Kraków 2010-09-10
Jelenia Góra 2010r. Radiolokacja.
Ekspozycja plenerowa w Łomnicy. 2010r.
1 – 6. Kompletna stacja radiolokacyjna Justyna ( Jawor-M 2 ). Wykrywa obiekty powietrze. Wskazuje ich azymut i odległość. Pracuje w zakresie fal decymetrowych, zakres pracy częstotliwości pasmo L. Zasięg wykrywania 350 km, wysokość wykrywania 25 000 m, moc nadajnika ( Pi ) 1 500 kW. W skład zestawu wchodzą 3 samochody marki Tatra-148 i 5 przyczep. W muzeum zgromadzono wszystkie samochody Tatry i 3 przyczepy. Opracowana przez Państwowy Instytut Telekomunikacyjny, a produkowana od 1971 roku, przez Warszawskie Zakłady Radiowe RAWAR. W latach 1985-1988, wyprodukowano ponad 50 egzemplarzy (zestawy). Prezentowany egzemplarz ma numer inwentarzowy MJG-Sk ( P ) 13, rok produkcji 1978 rok, do muzeum przekazana w czerwcu 2005 roku, przez JW. 4961 Witkowo koło Stargardu Szczecińskiego.
Stacja radiolokacyjna Jawor-M należy do bogatego wachlarza urządzeń radiolokacyjnych opracowywanych i użytkowanych w Polsce od pierwszej połowy 50-tych lat do czasów obecnych (2010 rok). Są to rodziny Nysa, Jawor, N i TR. Te ostatnie najnowsze. Zaprojektowane przez PIT ( Przemysłowy Instytut Telekomunikacji ) i Warszawskie Zakłady Radiowe RAWAR.
Samochód Tatra-148 był bardzo popularny w krajach socjalistycznych w latach 70-tych i 80-tych, XX wieku. Samochód był produkowany w Czechosłowacji. Układ jezdny trzy-osiowy. Napęd 6×6. Przednia oś skrętna z pojedynczymi kołami, tylne koła bliźniaki. Silnik umieszczony przed kabiną. Podwozie wykorzystywano jako; ciężarówki, wywrotki, dźwigi, cysterny, gruszki do przewozu betonu, pompy podające beton, samochody pomocy drogowej, straży pożarnej i wiele innych.
1 Tatra-148 – z układem zasilającym.
2 Tatra-148 – z układem wskaźnikowym. Wejście tylne i boczne. We wnętrzu dwa ekrany stacji radiolokacyjnej.
3 Przyczepa do przewozu anteny.
4 Przyczepa do przewozu anteny.
5 Tatra-148 – z anteną. Czas jednego obrotu anteny około 15 sekund.
6 Przyczepa do przewozu anteny.
7 – 9 Radio wysokościomierz RW-31 Bożena-31 Stacja radiolokacyjna – radio wysokościomierz. Polskiej produkcji. Służy do określania wysokości wykrytego celu powietrznego. Układy elektroniczne zbudowane w technice lampowej i półprzewodnikowej. Zestaw posiada dwa nadajniki magnetronowe. Zestaw składa się z 5 pojazdów; 3 samochody Tatra-148 i 2 przyczepy. W muzeum są wszystkie trzy samochody Tatra. Zasięg pracy 240 km, wysokość działania 80 000 m, moc stacji ( Pi ) 800 kW, praca w zakresie częstotliwości pasma S. Układ wahania anteny hydrauliczny. Produkowany od 1972 roku, przez Warszawskie Zakłady Radiowe RAWAR. Prezentowana stacja ma numer inwentarzowy MJG-Sk(P)11, rok produkcji 1980 rok, przekazana do muzeum w czerwcu 2005 roku, przez JW. 3775 Chojnice.
