Kraków 17 maj 2019 rok
Lotnisko w Powidzu 2019 rok
Na początku artykułu jest fotorelacja z Dnia Otwartych Koszar na Lotnisku Powidz w dniu 17 maja 2019 roku.
Święto Dowództwa 3.SLTr i 33.BLTr – Dzień Otwartych Koszar w Powidzu
Była to nasza kolejna wizyta na Dniu Otwartych Koszar w Powidzu. I jak zwykle się nie zawiedliśmy. Impreza była zorganizowana perfekcyjnie, a zwarzywszy, że nie padał deszcz, było bardzo ciekawie i sympatycznie.
Na obecną chwilę 33. Baza Lotnictwa Transportowego wchodzi w skład 3. Skrzydła Lotnictwa Transportowego. Tutaj od 2009 roku stacjonują największe Polskie samoloty transportowe Lockheed C-130 E Hercules, o udźwigu 33 000 kg. Bazują tutaj także: samoloty PZL M-28 Bryza, śmigłowce Mi-17 TU, Mi-24 W, PZL W-3 Sokół oraz PZL Mi-2. 33. Baza jest także domem 7. Eskadra Działań Specjalnych, która dysponuje śmigłowcami, które stanowią wsparcie dla wojsk specjalnych. Tymi maszynami komandosi mogą być przerzucani w dowolny rejon kraju.
Dużym atutem 33. Bazy jest ogromne pole wzlotów z dwiema drogami startowymi (RWY), na których może lądować każdy samolot transportowy używany na świecie. Od wielu lat, 33. Baza jest systematycznie rozbudowywana, pod kątem eksploatacji samolotów Lockheed C-130 Hercules. Postawiono hangar „lekki” przejazdowy dla C-130 i hangar normalny. Na nowo rozplanowano i wybudowano od podstaw PPS. Wyremontowano drogi kołowania i obie RWY (DS) . Wybudowano nowy MPS. Część funduszy na modernizację pochodziła z konta inwestycyjnego NATO.
Wiosną 2019 roku Ministerstwo Obrony Narodowej podało informację, że w pobliżu 33. Bazy Lotnictwa Transportowego powstanie duża baza sprzętu bojowego i technicznego wojsk US Army.
Dzień Otwartych Koszar w Powidzu w dniu 17 maja 2019 roku
Od 2010 roku w Powidzu powrócono do dni otwartych koszar. W dniu 17 maja 2019 roku, nasze szacunki wskazały, że Lotnisko Powidz zostało odwiedzone przez ponad 10 000 osób. Sprawa jest tym bardziej godna uwagi, iż był to piątek i aby dotrzeć na Lotnisko ukryte wśród wielkopolskich lasów, należało przyjechać własnym środkiem lokomocji, przemieszczając się bocznymi drogami. Przybyło bardzo dużo zorganizowanych grup. Wśród nich wiele wycieczek ze szkół, które mają klasy mundurowe. Najwięcej było rodzin z małymi dziećmi, zwłaszcza dziadków z wnukami.
Obchody zostały zainicjowane już w dniu 16 maja 2019 roku koncertem Reprezentacyjnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego oraz Mszą Świętą.
Ramowy program imprezy w dniu 17 maja 2019 roku przedstawiał się następująco:
godz. 09:00 – otwarcie bram. Wstęp wolny.
godz. 10:00 – 15:00 – wystawa statyczna sprzętu wojskowego.
godz. 12:00 – uroczysty apel, wręczenie sztandaru i defilada .
godz. 13:00 – 16:00 – pokazy w powietrzu.
Zakończenie o godzinie 16:00
Słowa uznania należą się organizatorom, którzy zorganizowali mnóstwo miejsc parkingowych w jednej z byłych stref rozśrodkowania samolotów Suchoj Su-22 oraz na części pola wzlotów. Organizatorzy zapewnili wjazd przez dwie bramy gospodarcze i sprawnie wskazywali stosowne miejsca postojowe.
Uwagi dla przyszłych spoterów na Lotnisku Powidz. Pole wzlotów jest od strony południowej, dlatego zdjęcia statków powietrznych w locie mogą być wykonywane pod słońce. Dobre zdjęcia wychodzą samolotów na stojance, kiedy oświetla je słońce. Jednak dostęp do samolotów jest otwarty, nie ma barierek, dlatego trudno wykonać zdjęcia bez innych osób w kadrze. Wszystkie statki powietrzne były otwarte, dlatego można było zająć miejsce w kabinie i kokpicie. Czas imprezy jest na tyle długi oraz jest dużo samolotów i śmigłowców w powietrzu, że wykonanie około 1 000 zdjęć nie jest problemem.
