Lotnisko w Powidzu. 2010r.

Powidz 2010-03-31

Lotnisko w Powidzu.

Lotnisko w Powidzu. 2007 rok. Praca Karol Placha Hetman
Lotnisko w Powidzu. 2007 rok. Praca Karol Placha Hetman

Wstąpienie Polski do NATO.

W dniu 12 marca 1999 roku, Rzeczypospolita Polska została przyjęta do NATO. Z dniem 01.01.2000 roku, na bazie 7. Pułku Lotnictwa Bombowo-Rozpoznawczego powstały; 21. Baza Lotnicza, 6. ELT i 7. ELT.

Godło 21. Bazy Lotniczej Powidz
Godło 21. Bazy Lotniczej Powidz

W dniu 17.08.2000 roku, powstał Honorowy Komitet Fundatorów Sztandaru dla Bazy. W wyniku działania komitetu w dniu 18.05.2001 roku, wręczono sztandar 21. Bazie Lotniczej.

Eskadra 6. ELT w swojej kadrze miała głównie pilotów z rozwiązanego rok wcześniej 6. PLM-B w Pile. Mimo identycznego sprzętu pomiędzy 6. ELT, a 7. ELT występowały zasadnicze różnice co do ich przyszłości. Było to związane głównie z perspektywą zakupu nowych samolotów bojowych. Jako bardziej doświadczony i zgrany prym wiodła 7. ELT, włączona do systemu obrony NATO. 6. ELT praktycznie czekała na nowy sprzęt.

Pod kątem nowych WSB ( wielozadaniowych samolotów bojowych ) rozpoczęto gruntownie modernizować trzy lotniska. Lotnisko w Krzesinach, Łasku oraz Powidzu, z odpowiednio stacjonującymi na nich eskadrami 3., 10. i 6. ELT. Zakres modernizacji tych lotnisk był podobny. Zbudowano; nowe domy pilotów z wieżami kontroli lotów, nowe hangary, remontowano RWY, drogi kołowania oraz PPS, modernizowano MPS, modernizowano lotniskową straż pożarną i wiele innych. Postawiono nowe ogrodzenia i oświetlenia terenu.

Przygotowanie Lotniska Powidz do przyjęcia WSB doprowadziło w dniu 1.01.2002 roku, do przemianowania 21. BLot. w 33. BLot. Czyli wszystkie bazy z WSB otrzymały numery 31, 32, 33 BLot. Stało się to na podstawie Rozkazu Szefa Sztabu WP Nr 0168/Org/P-5 z dnia 19.04.2001 roku. Baza funkcjonowała w strukturach 3. Korpusu Lotnictwa Taktycznego z Wrocławia i stanowiła część 2. Brygady Lotnictwa Taktycznego z dowództwem w Poznaniu. Podstawowym lotniskiem 33. BLot było oczywiście Lotnisko Powidz, ale w składzie bazy znalazło się także Lotnisko Babimost jako zapasowe ( do 2005 roku).

Godło 33. Baza Lotnicza - Powidz
Godło 33. Baza Lotnicza – Powidz

Z początkiem XX wieku, zmiany w Polskim Lotnictwie Wojskowym były bardzo dynamiczne. Kolejne analizy wykazały, że 3. i 6. ELT można umieścić na Lotnisku Krzesiny, a Lotnisko Powidz przeznaczyć ewentualnie na bazę samolotów NATO. Z uwagi na mocne zaangażowanie Rzeczypospolitej Polskiej w misjach za granicą wzrosło zapotrzebowanie na przewozy transportowe i perspektywę pozyskania transportowych samolotów C-130 Herkules. W efekcie postanowiono utworzyć kolejną eskadrę transportową, która otrzymała oznaczenie 14. ELTr. Dotychczasowa 6. ELT po przeszkoleniu pilotów w USA na samoloty F-16, trafiła do Krzesin, a 7. ELT z samolotami Su-22 przeznaczono do Świdwina.

Baza 33. Baza Lotnicza w Powidzu została przeznaczona do przygotowania sił i środków bazy lotniczej do przyjęcia samolotu transportowego, doskonalenia logistycznego, zabezpieczenia działań w sytuacjach kryzysowych podczas likwidacji zagrożeń o charakterze niemilitarnym, a także zabezpiecza zadania wynikające z Traktatu Open Skies (Otwarte Niebo).

