-WK-80-04 oparty na klasycznych żyroskopach. Wyliczeniem położenia samolotu wraz z wykonywaniem niezbędnych obliczeń dla automatycznego pilota zajmuje się pracujący w układzie 9-bitowym (jednak o ograniczonej mocy obliczeniowej) centralny komputer nawigacyjny CWU-M. Dane uzyskane poprzez układ bezwładnościowy są porównywane z innymi, powstałymi na podstawie zliczenia przebytej drogi (informacje centrali danych aerodynamicznych SWS-P-72-3-2J). Zdecydowanie dokładniejszą korekcję położenia zapewnia radiotechniczny system bliskiej nawigacji RSBN współpracujący z naziemnymi radiolatarniami systemu RSBN (tryb pracy "nawigacja") lub PRMG (tryb "lądowanie"). W sytuacjach awaryjnych do wspomagania zejścia samolotu do lądowania służy automatyczny radiokompas ARK-19. W MiG-29 wyposażenie nawigacyjne uzupełnia radiowysokościomierz RW-15.
System obronny MiG-29.
Jako skromne należy uznać wyposażenie radioelektroniczne samolotu. MiG-29 wyposażony jest w stację ostrzegającą przed promieniowaniem radiolokacyjnym typu SPO-15ŁM oraz w dwie 26 mm wyrzutnie flar i dipoli zakłócających umieszczonych na przedłużeniu płyt usterzenia pionowego.
Do identyfikacji „swój-obcy” służy wprowadzony na wyposażenie w latach 80-tych system Parol (Parol-2). Uzupełnieniem wyposażenia pilotażowo-nawigacyjnego jest obrazujący uszkodzenia na ostrzegawczych pulpitach układ Ekran, rejestrator parametrów lotu Tester-U3 czy informator głosowy P-591B Ałmaz-UP. To ostatnie urządzenie zawiera 48 komend i instrukcji ( głos kobiecy – spikerki TV rosyjskiej ) nagranych na magnetofon. Informacje np. o kończącym się paliwie.
System kierowania uzbrojeniem SUW-29.
Stacja radiolokacyjna RŁPK-29 Topaz N019.
W celu efektywnego użycia przenoszonego uzbrojenia, samolot został wyposażony w system kierowania uzbrojeniem SUW-29. Zapewnia on wybór odpowiednich punktów podwieszenia, przygotowanie pocisków rakietowych do odpalenia, zobrazowanie w kabinie stanu uzbrojenia, przeładowanie działka pokładowego czy w końcu odpalenie rakiet, zrzut bomb i strzelanie z działka.
Dla MiG-29 na bazie celownika radiolokacyjnego RŁPK-27 Miecz (N001) z Su-27 stworzono jego uproszczony wariant oznaczony RŁPK-29 Topaz (N019). Celownik RŁPK powstał w moskiewskim NII Radiostrojenia koncernu Fazotron. Należy zaznaczyć, że była to pierwsza w CCCP rodzina radarów umożliwiająca zwalczanie celów zarówno w pościgu czy kursie spotkaniowym, na tle ziemi czy w innych niesprzyjających warunkach.
RŁPK-29 jest sterowany cyfrową szyną (C 100.02-06) radarem impulsowo-dopplerowskim, w którym wykrywanie celów polega na wydzieleniu od tła obiektów, których odbicie jest związane z dopplerowską zasadą różnicy częstotliwości w stosunku do sygnałów wysłanych. Uzyskane dzięki radarowi informacje są równolegle prezentowane na wskaźniku przeziernym IŁS-31 (HUD) oraz na ekranie wewnątrz kabiny IPW-31.
Stacja ma jednak swoje minusy. Należy do nich martwa strefa wykrywania celów sięgająca od 700 do 1100 w stosunku do położenia samolotu oraz trudności z rozdzieleniem samolotów lecących w zwartej grupie. Stacja RŁPK-29 po przejściu na tryb „przechwycenie” ( konieczny dla rakiet R-27R ) nie obserwuje już innych celi. W tym momencie lecące do tej pory w zwartej grupie samoloty mogą się rozdzielić i zająć dogodne pozycje do walki, przy braku tej informacji dla pilota MiG-29. Z tego powodu piloci MiG-29 jak najdłużej wykorzystują tryb „wstępnego śledzenia celów”. System pozwala na jednoczesne prowadzenie ognia do pojedynczego celu za pomocą 1-2 rakiet R-27 R.
