Mirosławiec 2012-03-14
Poprzedni rozdział o Lotnisku w Mirosławcu zakończyliśmy na końcu drugiej wojny światowej.
Historia Polskiego Lotniska Mirosławiec.
Polska historia Lotniska Mirosławiec rozpoczęła się w 1951 roku.
1944 rok.
Formowanie 8. Pułku Lotnictwa Szturmowego rozpoczęto na przełomie września i października 1944 roku, na terenie CCCP, w okolicach Charkowa na lotnisku Wołczańsk. Za rozpoczęcie formowania przyjęto datę 12.10.1944 roku. (Według innych źródeł 10.12.1944 rok).
Podstawą do formowania jednostki stanowiła dyrektywa Sztabu Gen. Nr 10/9954 z 07.09.1944 roku. Bazą, na której sformowano jednostkę był rosyjski 384. Pułk Lotnictwa Szturmowego przybyły ze składu 9. Brygady Zapasowej Armii Rosyjskiej. Dowódcą pułku został ppłk pil. Ruksza, który w kwietniu 1945 roku, zastąpiony został przez kpt. pil. Borysa Zimina. Personel latający Pułku stanowili rosyjscy piloci, którzy przybyli ze szkoły lotniczej w Czugujewsku, przeszkoleni na samolotach Po-2 i piloci frontowi, z doświadczeniem bojowym oraz Polscy strzelcy pokładowi przybyli do Pułku po ukończeniu kursu specjalistycznego w Kinelu i Graczówce. Pułk posiadał według etatu 30 samolotów bojowych Ił -2, samolot łącznikowy Po-2 i szkolno-treningowy typu UIŁ – 2. Liczba pilotów wynosiła 31 i było 35 strzelców pokładowych, ogółem stan osobowy Pułku wynosił 206 żołnierzy.
Rosjanie bardzo dbali o to, aby Polskie jednostki utworzone na terenie CCCP nie brały udziału w walkach na obszarach wschodnich Drugiej Rzeczypospolitej. Dlatego mimo iż wiele jednostek było gotowych do walki, zostały skierowane na front dopiero w marcu 1945 roku. Tak samo było z 8. PLSz. W końcu marca 1945 roku, Pułk oficjalnie zakończył szkolenie i otrzymał rozkaz przebazowania się do Polski. Polecenie to wykonano po poprawieniu się warunków pogodowych. W dniu 11.04.1945 roku, na Lotnisku Lublinek ( Łódź ) wylądowało 31 samolotów Pułku w tym 29 samolotów bojowych Ił-2. Reszta personelu przyjechała do Łodzi transportem kolejowym. Pułk dysponował 205 osobami w tym 33 załogi latające. Na Lotnisku Lublinek, Pułk szkoląc się oczekiwał rozkazu przebazowania na lotniska przyfrontowe, już w rejonie Odry.
W dniu 23.04.1945 roku, część personelu i sprzętu 8. PLSz przebazowano na Lotnisko Białołęki, a następnie w dniu 24.04.1945 roku, na Lotnisko Baranówko koło Myśliborza. Tu wylądowało 28 samolotów bojowych Ił-2 i jeden samolot szkolny UIł-2. Jedna załoga z 8. PLSz pilota ppor. Jerzego Burakowa, z powodu uszkodzenia maszyny nie doleciała i lądowała awaryjnie koło Słupcy.
Natychmiast po przebazowaniu podjęte zostały przygotowania do działań bojowych w dniu następnym. Zadanie było złożone, należało bowiem uderzeniami lotnictwa rozbić wojska niemieckie grupy gen. Steinera, które koncentrowały się przed frontem 1. Armii Wojska Polskiego z zamiarem przedarcia się do okrążonego Berlina.
