Szkolenie lotnicze w Polsce. 1991-2010.

Kraków 2018-03-07

Oleśnica Śląska.

1994 rok.

W 1994 roku, likwidacji uległa Szkoła techniczna w Zamościu. Dlatego z Centralnego Ośrodka Szkolenia Służb Technicznych Wojsk Lotniczych oraz zamojskiej Technicznej Szkoły Wojsk Lotniczych utworzono w Oleśnicy Centrum Szkolenia Inżynieryjno-Lotniczego. Jako jedyna tego typu szkoła w Polsce wydawała się mieć zagwarantowaną stabilną i pewną przyszłość. Szybko okazało się, iż nadzieje te były złudne.

1995 rok.

W tym czasie zaczęto sięgać po tradycje szkolenia w Drugiej Rzeczypospolitej Polskiej. W dniu 30 kwietnia 1995 roku, CSIL (Centrum Szkolenia Inżynieryjno-Lotniczego) w Oleśnicy otrzymał akt dziedziczenia Polskiego szkolnictwa lotniczo-technicznego od 1918 roku.

1996 rok.

Szkoła, jako dowód silnych związków z Miastem Oleśnicą Śląską otrzymała od społeczeństwa sztandar. Sztandar ufundowano ze składek mieszkańców. Nadanie sztandaru odbyło się w 1996 roku. Aktu wręczenia dokonał w dniu 2 marca 1996 roku, ówczesny minister obrony narodowej Stanisław Dobrzański.

2002 rok.

Wraz z dużymi redukcjami parku maszynowego Polskiego Lotnictwa Wojskowego spadało zapotrzebowanie na kształcenie techników obsługujących samoloty bojowe, których z roku na rok było coraz mniej. Ostatecznie w dniu 13 lutego 2002 roku, decyzją MON Centrum Szkolenia Inżynieryjno-Lotniczego zostało zlikwidowane, a kadrę przeniesiono do Dęblina, w którym miano kontynuować szkolenie techników lotnictwa. Dla Oleśnicy oznaczało to rozwiązanie jedynej, miejscowej szkoły wyższej, ale także, w związku z rozwiązaniem w 1989 roku, Szkolnego Pułku Samochodowego. Nastąpiło dalsze ograniczenie obecności Polskiego Wojska w Mieście.

Miało to swoje dobre strony; W 1999 roku, na potrzeby budownictwa mieszkaniowego ruszyła adaptacja budynków koszarowych przy ulicy Wojska Polskiego, posiadanie przez wojsko terenów w Mieście i jego okolicy przez pewien czas blokowało również budowę obwodnicy drogową. (Obwodnicę oddano do użytku w 2007 roku). Ale przeważały efekty negatywne; dla miejscowych rzemieślników i handlowców oznaczało to utratę pewnej grupy konsumentów, dla Miasta - jednego z trwale współpracujących z samorządem podmiotów. Zanikł kolejny element powojennych tradycji Oleśnicy. Odrębnym problemem było odpowiednie zagospodarowanie budynków po rozwiązywanej Szkole. Już w grudniu 2001 roku, podjęto rozmowy z rektorem Politechniki Wrocławskiej, by wskazać mu możliwość otwarcia w Mieście filii tej uczelni technicznej. Niestety, starania te nie zostały uwieńczone sukcesem.

Komendanci TOSWL; płk Kazimierz Burczak od maja 1954 roku, płk Józef Sobieraj, płk Piotr Kowalczyk, płk Jerzy Budzisz, płk Jerzy Słowiński, płk Jan Lech, płk Wiesław Kaczmarski, płk Wiesław Melnarowicz, płk Andrzej Graczyk do 2002 roku.

Symulator PZL-130 TM Orlik. 2017 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
Symulator PZL-130 TM Orlik. 2017 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

MiG-21 U nb 2720 (66-600). 2017 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
MiG-21 U nb 2720 (66-600). 2017 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

TS-11 Iskra nb 2001. 2017 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
TS-11 Iskra nb 2001. 2017 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

Zamość. 1994 rok.