Okazją do przeprowadzenia tej imprezy było połączone święto 3. Skrzydła Lotnictwa Transportowego oraz 33. Powidzkiej Bazy Lotnictwa Transportowego.
Przed południem widzowie mogli zobaczyć desant flagowy skoczków z samolotu PZL M-28. O godzinie 12:00 rozpoczął się uroczysty apel z okazji świąt 3.SLTr. i 33.BLTr. Podczas uroczystego apelu został przekazany nowy sztandar dla 33. Powidzkiej Bazy Lotnictwa Transportowego. Akt nadania nowego sztandaru dla 33.BLTr został podpisany przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudę oraz Ministra Obrony Narodowej Mariusza Błaszczaka w dniu 5 kwietnia 2019 roku. Z tej okazji Prezydent Andrzej Duda wysłał swojego przedstawiciela, pana generała broni Michała Sikorę.
W uroczystości oprócz żołnierzy i pracowników resortu obrony narodowej uczestniczyli: Przedstawiciel Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Zastępca Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego generał broni Michał Sikora, przedstawiciel Dowódcy Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych oraz Inspektora Sił Powietrznych pułkownik pilot Piotr Tusza, dowódcy, szefowie oraz komendanci jednostek i instytucji wojskowych, byli dowódcy i żołnierze garnizonu Powidz, przedstawiciele władz lokalnych, a także przedstawiciele wojsk amerykańskich oraz zaprzyjaźnieni z 3. Skrzydłem partnerzy społeczni.
Sztandar na ręce dowódcy 33. Bazy pułkownika pilota Grzegorza Kołodziejczyka przekazał w imieniu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej I Zastępca Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego generał broni Michał Sikora. Dla żołnierzy powidzkiej bazy otrzymanie sztandaru wojskowego – znaku honorowego jednostki wojskowej było chwilą niezwykle podniosłą. Sztandar został ufundowany przez Społeczny Komitet Ufundowania Sztandaru. Rodzicami Chrzestnymi Sztandaru zostali Pani Bożena Kaczmarska – przedstawicielka rodziny pułkownika pilota Wiktora Pniewskiego, patrona 33. PBLTr oraz Pan Paweł Roszyk.
Podczas uroczystości odczytano Decyzję Ministra Obrony Narodowej o nadaniu imienia patrona – pułkownika pilota Wiktora Pniewskiego - dla 33. Bazy. Był on jednym z pierwszych asów lotnictwa, Powstańcem Wielkopolskim, inicjatorem i organizatorem pierwszego nalotu bombowego w dziejach Lotnictwa Polskiego na germańców, dowódcą wielkopolskich jednostek lotniczych, Kawalerem Orderu Virtuti Militari V klasy.
Uroczystego charakteru obchodom nadały także; Orkiestra Wojskowa z Torunia, która wykonała pokaz musztry paradnej, Kompania Reprezentacyjna Sił Powietrznych z Dęblina, Szwadron Kawalerii Ziemi Konińskiej, a także klasa mundurowa Zespołu Szkół imienia Mikołaja Kopernika z Konina, która również wykonała pokaz musztry paradnej.
Apel zakończył się defiladą wojskową, w której oprócz żołnierzy Polskich defilowali żołnierze USA i pododdziały pro obronne. Defilował także szwadron kawalerii.
Na stojance
Na wystawie statycznej dominowały dwa śmigłowce USAF: Black Hawk w wersji medycznej oraz śmigłowiec uderzeniowy Boeing AH-64 Apache. Duże zainteresowanie wzbudzał samochód M-978 autocysterna, zbudowany na podwoziu Heavy Expanded Mobility Tactical Truck (HEMTT), czyli ośmiokołowy ciężki wojskowy samochód ciężarowy produkowany przez Oshkosh Corporation. Pojazd został opracowany w 1981 roku. Głównym użytkownikiem pojazdu jest US Army.
W powietrzu
Od godziny 13:00 rozpoczęły się pokazy w powietrzu. Najpierw w powietrzu pojawił się Lockheed C-130 Hercules nb 1503. Następnie w powietrze wzniósł się samolot PZL M-28 nb 0214. Później był dynamiczny pokaz dwóch śmigłowców Mil Mi-17. Kolejny w powietrzu był transportowy samolot CASA C-295 M. Następny był dynamiczny pokaz bojowego śmigłowca Mil Mi-24. Chwilowo na niebie była cisza, kiedy nagle zza pleców widzów, tuż nad drzewami, z głośnym hukiem pojawił się Lockheed F-16 D Jastrząb nb 4076. Był to bardzo dynamiczny pokaz z kilkukrotnym użyciem flar. Następnie w powietrzu mogliśmy podziwiać rządowy samolot Boeing B.737 BBJ nb 0110. Pokazy w powietrzu zakończył zespół ratownictwa lotniczego ze śmigłowcem PZL W-3 Sokół, który zaprezentował pokaz ratownictwa lotniczego.