Zgodnie z decyzją Ministra Obrony Narodowej Nr 211/MON z dnia 15.07.2005 roku, zostało ustanowione doroczne Święto 33. Bazy Lotniczej w Powidzu na dzień 18 maja.

Lotnisko Powidz – kandydat dla Bazy NATO. 2006 rok.

W 2006 roku, w temacie Lotniska w Powidzu w mediach było głośno. Na szczęście nie z powodu ekologów lub polskojęzycznych mediów. Lotnisko to było brane pod uwagę jako Baza NATO, w której działałby system obserwacji obiektów naziemnych z powietrza. Przedstawiciele dowództwa NATO kilkakrotnie wizytowali obiekt, Miasto Powidz i okolice. Odbyły się spotkania zagranicznych gości z przedstawicielami władz wojskowych, samorządowych województwa i trzech zainteresowanych powiatów: gnieźnieńskiego, słupeckiego i wrzesińskiego.

W dniu 17.08.2006 roku, na lotnisku 33. Bazy Lotniczej wylądowały dwa samoloty wczesnego ostrzegania AWACS. Ich wizyta miała związek z przygotowaniem Polski do przystąpienia do NAPMO ( organizacji Paktu Północnoatlantyckiego zajmująca się wczesnym wykrywaniem celów powietrznych, a także rozpoznaniem celów naziemnych i nawodnych ). Na pokładzie samolotów E-3 Sentry przybyła delegacja gości z zagranicy na czele z generałami: gen. Berndtem Glowackim – Dyrektor NAPMO, gen. Axelem Tuttelmanem – Dowódca Sił NAEW&CF. Uczestników pokazu powitał Dowódca 33. Bazy Lotniczej płk dypl. pil. Tadeusz Mikutel. Po prezentacji odbyła się konferencja prasowa z udziałem Ministra Obrony Narodowej, Dowódcy Sił Powietrznych, Dyrektora NAPMO, Dyrektora Sił NAEW&CF i Dowódcy Bazy Geilenkirchen.

W dniach 6-7.11.2006 roku, w 33 Bazie Lotniczej przebywała 9-osobowa grupa Zespołu Oceniającego NATO, którego zadaniem była weryfikacja i ocena polskiej propozycji umiejscowienia w bazie w Powidzu głównej bazy operacyjnej systemu AGS ( Sojuszniczy System Obserwacji Sytuacji Naziemnej z Powietrza ). Ocenie kontrolerów poddana była infrastruktura lotniskowa i wynikające stąd możliwości operacyjne, ponadto ocena stanu cywilnej sieci dróg i kolei, infrastruktury mieszkaniowej, usług zdrowia i edukacji.

Zaletami Lotniska Powidz są dwie RWY, w tym jedna z najdłuższych w Europie Środkowej, odległe skupiska ludności, a przez to mniejszy problem z ewentualnym hałasem. Nie istnieje także ryzyko szkód ekologicznych. Według mediów walka toczyła się o 100 milionów euro rocznie, gdyby Baza NATO powstała w Powidzu. Jednak w listopadzie 2007 roku, dowództwo NATO nie wybrało lotniska w Powidzu. Trzeba jednak od razu dodać, że nie oznaczało to wcale końca zainteresowania Lotniskiem Powidz sił NATO.

Do 2007 roku, na Lotnisku Powidz kilkakrotnie już lądowały samoloty wczesnego ostrzegania AWACS. W 2007 roku, lotnisko gościło jednocześnie dwa takie samoloty. Na wyposażeniu Powietrznych Sił Wczesnego Ostrzegania NATO znajdowało się 17 samolotów E-3 A. W tym miejscu wspomnijmy, że na Lotnisku Powidz w 60/70-latach, bazował samolot rozpoznania taktycznego Ił-14 E. Jedyny, z wieloosobową załogą Polski samolot przeznaczony do; rozpoznania, WRE i ostrzegania, działający głównie nad Morzem Bałtyckim.

Kolejne zmiany. 2007 rok.

W dniu 1.04.2007 roku, powołano do istnienia 3. Brygadę Lotnictwa Transportowego z siedzibą w Powidzu. Stało się to na podstawie Decyzji Ministra Obrony Narodowej z dnia 22.09.2006 roku, oraz Rozkazu Dowódcy SP w sprawie rozformowania Dowództw 2. i 3. KOP, sformowania Dowództwa 3. BLTr. i 14. ELTr oraz zmiany podporządkowania niektórych jednostek organizacyjnych Sił Powietrznych.