W okresie od 24.04.1945 roku do 2.05.1945 roku, przez sześć dni, Pułk wykonywał około 90 lotów bojowych. Inne dane mówią, iż w okresie 16 dni pobytu na froncie ( od 24.04. do 09.05 1945 roku ) 8. PLSz prowadził działania w ciągu 6 dni. W tym okresie wykonano 104 loty bojowe w okresie 124 godz. 11 min. Na wojska wroga zrzucono około 300 bomb o ciężarze ponad 11 000 kg, wystrzelono około 200 pocisków rakietowych RS-82 oraz około 25 000 pocisków z działek i kaemów. W wyniku działań bojowych podpalono 3 samoloty przeciwnika na lotnisku Neuruppin, zniszczono około 20 samochodów, wywołano około 30 pożarów, wysadzono 2 magazyny amunicji. Obezwładniono ogień 2 baterii artylerii polowej i 4 baterii przeciwlotniczych, rozproszono batalion wojsk przeciwnika i zabito około 100 żołnierzy.
Podczas pobytu na froncie 8. PLSz działał z następujących lotnisk: Baranówko, Streinbeck i Vehlfanz. W trakcie działań bojowych pułk stracił jedną załogę ( ppor. Paweł Franin i plut. Piortowski ) i 2 samoloty, a kolejne 4 uległy uszkodzeniu. Ponadto w czasie działań uszkodzonych zostało 4 samoloty bojowe.
Natychmiast kiedy Stalin ogłosił, że niemcy skapitulowały, wydano rozkaz o przebazowaniu Polskich jednostek do Polski. Ponieważ powojenne granice naszej Ojczyzny jeszcze nie były ustalone, 8. PLSz przebazowano aż na Lotnisko Lublinek. Rzut powietrzny dotarł do Łodzi już 10.05.1954 roku. Pamiętajmy, że o wszystkim decydowała Moskwa.
W Łodzi 8. PLSz bazował do stycznia 1946 roku, kiedy to został rozformowany. Rozkaz o rozformowaniu 8. PLSz ma datę 22.01.1946 roku. Część kadry przeszła do innych jednostek, niektórych zdemobilizowano, pozostali powrócili do CCCP. Sprzęt Pułku przekazano do szkół lotniczych i do innych pułków szturmowych. Dokumenty Pułku przekazane zostały oficjalnie do archiwum, a faktycznie do Moskwy i tam niedostępne spoczywają. Z tych względów trudno jest odtworzyć pełniejszy zarys dziejów i działań bojowych 8. PLSz, niby Polskiej jednostki lotniczej.
1950 rok.
Prawdopodobnie z końcem 1950 roku, zapadła decyzja o ulokowaniu jednego z pułków lotniczych na Lotnisku Mirosławiec. W typowo zielonym garnizonie. W 1951 roku, wojskowe jednostki remontowo-budowlane przystąpiły do prac na Lotnisku.
1951 rok.
Z początkiem 50-lat z powodu wojny w Korei, Kreml naciska na Polskie Wojsko, aby rozwijało swoją siłę militarną. Następują istotne zmiany w strukturach Polskiego Lotnictwa Wojskowego. Lotnictwo rozrosło się organizacyjnie. Powstają nowe związki taktyczne, między innymi 16. Dywizja Lotnictwa Szturmowego. Stało się to na mocy Rozkazu Nr 070/Org. MON z dnia 11.07.1950 roku, oraz Rozkazu Dowódcy Wojsk Lotniczych Nr 0160/Org. z dnia 1.09.1950 roku.
Podstawowym Pułkiem w 16. Dywizji Lotnictwa Szturmowego jest 6. Pułk Lotnictwa Szturmowego, który od października 1952 roku, stacjonował na lotnisku w Pile. Na jego bazie rozpoczęło się formowanie 51. PLSz i 53. PLSz. Było to zgodne z Rozkazem Nr 096/Org. Z dnia 11.12.1951 roku. Dlatego za daty powstania 51. PLSz i 53. PLSz przyjmuje się dzień 11.12.1951 roku.
Formowanie 53. Pułk Lotnictwa Szturmowego rozpoczęto organizować na Lotnisku Bednary nieopodal Poznania. Lecz już w listopadzie 1952 roku, 53. PLSz przeniesiono na Lotnisko Mirosławiec, jako JW. 4449.