Samoloty posiadają dodatkową możliwość naprowadzenia na cel za pomocą naziemnych zautomatyzowanych punktów naprowadzania kontaktujących się z maszyną za pomocą zainstalowanej w nim aparatury typu E 502-20 Biriuza. Już opracowując koncepcję użycia nowego samolotu w walce zakładano jego główne użycie nad własnym terytorium. Założono, że wstępne naprowadzanie będzie następowało poprzez naziemne punkty nakierowujące celownik radiolokacyjny od razu w kierunku celów, uprościło to samą konstrukcję celownika, lecz także spowodowało, że RŁPK-29 jest bardzo wrażliwy na zakłócenia radioelektroniczne.
Samoloty MiG-29 ( 9.12 A ), a więc przeznaczone dla państw UW wyposażono w inną stację radiolokacyjną. Otrzymały one radar impulsowo-dopplerowski RS-2 M. Może on śledzić równocześnie 10 celów. Nie ma funkcji mapowania. Ma jednak funkcję penetracji przestrzeni na tle ziemi z możliwością użycia pocisków rakietowych. Zasięg wykrywania 80 km samolot bojowy i 100 km samolot transportowy. Stację radiolokacyjną wspomaga dalmierz laserowy i skaner podczerwieni.
Uzbrojenie MiG-29.
Pocisk R-27.
Jako podstawowe uzbrojenie rakietowe przewidziano pocisk przeciwlotniczy średniego zasięgu ( 30 km ) R-27 R z półaktywną radiolokacyjną głowicą samonaprowadzającą. Pocisk może zostać użyty w dowolnych warunkach atmosferycznych, przy założeniu, że cel leci maksymalnie do 10 km powyżej i 6 km poniżej myśliwca. Po wystrzeleniu, początkowo pocisk wykonuje lot bezwładnościowy zgodnie z programem lotu, następnie, jeśli wyniknie taka potrzeba dokonywana jest radiowa korekta toru lotu. W ostatniej fazie lotu w pocisku samodzielnie uruchamia się półaktywna głowica radiolokacyjna naprowadzająca ostatecznie na cel.
Zgodnie z przeprowadzanymi przez niemców i amerykanów testami, gwarantowany zasięg R-27 R dla celu oddalającego się wynosi 15-18 km, natomiast celu nadlatującego 40-45 km, natomiast minimalna odległość odpalenia to niespełna 500 m. W chwili odpalania pocisku przeciążenie MiG-29 nie może przekraczać + 5g. W czasie lotu R-27 może manewrować z przeciążeniem do +20g, co pozwala na zwalczanie celu manewrującego z przeciążeniem do +8g. Użycie dwóch pocisków pozwala na rażenie celu z prawdopodobieństwem 0,6-0,75.
Dalsze wyposażenie i uzbrojenie w pociski MiG-29.
System OEPrNK-29.
W związku z tym, że dla MiG-29 zakładano prowadzenie głównie walk manewrowych, system uzbrojenia został opracowany wokół układu optoelektronicznego OEPrNK-29 opracowanego przez KB Elektroawtomatika z Leningradu. OEPrNk-29 obejmuje optoelektroniczny układ celowniczy OEPS-29, system nawigacyjny SN-29, układ sterowania bronią SUO-29 i maszynę cyfrową C-100.02-02. W skład OEPS-29 wchodzi dalmierz laserowy z namiernikiem termicznym KOŁS-29 (zintegrowany z maszyną rodziny C-100), system zintegrowanego zobrazowania SjeI-31, nahełmowy układ wskazywania celów NSC-29. Układ OEPrNK-29 pozwala na bardziej skryte i oparte na dokładniejszych danych przeprowadzenie ataku w porównaniu z RŁPK-29, jednak tylko w zakresie pościg. Zasięg wykrycia celu wielkości współczesnego myśliwca wynosi 12-15 km, jednak w wypadku występowania silnie oświetlonych przez słońce chmur, zasięg zmniejsza się o 2-3 km. Wykorzystanie nahełmowego celownika NSC-29 umożliwia pilotowi użycie uzbrojenia bez konieczności manewrowania całym samolotem (strefa wskazania celu w związku z możliwościami pocisków wynosi w poziomie +- 45 stopni , a w pionie +60 stopni /-14 stopni.