3. Skrzydło Lotnictwa Transportowego
3 Skrzydło Lotnictwa Transportowego sformowano na podstawie rozkazu Dowódcy Sił Powietrznych z 26 sierpnia 2008 roku. 3. Skrzydło Lotnictwa Transportowego nie dziedziczy tradycji innych jednostek. 15 września 2011 roku Dowództwo 3. Skrzydła Lotnictwa Transportowego postanowieniem Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego z dnia 15 sierpnia 2011 roku otrzymało Sztandar. Na mocy decyzji Ministra Obrony Narodowej nr 84/MON z 16 marca 2011 roku 3. Skrzydło obchodzi swoje święto w dniu 1 czerwca. Obecne wyposażenie Skrzydła to: Lockheed C-130 E Hercules, CASA C-295 M, Boeing B.737 BBJ, Gulfstream G.550, PZL M-28B/PT GC, Mil Mi-17, Mil Mi-8, PZL W-3 Sokół, PZL Mi-2.
33. Baza Lotnictwa Transportowego
33 Baza Lotnictwa Transportowego dziedziczy tradycje jednostek stacjonujących w Garnizonie Powidz. Lotnisko Powidz zostało oddane do eksploatacji w 1955 roku, jako baza pośrednia dla strategicznego lotnictwa CCCP. W Polskich realiach lotnisko powinno posiadać gospodarza. Dlatego w dniu 30.04.1956 roku szef sztabu Generalnego Wojska Polskiego polecił dowódcy Wojsk Lotniczych i Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju sformować w terminie do dnia 1.10.1956 roku na lotnisku w Powidzu 38. PLM jak jednostkę JW. 5401. Lecz już w 1956 roku 38. PLM został przeniesiony na Lotnisko Modlin.
W dniu 4 lipca 1957 roku do Powidza przybył z Modlina 7. PLB, który miał na stanie samoloty bombowe Ił-28. Pułk ten stanowił trzon 15. DLB. Lotnisko Powidz doskonale nadawało się do stacjonowania samolotów bombowych. Posiadało całą niezbędną strukturę, włącznie z najnowszymi systemami radiolokacyjnymi. Systemy te zamontowano w Powidzu już w 1955 roku. W 1958 roku na Lotnisko Powidz przebazowano kadrę i samoloty Ił-28 z rozformowanego 35. PLB z Modlina. Również z Modlina przebazowano 33. PLB. W tym czasie utworzono w Powidzu także 21. Samodzielnym Pułku Lotnictwa Rozpoznawczego, który został przeniesiony z Sochaczewa.
Kolejne zmiany organizacyjne nastąpiły w 1963 roku. Przeformowano 33 Pułk Lotnictwa Bombowego na 33. Pułk Lotnictwa Rozpoznania Operacyjnego. Następnie ze stacjonujących w Powidzu jednostek utworzono 7. Brygadę Lotnictwa Bombowego. Brygada otrzymała w składzie cztery Eskadry; trzy bombowe i jedną rozpoznawczą. Dla ubezpieczenia lotów nowej brygady, został sformowany 17. Dywizjon Dowodzenia Lotami. Natomiast dla zabezpieczenia materiałowo-technicznego brygady przeformowano 3 Pułk Obsługi Lotniska na 3 Pułk Zabezpieczenia. W 1963 roku Powidz był jednym z największych garnizonów w Polsce. W 60-latach samoloty Ił-28 zaczęły się wykruszać ze stanu.
W 1973 roku poczyniono przygotowania do przyjęcia nowego typu samolotów Su-20. W dniu 26.04.1974 roku na Lotnisku Powidz wylądowało pierwsze 6 Su-20 pilotowane przez pilotów sowieckich. Były to samoloty o zmiennej geometrii skrzydeł. Samoloty te otrzymały numery burtowe od 01 do 06. Pozostałe samoloty otrzymaliśmy dopiero w 1976 roku. Zakupiono 25 sztuk. Wszystkie te maszyny były eksploatowane wyłącznie w Powidzu. Dla zadań rozpoznawczych większość samolotów mogła przenosić zasobniki rozpoznawcze KKR-1.