Ostatecznie 16. DLSz w Pile ma w swoim składzie trzy pułki:
- 6 PLSz w Pile
- 53 PLSz w Mirosławcu
- 51 PLSz w Pile
Także w listopadzie 1952 roku, 53. PLSz otrzymał sztandar. Według innych źródeł było to w październiku 1952 roku.Podstawowym samolotem Pułku był Ił-10, produkcji rosyjskiej bądź Czechosłowackiej. Ił-10 był konstrukcją przestarzałą, opracowaną w trakcie drugiej wojny światowej. Samolot już z początkiem 50-lat nie spełniał stawianych przed nim zadań. W zasadzie brak było typowych samolotów szturmowych, bo rosjanie takich maszyn w tym czasie nie projektowali. Pierwsza połowa 50-lat to był okres burzliwego rozwoju Polskiego Lotnictwa Wojskowego, ale sprzęt lotnictwa szturmowego pozostawał w cieniu.
Dopiero w 1955 roku, pierwsze samoloty z napędem turboodrzutowym pojawiają się w pułkach lotnictwa szturmowego. Były to przede wszystkim wycofywane z pułków lotnictwa myśliwskiego samoloty MiG-15 / Lim-1. Samolot Lim-1/2 nie jest typowym szturmowcem, dlatego Pułk zmienił charakter na myśliwsko-szturmowy. Ponieważ dotyczyło to wszystkich pułków szturmowych to i dywizje stały się myśliwsko-szturmowe. Jednocześnie samoloty tłokowe Ił-10 ( B-33 ) pozostały na uzbrojeniu do 1959 roku. W 53. PLSz całkowite przezbrojenie w samoloty z napędem turboodrzutowym nastąpiło dopiero w dniu 29.03.1960 roku. Ostanie loty na samolotach Ił-10 wykonano w Mirosławcu z końcem 1960 roku. Pułk w Mirosławcu był jednym z dwóch ostatnich w Polsce, który eksploatował samoloty Ił-10. Tym drugim był 48. PLSz. W Pułku w Mirosławcu podstawowym samolotem stał się Lim-2.
Przeszkolenie personelu latającego i technicznego z 53. PLSz na samoloty z napędem turboodrzutowym przeprowadzono na Lotnisku Bydgoszcz.
W 1957 roku, nastąpiły poważne zmiany strukturalne Polskiego Lotnictwa Wojskowego. Ich początkiem było powołanie do życia Układu Warszawskiego. W efekcie powołano między innymi Lotnictwo Operacyjne, które w czasie „W” stałoby się Armią Lotniczą. Nie wdając się w zawiły okres przemian powiedzmy tylko, że wszystkie Dywizje Lotnictwa Myśliwsko-Szturmowego znalazły się pod kierownictwem Lotnictwa Operacyjnego, także 16. DLM-Sz w Pile z podległymi pułkami, a wśród nich z naszym bohaterem 53. PLM-Sz. Dlatego też w 1957 roku, Pułk otrzymał nowy sztandar.
1960 rok.
Druga połowa 50-lat to czas intensywnego szkolenia personelu Pułku. Z końcem 1960 roku, znacznie wzrosła gotowość bojowa Pułku i wyszkolenie poszczególnych żołnierzy. Większość żołnierzy z personelu latającego dysponowała już I lub II Klasę pilota, co było sporym osiągnięciem.
W dniu 2.12.1960 roku, do 16. DLM-Sz na lotnisko w Pile przyleciały pierwsze upragnione samoloty szturmowe Lim-5 M. Były to prawdopodobnie 2 maszyny, a ich eksploatacja miała być próbna. Do maja 1961 roku, w Dywizji było już około 30 maszyn Lim-5 M. Łącznie Polski przemysł zbudował 60 tych maszyn. Niektóre z nich wyposażano dodatkowo w lotniczy aparat fotograficzny. Te samoloty oznaczano Lim-5 MR. Samoloty te trafiły także do Lotnictwa Marynarki Wojennej na Lotnisku Siemirowice. Nie ma dowodów na to, że samoloty Lim-5 M bazowały na terenie Lotniska Mirosławiec. Pewne jest natomiast, że piloci z 53. PLM-Sz brali udział w przeszkalaniu na nowy typ samolotu.