Godło 3. BLTr.
Godło 3. BLTr.

14 Eskadra Lotnictwa Transportowego. 2007 rok.

Kolejną jednostką, która stacjonowała na Lotnisku Powidz była jednostka transportowa, 14. Eskadra Lotnictwa Transportowego ( ELTr ). Została zorganizowana w wyniku decyzji przyjęcia na uzbrojenie SP RP średnich samolotów transportowych C-130 Herkules. W wyniku analiz podjęto decyzję, że samoloty te będą stacjonowały na Lotnisku Powidz, czyli w 33. BLot. Nr 14 został nadany w kolejności po 13. ELTr, która stacjonowała na lotnisku Balice i miała na wyposażeniu głównie samoloty PZL M-28 Bryza.

14 Eskadra rozpoczęła działalność w dniu 1.06.2007 roku. Została sformowana na podstawie decyzji MON nr Z-67/Org/P-1 z 22.09.2006 roku, a następnie rozkazu Dowódcy Sił Powietrznych nr Z-261 z dnia 15.11.2006 roku. Eskadrę formowano na bazie kadry oficerskiej z 7. ELT, którą także częściowo przeniesiono do Świdwina. Personel, który został w Powidzu był zalążkiem kadry dla 14. ELTr i został skierowany do USA w celu przeszkolenia do obsługi samolotów C-130 E Hercules. Na stanie eskadry jako pierwsze pojawiły się lekkie samoloty transportowe typu PZL M-28 Bryza. W dniu 5.11.2007 roku, w Powidzu odbyły się uroczystości z okazji rozpoczęcia działalności eskadry.

Odznaka pamiątkowa 14. ELTr
Odznaka pamiątkowa 14. ELTr

14 ELTr posiada własną odznakę pamiątkową zatwierdzoną decyzją nr 240/MON z 15.07.2009 roku.

W dniu 1 lipca 2010 roku, 14. Eskadra Lotnictwa Transportowego została włączona w skład 33. Bazy Lotnictwa Transportowego w Powidzu.

Dowódcy eskadry: Ppłk pil. Mieczysław Gaudyn (1.06.2007r. – 11.2007r. ). P.o. mjr pil. Cezary Zdebski ( 11.2007r. – 01.2009r. ). Ppłk pil. Mieczysław Gaudyn ( 01.2010r. – 1.07.2010r. ).

Podporządkowanie służbowe: 3. Brygada Lotnictwa Transportowego (1.06.2007 – 31.12.2008). 3. Skrzydło Lotnictwa Transportowego (1.01.2009 – 1.07.2010).

2008 rok.

W dniu 31.01.2008 roku, nastąpiły zmiany podporządkowania niektórych jednostek lotniczych. Od tego dnia 3. Brygada Lotnictwa Transportowego przyjęła w bezpośrednie podporządkowanie 33. BLot Powidz, a 1. Brygada Lotnictwa Taktycznego ( 1. BLT ) – 7. Eskadrę Lotnictwa Taktycznego ( 7. ELT ). Do tej pory obie jednostki wchodziły w skład 2. Brygady Lotnictwa Taktycznego ( 2. BLT ) w Poznaniu.

Od 31.01.2008 roku, w składzie 3. BLTr znajdują się:

  • 2 Eskadra Lotnictwa Transportowo-Łącznikowego ( 2 ELTŁ ) w Bydgoszczy;
  • 3 Eskadra Lotnictwa Transportowo-Łącznikowego ( 3 ELTŁ ) we Wrocławiu;
  • 13 Eskadra Lotnictwa Transportowego ( 13 ELTr ) w Krakowie;
  • 14 Eskadra Lotnictwa Transportowego ( 14 ELTr ) w Powidzu;
  • 2 Baza Lotnicza ( 2 Blot ) w Bydgoszczy;
  • 3 Baza Lotnicza ( 3 Blot ) we Wrocławiu;
  • 8 Baza Lotnicza ( 8 Blot ) w Krakowie;
  • 33 Baza Lotnicza ( 33 Blot ) w Powidzu.

2009 rok.

