Warszawa 2023-03-28
Amerykański bombowiec Rockwell B-1 Lancer.
Rockwell B-1 Lancer to jest amerykański międzykontynentalny ciężki samolot bombowy precyzyjnego uderzenia. Samolot pierwszy lot wykonał w dniu 23 grudnia 1974 roku. Wprowadzenie do służby nastąpiło w dniu 1 października 1986 roku. Zbudowano 104 egzemplarze. Rockwell B-1 Lancer to bombowiec, o zmiennej geometrii skrzydeł. Samoloty są eksploatowane przez USAF. B-1B jest to jeden z trzech bombowców strategicznych służących we flocie USAF, obok bombowca B-2 Spirit i bombowca B-52 Stratofortress. Samoloty B-1B stanowią ważny element odstraszania dla agresywnej polityki państwa moskiewskiego.
Projekt samolotu B-1 powstał w 60-latach XX wieku, jako próba połączenia prędkości Ma-2 (B-58 Hustler) oraz dużego udźwigu (B-52 Stratofortress). Po długiej serii badań, firma Rockwell International (która obecnie wchodzi w skład Boeing) wygrała konkurs na projekt samolotu B-1A. Samolot charakteryzował się prędkością Ma-2,2 na dużej wysokości oraz prędkością Ma-0,85 na wysokości 30 - 100 m. Samolot B-1A został oblatany w dniu 23 grudnia 1974 roku. W tym czasie nastąpiło zbliżenie w stosunkach USA - CCCP, którego kulminacją był wspólny lot kosmiczny SOJUZ - APOLLO. Były także rozmowy rozbrojeniowe. Dlatego w 1977 roku, program B-1A został zawieszony, po zbudowaniu czterech prototypów.
Atak zbrojny CCCP na Afganistan, zweryfikował politykę USA wobec państwa moskiewskiego. W efekcie, w 1981 roku, wznowiono prace nad bombowcami B-1 oraz B-2. Projekt B-1A został zmieniony. Zmniejszono wymagania co do prędkości maksymalnej, ustalając ja na Ma-1,3 na dużej wysokości oraz Ma-0,96 na małych wysokościach. Zwiększono udźwig samolotu. Poprawiono możliwości operacyjne, montując nowoczesna elektronikę. Poprawiono aerodynamikę oraz rozwiązania konstrukcyjne płatowca. Samolot zabiera teraz więcej paliwa i większą masę uzbrojenia. Przekonstruowano komory bombowe. Teraz są trzy komory; dwie przed centropłatem i jedna za centropłatem.
Nowy samolot B-1B został oblatany w 1986 roku i podpisano kontrakt na zbudowanie 100 samolotów dla USAF. Kontrakt wykonano w całości. Ostatni samolot dostarczono w 1988 roku. Po rozwiązaniu wojsk SAC, samoloty B-1B zostały przystosowane do roli konwencjonalnych samolotów bombowych. Wkrótce jednak samoloty przystosowano do przenoszenia pocisków manewrujących. Pierwsze użycie bojowe samolotów B-1B nastąpiło podczas operacji Desert Fox w 1998 roku. W 2020 roku, na stanie USAF było 45 samolotów B-1B. Przewidywany czas eksplotacji samolotów to 2035 rok.
Konstrukcja B-1B.
Samolot B-1B otrzymał bardzo nowoczesny płatowiec, który ma skrzydła o zmiennej geometrii oraz kadłub typu nośnego. Samolot napędzany jest czterema silnikami turbowentylatorowymi, które umieszczono pod centropłatem, w dwóch gondolach. Skrzydła są odchylane pod kątem od 15 stopni do 67,5 stopnia. Czas obrotu skrzydeł wynosi 15 sekund. Profil skrzydła NACA69-190-2. Ustawienie skrzydeł do przodu jest używane do startów, lądowań i ekonomicznych przelotów na dużych wysokościach. Ustawienia skrzydeł do tyłu jest używane w lotach poddźwiękowych i naddźwiękowych. Aby przeciwdziałać turbulencji na małych wysokościach zastosowano małe trójkątne powierzchnie sterowe w pobliżu nosa samolotu.
