Misja PKW Orlik 3. 2010r.

Kraków 2010-09-15

Polski Kontyngent Wojskowy Orlik 3 na Litwie.

Misja Orlik 3.

To już po raz trzeci Polskie Siły Powietrzne uczestniczyły w obronie przestrzeni powietrznej państw bałtyckich należących do NATO; Litwy, Łotwy i Estonii.

Niestety ta misja przebiegała w cieniu żałoby narodowej po zamachu na samolot Tu-154 M nb 101 i stracie Prezydenta Rzeczypospolitej Lecha Kaczyńskiego, jego małżonki, Prezydenta Rzeczypospolitej Na Uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego, kilku wysokich dowódców Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej, Marszałka Sejmu, posłów na Sejm Rzeczypospolitej i wielu innych wspaniałych Polaków. Większość katolicko-narodowej prawicy. Łącznie 96 osób. Byli oni w podróży na obchody 70-tej rocznicy mordu katyńskiego.

Z tego powodu "Misja Orlik 3" nie była dostrzeżona w prasie. Nawet ta lotnicza prasa nie rozpisywała się na temat tego ważnego zadania. Poza tym plotki głosiły, iż po raz pierwszy w tej misji udział wezmą Polskie Jastrzębie. Najgroźniejsza obecnie broń przeciwko naszemu potencjalnemu przeciwnikowi, jakim jest Kreml. Tak się jednak nie stało. Zaszczyt służby przypadł po raz drugi 1. ELT Mińsk Mazowiecki. Szkolenie zgrywające personelu wyznaczonego do pełnienia służby odbyło się w dniach 6-15.04.2010 roku, na terenie 23. BLot w Mińsku Mazowieckim. Finałowym etapem szkolenia było ćwiczenie certyfikujące kontyngent JASTRZĄB 10, którego kierownikiem był Szef Szkolenia Sił Powietrznych gen. dyw. pil. Anatol Czaban. Ćwiczenie, kontrolowane przez zespół oficerów z Dowództwa Operacyjnego i Dowództwa Sił Powietrznych z gen. dyw. pil. Sławomirem Dyganowskim na czele, miało na celu sprawdzenie personelu latającego i zabezpieczającego oraz systemów dowodzenia łączności przed przekazaniem kontyngentu z Dowództwa Sił Powietrznych do Dowództwa Operacyjnego SZ NATO odpowiadającego za wszystkie misje prowadzone przez Wojsko Polskie poza granicami kraju. W trakcie ćwiczenia przeprowadzono szereg epizodów, w tym również związane z realnym przechwyceniem samolotów naruszycieli przestrzeni powietrznej przez pilotów pary dyżurnej QRA na samolotach MiG-29.

Przygotowanie do misji.

Ta "Misja Orlik 3" jak i poprzednie, odbywała się w ramach Air Policing i bazą było Lotnisko Saiulai ( Szawle ). Termin od 30.04.2010 roku do 31.08.2010 roku. Dowódcą polskiej jednostki został ppłk pilot Robert Kozak.

Pod względem operacyjnym, w ramach Zintegrowanego Systemu Obrony Powietrznej NATO ( NATINADS ), siły wykonujące zadania Air Policing polegają Combined Air Operation Centre 2 ( CAOC 2 ). W systemie dowodzenia narodowego PKW ORLIK 3 od dnia 23.04.2010 roku, podporządkowany był Dowództwu Operacyjnemu Sił Zbrojnych NATO.

Głównymi celami pełnienia misji wojskowego nadzoru w przestrzeni powietrznej państw bałtyckich są:

• zapewnienie ochrony ludności i sił zbrojnych.
• zapewnienie pomocy załogom statkom powietrznych znajdujących się w sytuacjach awaryjnych.
• prowadzenie rozpoznania sytuacji powietrznej i ochrony przestrzeni powietrznej państw bałtyckich.

Podstawę do sformowania PKW ORLIK 3, jako jednostki wojskowej, stanowi etat PKW. PKW Orlik był samodzielna jednostką. Kontyngent tworzyli:

• piloci z 1. ELT.
• personel techniczny wydzielony ze składu 23. BLot i 1. ELT.
• personel nawigatorski wydzielony z 21., 22., 31., 32. Ośrodka Dowodzenia i Naprowadzania.
• personel zabezpieczenia logistycznego, łączności oraz administracyjno-sztabowy wydzielony z innych jednostek Sił Powietrznych.
• żołnierze ze składu Żandarmerii Wojskowej.