Od 1.01.2009 roku, zgodnie z Rozkazem Dowódcy Sił Powietrznych Nr PF 198 z 26.08.2008 roku, nastąpiła zmiana nazwy 3. Brygady Lotnictwa Transportowego w 3. Skrzydło Lotnictwa Transportowego. Była to zmiana czysto kosmetyczna idąca w kierunku ujednolicenia nazw w SP RP z nomenklaturą obowiązującą w NATO.

Z początkiem 2009 roku, pojawiły się kolejne informacje o zainteresowaniu NATO Lotniskiem Powidz. Pakt Północnoatlantycki zamierzał wzmocnić infrastrukturę wojskową w bazach w Polsce. Dotyczy to między innymi lotniska w Powidzu i bazy w Porażynie. NATO wyłoży także pieniądze na stanowiska dowodzenia obroną powietrzną w Poznaniu. Z budżetu sojuszu Polska może otrzymać nawet 750 mln euro. Znaczna część z tych pieniędzy trafi do Powidza. Lotnisko ma zwiększyć swoje zdolności logistyczne i obronne. Do tej pory w ramach inwestycji NATO został zbudowany port lotniczy oraz zmodernizowany system elektroenergetyczny. Do 2014 roku, w Powidzu ma powstać jeszcze baza Kompanii Obsługi Lotnisk oraz zostanie rozbudowany magazyn uzbrojenia. Wyremontowane i przystosowane do standardów Paktu Północnoatlantyckiego zostaną: nawierzchnia płyty lotniska, jak również stanowisko dowodzenia 33. Skrzydła Lotnictwa Transportowego, magazyny lotniczych środków bojowych oraz budynki zaopatrzenia lotniczo-technicznego. W jednostce ma pojawić się również hala sportowa z basenem.

Większość tych prac ma służyć zwiększeniu znaczenia Powidza w systemie obrony powietrznej całego NATO. Dzięki modernizacji będą mogły na tamtejszym lotnisku lądować w większej liczbie samoloty transportowe koalicji, w tym samoloty C-130 Hercules.

Planowano w Porażynie, na północ od Grodziska Wielkopolskiego, gdzie zostanie zmodernizowana składnica paliw. Będzie to jedna z pięciu takich składów w kraju, która zostanie objęta finansowaniem z NATO. W tym roku (2009 rok) mają rozpocząć się przygotowania do realizacji tego projektu. Na przystosowanie składnic koalicja zamierza wydać ponad 100 mln euro.

C-130 Hercules w Powidzu. 2009 rok.

Pozyskanie używanych, ale zmodernizowanych średnich samolotów transportowych typu C-130 E Herkules wynikało ze znacznego zaangażowania Polski w konfliktach na całym świecie i w związku z tym zapewnienie sprawnego transportu. Cały proces był długi, skomplikowany, ale zakończony sukcesem. Odbywał się na poziomie rządowym, ministerialnym i wojskowym. Związany był z inwestycjami na lotnisku i wydatkami, których znaczną część pokryła strona amerykańska, w tym w ramach grantu przyznanego przez Kongres Stanów Zjednoczonych na finansowanie programu. Rozwiązano także kwestię szkolenia załóg.

Samoloty C-130 Hercules wytypowane dla Rzeczypospolitej Polskiej poddano remontowi poprzez wymianę centropłata. Remont z jednoczesną modernizacją dotyczył głównie awioniki. Samolot otrzymał tak zwaną otwartą architekturę, czyli w przyszłości, w razie konieczności i dostępnych finansów, można montować kolejne nowe systemy. Awionika pozwala na loty w międzynarodowej strefie i zgodnie ze standardami NATO. Samoloty otrzymały systemy pasywnej obrony. Zamontowano także nowe systemy obsługi ładunków. Strona jankeska zaoferowała nam wymianę silników i śmigieł już na początku. Jednak odmówiliśmy, ze względów finansowych i czasu realizacji. Po pięciu latach samoloty przejdą remonty planowe, dlatego wówczas ze zdobytymi doświadczeniami możemy zakupić odpowiednie modyfikacje. Przeprowadzony remont pozwala na eksploatację maszyn przez jeszcze 20 lat.

Szkolenie personelu rozpoczęto w Polsce od doskonalenia języka angielskiego do poziomu ECL 80-85 dla pilotów i ECL 70-75 dla personelu naziemnego. Szkolenie języka technicznego przeprowadzono w USA. Szkolenie techniczne w USA i w Polsce. To szkolenie już rozpoczęto w 2005 roku. W 2008 roku, do USA wysłano pierwsze osoby personelu latającego. Rekrutacje przeprowadzono wśród lotników samolotów An-26, C-295 M i M-28. Szkolenie prowadzono w 118. Skrzydle Lotnictwa Transportowego Gwardii Narodowej w Nashville.