Nie wiem, jak konkretnie wyglądała eksploatacja Lim-5 M w 16 DLM-Sz w Pile. Wiadomo, iż pierwsze tygodnie eksploatacji samolotów Lim-5 M w Polskim Lotnictwie nie wypadły pozytywnie. Wystąpiło kilka awarii i katastrof. Samoloty zaczęto eksploatować ze znacznymi ograniczeniami, a po kilku miesiącach maszyny zwrócono wytwórcy, celem przeprowadzenia modernizacji. Polski przemysł lotniczy wykonał modyfikację opracowując samolot Lim-6 i budując 40 egzemplarzy. Lecz Wojsko ich nie przyjęło, żądając kolejnych poprawek. Tak powstał Lim-6 bis, który odniósł sukces i jak się okazało na długie lata zagościł na Polskim niebie. Poprzednio zbudowane samoloty Lim-5 M i Lim-6 w łącznej liczbie 100 maszyn zostały doprowadzone do standardu Lim-6 bis i wprowadzone na uzbrojenie. W kolejnych latach około 60 maszyn Lim-5 P zostało zaadoptowanych do celów szturmowych i otrzymały oznaczenie Lim-6 M.
1963 rok.
W 1963 roku, do 53. PLM-Sz w Mirosławcu zaczęły przylatywać pierwsze egzemplarze Lim-6 bis. Do Mirosławca w okresie 1963 – 1965, dostarczono na pewno 32 egzemplarze nowych Lim-6 bis. W kolejnych latach straty uzupełniano przebudowanymi Lim-6 M/MR.
Dostawy samolotów Lim-6 bis do 53. PLM-Sz w Mirosławcu.
| Lp / Lp | Nr / Nb | Data produkcji, data dostawy | Uwagi | |
|---|---|---|---|---|
| 1-40 | Lim-6 bis | 1J 04-01 do 1J 04-40 | Marzec – maj 1963r. | Pierwsza seria produkcyjna liczyła 40 maszyn powstałych z przebudowy Lim-6. Numery seryjne pozostawiono bez zmian. |
| Samoloty, które trafiły do Mirosławca. | ||||
| 1 | Lim-6 bis | 1J 04-05 / 405 | 28.03.1963r. | |
| 2 | Lim-6 bis | 1J 04-07 / 407 | 28.03.1963r. | |
| 3 | Lim-6 bis | 1J 04-08 / 408 | 28.03.1963r. | |
| 4 | Lim-6 bis | 1J 04-09 / 409 | 28.03.1963r. | |
| 5 | Lim-6 bis | 1J 04-11 / 411 | 28.03.1963r. | |
| 6 | Lim-6 bis | 1J 04-12 / 412 | 28.03.1963r. | |
| 7 | Lim-6 bis | 1J 04-13 / 413 | 28.03.1963r. | |
| 8 | Lim-6 bis | 1J 04-14 / 414 | 28.03.1963r. | |
| 9 | Lim-6 bis | 1J 04-15 / 415 | 28.03.1963r. | |
| 10 | Lim-6 bis | 1J 04-17 / 417 | 28.03.1963r. | |
| 11 | Lim-6 bis | 1J 04-25 / 425 | 29.04.1963r. | |
| 12 | Lim-6 bis | 1J 04-27 / 427 | 29.04.1963r. | W 2003r. – 2011r. samolot był eksponatem na lotnisko Łódź-Lublinek. |
| 13 | Lim-6 bis | 1J 04-29 / 429 | 29.04.1963r. | |
| 14 | Lim-6 bis | 1J 04-30 / 430 | 25.05.1963r. | |
| 15 | Lim-6 bis | 1J 04-31 / 431 | 25.05.1963r. | |
| 16 | Lim-6 bis | 1J 04-36 / 436 | 29.04.1963r. | |
| 17 | Lim-6 bis | 1J 04-37 / 437 | 29.04.1963r. | |
| 18 | Lim-6 bis | 1J 04-38 / 438 | 29.04.1963r. | |
| Lim-6 bis | 1J 04-… | 12.06.1963r. podczas wykonywania lotu przez ppor. pil. Cieśluka utracono pierwszego Lim-6 bis w wyniku usterki układu sterowania silnika, pilot się katapultował. ( 53 PLM-Sz ). | ||