7 Tatra z zabudową zasilania RW-31. Wejście od tyłu.
8 Tatra z anteną.
9 Tatra. Wóz sterowania i obsługi – RW-31. wejście od tyłu. We wnętrzu trzy ekrany stacji.
10 – 12 Stacja PRW-17 ( Magdalena ) stacja radiolokacyjna produkcji radzieckiej. Określa wysokość, odległość i kurs wykrytego obiekt powietrznego. Nadaje się do sprowadzania samolotów do lądowania. Zestaw składa się z trzech przyczep; antenowej, wskaźnikowej i zasilającej. Zakres ruchu wahliwego realizowany hydraulicznie. Parametry stacji; zasięg maksymalny 600 km, zasięg w pułapie 80 000 m., moc stacji ( Pi ) 2 000 kW, zakres pracy częstotliwości pasmo S. Prezentowana stacja ma numer identyfikacyjny JMG-Sk ( P ) 12, rok produkcji 1988 rok, przekazana do muzeum w czerwcu 2005 roku, przez JW. 3030 Wrocław.
10 Rejestracja USX 3432.
11 Rejestracja USX 3431.
12 Rejestracja USX 3433.
13 i 15. Stacja rozpoznania systemów radiolokacyjnych Lena ( POST-3M ). Pracuje w pasmach Ka, K, Ku, X, C, S. Odbiera sygnały i określa ich parametry; czas trwania, częstotliwość powtarzania, długości serii impulsów, określa częstotliwość fali nośnej. Analizowane sygnały są fotografowane i zapisywane na taśmie magnetycznej. Zasięg 150-180 km zależny od stacji radiolokacyjnej pracującej na rozpoznawanym samolocie. Zdolna do pracy 24 godziny/dobę. Czas rozwinięcia 60 minut, czas zwinięcia 60 minut. Moc sygnału ( Pi ) 6 kW. Produkowana w sowietach. W skład zestawu wchodzą; samochód Ził-157KG z aparaturą elektroniczną zamontowaną na nadwoziu Kung, samochód Ził-157KG z zespołem prądotwórczym, przyczepa antenowa typu 2PN-2. Na wyposażeniu Wojska Polskiego w okresie od około 1975r. do około 1995r.
13 Przyczepa antenowa stacji Lena.
15 Wóz odbiorczy stacji Lena na podwoziu samochodu typu Ził.
14 SPO-8 ( Grażyna ) Stacja zakłóceń odzewowych produkcji radzieckiej. Wytwarza radioelektroniczne zakłócenia odzewowe utrudniające lub nawet uniemożliwiające samolotowym stacjom radiolokacyjnym wykrycie określonych obiektów naziemnych i zmniejszających efektywność ataku powietrznego ( bombardowania według przyrządów lub naprowadzanymi pociskami rakietowymi klasy powietrze-ziemia ). Stacja pracuje metodą impulsowo-odzewową. Wytwarza zakłócenia maskujące i pozorujące w celu ukrycia przed rozpoznaniem radiolokacyjnym obiektów naziemnych. Zestaw składa się; z przyczepy z aparaturą, samochodu Ural 375 A, z agregatem prądotwórczym AB-16-T/230. zestawy te były na wyposażeniu Wojska Polskiego w latach 70-tych i 80-tych XX wieku. Prezentowany egzemplarz ma numer inwentarzowy MJG-Sk(P)14, rok produkcji 1978 rok, w czerwcu 2005 roku, przekazana z JW. 3414 Lidzbark Warmiński.