W dniu 17.11.2008 roku, po 11 tygodniach intensywnego szkolenia lotniczego w Nashville w USA, pierwsze dwie załogi polskich C-130 E Hercules zdały stosowne egzaminy i stały się zdolne do pilotowania tych maszyn. Polscy lotnicy, pod okiem instruktorów ze 118. Skrzydła Lotnictwa Transportowego Gwardii Narodowej zdobywali przez ten czas wiedzę teoretyczną, szkolili się na symulatorach lotu oraz statkach powietrznych.

Do lutego 2009 roku, wyszkolono w USA dwie kompletne załogi; 4 pilotów, 2 nawigatorów, 2 techników pokładowych, 2 techników załadunku i 25 osób personelu naziemnego. Kolejne trzy przeszkolone załogi wróciły do kraju w marcu 2009 roku. W ten sposób zamknięto pakiet szkoleniowy. Strona Polska przeprowadziła kolejne rozmowy w wyniku których ma być wyszkolonych jeszcze 5 załóg. Będzie to wówczas optimum, czyli dwie załogi na jeden samolot. Aby w pełni wykorzystać możliwości samolotu istnieje potrzeba wyszkolenia 3 załóg na samolot oraz kierowanie 2 razy w roku personelu latającego na szkolenie na symulatorach w USA na okres 3-5 dni ( brak takiego symulatora w Europie ).

Prace w Powidzu.

W obszarze infrastruktury w ramach Centralnego Planu Inwestycji Budowlanych resortu obrony narodowej realizowane były zadania związane z przygotowaniem lotniska Powidz na rzecz przyjęcia i eksploatacji samolotów C-130.

Głównymi zadaniami inwestycyjnymi na lotnisku w Powidzu była nowa nawierzchnia lotniska i nowy duży hangar. Termin zakończenia budowy nowego hangaru to data 2010 roku, a do tego czasu samoloty korzystają z lekkiego hangaru przenośnego.

Wśród innych zadań były; nowe oświetlenie, port przeładunkowy, nowe magazyny, sieć wodociągowa i cieplna, modernizacja wielu budynków, a także budowa hali sportowej z basenem.

W latach 2005 – 2008 zrealizowano 21 przedsięwzięć modernizacyjnych, na które wydano 201 mln zł. Zakończono 7 zamierzeń. W 2009 roku, realizuje się 14 zadań na łączną kwotę 158,9 mln zł. Są to zadania kontynuowane z lat poprzednich. Planuje się, że w 2009 roku, zakończone zostaną 3 zamierzenia. Docelowo, w okresie 2010 – 2012, na zakończenie 11 zadań inwestycyjnych zaplanowano środki w wysokości 310 mln zł. Oczywiście są również zadania dodatkowe – Siły Powietrzne wyspecyfikowały 7 takich zadań. Koszt realizacji dodatkowych zadań został oszacowany na kwotę 95,5 mln zł. Koszt inwestycji infrastrukturalnych wyniesie ogółem w okresie 2005 – 2012, 766 mln zł.

Najważniejszym zadaniem związanym z rozbudową i modernizacją bazy w Powidzu jest modernizacja nawierzchni lotniskowych. Drugim – budowa hangaru obsługi samolotu. Ze względu na opóźnienia w jego budowie zakupiono hangar przenośny. Jak informował dowódca Sił Powietrznych w dniu 22.01.2009 roku, baza jest gotowa do przyjęcia samolotów, do wykonania „acceptance inspection” oraz do rozpoczęcia szkolenia lotniczego. Najważniejsze z zakończonych zadań to m. in. budowa portu lotniczego, modernizacja systemu elektro-energetycznego, budowa kontenerowej stacji paliw oraz budowa stacji kontroli pojazdów.

Realizacja zadań finansowanych z Funduszu Modernizacji Sił Zbrojnych jest jak dotąd niewielka ze względu na rozpoczęcie prac ( opłaty są za wykonane prace ). Niewykorzystane w danym roku środki z Funduszu Modernizacji Sił Zbrojnych "przechodzą" na rok następny.