Należy zaznaczyć, że zarówno OEPrNK-29 jak i RŁPK-29 umożliwiają także wskazywanie celów rakietom z termicznymi układami samonaprowadzania. Podczas praktycznego działania przy przechwytywaniu celu, zaleca się wstępne naprowadzanie w tylną półsferę myśliwca za pomocą celownika radiolokacyjnego, następnie po przechwyceniu celu przez termonamiernik radiolokator powraca do pracy pasywnej bez promieniowania.
Pociski R-60, R-60 M.
Podczas typowej misji do walki powietrznej początkowo samolot przenosił dwie rakiety R-27R (na wewnętrznych belkach podskrzydłowych) oraz cztery krótkiego zasięgu R-60 lub R-60M. W wariancie do walki manewrowej możliwe jest uzbrojenie w sześć R-60 lub M zamiast R-27.
Rakieta R-60 posiada mały zasięg, do wysokości 1 500 m wynoszący zaledwie 1 500 m. Przy wyższych wysokościach zasięg ten wzrasta osiągając połowę wysokości odpalenia (np. wysokość 6000 m -zasięg pocisku 3000 m), max 5 km. Minimalna odległość odpalenia wynosi 300 m. Pocisk może być odpalany z MiG-29 wykonującego manewr z przeciążeniem do +7g, a sam charakteryzuje się rozporządzalnym przeciążeniem osiągającym wartość do +35g, pozwalającym na zwalczanie celów manewrujących z przeciążeniem do +8-9g.
Pocisk R-60 M charakteryzuje się chłodzoną elektrostatycznie głowicą z poprawionym zespołem napędowym, pozwalającym osiągnąć maksymalny zasięg zwiększony do 9-12 km.
R-60 i jej udoskonalona wersja R-60 M zostały zastosowane jako uzbrojenie zastępcze. Od początku planowano wyposażyć MiG-29 i Su-27 w nowo opracowane rakiety krótkiego zasięgu R-73. Do uzbrojenia wprowadzono je jednak dopiero w 1987r, czyli kilka lat po rozpoczęciu wyposażania lotnictwa w nowe typy myśliwców. W związku z wyprodukowaniem znacznej liczby rakiet R-60 M, pozostały one na uzbrojeniu MiG-29 równolegle z R-73. Typowe uzbrojenie "mieszane" w misjach do walki powietrznej to: dwa R-27R, dwa R-60M oraz dwa R-73.
Pociski R-73.
Wprowadzenie R-73 ewidentnie powiększyło możliwości bojowe MiG-29 w powietrznej walce manewrowej. Maksymalne odległości skutecznego odpalenia wzrosły do 15 km. Zastosowano gazodynamiczne sterowanie pocisku na aktywnym odcinku toru lotu, dzięki czemu samolot, z którego odpalany jest R-73 może manewrować z przeciążeniem dochodzącym do +8g, a sam pocisk może uzyskać przeciążenie dochodzące do +60g, co w zasadzie uniemożliwia jego wymanewrowanie. Identycznie jak w przypadku R-60 M kąt wskazywania celu wynosi 450. R-73 posiada nową, zdecydowanie bardziej odporną na pułapki termiczne głowicę samonaprowadzającą oraz ładunek wybuchowy blisko dwukrotnie większy od R-60 M.
Działko GSz-301.