Dokumenty narodowe regulujące udział PKW Orlik 3 w misji Air Policing w przestrzeni powietrznej państw bałtyckich;

• Postanowienie P.O. Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 12.04.2010 roku, o użyciu Polskiego Kontyngentu Wojskowego w składzie Sił Sojuszniczych Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego do realizacji misji wojskowego nadzoru przestrzeni powietrznej Republiki Estońskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Łotewskiej.
• Decyzja Nr 259/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 3.08.2009 roku, w sprawie przygotowania, przemieszczenia i funkcjonowania Polskiego Kontyngentu Wojskowego w składzie Sił Sojuszniczych Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego w misji wojskowego nadzoru przestrzeni powietrznej w rejonie Państw Bałtyckich.
• Rozkaz Nr Z-554/Oper/DO SZ Szefa Sztabu Generalnego WP z dnia 13.08.2009 roku, w sprawie sformowania i przygotowania Polskiego Kontyngentu Wojskowego w składzie Sił Sojuszniczych Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego do realizacji misji wojskowego nadzoru przestrzeni powietrznej w rejonie Państw Bałtyckich.
• Rozkaz Nr 155/Oper/DO SZ Szefa Sztabu Generalnego WP z dnia 2.03.2010 roku, w sprawie przemieszczenia i funkcjonowania Polskiego Kontyngentu Wojskowego w składzie Sił Sojuszniczych Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego do realizacji misji wojskowego nadzoru przestrzeni powietrznej w rejonie Państw Bałtyckich.
• Rozkaz nr 12 Dowódcy Operacyjnego Sił Zbrojnych z dnia 10.03.2010r. w sprawie przemieszczenia i funkcjonowania Polskiego Kontyngentu Wojskowego w składzie Sił Sojuszniczych Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego do realizacji misji wojskowego nadzoru przestrzeni powietrznej w rejonie Państw Bałtyckich (Air Policing).

Przygotowanie kontyngentu do misji Air Policing. W ramach przygotowań do realizacji misji Air Policing w rejonie Państw Bałtyckich przeprowadzono m. in.:

• w dniach 07 – 13.04.2010r., w 23. Bazie Lotniczej w Mińsku Mazowieckim zrealizowano szkolenie PKW ORLIK 3 do realizacji misji Air Policing w rejonie państw bałtyckich.
• w dniach 14-15.04.2010r. przeprowadzono ćwiczenie certyfikujące pk. JASTRZĄB 10 nt. „Prowadzenie nadzoru przestrzeni powietrznej (Air Policing)”.
• zrealizowano również dwa rekonesanse rejonu pełnienia misji (lotnisko Szawle) w dniach 28.12.2009 r. oraz 15-16.03.2010r.

Kontyngent osiągnął pełną gotowość stanu osobowego PKW oraz gotowość do przemieszczenia w rejon misji sprzętu i stanu osobowego PKW 16.04.2010r. Osiągnięcie gotowości do pełnienia dyżuru przez PKW ORLIK 3 w przestrzeni powietrznej państw bałtyckich nastąpi 30.04.2010r. tego samego dnia nastąpi przekazania PKW ORLIK 3 Naczelnemu Dowódcy Sojuszniczych Sił w Europie ( SACEUR ) w ramach dowodzenia sojuszniczego.

Zgodnie z uzgodnieniem ze stroną litewską zawartym w porozumieniu technicznym (Technical Arrangment – TA) strona litewska jako państwo gospodarz (Host Nation) zobowiązała się do zabezpieczenia:

• ochrony i obrony obszaru bazy lotniczej.
• zakwaterowania.
• materiałów pędnych i smarów.
• łączności telefonii komórkowej.
• transporty personelu na terenie Litwy.
• zabezpieczenia przeciwpożarowego.
• wsparcia medycznego.

Podjęcie służby.

Uroczyste pożegnanie PKW ORLIK 3 odbyło się 23.04.2010r. na lotnisku 23 Bazy Lotniczej w Mińsku Mazowieckim. Podczas uroczystości nastąpiło przekazanie kontyngentu w podporządkowanie Dowódcy Operacyjnemu SZ.

W dniu 30.04.2010r. Polacy przejęli służbę od Francuskich Sił Powietrznych. W przekazaniu zadania uczestniczyły oba kontyngenty oraz przedstawiciele gospodarzy z wiceministrem obrony Litwy panem Rimas-Stanislovas JONATIS i dowódcą Litewskich Sił Powietrznych B. Gen Artura LEITA na czele, oraz przedstawiciele Łotwy i Estonii. Państwa przekazujące dyżur reprezentowali Ambasador Francji pan Francis LAUMONIER i Ambasador Polski pan Janusz SKOLIMOWSKI oraz przedstawiciele Sił Zbrojnych obu krajów w tym, ze strony Polskiej, gen. bryg. pil. Stefan RUTKOWSKI i gen. bryg. Cezary PODLASIŃSKI. Minutą ciszy uczczono ofiary narodowej tragedii Tu-154 M nb 101. W swoich przemówieniach przedstawiciele Litwy i Francji oprócz życzeń powodzenia i lotniczego szczęścia przekazywali również słowa kondolencji z powodu niedawnej straty, jaką poniosła Rzeczpospolita Polska oraz jej Siły Zbrojne. B. Gen. Michel LENE z Dowództwa Obrony Powietrznej i Operacji Powietrznych Francji podkreślił, że przejmowanie odpowiedzialności za ochronę przestrzeni powietrznej państw bałtyckich przez Polskę w tak bolesnym czasie jest dowodem na siłę i sprawność Polskich Sił Zbrojnych.