Dodatkowe zadania pozostające do wykonania ( stan na 2009 rok): Budowa bazy Kompanii Obsługi Lotniska; Rozbudowa magazynu uzbrojenia wraz z ogrodzeniem; Remont budynku sztabowego nr 18; Remont budynku koszarowego nr 16; Modernizacja budynku kasyna; Modernizacja klubu garnizonowego; Budowa hali sportowej z basenem.

Zadania zakończone ( do 2009 roku): Budowa portu lotniczego; Modernizacja systemu elektroenergetycznego; Montaż kontenerowej stacji paliw; Budowa stacji kontroli pojazdów.

Zadania w trakcie realizacji ( 2009r. ): Budowa systemu oświetleniowego CALVERT – zakończenie zadania planowane w 2009r.; Modernizacja nawierzchni lotniskowych – zakończenie zadania planowane w 2011r.; Budowa hangaru obsługi samolotów – zakończenie zadania planowane w 2010r.; Budowa portu przeładunkowego CARGO – zakończenie zadania planowane w 2010r.; Budowa magazynu wielofunkcyjnego – zakończenie zadania planowane w 2012r.; Modernizacja składu paliw lotniczych – zakończenie zadania planowane w 2011r.; Modernizacja budynku stacji ładowania akumulatorów – zakończenie zadania planowane w 2008r.; Modernizacja budynku sztabowego nr 1 – zakończenie zadania planowane w 2009r.; Modernizacja kuchni i stołówki żołnierskiej – zakończenie zadania planowane w 2008r.; Budowa budynku strażnicy lotniskowej straży pożarnej – zakończenie zadania planowane w 2010r.; Budowa kolektora ściekowego oraz sieci wodociągowej i hydrant-owej – zakończenie zadania planowane w 2009r.; Wymiana zewnętrznej sieci cieplnej – zakończenie zadania planowane w 2008r.; Budowa strzelnicy garnizonowej typu B – zakończenie zadania planowane w 2011r.; Modernizacja i rozbudowa parku sprzętu technicznego – zakończenie zadania planowane w 2011r.; Budowa kompleksowego systemu ochrony fizycznej – zakończenie zadania planowane w 2010r.; Modernizacja budynku sztabowego nr 91 – zakończenie zadania planowane w 2010r.; Budowa budynku sztabowego – zakończenie zadania planowane w 2011r.

13 realizowanych zadań pochodzi z okresu 2005 – 2007, 4 zadania z 2008 roku, co oznacza realizację do 2012 roku, łącznie 17 zadań.

Dostawa C-130 do Polski. 2009 rok.

Pierwszy C-130 do Polski miał przylecieć z końcem 2008 roku. Podawano nawet dokładne daty; 21.11.2008r., 18.12.2008r., 25.02.2009r. Datę przesuwali amerykanie z powodów technicznych. Podano nawet, że powodem jest opóźnienie prac na lotnisku w Powidzu. Być może. Faktem jest natomiast, że daty te podawała prasa, a nie Dowództwo Sił Powietrznych Rzeczypospolitej. Data podana przez SP to był dzień 24.03.2009 roku i tak się stało.

W dniu 24.03.2009 roku, z lotniska bazy USAF na terenie landów niemieckich wystartował C-130 E, który pojawił się nad lotniskiem w Powidzu w towarzystwie dwóch Polskich F-16 Jastrząb. Wykonał krąg nad lotniskiem i o godzinie 12;25 przyziemił. W ten sposób PSP rozpoczęły przygodę z C-130. 

We wtorkowej ( 24.03.2009 roku) uroczystości udział wziął m. in. podsekretarz stanu w MON ds. polityki obronnej Stanisław Jerzy Komorowski, dowódca Sił Powietrznych gen. broni pil. Andrzej Błasik, dowódca 3. Skrzydła Lotnictwa Transportowego gen. bryg. pil. Tadeusz Mikutel, a także przedstawiciele władz samorządowych i lokalnych.

Wszystkie 5 samolotów C-130 będzie stacjonowało w 33. BLot razem z ośmioma M-28 Bryza ( obecnie – 2009r. 4 sztuki ). Dla Powidza przewidziano także dwa samoloty transportowo tankujące MRTT ( Multi-Role Transport Tanker ), ale niezgodne z traktatem stowarzyszeniowym z NATO decyzje Rządu Rzeczypospolitej ( z premierem Donaldem Tuskiem ), odsunęły to zobowiązanie w nieokreśloną przyszłość. W przyszłości 14. ELTr i 33. Baza Lotnicza zostaną połączone w jeden organizm – 33. Bazę Lotnictwa Transportowego, nadal pod dowództwem 3. Skrzydła Lotnictwa Transportowego z siedziba w Powidzu.