W lipcu 1994 roku, wydano Rozkaz MON, na mocy którego do grudnia 1995 roku, Szkoła przestała istnieć. Przez 50 lat istnienia szkoła wyszkoliła; 2 411 oficerów, 1 279 chorążych, 6 310 starszych mechaników podoficerów zawodowych, 121 052 mechaników młodszych specjalistów służby zasadniczej i kandydatów na żołnierzy zawodowych, 2 639 słuchaczy różnych kursów, 2 789 studentów uczelni cywilnych i podchorążych rezerwy, 160 słuchaczy kursów zagranicznych. Łącznie w Zamościu wyszkolono ponad 134 000 żołnierzy.

1996 rok.

W dniu 19 stycznia 1996 roku, odbyła się ostatnia uroczysta zbiórka kadry i żołnierzy Technicznej Szkoły Wojsk Lotniczych (TSWL). Prowadził ją ostatni komendant płk Ryszard Hejny w towarzystwie dowódcy wojsk lotniczych gen. Romana Iwaszkiewicza. Wśród zaproszonych gości był Wojewoda Zamojski Stanisław Rapa. Po przemówieniach pożegnano sztandar Szkoły. Został on przekazany do muzeum. Przez dziesiątki lat TSWL zrosła się z Miastem. Bez kompani honorowej i orkiestry szkoły w Zamościu nie było żadnej uroczystości. Żołnierze TSWL wielokrotnie pracowali na rzecz Miasta, budując między innymi most na rzece Łabuńce. Reprezentowali też Zamość na arenach sportowych całej Polski.

Na terenie zamojskich koszar uruchomiono Wyższą Szkołę Zawodową, gdzie rozpoczęto szkolenie inżynierów mechaników dla lotnictwa cywilnego. Szkoła została założona w dniu 7 czerwca 2005 roku. Jej nazwa to Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Szymona Szymonowica w Zamościu, ul. Akademicka 8, 22-400 Zamość.

Dalsze szkolenie.

Pozyskiwanie kadry wojskowej zaczęło się odbywać poprzez nabór kandydatów z wyższym wykształceniem z cywila (po uczelniach cywilnych) i to z biegłą znajomością języka obcego, zwykle języka angielskiego. Kandydat kierowany jest na krótkie przeszkolenie ogólno-wojskowe, a następnie przeszkolenie specjalistyczne w wojskowych centrach szkolenia. Dodatkowo w 2008 roku, zlikwidowano zasadniczą służbę wojskową, a zastąpienie jej Narodowymi Siłami Zbrojnymi, dobitnie wykazało pogłębiającą się zapaść Polskiej Obronności. Do lotnictwa trudno jest pozyskać osoby wykształcone, inżynierów, którzy na studiach mieli do czynienia z lotnictwem. To jest specyficzna dziedzina, która obejmuje wytrzymałość konstrukcji lotniczych, materiałoznawstwo lotnicze, aerodynamikę i teorię silników lotniczych. Jest to coś zupełnie innego niż ogólne przedmioty lotnicze. Potrzebni są ludzie wykształceni w tym kierunku, ale z tym specyficznym profilem.

Szkolenie cywilne.

Po przemianach społeczno-gospodarczych znaczna część szkolenia w Polsce przypadła nowo powstającym szkołom nie państwowym. Wiele z tych szkół, jak szybko powstało, tak szybko zakończyła swoją działalność. Na rynku utrzymało się zaledwie kilka. Głównym powodem był brak odpowiedniej bazy szkoleniowej. Szkoła lotnicza to nie tylko ławki, tablica i kreda, ale przede wszystkim bogate zaplecze techniczne.

Jedną z takich szkół jest Powiatowe Centrum Edukacji Zawodowej im. Z. Puławskiego w Świdniku. PCEZ to jedna z największych i nowocześniejszych szkół na Lubelszczyźnie. Jedna z dwóch w Polsce posiadająca certyfikat PART-147 uprawniający do kształcenia i egzaminowania licencjonowanego personelu obsługi technicznej statków powietrznych (zawody szkolne to: technik mechanik lotniczy i technik awionik). PCEZ to szkoła, która kontynuuje tradycje lotnicze. Wielu absolwentów szkoły znajduje zatrudnienie w PZL-Świdnik Agusta Westland, Navcom Systems, Heliseco, SMF Poland, i innych przedsiębiorstwach. Uruchomienie Portu Lotniczego oraz rozwój przedsiębiorstw Parku Technologicznego w Świdniku powoduje wzrost zapotrzebowania na pracowników z wykształceniem technicznym: mechaników, mechaników lotniczych, awioników, pracowników obsługi portów i terminali, a także informatyków i ekonomistów. Centrum prowadzi nabór na kierunek mechanika lotnicza w Technikum nr. 1. Proponuje się kształcenie w tym zawodzie w: dwu i pół rocznym Technikum Uzupełniającym dla dorosłych na podstawie szkoły średniej lub w czteroletnim technikum młodzieżowym na podstawie gimnazjum. Adres: ul. Szkolna 1, 21-045 Świdnik.