W przeciwieństwie do samolotu B-1A, to samolot B-1B nie może osiągnąć prędkości Ma-2. Jego maksymalna prędkość wynosi Ma-1,25 (około 950 mil na godzinę lub 1 530 km / h na dużej wysokości). Ale jego prędkość na niskim poziomie wynosi do Ma-0,92 (700 mil na godzinę, 1 130 km / h). Z uwagi na możliwość uszkodzeń wlotów powietrza i silników, w lotach na niskim pułapie, w lotach treningowych nie lata się z maksymalnymi prędkościami. Kanały powietrzne przed silnikami biegną w kształcie litery „S”, aby uniemożliwić odbicie echa radarowego od łopatek wentylatora.
Silnik B-1A został nieznacznie zmodyfikowany, aby wyprodukować GE F101-102 dla B-1B, z naciskiem na trwałość i zwiększoną wydajnością. Rdzeń silnika był następnie używany w kilku innych silnikach, w tym w GE F110 używanym w wariantach samolotów F-14 Tomcat, F-15 K / SG i późniejszych wersjach General Dynamics F-16 Fighting Falcon. Jest również podstawą dla silnika GE F118 używanego w B-2 Spirit i U-2S, ale bez układu dopalacza. Rdzeń silnika F101 jest również używany w silniku cywilnym CFM56. Zespół napędowy 4 × silniki turbowentylatorowe General Electric F101-GE-102 z dopalaniem, ciąg 17 390 lbf (77,4 kN) każdy na sucho, 30 780 lbf (136,9 kN) z dopalaczem.
Samolot wyposażono w jednostkę pomocniczą APU. Silnik ten można uruchomić już w momencie wchodzenia na pokład lotników, co skraca czas startu.
Głównym komputerem w samolocie B-1 jest IBM AP-101, który był również używany w promach kosmicznych (wahadłowcach) oraz jest używany w bombowcu B-52. W samolocie zamontowano radar Westinghouse (obecnie Northrop Grumman) AN / APQ-164 z elektronicznym sterowaniem wiązką. W 1995 roku, do awioniki dodano układ Global Positioning System (GPS). Elektronika obronna B-1B obejmuje radar ostrzegawczy Eaton AN / ALQ-161A i defensywny system zakłócający.
Załoga składa się z 4 lotników; dowódca statku powietrznego, pilot, oficer systemów ofensywnych i oficer systemów obronnych. Lotnicy siedzą w jednym kokpicie; piloci z przodu, oficerowie wyposażenia w tyle. Każdy lotnik ma indywidualny fotel katapultowy, który jest wystrzeliwany w górę, po odrzuceniu włazu nad głową lotnika. Nie zastosowano systemu ratunkowego takiego jak w samolocie B-1A oraz F-111.
Dane T-T B-1B:
Rozpiętość 137 ft (42 m) - 79 ft (24 m) swept. Długość 146 ft (45 m). Wysokość 34 ft (10 m). Powierzchnia nośna 1,950 sq ft (181 m2). Masa własna 192,000 lb (87,090 kg). Masa startowa 326,000 lb (147,871 kg). Masa maksymalna 477,000 lb (216,364 kg). Prędkość maksymalna 721 kn (830 mph, 1,335 km/h) na 40,000 ft (12,000 m), 608 kn (1,126 km/h) na 200–500 ft (61–152 m). Prędkość maksymalna Ma-1,25. Zasięg 5,100 nmi (5,900 mi, 9,400 km). Zasięg bojowy 2,993 nmi (3,444 mi, 5,543 km). Pułap operacyjny 60,000 ft (18,000 m). Masa uzbrojenia 50,000 pounds (23,000 kg).
Opracował Karol Placha Hetman