Miłośnicy lotnictwa mieli możliwość podziwiania pierwszego Polskiego C-130 E Herkules w locie i na ziemi, podczas Air Show 2009 w Radomiu.

C-130 E Herkules nb 1501. Radom 2009 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
C-130 E Herkules nb 1501. Radom 2009 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

Następne samoloty C-130. 2009 rok.

W 2009 roku, trwało nadal szkolenie personelu 14. ELTr w zakresie eksploatacji i procedur związanych z użytkowaniem samolotów C-130 Herkules. W tym celu w dniach 16-14.06.2009 roku. w Powidzu przebywała 40 osobowa grupa żołnierzy ze 182. Skrzydła Transportowego Powietrznej Gwardii Narodowej stanu Illinois, którzy przybyli do Polski na pokładzie amerykańskiego samolotu C-130 Hercules.

Jesienią 2009 roku, już było wiadomo, że kolejny C-130 dla Polski nie przyleci w tym roku. Amerykanie poczuwając się do niedotrzymania warunków umowy podjęli jednostronnie decyzję przekazaniu SP RP innego samolotu.

W dniu 20.10.2009 roku, na lotnisku w Powidzu wylądował kolejny C-130 nb 1506 Przeznaczony dla 14. ELTr. Jednak nie jest to kolejny z partii 4 maszyn przewidzianych dla Polski. Dostawa drugiego C-130 dla Polski znacznie się opóźniła, dlatego ten samolot został wypożyczony od amerykanów celem prowadzenia szkolenia załóg C-130. Maszyna przybyła z Rammstein, dużej bazy USAF. Załoga amerykańska pozostała cały dzień w Polsce celem pokazania różnic w wyposażeniu miedzy tym samolotem, a samolotami zamówionymi przez SP RP. Szkolenie zakończono wspólnymi lotami z mieszanymi załogami. Zdaniem dowódcy 14. eltr, ppłk. pil. Mieczysława Gaudyna, różnice w wyposażeniu nie są duże; to przecież ten sam samolot w tej samej wersji E, którą mamy w kraju od marca. Oczywiście, są pewne niuanse, ale nie wzmagają one od naszego personelu zmiany wyuczonych nawyków i innego rozkładania uwagi w kabinie.

Mimo, że samolot witany był na Okęciu w Warszawie, to jego lotniskiem macierzystym przez najbliższy czas będzie lotnisko w Powidzu. To nic, że ma oznaczenia identyfikacyjne USAF. Za kilka dni Polskie znaki rozpoznawcze Sił Powietrznych RP: numer 1506 i biało-czerwone szachownice.

Od rana było już wiadomo, że 2.11.2009 roku, w Powidzu wyląduje kolejny C-130 E. Ten sam, którym przylecieli instruktorzy w celu przeprowadzenia zajęć oraz wykonania wspólnych lotów mających zapoznać Polskie załogi C-130 z 14. ELTr z różnicami występującymi w kokpicie samolotu. Minęły dwa tygodnie i samolot jest na miejscu, zgodnie z umową na 11 miesięcy. Tak, jak pierwotnie zakładano, został on nieodpłatnie użyczony stronie Polskiej ze względu na opóźnienia w dostawie kolejnych maszyn. Zadaniem użyczonego C-130 E będzie wsparcie procesu szkolenia lotniczego.

Na przylot samolotu czekali: Dowódca 3. SLTr. gen. bryg. pil. Tadeusz Mikutel, Szef Szkolenia 3. SLTr płk mgr inż. pil. Michał Erdmański, Dowódca 14. ELTr ppłk pil. Mieczysław Gaudyn, Z-ca Dowódcy 33. BLot. ppłk mgr inż. Andrzej Górnicki, Szef Wydziału Techniki Lotniczej 3. SLTr ppłk mgr inż. Roman Bąk, Dowódca Dywizjonu Lotniczego ppłk mgr inż. Robert Nowak. Samolot do Powidza przybył zgodnie z planem. Nosił jeszcze oznaczenia USAF i nb RS 73 299 i już wkrótce otrzymał Szachownice i nb 1506. Dotychczas służył w bazie Rammstein.