Uzupełnieniem broni rakietowej w walce powietrznej jest zabudowane na stałe w napływie lewego płata 30 mm działko GSz-301 z zapasem 150 naboi. Prędkość początkowa pocisków (najczęściej z zapalnikiem elektrycznym) wynosi 860 m/s przy szybkostrzelności 1500-1800 strz./min.
Pozostałe uzbrojenie.
Po za głównym zadaniem, jakim jest prowadzenie walk powietrznych, MiG-29 jest przystosowany do przenoszenie uzbrojenia niekierowanego w misjach uderzeniowych na cele naziemne. Środki do rażenia ( łączna ich masa 2 000 kg ) tych celi przenoszone są na czterech wewnętrznych węzłach podskrzydłowych ( skrajne belki zewnętrzne służą wyłącznie dla pocisków R-60 lub R-73 ). Samolot może przenosić dwa typy niekierowanych rakiet: S-24 oraz S-8. S-24 na MiG-29 jest pojedynczo podwieszana na belkach typu APU-68. Odległość ich odpalania wynosi 1200-2500 m. Rakiety S-8 są przenoszone w wyrzutniach B-8M1 ( 20 szt. kalibru 80 mm ) z możliwością odpalenia z odległości 800 do 2 500 m. Niemożliwe jest jednoczesne stosowanie dwóch typów rakiet na jednym samolocie. W skład uzbrojenia bombardierskiego wchodzą klasyczne bomby lotnicze, zbiorniki zapalające, kasety bombowe (typ RBK) czy zasobniki bombowe (typ KMGU). Masa pojedynczej bomby nie może przekroczyć 500 kg.
Produkcja seryjna, wersja MiG-29 ( 9.12 ) .
W 1983 roku, po wykonaniu około 2 500 lotów badawczych zakończono próby państwowe MiG-29. Jednak już latem 1982 roku, ówczesny minister przemysłu lotniczego CCCP W. Kozakow podjął decyzję o uruchomieniu produkcji seryjnej samolotu, co nastąpiło jesienią 1982 roku. Głównym powodem tak szybkiego podjęcia decyzji był konflikt na Bliskim Wschodzie, gdzie w czerwcu 1982 roku, izraelskie F-15 i F-16 dokonały istnego pogromu wśród syryjskich MiG-21 i MiG-23. Dla władz CCCP stało się jasne, iż należy jak najszybciej wprowadzić „wschodnie” odpowiedniki amerykańskich maszyn na wyposażenie wojsk lotniczych i obrony powietrznej.
Stało się także jasne, że samolot będzie nadal dopracowywany, a jego wersja 9.12 jest tylko przejściowa. Wersja 9.12 była produkowana w latach 1983-1986, dla CCCP, a na eksport dłużej.
Wersja szkolno-bojowa 9.51 – MiG-29 UB. 1981 rok.
Z chwilą zakończenia podstawowego cyklu badań maszyn jednomiejscowych rozpoczęto prace nad opracowaniem dwumiejscowej szkolno-bojowej wersji samolotu nazwanej MiG-29 UB. Założono w jak najkrótszym czasie opracowanie i wprowadzenie do produkcji tej wersji. W związku z tym konstruktorzy postanowili w jak najmniejszym stopniu ingerować w strukturę płatowca.
Pierwszy prototyp MiG-29 UB wzniósł się w powietrze 29.04.1981 roku. Ogółem powstały trzy prototypy. Wkrótce po uruchomieniu produkcji wersji jednomiejscowej w zakładach Sokół w ówczesnym Gorki rozpoczęto wytwarzanie MiG-29 UB. Pierwsze samoloty przybyły do jednostek lotnictwa sowieckiego w 1985 roku. Podobnie jak w przypadku samolotów jednomiejscowych, szkolno-bojowe były produkowane w trzech wariantach: 9.51, 9.51A, 9.51B. Pierwsze zdjęcia samolotu zaprezentowano w prasie światu w 1987 roku.