Roztoczańskie Centrum Kształcenia Zawodowego Stowarzyszenie Oświatowców Polskich w Zamościu ul. Szwedzka 4a, 22-400 Zamość. Technik mechanik lotniczy samolotów i śmigłowców oraz technik awionik samolotów i śmigłowców.

Prywatne Szkoły Lotnicze w Warszawie to grupa trzech szkół o profilu lotniczym. Europejskie Technikum Lotnicze SIMP w Warszawie ul. Felińskiego 15 , 01-513 Warszawa. To szkoła techniczna, 4-letnia. Posiada uprawnienia szkoły publicznej, realizuje program oparty na wymogach Unii Europejskiej, zapewnia praktyki w instytutach i w zakładach lotniczych, wykładane są trzy języki obce: angielski, niemiecki i ruski, klasy liczą 5-12 uczniów, uczy obsługi, wykonywania napraw i remontów samolotów, śmigłowców, szybowców i innego sprzętu latającego. Ma dwa kierunki: mechanika lotnicza, elektronika. Druga szkołą jest Lotnicze Liceum Profilowane Transportowo-Spedycyjne z kierunkiem transport lotniczy, a trzecią Lotnicza Szkoła Policealna z kierunkiem mechanika lotnicza.

Warszawskie Technikum Lotnicze oraz LXXXIV Liceum Ogólnokształcące im. Bohaterów Narwiku. Adres szkoły: ul. Gładka 16 02-172 Warszawa. Szkoła kształci w zawodach: technik awionik, technik mechanik lotniczy, (samolotowy i śmigłowcowy), technik informatyk. Uczy języka angielskiego, hiszpańskiego, germańskiego, ruskiego. Zapewnia praktyki w PLL LOT S.A. LineTech, LOTAMS, PZL "Warszawa-Okęcie", Lotniczym Pogotowiu Ratunkowym. Szkoła jako druga w Polsce posiada certyfikat PART-147 i daje możliwość uzyskania licencji zgodnie z wymaganiami PART-66 i PART-147. Teoretycznie przygotowuje do kursu szybowcowego.

Zespół Szkół Mechanicznych nr.1 im. Franciszka Siemiradzkiego w Bydgoszczy, ul. Św. Trójcy 37, 85-224 Bydgoszcz. Kształci w kierunkach: technik mechanik lotniczy, technik mechanik (operator obrabiarek CNC), technik mechatronik, technik awionik, technik informatyk.

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr. 3 im. Stanisława Staszica w Krośnie, ul. Tysiąclecia 5, 38-400 Krosno. Kształci w kierunku: technik mechanik lotniczy i technik lotniskowych służb operacyjnych.

Zespół Szkół Mechanicznych im. gen Władysława Andersa w Rzeszowie ul. Hetmańska 45a 35-078 Rzeszów. Kształcenie na kierunku technik mechanik w części zawodowej odbywa się, na mocy zawartego porozumienia między Zespołem Szkół Mechanicznych a Wydziałem Budowy Maszyn i Lotnictwa Politechniki Rzeszowskiej, w pracowniach i laboratoriach uczelni. Zajęcia praktyczne odbywają się w Ośrodku Kształcenia Lotniczego Politechniki Rzeszowskiej w Jasionce. Jest to kierunek dla uczniów, którzy wiążą swoją przyszłość z lotnictwem.

Zespół Szkół Elektryczno - Elektronicznych w Bytomiu, ul. Katowicka 35, 41-902 Bytom. Kierunki: technik awionik, służb lotniskowych.

Zespół Szkół Elektroniczno-Telekomunikacyjnych, ul. Kilińskiego 4, 64-100 Leszno. Technik awionik lotniczy.

W Polsce jest także jeszcze kilka liceów, które mają klasy lotnicze. Znajdują się one w Białymstoku, Grudziądzu, Bełżyce, Lublinie, Poznaniu, Swarzędzu, Czerwionka.

Opracował Karol Placha Hetman