Dowódca 1. Skrzydła Lotnictwa Taktycznego gen. bryg. pil. Stefan RUTKOWSKI reprezentujący Dowództwo Sił Powietrznych podkreślił, że misja musi zostać wykonana dla NATO, jego dnia dzisiejszego i dla przyszłości. Złożył on również lotnicze życzenia bezpiecznych lotów i powodzenia w wykonywaniu misji poza granicami kraju żołnierzom wyznaczonym do pełnienia służby na straży przestrzeni powietrznej Sojuszu Północnoatlantyckiego. Ceremonię zakończył wspólny lot kończących służbę francuskich Mirage 2000 i przejmujących od nich dyżur Polskich MiG-29.

Służba.

Jednostka pełniła dyżury nieprzerwanie, 24 godziny na dobę, przez 7 dni w tygodniu. Właściwa praca zmiany dyżurnej strzegącej bałtyckiego nieba oraz całości kontyngentu zapewniona jest dzięki szybkiemu rozwinięciu systemu dowodzenia i łączności przez sekcję S-6 PKW. Funkcjonowanie kontyngentu był także sprawdzianem dla logistyki PKW. Szeroko korzystano z doświadczeń poprzednich misji.

Nawigatorzy pełnili służbę w CRC w Karmelavie koło Kowna. Lotniskami zapasowymi będą międzynarodowe porty lotnicze: Ryga, Wilno, Kowno, Tallin oraz Tampere w Finlandii.

PKW Orlik 3 dysponował 4 samolotami MiG-29. Tym razem wszystkie w wersji jednomiejscowej; MiG-29 nb 105, 111, 114, 115. Wynikło to z doświadczeń poprzednich misji. Trzeba pamiętać, iż MiG-29 UB nie dysponuje stacja radiolokacyjną. Z pośród tych 4 maszyn zawsze dwie maszyny były gotowe do startu z pełnym zatankowaniem i uzbrojeniem. Pozostałe dwie były zdolne do lotu w ciągu kolejnych kilkudziesięciu minut. 
Przez 4 miesiące dyżuru Polscy piloci wykonali około 160 lotów spędzając w powietrzu około 210 godzin. W tych lotach realizowano głownie tzw. tango scramble – misje treningowe. Zapoznawano się z systemami wojskowymi potencjalnego przeciwnika w tamtym rejonie, czyli rosji. Misja była także okazją do wspólnych treningów powietrznych z pilotami litewskimi, którzy dysponują szkolno-bojowymi samolotami L-39 Albatros. Wspólne loty umożliwiały doskonalenie umiejętności walki powietrznej oraz procedur wykrycia, przechwycenia i identyfikacji samolotów naruszających przestrzeń powietrzną.

Oprócz wykonywania zadań mandatowych, Polscy żołnierze z PKW Orlik 3 podjęli się realizacji przedsięwzięć z zakresu CIMIC ( współpracy cywilno-wojskowej ), w głównej mierze pomocy jednemu z okolicznych domów dziecka. Była to kontynuacja pomocy, jaką nieśli również żołnierze Polscy poprzednich dwóch PKW Orlik. Dom dziecka w miejscowości Pakruoje ( około 50 km od Siauliai ) został objęty pomocą Polskich żołnierzy już w czasie pierwszej misji Polskich lotników w 2006r. Żołnierze PKW Orlik 3 z własnych środków pomogli w rozbudowie sieci komputerowej w nowym budynku placówki. Wychowankom podarowano także komputery oraz drobne upominki. Dzieci były również gośćmi w miejscu stacjonowania kontyngentu.

Innym wyrazem dobrej współpracy z mieszkańcami Litwy były częste wizyty młodzieży szkolnej, nauczycieli oraz pracowników różnych instytucji na terenie PKW, w czasie, których zapoznawano ich z zadaniami misji Air Policing, jej historią oraz wykorzystywanym sprzętem.

Żołnierze PKW zapraszani byli również na lokalne uroczystości i obchody świąt państwowych. Polskie MiG-29, na oficjalne zaproszenie władz, swoimi przelotami uświetniły przebieg świąt narodowych we wszystkich państwach bałtyckich: Litwie, Łotwie i Estonii.

Zakończenie zadania.