Samolot zbudowano w układzie tandem z miejscem instruktora w tylnej kabinie. Dodatkowy fotel został dodany przed istniejącą dotychczas kabinę. Długość kadłuba wzrosła jedynie o 10 cm, jednak spowodowało to konieczność usunięcia celownika radiolokacyjnego, a tym samym brak możliwości przenoszenia rakiet R-27 R. Pojemność zbiorników paliwa pozostała na niezmienionym poziomie jednak wprowadzono pewne ograniczenia eksploatacyjne. Podczas lotu maksymalne kąty natarcia wynoszą do 240, a prędkość maksymalną ograniczono z Ma-2,35 do Ma-2,1. W związku z tymi zmianami samolot otrzymał zmodyfikowany układ sterowania nazwany SAU-451-03UB. Kabina pilota została umieszczona na niewielkim podwyższeniu w stosunku do kabiny pilota-ucznia, mimo wszystko jej bogata zabudowa i zagłówek przedniego fotela ogranicza pole widzenia do przodu. By poprawić widoczność instruktora podczas startu czy lądowania, otrzymał on składany peryskop. Pilot-instruktor w drugiej kabiny nie otrzymał wskaźnika przeziernego typu HUD, jednak jego zobrazowanie jest przedstawiane na wskaźniku monitorowym typu IPW-31. By w pełni wykorzystywać walory maszyny szkolnej, w miejscu dotychczas przeznaczonym na wskaźnik HUD, zamontowano pulpit symulacji uszkodzeń samolotu pozwalający na sztuczne zobrazowanie sytuacji technicznej w pierwszej kabinie (ucznia). Co ważne, pomimo braku możliwości przenoszenia i użycia rakiet typu R-27 R, system symulacji pozwala na szkolenie z ich użycia. MiG-29 UB nie posiada także zamontowanych wyrzutni flar i dipoli typu BWP-30-26M.
Jaki jest naprawdę MiG-29 ?
Z końcem 80-tych lat, wokół myśliwca powstała atmosfera wielkich zachwytów. Mówiono, że samolot ten przewyższa myśliwce zachodnie, a nawet będące dopiero w opracowaniu, co było oczywistą przesadą. Z wypowiedzi z tamtych lat można jednak wyczytać kilka ciekawych informacji; Według generalnego konstruktora OKB Mikojana Rostisława Bielakowa; w konstrukcji myśliwca zastosowano około 500 nowych rozwiązań i wynalazków. Konstruktorzy przyznawali się do pewnych opóźnień w elektronice, co wpływało na konieczność zagwarantowania większej ilości miejsca w kadłubie. Samolot ma niewielkie wymagania, co do pasa startowego. Jest pierwszym rosyjskim myśliwcem wyposażonym w celownik nahełmowy. Sowieci twierdzili także, że owszem F-18 jest najbardziej niezawodnym samolotem zachodu, ale MiG-29 przewyższa go liczbą lotnych godzin przypadającą na jedną awarię, jednak nie podali tej liczby. Podano także cenę samolotu w wysokości około 20 mln $ ( 1989 rok ). Jest także myśliwcem obronnym ( frontowym ), przeznaczonym do działań nad własnym terytorium. Nie jest uzbrajany w broń jądrową.
Ogólnie uważa się układ aerodynamiczny MiG-29 za jego jedną z najmocniejszych stron. Bez wątpienia jest to samolot, w którym doskonale wypośrodkowano proporcje pomiędzy sterownością i statecznością. Trzeba zauważyć, że powstał on w wyniku analizy i przejęcia rozwiązań zastosowanych w amerykańskich: F-14 (szeroki kadłub nośny z odsuniętymi od siebie silnikami), F-15 (mechaniczny układ sterowania) czy F-16 (skrzydło pasmowe). W opinii pilotów MiG-29, także zachodnich, samolot jest bardzo przyjemny w pilotażu i trudno na nim „zerwać strugi”.
Konstrukcja MiG-29 ( 9.12 ).
Jednomiejscowy, dwusilnikowy, lekki myśliwiec frontowy. Fotel katapultowany K-36 umożliwia ratunek w zakresie prędkości 80 – 1 300 km/h, od wysokości 0 m.
Dane T-T MiG-29:
Opracował Karol Placha Hetman