Samoloty Su-20 określono w Polsce mianem super techniki i bardzo groźną bronią. To było jednym z powodów, że dla nowych samolotów podjęto decyzję budowy schrono-hangarów. Łącznie w Powidzu zbudowano 40 schrono-hangarów zgrupowanych w trzech obszarach. Oprócz tego był jeszcze jeden obszar rozśrodkowania z indywidualnymi stojankami obwałowanych z trzech stron.
Wybuch drugiej zimnej wojny na początku lat 80-tych wymusił dozbrojenie państw układu warszawskiego. W Polsce wprowadzono na uzbrojenie lotnictwa myśliwskiego w ograniczonej ilości samolotów MiG-23 MF i MiG-21 bis. Jednak prawdziwe przezbrojenie nastąpiło w lotnictwie myśliwsko-bombowym (szturmowym). I to pod względem jakościowym i ilościowym. Zakupiliśmy samoloty Su-22 w dwóch wersjach ; jednomiejscowe Su-22 M 4 K i dwumiejscowe Su-22M 3 K. W 1985 roku odebraliśmy pierwsze, odpowiednio 20 i 6 sztuk. W sumie kupiliśmy 88 i 20 sztuk, co razem dało 108 egzemplarzy, czyli sprzęt dla trzech pułków lotniczych. W okresie sierpień-październik 1984 roku do Powidza na pokładach Ił-76 i An-12/22 dotarło pierwsze 13 samolotów. Powidz stał się początkowo bazą odbioru samolotów.
Samoloty dostarczano w skrzyniach-kontenerach, częściowo rozmontowanych; kadłub, skrzydła, usterzenie, silnik. Samoloty były już oblatane i miały nalot rzędu 2-3 godzin. Po ponownym montażu przez specjalistów sowieckich wykonywali oni oblot i był przekazywany stronie Polskiej. Prawdopodobnie pierwszego Polskiego Su-22 M 4 sowieci w Powidzu oblatali 5.05.1984 roku. Żywotność techniczna Polskich Su-22 w okresie pokoju wynosi 20-25 lat.
Samoloty trafiły do jednostek Piły, Powidza, Świdwina oraz Mirosławca. Każda z jednostek otrzymała na stan 36 maszyn, dla 3 eskadr (zgodnie z ówczesnymi etatami). Przez Lotnisko Powidz przewinęło się 38 maszyn Su-22 M 4 i 12 sztuk Su-22 UM 4 K.
Przystąpienie Polski do NATO wpłynęło na nowy podział jednostek lotniczych. Zniknęły pułki, a podstawową jednostką organizacyjną stały się eskadry. Zgodnie z umowami Polska powinna posiadać 10 eskadr. W Powidzu z dniem 01.01.2000 roku na bazie 7 Pułku Lotnictwa Bombowo-Rozpoznawczego powstały; 21 Baza Lotnicza, 6 ELT i 7 ELT.
Samoloty Su-22 zostały przystosowane do działania w strukturach NATO. Na początek wymieniono panel radiostacji, aby można było stosować tryb łączności używanej w NATO. Kolejnym etapem było wymienienie wyposażenia nawigacyjnego. Należy jednak pamiętać o tym, że Polskie Su-22 nigdy nie zostały przystosowane do działania poza granicami naszego kraju. Już wówczas przewidywano eksploatację ich do około 2015 roku. Polska posiada pełną bazę techniczną dla przeprowadzenia remontów. Silniki remontowane są w Warszawie. Płatowce w Bydgoszczy.
W 2008 roku wszystkie samoloty Su-22 z Powidza przebazowano do Świdwina. W ten sposób Powidz pożegnał się z ostatnimi prawdziwymi samolotami bojowymi bazującymi tu od 1956 roku. Planowano aby w Powidzu bazowała jedna eskadra samolotów F-16, do tego jednak nie doszło i bazę przeznaczono dla lotnictwa transportowego.
Uzupełniając temat podstawowych samolotów bazujących na Lotnisku Powidz należy wspomnieć o szkolno-treningowym TS-11 Iskra. Służyły one w Powidzu w okresie 1989-2007, a były przeznaczone głównie dla podtrzymania nawyków pilotów, którzy z powodu nie najlepszej kondycji naszej gospodarki, mieli coraz mniej godzin spędzonych w samolotach bojowych. Przez Lotnisko Powidz przewinęło się około 10 tych samolotów.