| Lim-6 bis | 1J 04-… | W dniu 21.06.1963r. wydarzył się pierwszy śmiertelny wypadek, Lim-6 bis z 53 PLMSZ pilotowany przez kpt. pil. Kozaka rozbił się w pobliżu Mirosławca. | ||
| Lim-6 bis | 1J … | W dniu 11.09.1963r. kolejna katastrofa z ofiarą śmiertelną w 53 PLM-Sz, ppor. pil. Błahut uderzył w las podczas lotów na bombardowanie na poligonie w Nadarzycach. | ||
| 41-70 | Lim-6 bis | 1J 05-01 do 1J 05-30 | Sierpień – listopad 1963r. | Druga seria Lim-6 bis zbudowane od podstaw. 30 sztuk |
| Samoloty które trafiły do Mirosławca. | ||||
| 19 | Lim-6 bis | 1J 05-01 / 501 | 16.08.1963r. | |
| 20 | Lim-6 bis | 1J 05-02 / 502 | 16.08.1963r. | |
| 21 | Lim-6 bis | 1J 05-03 / 503 | 16.08.1963r. | |
| 22 | Lim-6 bis | 1J 05-05 / 505 | 16.08.1963r. | |
| 23 | Lim-6 bis | 1J 05-06 / 506 | 14.11.1963r. | |
| 24 | Lim-6 bis | 1J 05-07 / 507 | 14.11.1963r. | |
| 25 | Lim-6 bis | 1J 05-08 / 508 | 14.11.1963r. | |
| 26 | Lim-6 bis | 1J 05-09 / 509 | 14.11.1963r. | |
| 27 | Lim-6 bis | 1J 05-10 / 510 | 14.11.1963r. | |
| 28 | Lim-6 bis | 1J 05-16 / 516 | 14.11.1963r. | |
| 29 | Lim-6 bis | 1J 05-17 / 517 | 14.11.1963r. | |
| 71-110 | Lim-6 bis | 1J 06-01 do 1J 06-40 | Styczeń – marzec 1964r. | Trzecia seria Lim-6 bis także zbudowane od podstaw. 40 sztuk. Łącznie postał 110 sztuk. |
| Samoloty które trafiły do Mirosławca. | ||||
| 30 | Lim-6 bis | 1J 06-10 / 610 | 16.01.1964r. | |
| 31 | Lim-6 bis | 1J 06-13 / 613 | 16.01.1964r. | W 1979r. był pomalowany w kamuflaż. |
| 1-60 | Lim-6 bis | Wszystkie Lim-5 M przebudowano do standardu Lim-6 bis. Łącznie 60 sztuk. | ||
| 32 | Lim-6 bis | 1J 16-01 / 1601 | 15.06.1965r. | 1J 16-01, będący poprzednio eksperymentalnym CM 16-01 . 15.06.1965r. trafił do 53 PLMSZ. W 1984r. był pomalowany w kamuflażu. |
| 1963 – 1965r. | Łącznie zbudowano 3 + 170 Lim-6 bis | |||
| 1972 – 1978r. | Przebudowano około 60 sztuk Lim-5 P do standardu Lim-6 M / MR. | |||
| 1959-1978r. | Łącznie zbudowano 233 Lim-6 bis / M / MR |
Systematycznie podnoszona była wartość bojowa Pułku. Jednostkę, za doskonałe przygotowanie bojowe i wyniki szkoleniowe wielokrotnie wyróżniano. Jednostka też miała wkład w liczne pokazy lotnicze. Podczas defilady z okazji 1000-Lecia Państwa Polskiego w 1966 roku, piloci Pułku zademonstrowali figurę „Miecz Chrobrego”.
Lecz te wyniki były także okupione stratami i tragediami;
W dniu 12.06.1963 roku, podczas wykonywania lotu przez ppor. pil. Cieśluka utracono pierwszy samolot Lim-6 bis, w wyniku usterki układu sterowania silnika. Pilot się pomyślnie katapultował.
W dniu 21.06.1963 roku, wydarzył się pierwszy śmiertelny wypadek, Lim-6 bis z 53 PLM-Sz pilotowany przez kpt. pil. Kozaka rozbił się w pobliżu Mirosławca. Cześć Jego Pamięci!