W dniu 31.08.2010r. planowano, iż PKW Orlik 3 przekaże obowiązki kontyngentowi Belgijskich Sił Powietrznych. Tak się jednak nie stało. Służbę od Polskich Sił Powietrznych przejęli amerykanie.

W dniu 25.08.2010r. o godzinie 14;20 na lotnisku Saiulai wylądowały 4 amerykańskie F-15, które stacjonują na co dzień w brytyjskim Lakenheath. Uroczystość przekazania „symbolicznego klucza do nieba państw bałtyckich” pomiędzy Dowódcami PKW ORLIK 3 ppłk pil. Robertem KOZAKIEM i USA DET LTC Skip PRIBYL odbyła się w dniu 1.09.2010r. o godzinie 10;00. W tym dniu zakończy się czteromiesięczny okres Polskiego dyżuru. Amerykanie dyżur podjęli już po raz trzeci. Żołnierze i samoloty wyznaczone do dyżuru w państwach bałtyckich, na co dzień stacjonują w Bazie Lotniczej Królewskich Sił Powietrznych w Lakenheath w pobliżu Suffolkw Anglii i należą do 48. Skrzydła Lotnictwa Myśliwskiego (ang. 48th Fighter Wing). Ich misja, 25. rotacja sił NATO w państwach bałtyckich, będzie trwała do końca grudnia 2010r.

W uroczystości wzięli udział m.in. Szef Obrony Litwy gen.dyw. Arvydas POCIUS, Ambasador Stanów Zjednoczonych na Litwie pani Anne E. DERSE, szef sekcji konsularnej Polskiej Ambasady na Litwie pan Stanisław KARGUL, Attache wojskowy RP na Litwie płk. Zbigniew WASIELEWSKI oraz reprezentanci władz Łotwy i Estonii. Władze wojskowe reprezentowali ze strony gospodarzy Dowódca Sił Powietrznych Litwy gen.bryg. Artūras LEITA, zastępca dowódcy amerykańskiej 3 Air Force z Ramstein gen.dyw. Mark R. ZAMZOW. Dowództwo Operacyjne Sił Zbrojnych RP, któremu podporządkowany był Polski kontyngent w czasie trwania misji reprezentował Szef Centrum Dowodzenia Dowództwa Operacyjnego kontradmirał Adam MAZUREK, przedstawicielem Siły Powietrzne RP był Zastępca Dowódcy – Szef Sztabu Sił Powietrznych gen.bryg.pil. Sławomir KAŁUZIŃSKI. Obecni również byli dowódcy jednostek współdziałających z Polskim kontyngentem wojskowym CRC Karmelave i Bazy Litewskich Sił Powietrznych w Siauliai oraz zaproszeni goście. W swoich wystąpieniach Szef Obrony Litwy gen.dyw. Arvydas POCIUS podziękował Polskim żołnierzom za doskonałe wykonanie zadań i bardzo dobrą współpracę z litewskimi żołnierzami. Przemawiający w imieniu Polaków kontradmirał Adam MAZUREK złożył amerykanom lotnicze życzenia tylu samo lądowań co startów i równie owocnej i bezpiecznej misji. Wyrazem jakości realizowanych zdań jest fakt wyróżnienia trzech żołnierzy PKW ORLIK 3 litewskimi medalami „Medal of Momento” przez Ministra Obrony Narodowej Litwy.

Polscy lotnicy kolejny raz na straży bałtyckiego nieba staną prawdopodobnie w 2012 roku.

W tym samym dniu, to jest 1.09.2010r. PKW Orlik 3 został powitany w Rzeczypospolitej. Po zakończeniu Misji Orlik 3 powitanie PKW odbyło się nie w 23 BLot Mińsk Mazowiecki, ale w 22 BLot Malbork. ( Brak komentarza – dlaczego w Malborku? ). Uroczystość powitania nastąpiła w obecności; Dowódcy Sił Powietrznych gen. broni pil. Lecha Majewskiego, Szefa Sztabu-Zastępcy Dowódcy Operacyjnego gen. dyw. Jerzego Michałowskiego oraz Ministra Obrony Narodowej Bogdana Klicha.

Około godziny 14;00 nad Lotnisko Malbork nadleciały 4 MiG-29 powracające z Litwy. Przedefilowały nad DS. i po kolejnym kręgu nadlotniskowym wylądowały. Towarzyszyły im 2 transportowe samoloty CASA C-295 M z częścią kadry. Pozostała kadra PKW Orlik 3 powróciła do kraju transportem kołowym. Wszystkie 6 maszyn podkołowało na CPPS w pobliżu trybuny honorowej. Dowódca PKW ORLIK 3 – ppłk pil. Robert Kozak przekazał Ministrowi Bogdanowi Klichowi flagę państwową i złożył meldunek o pozytywnym zakończeniu misji AIR POLICING.

Opracował Karol Placha Hetman