Przygotowanie Lotniska Powidz do przyjęcia WSB (Wielozadaniowy Samolot Bojowy) doprowadziło w dniu 1.01.2002 roku do przemianowania 21 BLot. w 33 BLot. Czyli wszystkie bazy z WSB otrzymały numery 31, 32, 33 BLot. Podstawowym lotniskiem 33 BLot było oczywiście Lotnisko Powidz, ale w składzie bazy znalazło się także Lotnisko Babimost, jako zapasowe (do 2005 roku, kiedy zostało przekazane lotnictwu cywilnemu).
Z początkiem XX wieku zmiany w Polskim Lotnictwie Wojskowym były bardzo dynamiczne. Kolejne analizy wykazały, że 3 i 6 ELT można umieścić na Lotnisku Krzesiny, a Lotnisko Powidz przeznaczyć ewentualnie na bazę samolotów NATO. Z uwagi na mocne zaangażowanie Rzeczypospolitej w misjach za granicą wzrosło zapotrzebowanie na przewozy transportowe i perspektywę pozyskania transportowych C-130 Herkules. W efekcie postanowiono utworzyć kolejną eskadrę transportową, która otrzymała oznaczenie 14 ELTr. Dotychczasowa 6 ELT po przeszkoleniu pilotów w USA na samoloty F-16, trafiła do Krzesin, a 7 ELT z samolotami Su-22 przekazano do Świdwina.
33 Baza Lotnicza została przeznaczona do przygotowania sił i środków bazy lotniczej do przyjęcia samolotu transportowego, doskonalenia logistycznego, zabezpieczenia działań w sytuacjach kryzysowych podczas likwidacji zagrożeń o charakterze niemilitarnym, a także zabezpiecza zadania wynikające z Traktatu Open Skies.
W 2006 roku o Lotnisku Powidz mówiono bardzo dużo. Lotnisko było brane pod uwagę jako Baza NATO, w której działałby system obserwacji obiektów naziemnych z powietrza. Przedstawiciele dowództwa NATO kilkakrotnie wizytowali obiekt, Miasto Powidz i okolice.
W dniu 1.04.2007 roku powołano do istnienia 3 Brygadę Lotnictwa Transportowego z siedzibą w Powidzu. Stało się to na podstawie Decyzji Ministra Obrony Narodowej z dnia 22.09.2006 roku oraz Rozkazu Dowódcy SP w sprawie rozformowania Dowództw 2. i 3. KOP, sformowania Dowództwa 3. BLTr. i 14. ELTr oraz zmiany podporządkowania niektórych jednostek organizacyjnych Sił Powietrznych.
Kolejną jednostką, która stacjonuje na Lotnisku Powidz została jednostka transportowa. 14 Eskadra Lotnictwa Transportowego (ELTr) została zorganizowana w wyniku decyzji przyjęcia na uzbrojenie SP RP średnich samolotów transportowych Lockheed C-130 Herkules. W wyniku analiz podjęto decyzję, że samoloty te będą stacjonowały na Lotnisku Powidz, czyli w 33 BLot. Eskadra rozpoczęła działalność 1.06.2007 roku. Na stanie eskadry jako pierwsze pojawiły się lekkie samoloty transportowe typu PZL M-28 Bryza, a w 2009 roku samoloty C-130 E Hercules.
Od 1.01.2009 roku zgodnie z Rozkazem Dowódcy Sił Powietrznych nastąpiła zmiana nazwy 3 Brygady Lotnictwa Transportowego w 3 Skrzydło Lotnictwa Transportowego. Była to zmiana czysto kosmetyczna idąca w kierunku ujednolicenia nazw w SP RP z nomenklaturą obowiązującą w NATO.
Od 2009 roku czyniono starania dla przygotowania Lotniska Powidz jako bazy dla samolotów Lockheed C-130 Hercules. Głównymi zadaniami inwestycyjnymi na lotnisku w Powidzu była nowa nawierzchnia lotniska i nowy duży hangar. Zbudowano nowe obiekty, w tym: rozbudowano port lotniczy, zmodernizowano system elektroenergetyczny, powstała baza Kompanii Obsługi Lotnisk, wyremontowano stanowisko dowodzenia, wykonano nowe płaszczyzny postoju samolotów, magazyny lotniczych środków bojowych oraz budynki zaopatrzenia lotniczo-technicznego. W jednostce zbudowano nową halę sportową i basen. Wśród innych zadań były; nowe oświetlenie, port przeładunkowy, nowe magazyny, sieć wodociągowa i cieplna, modernizacja wielu budynków.
Pierwszy samolot Lockheed C-130 Hercules przyleciał do Powidza w dniu 24.03.2009 roku. W sumie w Powidzu bazuje 5 samolotów C-130 Hercules. Oprócz samolotów C-130 w Powidzu służy 8 samolotów PZL M-28.
Opracował Karol Placha Hetman