Zestawienie samolotów C-130 Hercules.

Nb 1501 Nr 70-127773, ex nb 4428 – dostarczony 24.03.2009 rok. Imię własne „The Queen of hangar” (królowa hangaru), lub tylko Queen. Od marca 2009 roku, do lipca 2011 roku, spędził w powietrzu 900 godzin.


Nb 1502 Nr 70-1262, ex nb 4426 – dostarczony 25.04.2010 rok. Imię własne Cobra (Kobra), ale imię to większości lotników się nie podoba.


Nb 1503 Nr 70-1272, ex nb 4414 – dostarczony 16.11.2010 rok. Nie ma imienia własnego.


Nb 1504 Nr 70-1276, ex nb 4435 – dostarczony 16.09.2011 rok. Ma imię „Charlone” nadane przez jednego z amerykańskich mechaników. W 2018 roku, z okazji 100-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę, samolot na usterzeniu pionowym otrzymał namalowanego stylowego "Orła".


Nb 1505 Nr 70-1263, ex nb 4415 – dostarczony 23.07.2012 rok. W przypływie emocji otrzymał nazwę „Dreamliner”, co było nawiązaniem do początkowych kłopotów z samolotem komunikacyjnym Boeing B.787, ale większość lotników nazwy nie akceptuje.


Nb 1506 ex nb 1299 – Nadplanowy, użyczony, dostarczony 2009-10-20 roku, utracony 2010-02-05 roku. (Zdarzenie obszernie opisano). Silniki i wyposażenie zdemontowano i dostarczono do Powidza. Płatowiec pozostał w Afganistanie, jako pomoc szkoleniowa dla strażaków.


Nb 1507 ex nb 21856 – Nadplanowy, w zamian za utracony C-130 nb 1506. Przyleciał do Polski w dniu 2010-09-29. Przekazany w dniu 2010-10-15. W lipcu 2011 roku, wyczerpał mu się resurs i pozostał w Polsce jako pomoc dydaktyczna. Został przekazany bezpłatnie stronie Polskiej z przeznaczeniem do szkolenia techników i obsług naziemnych.

Nb 1508 – Na zasadach użyczenia od maja 2011 roku, samolot C-130 w Polskich barwach, wypożyczony z 314th Airlift Wing z Little Rock w stanie Arkansas. Został przysłany w miejsce uziemionego samolotu nb 1507. Powrócił do USA po przylocie C-130 nb 1505, czyli z końcem lipca 2012 roku. Imię własne Czesio.

Zadania 33. Bazy Lotniczej:

Do głównych zadań 33. Bazy Lotniczej należy zabezpieczenie i ubezpieczenie lotów bojowych statków powietrznych. Przede wszystkim 14. ELTr, eksploatującej samoloty M-28 Bryza i C-130 Herkules. Ale także licznych innych maszyn SP RP i innych państw NATO. Tyczy się to głównie samolotów wykorzystujących Polskie poligony. Baza jest utrzymywana w wysokiej gotowości bojowej i mobilizacyjnej. Przez ostanie 10 lat Lotnisko Powidz było miejscem związanym z wieloma ćwiczeniami Polskich Sił Zbrojnych i innych sił NATO. Można się doliczyć blisko 50 takich ćwiczeń operacyjno-taktycznych. 33. Baza Lotnicza ze względu na położenie posiada predyspozycje i możliwości do przyjmowania wszelkich statków powietrznych; począwszy do samolotów szkolnych, szkolno-bojowych, bojowych, transportowych ( lekkich, średnich i ciężkich ), samolotów rozpoznawczych i dowodzenia powietrznego, rządowych-VIP.

Metryczka 33. BLot.

Dowódca 33. Bazy Lotniczej – płk dypl. pil. Lesław Dubaj. Zastępca dowódcy 33. Bazy Lotniczej – ppłk mgr inż. Andrzej Górnicki. Szef Sztabu 33. Bazy Lotniczej – ppłk mgr inż. Piotr Miłończyk. Rzecznik prasowy 33. BLot Powidz mjr Grzegorz Schmidt tel. /063/ 277-4121. Adres: Jednostka Wojskowa 3293. ul.Witkowska 8. 62-430 Powidz.

Opracował Karol Placha Hetman