16 – 17 Stacja RT-17 Daniel. Stacja służyła do wykrywania obiektów powietrznych lecących na niskich pułapach. Jednym słowem służyła do wykrywania samolotów uderzeniowych, które opracowywano głównie na przełomie lat 60-tych i 70-tych XX wieku. Zasięg wykrywania samolotu uderzeniowego ( myśliwca ) lecącego na wysokości 50 m wynosił 43 km. To ograniczenie zasięgu było spowodowane krzywizną ziemi i ukształtowaniem terenu. Aby ten zasięg był jak najbardziej efektywny, antena była podnoszona. Optymalna wysokość tego typu wykrywania to 30 metrów, czyli wysokość dziesięciopiętrowego bloku mieszkalnego. Produkowana była przez Warszawskie Zakłady Radiowe RAWAR w latach 1978-1983. Stacja składała się z trzech jednostek: wozu nadawczo-odbiorczo-wskaźnikowego, specjalnej przyczepy z masztem składanym i dodatkowej przyczepy do przewozu anteny. W muzeum nie ma dodatkowej przyczepy. Maszt anteny był rozkładany teleskopowo do wysokości maksymalnej 25 m. Zasięg wykrywania wynosił około 150 km. Zakres pracy częstotliwości – pasmo S. Moc nadajnika ( Pi ) wynosiła 900 kW. W muzeum nr inwentarzowy MJG-Sk ( P ) 16, rok produkcji 1984 rok, przekazana w czerwcu 2005 roku, przez JW 3533 Sandomierz.
16 Wóz nadawczo-odbiorczy na podwoziu samochodu Tatra-148. W wnętrzu dwa ekrany.
17 Antena stacji radiolokacyjnej RT-17 Daniel na specjalnie opracowanej 3-osiowej przyczepie z szeroko rozstawianymi podporami i odciągami.
18 Śmigłowiec PZL Mi-2.
Ekspozycja plenerowa w Jeleniej Górze przy ulicy Sudeckiej na terenie byłej JW.
1 Radiowysokościomierz Bogota. Wysokościomierz służy do wykrywania i określania wysokości obiektów powietrznych. Współpracuje ze stacja dalekiego wykrywania typu Jawor. Parametry; zasięg do 200 km, częstotliwość powtarzania impulsu 200 impulsów/sekundę, długość fali 10 cm, moc w impulsie 700 kW, wykonany w technice lampowej, magnetron produkcji sowieckiej. Prezentowany egzemplarz nie ma części wyposażenie. ma numer identyfikacyjny MWP 527. Bogota była produkowana od 1963r. i jest rozwinięciem stacji Nysa B. Zmiany obejmowały zastąpienie iskiernika znajdującego się w modulatorze przełącznikiem tyratronowym, a do układów odbiorczych wprowadzono wzmacniacz LFB.
2 Stacja radiolokacyjna SON 9 A ( Stacja Orudinnoj Nawodki Son-9 A ). Stanowi rozwinięcie stacji radiolokacyjnej SON 4. Oba typy były produkowane w Polsce na sowieckiej licencji w latach 60-tych XX wieku. Służy do naprowadzania i kierowania ogniem armat przeciwlotniczych średniego kalibru np. armata KS-12, KS-18. Parametry; instalacja elektryczna i częstotliwości 400 Hz, układ automatycznego śledzenia odległościowego, długość fali 10 cm, moc maksymalna w impulsie ( Pi ) 250 kW, maksymalny zasięg 55 km, przy automatycznym śledzeniu 35 km, czas trwania impulsu 0,8 mikrosekund, częstotliwość powtarzania impulsu 1 875 impulsów/sekundę, dokładność pomiaru w azymucie i kącie wnoszenia 0,1 stopni, masa stacji 1 500 kg. Prezentowana stacja ma numer inwentarzowy KOW 311, do muzeum została przekazana w 1993r. przez JW. 2773 Jelenia Góra. Brak w niej części wyposażenia.
Likwidacja skansenu w Łomnicy.
Skansen w Łomnicy funkcjonował od 2003 roku, ale większość z eksponatów pozyskano w 2005 roku. Skansen został zlikwidowany w 2016 roku, z powodu wypowiedzenia umowy dzierżawy przez nowego właściciela terenu zajmowanego przez wystawę sprzętu radiolokacyjnego przy ul. Widokowej 1 w Łomnicy. Cały sprzęt radiolokacyjny przeniesiono do ekspozycji plenerowej w Jeleniej Górze przy ulicy Sudeckiej, na terenie byłej JW.
Opracował Karol Placha Hetman