W dniu 11.09.1963 roku, była kolejna katastrofa z ofiarą śmiertelną w 53. PLM-Sz, ppor. pil. Błahut uderzył w las podczas lotów na bombardowanie na poligonie w Nadarzycach. Cześć Jego Pamięci!
1964 rok.
W 1964 roku, z okazji 20-lecia PRL zorganizowano defiladę. W powietrzu zademonstrowano między innymi szyk zwany "Jodełka". Pierwsze dwa kliny w tej Jodełce to były samoloty Lim-6 bis, które były pierwszy raz publicznie pokazane. Maszyny i piloci pochodzili z 51. i 53. PLM-Sz.
1967 rok.
Kolejna duża reorganizacja w Lotnictwie Polskim nastąpiła około 1967 roku. Napisaliśmy „około”, ponieważ takie procesy trwają zwykle kilkanaście miesięcy. Jedną z podstaw przeprowadzanych zmian był powrót do tradycji lotniczych jednostek Wojska Polskiego utworzonych na terenie CCCP i biorących udział w drugiej wojnie światowej.
W dniu 30.06.1967 roku ( inne źródła podają 30.09.1967 rok ) 53. PLM-Sz w Mirosławcu Rozkazem MON nr 025/Org. w uznaniu zasług stał się spadkobiercą tradycji 8. PLSz ( 1944-1946 roku ) i otrzymał nazwę 8. Brandenburski Pułk Lotnictwa Myśliwsko-Szturmowego. Jednocześnie ( w 1969 roku ) 16. DLM-Sz zmieniła nazwę na 2. Brandenburską Dywizję Lotnictwa Myśliwsko-Szturmowego.
1969 rok.
Samoloty z Pułku miały wziąć udział w defiladzie powietrznej z okazji 25-lecia PRL ( Polski Ludowej ), jak miała się odbyć nad warszawskim lotniskiem Bemowo ( Babice ) w dniu 22.07.1969 roku. Samoloty Lim-6 bis w liczbie 54 maszyn z 8. PLM-Sz w Mirosławcu i 6. PLM-Sz w Pile miały utworzyć szyk „dwóch mieczy Grunwaldzkich”. Zgrywanie załóg rozpoczęto z końcem kwietnia 1969 roku, na lotniskach w Pile i Mirosławcu. Około 2.07.1969 roku, przebazowano na lotnisko w Sochaczewie 60 samolotów, aby piloci trenowali już w rzeczywistych warunkach. Niestety w dniu defilady nad Warszawą były bardzo złe warunki atmosferyczne i przelot nie odbył się.
1971 rok.
W 1971 roku, w 8. Pułku nastąpiły kolejne zmiany. Po pierwsze Pułk zostaje organizacyjnie przeniesiony z 2. Brandenburskiej Dywizji Szturmowo-Rozpoznawczej do 3. Brandenburskiej Dywizji Szturmowo-Rozpoznawczej, w której funkcjonował obok; 40. PLSz ze Świdwina, 32. Pułku Lotnictwa Rozpoznania Taktycznego i Artylerii w Sochaczewie oraz 48. Eskadry Lotnictwa Łącznościowego ze Świdwina. Po drugie Pułk stał się tylko Pułkiem Szturmowym, a nie jak dotychczas Myśliwsko-Szturmowym. Zadania Pułku koncentrowały się na wsparciu wojsk lądowych, poprzez niszczenie celów naziemnych. Wprowadzono także elementy zadań z zakresu rozpoznania. Tu pomocne okazały się samoloty Lim-6 MR wyposażone w lotniczy aparat fotograficzny. To w tym czasie zorganizowano pododdział Foto z zapleczem. Od tej pory Pułk nie miał zadań myśliwskich, których i tak poddźwiękowe samoloty nie byłyby w stanie wykonać. Na nowy sprzęt przyszło jeszcze poczekać.
1972 rok.
Tytułem informacji podamy, że w 1972 roku, na Lotnisku Mirosławiec przebywał przywódca Kuby komendante Fidel Castro i ówczesny minister obrony narodowej PRL generał Wojciech Jaruzelski. Bez komentarza.
1974 rok.
W 1974 roku, została zaprojektowana i wprowadzona odznaka pamiątkowa Pułku.
Opracował Karol Placha Hetman